Οι σκληρές αλήθειες της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης
Του Γιάννη Π. Πλατάρου, Μαθηματικού
Ο τίτλος του παρόντος σημειώματος έχει να κάνει με κάποιες σκληρές αλήθειες, πικρές, μη δημοφιλείς, οι οποίες συζητούνται από πολλούς, αλλά δεν έρχονται στην επιφάνεια, είτε διότι η "αλήθεια τους"είναι απίστευτα πεζή και χαλάει το κοσμοείδωλο όλων μας, είτε ότι δεν συμφέρει το άτομό μας, ακόμα και την κακώς εννοουμένη "συντεχνιακή" αντίληψη.
Θα προσπαθήσω να είμαι πειστικός και αποδεικτικός, αφού ο βασικός ισχυρισμός μου, έρχεται κόντρα στην κρατούσα λογική, κόντρα στην ανεπτυγμένη "φιλολογία", ενώ η αναφορά του, εμπεριέχει και τον κίνδυνο λοιδορίας εκ μέρους δοκησίσοφων επαγγελματιών "ξερόλων" που με την δική μας ψήφο και ενίοτε ανοχή, έχουν αναλάβει την ενημέρωσή μας ή την διαχείριση στις τύχες μας.
Να γίνω σαφής:
Ο "νόμος Αρσένη", η διαβόητη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, δεν ευνοούσε τα φροντιστήρια!... Τα έθαβε στην κυριολεξία! Τα διέλυε, τα κατεδίκαζε σε έναν γρήγορο θάνατο!...
Εδώ ο καλοπροαίρετος αναγνώστης μπορεί να πεί ότι η πραγματικότητα, δείχνει ότι με την πρώτη εφαρμογή των "μέτρων Αρσένη"τα φροντιστήρια έκαναν "χρυσές δουλειές"άρα με ποια λογική υποστηρίζει το αντίθετο ο γράφων; Δεν αποτελεί αυτό μια κραυγαλέα αντίφαση;
Η απάντηση είναι "όχι", και αυτό θα επιχειρήσουμε να αποδείξουμε πάρα κάτω.
Ας ξεκινήσουμε με μία διαπίστωση. Η ανθρωπότητα, άρα και οι Έλληνες, πάσχουν από το "σύνδρομο της γραμμικής αντίληψης των πραγμάτων", σύμφωνα με το οποίο τα πάντα είναι ανάλογα. Δηλαδή, αν με 2 κατοστάρικα αγοράζουμε 2 αυγά, τότε με 2.000 κατοστάρικα θα αγοράζουμε...2.000 αυγά! Εδώ την σωστή απάντηση την δίνει μόνο ένας μικροέμπορος της πιάτσας. Ο ομιλών με "μαθηματική"-δήθεν- λογική θα σας πεί ότι με 2.000 κατοστάρικα παίρνουμε 2.000 αυγά. Αν του πείτε για έκπτωση, για χοντρική αγορά και όχι λιανική, μπορεί να σας σας πεί μέχρι και ότι..."αυτά δεν είναι μαθηματικά!"
Ακριβώς το ίδιο σύνδρομο βασανίζει και τον απλοϊκό συλλογισμό, που ουσιαστικά εκφράσθηκε και έγινε αποδεκτός, ότι "Αν με 4 μαθήματα δέσμης χρειάζομαι 4 ώρες φροντιστήριο, τότε με τα 14 μαθήματα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του Αρσένη θα θέλω 14 ώρες, ενώ τώρα με την "αντιμεταρρύθμιση "Ευθυμίου, με μόνο 9 μαθήματα, θα θέλουμε μόνο...9 ώρες!
Με βάση τον προηγούμενο συλλογισμό, έσπευσαν όλοι στα φροντιστήρια πριν δύο χρόνια! Επίσης το δέος μπροστά στο εντελώς νέο εκπαιδευτικό σύστημα με τους νέους τρόπους αξιολόγησης, τις "νέου"τύπου ερωτήσεις, η δοκιμασία δεξιοτήτων, ακόμα και ο νέος τρόπος μετάδοσης των θεμάτων κτλ. συνέβαλαν σε μια μεγάλη ανασφάλεια και αναπόφευκτα ώθησαν τους νέους -μέσω των γονέων τους- στα φροντιστήρια.
