«Συνεχίστε να μας κάνετε υπερήφανους» (Κώστας Καραμανλής, πέρυσι) «Πρέπει να σας αναδιοργανώσουμε για οικονομία» (Κωστής Χατζηδάκης, φέτος)
ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ (boyio@enet.gr) | ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΔΟΜΕΝΙΚΟΣ
Στο προηγούμενο τεύχος (ΕΨΙΛΟΝ 19/7/2009) αναφέραμε την κυβερνητική επίθεση στα τρία παλαιότερα και πολύ σημαντικά ερευνητικά κέντρα της Αττικής, ένα σχέδιο αναδιάταξης του ερευνητικού ιστού που από πολλούς χαρακτηρίστηκε ως πραξικόπημα, και την καθολική αντίδραση ερευνητών, διοικήσεων και επιστημονικών συλλόγων, ακόμη και από το εξωτερικό. Ασχοληθήκαμε ιδιαίτερα με την ιστορία, το έργο και τα προβλήματα του ΕΚΚΕ. Σήμερα είναι η σειρά του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ). Θα ακολουθήσει σε επόμενο τεύχος ο «Δημόκριτος».
Κοιτάζοντας το εντυπωσιακό κτήριο της Β. Κωνσταντίνου, με το πράσινο που το πλαισιώνει, σκέφτομαι μια λύση για να μη διαλυθεί το παλαιότερο ερευνητικό κέντρο της χώρας. Ενα -έστω και αυθαίρετο- καφενείο εδώ μπροστά θα σταματούσε κάθε κακόβουλο. Είναι γνωστό ότι τα αυθαίρετα δεν τα ρίχνει κανείς, αλλά το μόχθο των επιστημόνων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ), την ιστορία του, τις διακρίσεις και τα βραβεία του το υπουργείο Ανάπτυξης θέλει να τα διαγράψει με μια μονοκοντυλιά.
Το σχόλιο που ακούω στους διαδρόμους αφορά ένα «επιχείρημα» που συχνά επαναλαμβάνει ο υπουργός: «Κάποιοι ενοχλούνται γιατί θα χάσουν το πάρκινγκ τους στο κέντρο». Αυτοί οι «κάποιοι», κοντά 600 άτομα, στην πλειονότητά τους κάτοχοι μεταπτυχιακών και διδακτορικών, απαντούν ότι πρόκειται τουλάχιστον για προσβολή. Ισως, όμως, «κάποιοι άλλοι» να έχουν βάλει στο μάτι το πάρκινγκ, τη θέα και το «φιλέτο» οικόπεδο.
Μία ερευνήτρια μου παραδίδει μια επιστολή: «Είναι από την κ. Ανθή Καραγιάννη, συνταξιούχο, και θα ήθελε να δημοσιευθεί». Διαβάζω: «Υπήρξα το πρώτο -κυριολεκτικά- διοι- κητικό στέλεχος του ΕΙΕ, το οποίο υπηρέτησα επί 40 συναπτά έτη...» Θλίψη, θυμός και αγανάκτηση. «Το κτήριο, στην πανηγυρική θεμελίωση του οποίου παρευρέθηκα, απετέλεσε εξαρχής μήλον της Εριδος από τις εκάστοτε κυβερνήσεις. Κατά τη δικτατορία, στον 2ο όροφο εγκαταστάθηκε η ΥΕΕΑ, ενώ ο 5ος όροφος κατελήφθη από το αλήστου μνήμης "Συνταγματικό" Δικαστήριο. Αργότερα, το Υπ. Εξ. επέβαλε την παραχώρηση του 2ου ορόφου σε μία υπηρεσία του ΟΗΕ, ενώ ακολούθησαν ποικίλες προσπάθειες επιβολής εκ των άνω "αναδιάταξης" του χώρου της έρευνας, που δεν υλοποιήθηκαν όταν έγινε κατανοητή η περιπλοκότητα και το δυσβάστακτο κόστος του εγχειρήματος. [...] Οντως αποβλέπουν στην αναδιάταξη του ερευνητικού ιστού ή μήπως υποκρύπτουν άλλη μία απόπειρα υφαρπαγής του κτηρίου, η δωρεά για την ανέγερση του οποίου -υπενθυμίζω- έγινε ρητά προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για τις δραστηριότητες του ΕΙΕ;»
