Χάος, βία, ανομία. Ο τραυματισμός του πρύτανη του ΑΠΘ, η άγρια επίθεση που δέχθηκαν εργαζόμενοι στη φύλαξη του πανεπιστημίου, οι συμπλοκές φοιτητών και «φουσκωτών μπράβων» καταδεικνύουν ότι το ελληνικό Πανεπιστήμιο περνά τη μεγαλύτερη κρίση της σύγχρονης ιστορίας του. Το θέμα έφθασε χθες στη Βουλή με τον πρωθυπουργό να επιρρίπτει την ευθύνη στον Συνασπισμό και να επιμένει στην ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων. Το θερμόμετρο ανέβηκε όταν ο Αλέκος Αλαβάνος κατήγγειλε την κυβέρνηση για «προβοκάτσια σε βάρος του δημόσιου πανεπιστημίου». Να καταβάλουν προσπάθεια, ώστε να αποκατασταθούν οι δημοκρατικές διαδικασίες στο φοιτητικό κίνημα και να σταματήσουν τα εκφυλιστικά φαινόμενα, κάλεσε όλα τα πολιτικά κόμματα η γ.γ. του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα. Όσο για το ΛΑΟΣ, χαιρέτισε τις απόψεις της κυβέρνησης, σημειώνοντας πως το μεγαλύτερο πρόβλημα των πανεπιστημίων σήμερα είναι η «αλαβανοποίηση»... Πέντε έγκριτοι πανεπιστημιακοί μιλώντας στην «Η» ζητούν επιτακτικά να αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους.

Στις θέσεις αυτές συσπειρώνονται όλο και περισσότεροι πανεπιστημιακοί, απομονώνοντας ουσιαστικά τη συνδικαλιστική ηγεσία των πανεπιστημιακών (ΠΟΣΔΕΠ) η οποία στη σημερινή συνεδρίασή της αναμένεται να δεχθεί μία ακόμη πρόταση μορφής. Μέσα στις επόμενες ημέρες πρυτάνεις και πανεπιστημιακοί αναμένεται να αναλάβουν πρωτοβουλία καταθέτοντας συγκεκριμένες προτάσεις για να αρθεί το αδιέξοδο στην ανώτατη εκπαίδευση.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η Πρωτοβουλία για την αναβάθμιση του δημόσιου πανεπιστημίου, η οποία ήταν η κεντρική συνιστώσα της λεγόμενης «κίνησης των 1.000 πανεπιστημιακών», θα ζητήσει από τις διοικήσεις των πανεπιστημίων να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, προχωρώντας ακόμα και σε «λοκ άουτ» σε περίπτωση που δεν αλλάξει το σημερινό κλίμα βίας και ομηρείας...

Οxι... επαναστάτες εκ του ασφαλούς
Μιχάλης Σταθόπουλος Ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών

«Νομίζω ότι όλη αυτή η αναστάτωση που έχει δημιουργηθεί στα πανεπιστήμια με πρωτοβουλία κάποιας μερίδας φοιτητών αριστερών οργανώσεων στρώνει το έδαφος για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Η κοινωνία έχει αγανακτήσει και στο τέλος η ίδια -και όχι πολιτικοί για λόγους ιδεολογικούς ή για λόγους συμφέροντος- θα πει: δεν προχωράει άλλο, αφού έχουν διαλύσει τα πανεπιστήμια ας γίνει κάποιο άλλο ίδρυμα όπου να μην μπορούν να διαφεντεύουν με τη βία αυτές οι δυνάμεις.

Εχω χαιρετίσει από παλιά τον αγώνα όλων των δυνάμεων κατά της ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων διότι μια τέτοια προοπτική εκτιμώ ότι θα οδηγήσει σε περαιτέρω υποβάθμιση και εγκατάλειψη του δημόσιου πανεπιστημίου. Σε ένα κράτος δικαίου οι νόμοι πρέπει να εφαρμόζονται είτε μας αρέσουν είτε δεν μας αρέσουν. Αν θέλουμε να κηρύξουμε εναντίον τους επανάσταση, η επανάσταση πρέπει να είναι πραγματική και όχι εκ του ασφαλούς λόγω ασύλου που κάθε άλλο παρά θάρρος δείχνει».

Παραβιάζουν ανοικτά το άσυλο
Δημήτρης Θ. Τσάτσος Καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου - Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Το ελληνικό πανεπιστήμιο:
1. Αποτελεί πεδίο συνδικαλιστικών, συντεχνιακών και κομματικών συγκρούσεων, όπου τα θέματα της μάθησης αποτελούν προσχήματα.

2. Οι μεταδικτατορικές καταλήψεις αποτελούν πλαστογραφία των αντιδικτατορικών και καθαγιασμένων πρακτικών του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος.

3. Σήμερα η βίαιη διακοπή της λειτουργίας των Πανεπιστημίων συνιστά παραβίαση του πανεπιστημιακού ασύλου, που προστατεύει την ακαδημαϊκή ελευθερία έναντι πάντων.

4. Το άνοιγμα του δρόμου προς το μη κρατικό πανεπιστήμιο, με βρίσκει αντίθετο. Διότι: α Ο εύλογος δρόμος είναι η αποκατάσταση του κρατικού πανεπιστημίου. β. Το επιχείρημα της «μη κερδοσκοπικότητας» σφάλλει. Ο ιδιωτικός φορέας ιδρύοντας μη κρατικό πανεπιστήμιο δεν θα αποβλέψει σε κέρδη από τα δίδακτρα! Αντίθετα θα έχει οικονομική ζημιά. Απλά: κερδίζει επιρροή.