Για την πρώτη χρονιά το φαινόμενο ήταν αναμενόμενο. Την δεύτερη χρονιά, ο γράφων βλέποντας την εμμονή του υπουργού στο νέο του σύστημα έμεινε αποσβολωμένος. Γνώριζε, ότι περί την Μέση εκπαίδευση απασχολούνται 70.000 καθηγητές "φροντιστηριάδες"και 60.000 δημόσιοι. Όταν λοιπόν το σύστημα παρέμενε, τότε οι 70.000 επιστήμονες, θα περιορίζονταν σε προγυμνάσεις νέων με μαθησιακά προβλήματα, και σε προετοιμασία για το Λύκειο. Το μαζικό φροντιστήριο για τα ΑΕΙ-ΤΕΙ στις δύο τελευταίες τάξεις θα περιορίζονταν δραματικά, για τον απλό, απλούστατο, προφανή λόγο, ότι δεν θα συνέφερε! Ο χρόνος που δαπανάται στο φροντιστήριο, μπορεί να επενδυθεί με κατ' οίκον μελέτη, πολύ περισσότερο αποδοτικά. Το "πήγαινε-έλα"στο φροντιστήριο είναι χρόνος πολύτιμος. Μια ώρα διαβάσματος χαμένη!... Αλλά και σε πόσα μαθήματα να πάει κανείς φροντιστήριο; Σε 14; Είναι δυνατόν; Από την άλλη μεριά τα θέματα, ήταν όντως θέματα προαγωγικών και απολυτηρίων και... ουχί εισαγωγικών!... Αυτό έγινε σαφές και εμπεδώθηκε την δεύτερη χρονιά. Ναι, τα θέματα ήταν όντως βατά, όπως όλα τα παιδιά παρεδέχοντο, και άρα θα μπορούσε να τα αντιμετωπίσει κάθε απλώς διαβασμένο παιδί. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την αύξηση των θέσεων σε ΑΕΙ-ΤΕΙ,και με την εκτός μάχης τοποθέτηση των υποψηφίων παλαιοτέρων ετών, έμπαιναν νέοι όροι στο όνειρο εισαγωγής κάποιου νέου σε ΑΕΙ-ΤΕΙ από τα μη προνομιούχα στρώματα. Ταυτόχρονα, τα φροντιστήρια θα έψαχναν στο μέλλον για πελάτες...
Ο κόσμος, μόνο από κεκτημένη ταχύτητα πήγαινε πλέον στα φροντιστήρια. Κάποιος χρειαζόταν να φωνάξει ότι το σύστημα των φροντιστηρίων είναι "γυμνό"και να γίνει μια πραγματική εκπαιδευτική επανάσταση στην Ελλάδα... Προσωπικά μου φαινόταν απίστευτο που το σύστημα Αρσένη όδευε για τρίτη χρονιά εφαρμογής του, με "βελτιώσεις" αλλά αλώβητο στην βασική του φιλοσοφία! Και ο πυρήνας της φιλοσοφίας ήταν ένας και μοναδικός: "14 μαθήματα, για να παροπλιστούν τα φροντιστήρια!"
Φυσικά είχαμε την "αντιμεταρρύθμιση" Ευθυμίου και ένα απίστευτο πείραμα του Αρσένη, παρ' ολίγον να επιτύχει έναν απίστευτο στόχο: Να δοθεί το μεγαλύτερο χτύπημα όλων των εποχών στα φροντιστήρια!
Τίποτα δυστυχώς δεν επετεύχθη και γυρίσαμε ολοταχώς σε σύστημα δεσμών με 9 μαθήματα. Τώρα τα φροντιστήρια θα είναι πάλι κυρίαρχα, όμως ο ρόλος τους έχει υποστεί ένα χτύπημα καθοριστικής σημασίας, όπως παρακάτω θα αναλύσω.
Τα 9 μαθήματα λοιπόν, ευνοούν τα φροντιστήρια, αλλά το μειονέκτημα του "πήγαινε-έλα" παραμένει και τώρα, φαίνεται πιο πολύ! Άρα τι κάνουν οι έχοντες λεφτά γονείς; Κάνουν λοιπόν... "ιδιαίτερο" μάθημα, πληρώνουν κάτι παραπάνω, αλλά "το παιδί δεν χάνεται πλέον στους δρόμους, άσε και την ασφάλεια που έχουμε διότι πολλά ακούγονται τελευταία για ναρκωτικά και σπείρες αλλοδαπών!..."
Όμως η μικροαστή κυρία που φέρεται να τα λέει αυτά, δεν περιορίζεται στην εύρεση επαγγελματία προγυμναστή, αλλά διαλέγει και διορισμένο, κατά προτίμηση καθηγητή του ίδιου του μαθητή, αφού σύμφωνα με την λογική της, "μετράει πλέον η προφορική βαθμολογία και θα το προσέξει το χρυσό μου..."