Το έργο των δύο σημαντικότατων ελλήνων αρχιτεκτόνων, του Κ. Δοξιάδη και του Δ. Πικιώνη, υψώνεται σε δύο επίπεδα. Ενα από τα καλύτερα δείγματα μοντερνισμού της Αθήνας. «Χτίστηκε έτσι, ώστε και έκρηξη να γίνει σε ένα δωμάτιο, το διπλανό να μην πάθει τίποτα» λένε οι ερευνητές. Ομως, η χειρότερη βόμβα έπεσε με τη μορφή ενός δελτίου Τύπου στις 3 Ιουνίου. Φεύγουν τα ινστιτούτα θετικής κατεύθυνσης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) και μένουν μόνο τα ανθρωπιστικά ινστιτούτα, που συγχωνεύονται με το ΕΚΚΕ.
Τεράστιες βιβλιοθήκες, πανάκριβα μηχανήματα. Πού θα μετεγκατασταθούν όλα αυτά; Σε ποια κτήρια; Σε τι χρονικό ορίζοντα; Πόσο γρήγορα; Πώς θα καλυφθεί το ενδιάμεσο κόστος λειτουργίας και η απώλεια διεθνούς επιστημονικής αξιοπιστίας; Οι κυβερνητικές αναγγελίες αμελούν να απαντήσουν σε τέτοια καυτά ερωτήματα. Διάχυτη είναι η εντύπωση πως οι αλλαγές δεν γίνονται για τον διακηρυγμένο εξορθολογισμό της έρευνας. Πρώτος λόγος, τα κονδύλια: ποσά που συνολικά έως το 2013 θα φτάσουν το 1,6 δισ. ― και, αντί να μοιραστούν α- ξιοκρατικά, μπορούν να μοιραστούν απλώς... σεμνά. Και ταπεινά να λεηλατηθούν τα μηχανήματα. Για παράδειγμα, ο αξίας 1,8 εκατ. ― φασματογράφος πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού (NMR), που απέκτησε το Ινστιτούτο Οργανικής και Φαρμακευτικής Χημείας (ΙΟΦΧ) πέρσι. Τον κέρδισε ως έπαθλο από την Ε.Ε., επειδή βγήκε πρώτο στη βαθμολογία, ανταγωνιζόμενο 330 προτάσεις από διάφορες χώρες! Και έχει να παίρνει ακόμη εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας, αξίας 3,5 εκατ. ευρώ.
«Μας λένε ότι θα πάμε στο "Φλέμινγκ"» λέει η διευθύντριά του, Μαρία Μίχα-Σκρέττα. «Αλλά εμείς χρειαζόμαστε 1.500 τ.μ. ειδικευμένων εργαστηριακών χώρων. Οι ανακαινίσεις που κάναμε το 2008, μηδενίζονται!» Αλλά και τα όργανα δεν είναι γκατζετάκια, να τα βάλεις στην τσάντα και να φύγεις! «Θέλουν εξειδικευμένο προσωπικό, μακρά προεργασία, απομαγνήτιση - μαγνήτιση, που αυξάνει τις πιθανότητες να μην επαναλειτουργήσουν. Η μετακόμιση θα εμποδίσει και την υλοποίηση τρεχόντων προγραμμάτων, με αποτέλεσμα να πλήξει διεθνώς την αξιοπιστία μας». Ασε που μπορεί να ζητήσουν και τα λεφτά πίσω!
