Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

ΚΩΝ/ΝΟΣ ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΙΤΗΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ – ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ

EMAIL: kadrian@freemail.gr

Αποτελεί το πιο σύνηθες φαινόμενο στην Ευρώπη η φοίτηση περισσοτέρων μαθητών  στην τεχνική επαγγελματική παρά στη γενική εκπαίδευση σε ανώτερο δευτεροβάθμιο επίπεδο (η προ-επαγγελματική εκπαίδευση συγκαταλέγεται στη γενική εκπαίδευση).

Ωστόσο αυτό δεν ισχύει σε όλες τις χώρες. Στην Εσθονία, την Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία, την Κύπρο, τη Λετονία, την Ουγγαρία, τη Μάλτα, και την Πορτογαλία, η αναλογία των μαθητών που εγγράφονται στη γενική εκπαίδευση είναι υψηλότερη. Στην Ιρλανδία όλοι οι μαθητές εγγράφονται στη γενική εκπαίδευση καθώς δεν υπάρχει ξεχωριστή επαγγελματική κατεύθυνση και η παρεχόμενη προ-επαγγελματική εκπαίδευση ανήκει στη γενική εκπαίδευση. Στη Σουηδία, και σε μικρότερο βαθμό, στη Δανία, η αντίστοιχη αναλογία μαθητών που είναι εγγεγραμμένοι και στις δύο κατευθύνσεις είναι σχεδόν ίση. Ασυνήθιστα υψηλά ποσοστά  συμμετοχής στην επαγγελματική ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (πέραν των δύο τρίτων όλων των μαθητών) καταγράφονται στο Βέλγιο, τη Δημοκρατία της Τσεχίας, την Ολλανδία, την Αυστρία, τη Σλοβενία, τη Σλοβακία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Αναλύοντας όλα τα ποσοστά συμμετοχής ανά φύλλο ( τα οποία δεν φαίνονται στον παρόντα πίνακα ), προκύπτει ότι το μοντέλο παροχής έχει ιδιαίτερη απήχηση στα αγόρια. Τα ποσοστά εγγραφών στις διάφορες επαγγελματικές κατευθύνσεις είναι παντού υψηλότερα. Σχεδόν σε όλες τις χώρες παρουσιάζουν διαφορά 10 εκατοστιαίων μονάδων μεταξύ της συμμετοχής των αγοριών και των κοριτσιών στις επαγγελματικές κατευθύνσεις. Η κατάσταση στην Κύπρο είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή, όπου το ποσοστό των αγοριών που έχουν εγγραφεί στην επαγγελματική ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι πενταπλάσιο του αντίστοιχου ποσοστού των κοριτσιών (αν και το συνολικό ποσοστό συμμετοχής εξακολουθεί να είναι χαμηλό σε σχέση με τις εγγραφές στη γενική εκπαίδευση). Μόνο το Βέλγιο, η Ισπανία, η Ιταλία και η Σουηδία εμφανίζουν σχετικά ισορροπημένη κατανομή ανά φύλλο όπου η διαφορά είναι μικρότερη από 5 εκατοστιαίες μονάδες.

Επεξηγηματικές σημειώσεις:

·    Ο μέσος όρος κατανομής των μαθητών σε γενική και επαγγελματική εκπαίδευση σε επίπεδο EU-25, εξάγεται από το πηλίκον του συνολικού αριθμού των μαθητών στα 25 κράτη (που φοιτούν σε γενική και επαγγελματική εκπαίδευση αντίστοιχα) δια του  αριθμού 25. Δηλαδή ο κοινοτικός Μ.Ο. επηρεάζεται, κυρίως, από τα κράτη που είναι πολυπληθή.

·    Στον πίνακα δεν έχουν συμπεριληφθεί η Βουλγαρία και η Ρουμανία διότι κατά την περίοδο  2001/2002 δεν ανήκαν στην Ε.Ε. Κατά τη σχολική αυτή χρονιά η κατανομή των μαθητών στις 2 χώρες ήταν: Βουλγαρία Γεν. 44,5% και Επαγγ. 55,5%, Ρουμανία Γεν. 36% και Επαγγ. 64%.