Βεβαίως πληρώνεται "χρυσά" και ο προγυμναστής!...
Τα πιό πάνω αγαπητοί αναγνώστες, δεν αποτελούν φυσικά φαντασιώσεις του γράφοντα, αλλά έκφραση πάρα πολύ σοβαρών ανησυχιών, αφού οι διαφαινόμενες επιπτώσεις του φαινομένου αυτού, θα είναι καταλυτικές για ολόκληρο τον καθηγητικό κλάδο, αν αποδειχθεί ότι είναι βάσιμες και εκτεταμένες. Το ανησυχητικό και εμβάλον σε σκέψεις ανατριχιαστικό αυτό φαινόμενο, γίνεται εφιαλτικό, όταν μαθαίνει κάποιος, ότι η Ανώτατη Ομοσπονδία των Φροντιστών Ελλάδος, επεσκέφθη τον ΥΠΕΠΘ κ. Ευθυμίου τον παρελθόντα Οκτώβριο και του ενεχείρησε επώνυμες καταγγελίες που αφορούσαν 500 διορισμένους καθηγητές !...
Ο γράφων,ανατριχιάζει και μόνο στην ιδέα του τι έχει να βγει στην επιφάνεια, αν π.χ. ο κλάδος των καθηγητών επιχειρήσει κάποια σοβαρή απεργία, (όποτε γίνει αυτό!)
Ο περιορισμός λοιπόν της συμβολής της προφορικής βαθμολογίας, που πριν λίγο εξαγγέλθηκε από τον κ Υπουργό, είναι προς την σωστή κατεύθυνση. Μια λύση θα ήταν να αποκοπεί εντελώς, από την διαδικασία πρόσβασης στα ΑΕΙ-ΤΕΙ, αλλά αυτό θα οδηγήσει σε πλήρη απαξίωση του Δημοσίου σχολείου και οπισθοδρόμηση σε εποχές που ο λόγος και αιτία των καταλήψεων ήταν "για να διαβάσουμε τα μαθήματα Δέσμης!..."
Το βέβαιον είναι ότι μια ιστορική ευκαιρία για να ξαναγίνει σχολείο το Λύκειο, χάθηκε,και όπως δείχνει η κρατούσα ισορροπία δυνάμεων, μάλλον για πάντα...
Το τέστ δεξιοτήτων
Ένα άλλο παράδειγμα που θα έκανε το Λύκειο σχολείο, ήταν το λεγόμενο "τέστ δεξιοτήτων. Στην αρχή της εξαγγελίας του, διοργανώθηκαν έως και φροντιστήρια για την αντιμετώπισή του. Γρήγορα όμως έγινε σαφές, ότι το τέστ δεξιοτήτων δεν υπόκειτο σε κανενός είδους "φροντιστήριο". Οι ερωτήσεις ήταν πράγματι εύστοχες και βαθμολογούσαν τον βαθμό αφομοίωσης και εμπέδωσης της ύλης, με έναν απλό και αξιόπιστο τρόπο.
Εδώ παρατηρήθηκε το φαινόμενο της υπερβολικής έχθρας του κατεστημένου προς το μέτρο. Κατεστημένο πρέπει να θεωρηθεί η ΟΛΜΕ, και οι Ενώσεις των Φροντιστών. Έγινε απίστευτος πόλεμος για να καταργηθεί και φυσικά... το πέτυχαν!
Το ύποπτο και αξιοπερίεργο της όλης υπόθεσης, ήταν ότι η ΟΛΜΕ επί δεκαετίες επιχειρηματολογούσε για το να εξευρεθεί τρόπος αποσύνδεσης του Λυκείου από την διαδικασία εισαγωγής στα ΑΕΙ-ΤΕΙ . Όταν ο τρόπος ήταν προ των θυρών της εφαρμογής του, τότε έγινε ο πόλεμος εναντίον του. Αν μη τι άλλο η φιλολογία της ΟΛΜΕ ήταν για το θεαθήναι τοις ανθρώποις, μη ειλικρινής, ενώ δόθηκε η ευκαιρία στους πολίτες που κατανοούν, να δούν τις μάσκες της ιδιοτέλειας,να πέφτουν... Έγινε ένας τέτοιος πόλεμος, όταν μετρούσε το τέστ κατά 5% για την εισαγωγή στα ΑΕΙ-ΤΕΙ. Αν η ΟΛΜΕ ήταν συνεπής με τις εξαγγελίες της, θα έπρεπε να κάνει αγώνα, ώστε το τέστ δεξιοτήτων να μην μετρά 5% αλλά... 95%! Αυτό ήταν το συνεπές. Δυστυχώς όμως...