Τα ίδια και στο Ινστιτούτο Βιολογικών Ερευνών και Βιοτεχνολογίας (ΙΒΕΒ). Ο διευθυντής του, Φραγκίσκος Κολίσης, μας λέει: «Το Ινστιτούτο διαλύεται και πάμε ως μονάδες στο "Φλέμινγκ", ενώ, σύμφωνα με αξιολογήσεις, είμαστε κέντρο αριστείας». Αξιολόγηση από διεθνείς κριτές, το 2005, το έφερε πρώτο από όλα τα κέντρα βιολογικής έρευνας της Αττικής και η Ε.Ε. το αναγνωρίζει ως ευρωπαϊκό κέντρο αριστείας για τον περιβαλλοντικό καρκίνο και τη διατροφή. Κι επειδή στόχος της Ε.Ε. είναι η σύνδεση της έρευνας με την παραγωγή, το ΙΒΕΒ έχει ιδρύσει εταιρείες με στόχο την παραγωγή και προώθηση βιοτεχνολογικών προϊόντων: την εταιρεία ΝΕΟΒΙ βιοτεχνολογικών εφαρμογών και την εταιρεία RESCO Research Cosmetics S.Α., με αντικείμενο την παραγωγή λειτουργικών καλλυντικών.
Ο κατάλογος των διακρίσεων του ΕΙΕ είναι μακρύς. Ακόμη και ο πρωθυπουργός, στην ομιλία του για τη συμπλήρωση 50 ετών συνεχούς λειτουργίας, το χαρακτήρισε ως «τον σημαντικότερο ερευνητικό φορέα στη χώρα» και παρότρυνε τους ερευνητές: «Συνεχίστε να μας κάνετε υπερήφανους». Αμ' δε!
Από μικροί διδασκόμαστε την αρχή «Αν κάτι δουλεύει σωστά, μην το πειράζεις». Πολύ περισσότερο, όταν δεν το καταλαβαίνεις. Αντί για δίκτυα έρευνας θεματικά και διεπιστημονικά, που έλεγε η πρόταση του ΕΣΕΤ, οι φωστήρες του υπουργείου παίρνουν το «θεματικά», το κάνουν «μονοθεματικά» κι όπου δουν κοινές λέξεις στα ονόματα των ινστιτούτων, τα συγχωνεύουν. Κι εδώ δεν ισχύει καν ότι το... μεγάλο ψάρι τρώει μικρό· το αντίθετο, μάλιστα!
Για παράδειγμα, μεταφέρεται (άγνωστο ΠΟΥ) το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), με τη μεγαλύτερη επιστημονική και τεχνική βιβλιοθήκη της Ελλάδας, που έχει άμεση πρόσβαση σε οποιαδήποτε επιστημονική πληροφορία εμφανίζεται στον κόσμο, που είναι ευρωπαϊκό κέντρο μεταφοράς τεχνογνωσίας και καινοτομίας, που είναι πηγή μάθησης για οποιονδήποτε φοιτητή ή επιστήμονα χρειάζεται από έναν απλό αριθμό ώς μια ολόκληρη διατριβή... Το καθήκον αυτό υπάγεται πλέον στο ερευνητικό κέντρο «Αθηνά», των λίγων ερευνητών και της ανύπαρκτης υποδομής.
«Απλώς, δεν μπορούμε να μετακινηθούμε» μας λέει ο Ευάγγελος Μπούμπουκας, διευθυντής του ΕΚΤ, και περιγράφει με λεπτομέρειες έναν τεράστιο όγκο περιοδικών, βιβλίων και ψηφιακού υλικού που βρίσκεται στα ράφια και στην αίθουσα υπολογιστών, που λειτουργεί και ως κόμβος. «Τα πράγματα δεν έχουν καρούλια, να τα πας από δω κι από κει!»
Στο ΕΚΤ λειτουργούν τέσσερα σημαντικά αποθετήρια. Ενα με το υλικό του ΕΙΕ, ένα Ανθρωπιστικών Επιστημών, ένα Επιστημών Υγείας και το Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών. Με απλά λόγια, εκεί πιθανότατα θα κατα- φύγει ο γιατρός σας για να μάθει την τελευταία εξέλιξη στην ειδικότητά του, πράγμα που μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο! Και αυτό δεν είναι σχήμα λόγου, έχει γίνει έτσι ακριβώς.
