Η ΜΟΝΙΜΗ ΚΑΤΑΣΠΑΤΑΛΗΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ

Κων/νος Αδριανουπολίτης

Εκπαιδευτικός-ερευνητής

Τα κοινοτικά χρήματα που δίνονται από την Ε.Ε., σε όλα τα κράτη – μέλη, για την εκπαίδευση, μέσω των Επιχειρησιακών Σχεδίων, έχουν κατευθυντήριες γραμμές που οδηγούν σε συγκεκριμένους στόχους. Οι στόχοι αυτοί είναι, η ανάπτυξη της απασχόλησης, η σύγκληση μεταξύ των χωρών, και η σύγκληση των περιφερειών σε εθνικό επίπεδο.

Για κάθε  Επιχειρησιακό Σχέδιο καθορίζονται συγκεκριμένοι στόχοι με βάση:

1. Τις κατευθυντήριες γραμμές της Ε.Ε.

2. Την εθνική στρατηγική και τις προτεραιότητες, του κάθε κράτους, για την εκπαίδευση.

3. Την εσωτερική οργάνωση του συστήματος που θα υλοποιήσει τις δράσεις του στρατηγικού σχεδίου (π.χ. εάν υπάρχει αξιόπιστος-επαρκής- ευέλικτος μηχανισμός υλοποίησης), ώστε στο συγκεκριμένο χρόνο υλοποίησης να γίνουν αυτά που σχεδιάστηκαν με τις προδιαγραφές και την ποιότητά τους.

Ο υποστηρικτικός μηχανισμός είναι υποχρεωμένος να δρομολογήσει και να υλοποιήσει όλες τις θεσμικές-κανονιστικές διαδικασίες για να γίνει δυνατή η άντληση των πόρων.

Η σύγκλιση που προβλέπεται ως στόχος μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. περιλαμβάνει, εκτός των άλλων, και την ενίσχυση υποδομών στις περιφέρειες των κρατών-μελών για την αναπτυξιακή τους ανασυγκρότηση. Τα κριτήρια για τη μέγιστη ή όχι χρηματοδότηση καθορίζονται ανάλογα με τα ειδικά πληθυσμιακά, οικονομικά, κοινωνικά, αναπτυξιακά και περιφερειακά δεδομένα.

Κατά τις περιόδους 1994-1999 και 2000-2006 η Ελλάδα έλαβε τα μέγιστα των Κοινοτικών χρηματοδοτήσεων, διότι και οι 13 περιφέρειές είχαν ενταχθεί στα κριτήρια μέγιστης χρηματοδότησης.

Κατά την περίοδο 2007-2013 στο επιχειρησιακό πρόγραμμα εκπαίδευση και δια βίου μάθηση έχουν ενταχθεί στα κριτήρια μέγιστης χρηματοδότησης μόνο 8 περιφέρειες.

Με το ΕΣΠΑ θεωρείται βέβαιο ότι θα χαθούν πολύτιμοι Κοινοτικοί πόροι για την παιδεία, διότι ο μηχανισμός υλοποίησης έχει ένα αδύναμο σημείο, την έλλειψη τεχνογνωσίας και διοικητικής οργάνωσης στην περιφέρεια, η οποία στερείται αρμοδιοτήτων, εμπειρίας και μηχανισμών. Τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα εάν π.χ. η κάθε περιφέρεια εκπαίδευσης διέθετε οργανωμένη οικονομική υπηρεσία ώστε να μπορεί να παρακολουθεί και να υλοποιεί τις δράσεις που την αφορούν.

 Εναπόκειται στον κάθε υπουργό και τον Γεν. Γραμματέα, ο οποίος προΐσταται του σχεδίου, να οργανώσουν τον κατάλληλο διοικητικό μηχανισμό υλοποίησης, ώστε να υλοποιηθούν τα έργα.

Όπως φαίνεται, όμως, η ουσιαστική αυτή αποκέντρωση-καταλύτης δεν είναι επιθυμητή στη χώρα μας για τον εκάστοτε υπουργό παιδείας, ο οποίος θέλει να κάνει τη διαχείριση από το υπουργικό-πολιτικό του γραφείο. Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι  η ελλιπής-κακή διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων με αποτέλεσμα να έχουν χαθεί πόροι για την εκπαίδευση ύψους περίπου  150 εκ. ευρώ με τη λήξη  του ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ στο τέλος του 2006.

Η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του ΕΠΕΑΕΚ/ΥΠΕΠΘ, η οποία θα μπορούσε να βελτιώσει τη διαχείριση, συγκροτείται από 10 μονάδες (τμήματα) στα οποία προΐστανται άτομα που δεν έχουν βιώσει την εκπαίδευση (δεν είναι κανένας εκπαιδευτικός) και ο προϊστάμενος τους, δεν είναι επίσης εκπαιδευτικός. Εάν λάβουμε υπόψη μας ότι και ο ειδικός Γραμματέας δεν έχει σχέση με την εκπαίδευση αντιλαμβάνεται ο καθένας τι είδους διαχείριση μπορεί να γίνει.

Πρέπει να τονιστεί ότι το τελευταίο επιχειρησιακό πρόγραμμα  «Εκπαίδευση και δια βίου μάθηση» (ΕΣΠΑ 2007-2013) δεν σχεδιάστηκε μετά από κοινές συσκέψεις υπηρεσιακών παραγόντων και κοινωνικών εταίρων (ομοσπονδίες εκπαιδευτικών, γονέων, ΓΣΕΕ, ΣΕΒ κλπ.), όπως το απαιτεί η κοινότητα. 

Δημοσιεύτηκε στον «Κόσμο του Επενδυτή» στις  28-3-09