Οι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
Μία από τις καινοτομίες του νέου -τότε- συστήματος ήταν οι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, αντιστοίχησης, σωστού-λάθους κ.τ.λ. Όλα τα συγγράμματα παγκοσμίως, λένε ότι ένα τέστ με ερωτήσεις "κλειστού τύπου" (όπως λέγονται με ένα όνομα αυτές) θα πρέπει να περιλαμβάνει κατ' ελάχιστο όριο 30 ερωτήσεις, συγκεκριμένο χρόνο απάντησης, συγκεκριμένο τρόπο γραφής (διαφορετική σειρά των σωστών απαντήσεων από έντυπο σε έντυπο) και συγκεκριμένο τρόπο βαθμολόγησης, ο οποίος θα λαμβάνει υπ' όψιν και την αρνητική βαθμολογία. Αν π.χ. υπάρχουν 5 πιθανές απαντήσεις, η σωστή απάντηση παίρνει 1 μονάδα, η λανθασμένη -1/5 της μονάδας και το "δεν ξέρω" μηδέν. Έτσι δεν υπάρχει περίπτωση διαρροής, αντιγραφής και άρα αναξιοπιστίας των εξετάσεων. Στο θέμα αυτό είχαμε την παγκόσμια πρωτοτυπία του "υβριδισμού" ερωτήσεων "ανοιχτού τύπου" (παραδοσιακών θεμάτων) και "κλειστού τύπου" (των νέων δηλαδή). Και ναι μεν το υβρίδιο συνήθως παίρνει τα καλά χαρακτηριστικά των ετεροκλίτων γονέων τους, πλην στην συγκεκριμένη περίπτωση το πείραμα απέτυχε και είχαμε τερατογένεση. Όταν λέμε τερατογένεση, εννοούμε ότι ακόμα και ο Κέρβερος του Άδη να φυλάει τους μαθητές, είναι αδύνατον να αποτρέψει την αντιγραφή των θεμάτων με ερωτήσεις κλειστού τύπου. Υπάρχουν επ' αυτού 1000 συν ένας τρόποι ασφαλούς αντιγραφής. Βεβαίως η τυχούσα αντιγραφή, περιοριζόταν στα πλέον εύκολα των θεμάτων με μια μικρή βαθμολογική βαρύτητα. Όμως η αξιοπιστία του νέου θεσμού δέχθηκε βαρύ πλήγμα, αφού για πρώτη φορά τα τελευταία 20 χρόνια,δια του τύπου ακούστηκαν βαριά υπονοούμενα και καταγγελίες. Το γεγονός της αλλοίωσης γραπτών μαθητών στην Αθήνα και των πειθαρχικών διώξεων που ασκήθηκαν σε επίορκους συναδέλφους μας, έδωσαν το έναυσμα της αντίστροφης μέτρησης για τον νεότευκτο θεσμό και για την θέση του Υπουργού.
Η αντικατάσταση των ερωτήσεων "πολλαπλής επιλογής" με ερωτήσεις "σύντομης απάντησης" θεραπεύει ριζικά το πρόβλημα και προς αυτήν την κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθεί το ΥΠΕΠΘ.
Δεν μπορώ ακόμα να μην επισημάνω, ότι το προηγούμενο θέμα είναι 100% επιστημονικό πρόβλημα και η λύση του είναι γνωστή εδώ και πολλά χρόνια. Παραδείγματος χάριν, τα συγγράμματα του καθηγητή στο Παν.Αθηνών κ.Παρασκευοπούλου πάνω σ' αυτά τα θέματα, ήταν γνωστά από τα μέσα της δεκαετίας του '70 και εδιδάσκοντο στους φοιτητές της Φιλοσοφικής. Παρ' όλα ταύτα, μια επιστημονική αλήθεια, δεν μπόρεσε να αποτρέψει ένα πολιτικό λάθος που διεπράχθη και το οποίο συνεχίζεται -δυστυχώς- και σήμερα...
Διαφόρων Φορέων 
/ Άρθρα Συνεργατών
Αποστολή σελίδας 
Εκτυπώσιμη μορφή σελίδας
Προσθήκη σελίδας στα Αγαπημένα
Επιστροφή