Στις υπογραφές συμπαράστασης που συλλέγονται στο σάιτ του ΕΙΕ, δίπλα σε ελληνικές, ιδιαίτερα γιατρών και καθηγητών, που αποτελούν τακτικούς... πελάτες του, ξεχωρίζουν ξένοι ακαδημαϊκοί. «Μην πειράξετε το ΚΕΡΑ, τον εγκυρότερο παγκοσμίως φορέα για την έρευνα της αρχαίας Μακεδονίας!» Το λέει το τμήμα Κλασικών Σπουδών της Οξφόρδης, με επιστολή προς τον πρωθυπουργό, υπερασπιζόμενο το Ινστιτούτο Ερευνών Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας. Για να καταλάβουμε τι αξία έχει η παράδοση στις ανθρωπιστικές επιστήμες, ας προσέξουμε ότι οι Οξφορδιανοί αναφέρουν λάθος τα αρχικά του ινστιτούτου (ΚΕΡΑ αντί για ΙΕΡΑ), γιατί έτσι ήταν γνωστό διεθνώς - και δεν τα αλλάζει, για να μη χαθεί η πολύτιμη συνέχεια στο έργο του.
Το ΙΕΡΑ έχει εκδώσει δεκάδες επιστημονικά συγγράμματα, 22 ξενόγλωσσα βιβλία μόνο από το 2006. Αποτελούν εργαλεία δουλειάς για τους κλασικιστές όλου του κόσμου. Ο Μιλτιάδης Χατζόπουλος, διευθυντής του ινστιτούτου, είναι ο μόνος ερευνητής που γνωρίσαμε να του έχουν δημιουργήσει προβλήματα τα χρήματα! «Για την αριστεία που πήραμε στην αξιολόγηση του 2005 υπήρχε μια οικονομική ενίσχυση 800.000 ―, με τον όρο να τα ξοδέψουμε έως το 2008. Χωρίς αυτόν τον όρο, θα μπορούσαμε να στηρίξουμε το ινστιτούτο για αρκετά χρόνια. Τώρα οι βιβλιοθήκες δεν μπορούν να απορροφήσουν τόσα βιβλία μαζί».
«Ετοιμος για Ξάνθη;» Το ερώτημα έγινε εσωτερικό ανέκδοτο στο ΕΙΕ, μετά από δηλώσεις του Γ.Γ. Ερευνας και Τεχνολογίας Φίλιππου Τσαλίδη, σε σύσκεψη στη Θεσσαλονίκη. Προανήγγειλε αναδιάρθρωση και στη Β. Ελλάδα, μ' ένα μεγάλο και πολυθεματικό ερευνητικό κέντρο με 20 ινστιτούτα. Από αυτά, τα τρία θα δημιουργηθούν στην Ξάνθη (την εκλογική του περιφέρεια) και ένα θα μεταφερθεί από Αθήνα.
Είναι εκνευριστική η λογική του ράβε-ξήλωνε για να ταιριάξει η έρευνα στα μικροπολιτικά κοστούμια. Τα τελευταία χρόνια ιδρύονται ινστιτούτα χωρίς αντικείμενο και χωρίς ερευνητές ανά τη χώρα, επειδή είναι της μόδας για πολιτικές ομιλίες. Από την άλλη, η διάλυση των καταξιωμένων ερευνητικών κέντρων ξεσηκώνει υπερασπιστές τους απ' όλο το πολιτικό φάσμα. Δεξιοί πρώην υπουργοί και αριστεροί μαζί, επιστήμονες και πολίτες, σε έναν νέο ιστορικό συμβιβασμό, φωνάζουν «Κάτω τα χέρια!».
ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ - ΜΕΡΟΣ 2ο
Η ιστορία του ΕΙΕ
Το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών δημιουργήθηκε με βασιλικό διάταγμα το 1958 και αποτέλεσε το πρώτο ερευνητικό κέντρο της χώρας σε μια εποχή που ο διεθνής ανταγωνισμός για την καινοτομία απογειωνόταν.
Πρωτεργάτες του ήταν ο οικονομολόγος Γιάγκος Πεσμαζόγλου, ο χημικός Λεωνίδας Ζέρβας και ο φιλόλογος Κωνσταντίνος Δημαράς. Ο τότε βασιλιάς Παύλος πείστηκε από τον πρώτο και δέχτηκε όλες τις εισηγήσεις του για το πώς θα φτιαχτεί το ίδρυμα, που αρχικά ονομάστηκε «Βασιλικό Ιδρυμα Ερευνών» - τίτλος τον οποίο κράτησε ώς το 1970. Το μεγαλύτερο μέρος του ιδρυτικού κεφαλαίου (100 εκατ. δραχμές) προερχόταν από τα αδιάθετα της μεταπολεμικής αμερικανικής βοήθειας, με την έγκριση της κυβέρνησης των ΗΠΑ, και από μια χορηγία 50.000 δολαρίων του Ιδρύματος Φορντ.
Στη διάρκεια της δικτατορίας το ΕΙΕ κινδύνευσε να διαλυθεί. Οι επιστήμονες έφευγαν, η χούντα διόριζε στη διοίκηση απόστρατους αξιωματικούς και άσχετοι άρχισαν να εγκαθίστανται στο κτήριο. Από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα έχει αντιμετωπίσει μερικές κρίσεις, κυρίως από την έλλειψη χρηματοδότησης, παρά τα υποσχόμενα κάθε φορά από τον αρμόδιο υπουργό.
Μεγάλη οικονομική ανάσα, αλλά και ώθηση έδωσαν τα ευρωπαϊκά προγράμματα, που έφτασαν να υπερκαλύπτουν την κρατική επιχορήγηση. Σήμερα τρέχουν 50 ερευνητικά προγράμματα με ετήσια εισροή τα 12 εκατ. ―. Ομως έχει και τα «έξτρα», χορηγίες και βραβεία, όπως το πολύ σημαντικό βραβείο EURYI (European Young Investigator Award) ύψους 1,25 εκατ. ― (εντός πενταετίας) για την ανάπτυξη καινοτόμων υλικών μέσω χημικής τροποποίησης νανοσωλήνων άνθρακα στο Ινστιτούτο Θεωρητικής και Φυσικής Χημείας. Τέλος, επειδή ένα διεθνές κριτήριο για την έρευνα είναι οι δημοσιεύσεις σε έγκριτα περιοδικά με κριτές, από το ΕΙΕ εκπηγάζουν πάνω από 400 δημοσιεύσεις το χρόνο.
ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ - ΜΕΡΟΣ 2ο
Τι κάνει το ΕΙΕ
Το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ) είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, εποπτευόμενο από τη Γενική Γραμματεία Ερευνας & Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) του υπουργείου Ανάπτυξης.
Σκοπός του, η πολυεπιστημονική έρευνα. Απαρτίζεται από έξι ερευνητικά ινστιτούτα· τρία των Ανθρωπιστικών Επιστημών για τη μελέτη και την έρευνα της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη γνώση και προβολή της εθνικής μας ταυτότητας· τα άλλα τρία είναι ινστιτούτα Θετικών Επιστημών, που διεξάγουν βασική και εφαρμοσμένη έρευνα στις περιοχές της φυσικής, της χημείας, της επιστήμης υλικών και βιολογίας, αναπτύσσοντας παράλληλα υπηρεσίες και προϊόντα. Στο ΕΙΕ υπάγεται και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης.