·    Στην προηγούμενη απογραφή (1999-2000), που έγινε πάλι από την Eurostat και τον ΟΟΣΑ, η κατανομή σε επίπεδο EU-15 ήταν: Γεν. εκπαίδευση 45,6% και Επαγγ. Εκπαίδευση 54,4% ( Eurydice, Eurostat, UOE αριθμοί κλειδιά της εκπαίδευσης στην Ευρώπη 2002 σελ.86 ). Η αναλογία  άλλαξε υπέρ της επαγγελματικής εκπαίδευσης, κυρίως,  με την είσοδο  των πρώην σοσιαλιστικών κρατών της ανατολικής Ευρώπης τα οποία είχαν, συνολικά, μεγαλύτερα ποσοστά μαθητών στην επαγγελματική εκπαίδευση παρά στη γενική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η περίπτωση της Τσεχίας όπου το ποσοστό του αριθμού των μαθητών που παρακολουθεί επαγγελματική εκπαίδευση ανέρχεται σε 80,2%, το μεγαλύτερο όλων των χωρών της Ε.Ε.

·    Στο Ηνωμένο Βασίλειο η προεπαγγελματική εκπαίδευση περιλαμβάνεται στη γενική εκπαίδευση. Το εκπαιδευτικό επίπεδο ISCED 4 περιλαμβάνεται στο  ISCED 3 της επαγγελματικής εκπαίδευσης.

·  Περιλαμβάνονται όλα τα τακτικά εκπαιδευτικά προγράμματα καθώς και όλες οι μορφές εκπαίδευσης ενηλίκων, στις οποίες το περιεχόμενο των μαθημάτων είναι παρόμοιο με εκείνο των τακτικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων ή οδηγεί στην απόκτηση προσόντων ισότιμων με τα  αντίστοιχα τακτικά προγράμματα.

·    Περιλαμβάνονται όλες οι μορφές ειδικής αγωγής.

·     Περιλαμβάνονται επίσης προγράμματα μαθητείας, όχι, όμως εκπαίδευση ή κατάρτιση που προορίζονται αποκλειστικά για εξεύρεση απασχόλησης, οι οποίες δεν εποπτεύονται από κάποια επίσημη εκπαιδευτική αρχή.

·    Τα προγράμματα γενικής εκπαίδευσης δεν απευθύνονται σε συγκεκριμένες κατηγορίες επαγγελμάτων, ενώ το περιεχόμενό τους που αφορά τεχνικό η επαγγελματικό τομέα δεν υπερβαίνει το 25% του συνολικού προγράμματος.

·    Η επαγγελματική εκπαίδευση προετοιμάζει τους συμμετέχοντες για απευθείας ένταξη, χωρίς επιπλέον κατάρτιση, σε συγκεκριμένους επαγγελματικούς κλάδους.

·    Τα προγράμματα προεπαγγελματικής εκπαίδευσης σε ποσοστό τουλάχιστον 25% είναι επαγγελματικής ή τεχνικής κατεύθυνσης, αλλά κυρίως είναι σχεδιασμένα για να εισάγουν  τους συμμετέχοντες  στο χώρο της εργασίας και δεν οδηγούν σε απόκτηση σχετικών επαγγελματικών ή τεχνικών προσόντων.

·    Στο σχήμα περιλαμβάνονται οι μαθητές πλήρους και μερικής φοίτησης.

Στη χώρα μας η υποχρεωτική εκπαίδευση έχει γίνει ήδη 10ετής, συμπεριλαμβανομένου και του νηπιαγωγείου.

Το ποσοστό των  μαθητών που φοιτούν στην επαγγελματική εκπαίδευση κατά το τρέχον σχολ. έτος 2008-2009 έχει μειωθεί σημαντικά, στη χώρα μας, μετά την εφαρμογή του Ν. 3475/2006 και τη δημιουργία των ΕΠΑΛ, ΕΠΑΣ, με αποτέλεσμα από 40% που ήταν το 2001-2002 έχει πέσει στο 28% περίπου.

Αναφορές:

1. European Commission, Eurostat, Eurydice: Αριθμοί κλειδιά της εκπαίδευσης στην Ευρώπη 1999
2. European Commission, Eurostat, Eurydice: Key data on Education in Europe 2002
3. European Commission, Eurostat, Eurydice: Αριθμοί κλειδιά της εκπαίδευσης στην Ευρώπη 2005
4. Eurydice, Cedefop: Δομές των συστημάτων εκπαίδευσης και εισαγωγικής κατάρτισης στην Ε.Ε.
5. CEDEFOP: Το σύστημα επαγγελματικής κατάρτισης στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας
6. www.europa.eu.int/ploteus
7. www.oecd.org
8. www.eurydice.org