Αναλυτικά αποτελείται από:
*Το Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών (ΙΒΕ). Κάνει αρχειακές έρευνες σε μοναστήρια και συλλογές, καταγράφοντας και εκδίδοντας τα βυζαντινά χειρόγραφα, έχει τράπεζα πληροφοριών βυζαντινής ιστορίας και μελετά τις πολιτικές σχέσεις του Βυζαντίου με άλλες περιοχές του κόσμου.
*Το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (ΙΝΕ). Εχει αντικείμενο την ιστορία του πολιτισμού, της παιδείας, των θεσμών και της οικονομίας της χώρας.
*Το Ινστιτούτο Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητος (ΙΕΡΑ ή ΚΕΡΑ). Ασχολείται με τη συλλογή, καταγραφή, επεξεργασία και μελέτη τεκμηρίων, όπως έκτυπα, εκμαγεία και φωτογραφίες, κυρίως από επιγραφές και νομίσματα.
*Το Ινστιτούτο Βιολογικών Ερευνών & Βιοτεχνολογίας (ΙΒΕΒ). Ερευνά τον καρκίνο του πνεύμονα, τους μηχανισμούς γήρανσης κ.ά.
*Το Ινστιτούτο Θεωρητικής & Φυσικής Χημείας (ΙΘΦΧ). Ασχολείται με τη φωτονική για νανοεφαρμογές, τη φυσικοχημεία υλικών, τις εφαρμογές λέιζερ κ.λπ.
*Το Ινστιτούτο Οργανικής & Φαρμακευτικής Χημείας (ΙΟΦΧ). Κάνει σύνθεση νέων ενώσεων εν δυνάμει φαρμάκων.
*Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ). Παρέχει υπηρεσίες ηλεκτρονικής πληροφόρησης και υποστήριξης σε θέματα έρευνας, επιστήμης και τεχνολογίας.
ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ - ΜΕΡΟΣ 2ο
Μερικά προγράμματά του
Βιβλιοθήκες
Θέλετε ένα βιβλίο και δεν το βρίσκετε στις βιβλιοθήκες της πόλης σας; Ρωτήστε αν διαθέτουν ΑΒΕΚΤ, το Σύστημα Αυτοματισμού Βιβλιοθηκών, ένα λογισμικό που έχει αναπτύξει το ΕΚΤ και το βελτιώνει. Το χρησιμοποιούν 2.283 δημόσιες και ιδιωτικές βιβλιοθήκες και αν μία βιβλιοθήκη χρειαστεί ένα βιβλίο μπορεί να το εντοπίσει γρήγορα σε κάποιαν άλλη και να το ζητήσει.
Πανδέκτης
Ψάχνετε εικονιστική προσωπογραφία, χαρτογραφία, βιομηχανικά και μοναστηριακά αρχεία, ταξιδιωτική γραμματεία από τον 15ο αιώνα, εραλδικά μνημεία; Επισκεφθείτε τον Πανδέκτη. Ψηφιακές συλλογές ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού, διαθέσιμες ελεύθερα και στο διαδίκτυο (pandektis.ekt.gr). Το μεγαλύτερο μέρος των συλλογών προέρχεται από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (ΙΝΕ).
Γήρανση
Μια ελπίδα για λίγο μεγαλύτερη ζωή δίνουν οι έρευνες που κάνει το ΙΒΕΒ για τους μηχανισμούς γήρανσης. Μελετάει τα γονίδια και άλλους παράγοντες της μακροβιότητας ειδικά στον ελληνικό πληθυσμό, ταυτοποιεί φυσικά προϊόντα με αντιγηραντική δράση. Σχετική είναι η έρευνα στην ανάπτυξη πρότυπων μικρογαλακτωμάτων με βάση το ελαιόλαδο για τον εγκλωβισμό αντιοξειδωτικών και ενζύμων.
Εκπαίδευση
Κάθε χρόνο το ΕΙΕ εκπαιδεύει περίπου 150 νέους επιστήμονες σε προπτυχιακό, μεταπτυχιακό και μεταδιδακτορικό επίπεδο, οι οποίοι εκπονούν διπλωματικές εργασίες και διδακτορικές διατριβές σε συνεργασία με ΑΕΙ της χώρας. Μόνο το ΙΟΦΧ εκπαιδεύει περίπου 40 κατ' έτος και δέχεται και αρκετούς άλλους από το εξωτερικό, γιατί έχει γίνει Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεταπτυχιακής Εκπαίδευσης χρηματοδοτούμενο από το πρόγραμμα Marie Curie.
ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ - ΜΕΡΟΣ 2ο
Δημήτριος Κυριακίδης ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΕΙΕ
«Αν η χώρα δεν θέλει έρευνα, ας βγει να μας το πει»
Αφού το ίδρυμα έχει αξιολογηθεί με άριστα, γιατί το διαλύουν; «Από το ξήλωμα που θα γίνει στα τέσσερα ινστιτούτα, θα χαθούν 20 εκατομμύρια που έχει δαπανήσει κάθε ινστιτούτο τα τελευταία χρόνια για εγκαταστάσεις. Ο υπουργός κάνει μεγάλο λάθος. Η έρευνα χρειάζεται την παράδοση, χρειάζεται τρία με πέντε χρόνια να δεις ποιος θα συνεργαστεί με ποιον και πώς θα προχωρήσει. Η έρευνα είναι μια σκυτάλη· ο καλύτερος που φτιάχνει το περιβάλλον περιμένει ο επόμενος να είναι λίγο πιο καλός».
Θέλει μονοθεματικά κέντρα και το δικό σας είναι πολυθεματικό. «Πολλά από τα καλύτερα ερευνητικά κέντρα του κόσμου, όπως το Πρίνστον στις ΗΠΑ, είναι πολυθεματικά. Η συνέργεια που υπάρχει μεταξύ των ινστιτούτων μας είναι καταπληκτική. Εμαθαν να δουλεύουν μαζί. Και αποδίδουν σε μεγάλο βαθμό. Είμαστε οι μόνοι που συνδέουμε τη βιολογία με έρευνες για γήρανση και καρκίνο, τη βιοτεχνολογία, το περιβάλλον, την πληροφορική και κάνουμε κάτι διαφορετικό από τη βιολογία στο "Φλέμινγκ" ή στον "Δημόκριτο". Θέλουν να ενώσουν τα ανθρωπιστικά μας ινστιτούτα με το Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών. Οσο α- πέχει η ιστορία από τη βιολογία τόσο απέχει και από τις κοινωνικές επιστήμες, που θέλουν στατιστική, μαθηματικά...»
Μπορεί να γίνει οικονομία σε πόρους; «Αν παίρνουμε 10 εκατομμύρια από τα κράτος, για τα επόμενα 3-4 χρόνια έχουμε άλλα 35 εκατομμύρια να ξοδέψουμε. Υπερδιπλασιάζουμε κατ' έτος τον προϋπολογισμό μας. Είμαστε 2,2 φορές πάνω από αυτά που μας δίνουν. Και έτσι συντηρούμαστε. Αν σταματήσουν τα προγράμματα, κινδυνεύει να μην μπορεί να συντηρηθεί το κτήριο. Οπως και αν φύγουν τα θετικά ινστιτούτα, που φέρνουν τα περισσότερα χρήματα. Τα ανθρωπιστικά ινστιτούτα δεν θα αντέξουν 2-3 χρόνια. Εκτός αν η κυβέρνηση τα συντηρήσει. Δεν υπάρχουν αρκετά προγράμματα γι' αυτούς και είναι ένας τομέας όπου δεν μπορείς να καινοτομήσεις».
Ακούγεται ότι θέλουν το κτήριο. «Αν το θέλουν, ας το πουν. Να πουν τι το θέλουν, για ξενοδοχείο ή για υπουργείο; Να φτιάξουν όμως πρώτα για μας ένα με ανάλογες εγκαταστάσεις».
Κινδυνεύουν και θέσεις εργασίας; «Δεν είναι μόνο οι 220 άνθρωποι του μόνιμου προσωπικού. Δίνουμε δουλειά και σε άλλους 380. Πάνε να ξηλώσουν ένα αναπτυξιακό κύτταρο που βρίσκεται σε οργασμό. Δεν χρειαζόμαστε αυτήν τη σφαλιάρα, η οποία μπορεί να είναι τελειωτική. Μπορεί κάποια ινστιτούτα να διαλυθούν. Γιατί αν ξέρουν ότι σε τρία χρόνια θα μετακινηθούν, θα μειωθεί το ενδιαφέρον και οι μεγάλοι σε ηλικία θα βγουν στη σύνταξη.
»Εχουμε 60 ξένους, κι αυτό δείχνει τον υψηλό βαθμό του ΕΙΕ, αφού και ευρωπαίοι ερευνητές προτιμούν να είναι εδώ. Εχουν πάρει υποτροφίες και έρχονται να τις ξοδέψουν εδώ, για να πάρουν γνώσεις. Δημοσιεύσεις βγάζουμε, πατέντες βγάζουμε, δεν ξέρω τι καλύτερο μπορεί να θέλει ένα κράτος».
Ενας άσχετος θα ρωτούσε: «Χρειαζόμαστε την έρευνα;» «Αν η Ελλάδα αποφασίσει να μην έχει έρευνα ή να έχει "σε έναν τομέα έρευνα", να βγουν να μας το πουν. "Οι υπόλοιποι να πάνε σπίτι τους. Δεν θέλουμε Ιστορία, δεν θέλουμε πολιτισμό, δεν θέλουμε χημεία". Αλλά μπορείς να έχεις ένα νοσοκομείο που να κάνει αναλύσεις αν δεν έχεις καλούς βιοχημικούς; Αυτά τα μαθαίνουν εδώ, στο μάστερ, στο διδακτορικό. Παράγουμε στελέχη. Φέρνουμε χρήματα, δεν σπαταλάμε. Και αυτό που κάνουμε παράγει γνώση»
Ως χώρα δεν έχουμε πολλούς ερευνητές... «Ολη η Ευρώπη είναι πίσω κι εμείς έχουμε τέσσερεις φορές λιγότερους από την Ε.Ε. Θα μπορούσαμε να φέρουμε ερευνητές από το εξωτερικό, όπως έκανε η Ισπανία, που έφερε τα παιδιά της από τις ΗΠΑ, διπλασιάζοντας το μισθό τους, και τώρα αριστεύει. Τι να κάνει εδώ ένας ερευνητής που παίρνει πέντε χιλιάδες; Να έρθει για τα δύο χιλιάρικα;»
Ποιος είναι
Γεννήθηκε στην Προσοτσάνη Δράμας. Πήρε πτυχίο Χημείας το 1972 και διδακτορικό δίπλωμα Βιοχημείας το 1975. Εργάσθηκε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Γέιλ των ΗΠΑ, 1975-1979. Από το 1989 είναι καθηγητής Βιοχημείας στο Τμήμα Χημείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Χρημάτισε πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας. Από το 2005 είναι πρόεδρος του Δ.Σ. και διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Είναι μέλος πολλών ελληνικών & ευρωπαϊκών επιτροπών και μέλος συντακτικής επιτροπής τριών επιστημονικών περιοδικών. Συγγραφέας 450 δημοσιευμάτων, μεταξύ των οποίων και 10 βιβλίων. Οι ερευνητικές του δραστηριότητες εστιάζονται στη ρύθμιση της δράσης μεταβολικών ενζύμων σε επίπεδο πρωτεϊνών και γονιδίων, στην τεχνολογία ενζύμων και στη μεταβολική μηχανική.
Ειδήσεις & Άρθρα επικαιρότητας για την εκπαίδευση 
Αποστολή σελίδας 
Εκτυπώσιμη μορφή σελίδας
Προσθήκη σελίδας στα Αγαπημένα
Επιστροφή