5. Σωστή η σκέψη στην εκλογή των πρυτανικών αρχών να μετέχουν όλοι οι φοιτητές. Ίσως έτσι η φοιτητική ψήφος θα παύσει να είναι είδος διαπραγματεύσιμο με τις κομματικές ηγεσίες.

Αγανακτώ και αηδιάζω με όσα συμβαίνουν
Στέλιος Βιρβιδάκης Καθηγητής Φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών

«Προξενούν μεγάλη θλίψη όσα συμβαίνουν στα πανεπιστήμιά μας. Ανεξάρτητα από τις όποιες ατέλειες και τα προβλήματα εφαρμογής του νέου νόμου, ανεξάρτητα από το τι πιστεύει κανείς για επί μέρους διατάξεις του, και ανεξάρτητα από τις ευθύνες της κυβέρνησης και του υπουργού Παιδείας, που με τις προκλητικές δηλώσεις του φορτίζει την ατμόσφαιρα, όσοι φοιτητές παρεμποδίζουν τις νόμιμες δημοκρατικές διαδικασίες μέσα στα πανεπιστήμια, ασκώντας απροκάλυπτη βία, θα έπρεπε, κατά τη γνώμη μου, να αποβληθούν για πάντα από κάθε ακαδημαϊκό ίδρυμα της χώρας. Οσοι εκπρόσωποι προοδευτικών, υποτίθεται, πολιτικών δυνάμεων δικαιολογούν άμεσα ή έμμεσα τέτοιες πράξεις θα όφειλαν να σωπάσουν από ντροπή.

Και όλοι όσοι έχουν αναλάβει πανεπιστημιακά αξιώματα, όπως πρυτάνεις, συγκλητικοί, πρόεδροι Τμημάτων, και υφίστανται φασιστικές απειλές και τραμπουκισμούς, εφόσον δε μπορούν πλέον να αντιδράσουν αποτελεσματικά, θα έπρεπε να παραιτηθούν ομολογώντας έτσι την αδυναμία διασφάλισης στοιχειωδών συνθηκών εύρυθμης λειτουργίας των ιδρυμάτων τους.

Αυτή τη στιγμή, ίσως δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα καλύτερο από το να εκφράσουμε με τον σαφέστερο δυνατό τρόπο την αγανάκτηση και την αηδία μας».

Το «ελληνικό» πανεπιστήμιο έφτασε στα όριά του
Αντώνης Λιάκος Καθηγητής Ιστορίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών

«Είναι σαφές ότι το πανεπιστήμιο έχει μπει σε μια διαδικασία αποδιοργάνωσης η οποία είναι πολλαπλή: Από τη μία πλευρά, ο νόμος είναι ατελέστατος και δίνει δικαιολογίες σε πολύ κόσμο. Έπειτα οι δηλώσεις του υπουργού Παιδείας είναι εμπρηστικές και προκλητικές. Καλώς ή κακώς έγινε η αναθεώρηση του Συντάγματος.

Τι νόημα έχει να βρούμε άλλες διαδικασίες για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια; Με βαριά καρδιά το λέω, αλλά η κυβέρνηση φαίνεται πως επιδιώκει να φτάσουμε σε μια σύγκρουση ώστε κάποιοι να ηττηθούν και να υποχωρήσουν. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει αυτή η αντίδραση που εκφράζεται με βία και διακοπές συνεδριάσεων ακαδημαϊκών οργάνων. Αυτό δείχνει ότι δεν υπάρχει μια πανεπιστημιακή κουλτούρα. Κάτι που οφείλεται και στο γεγονός ότι τα πανεπιστήμια είναι μαζικά και εύκολα μπορούν να μετατραπούν σε πεδία εκδήλωσης βίας.

Υπάρχει άλλωστε και το βάρος της ιστορίας. Η μεταπολιτευτική ιστορία στηρίχθηκε στον θρύλο του Πολυτεχνείου που βαραίνει ως ένα είδος παρακαταθήκης. Όλα αυτά δείχνουν ότι το πανεπιστήμιο, όπως αποκρυσταλλώθηκε στην ελληνική κοινωνία, έχει φθάσει προφανώς στα όριά του. Και το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει κανένα σχέδιο μακροπρόθεσμης αναβάθμισής του».

Αριστερά δεν είναι η κατάλυση της νομιμότητας
Γιάννης Μυλόπουλος Καθηγητής Πολυτεχνίου ΑΠΘ

«Το να δηλώσει κανείς την ντροπή του, την οργή ή τη θλίψη του μπροστά σε όσα συμβαίνουν το πανεπιστήμιο φοβάμαι ότι δεν είναι η καλύτερη ιδέα γιατί αυτό δεν προσφέρει λύση. Όμως, αυτά είναι τα πραγματικά αισθήματα που αισθανόμαστε μπροστά στα όσα συμβαίνουν. Δυστυχώς, το πανεπιστήμιο αντί να είναι πεδίο σύγκρουσης ιδεών και χώρος παραγωγής και διάδοσης της γνώσης, γίνεται πεδίο αντιπαράθεσης ακραίων ιδεοληψιών. Από τη μια της κυβερνητικής αντίληψης που θέλει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια να αναβαθμίζουν τα δημόσια -γεγονός που αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία- και από την άλλη μιας αναχρονιστικής κρατικιστικής δήθεν αριστερής αντίληψης που βλέπει ως μέσο υπεράσπισης του δημόσιου πανεπιστημίου την κατάλυση της νομιμότητας, καλεί σε μη εφαρμογή των νόμων, εμποδίζει τις πρυτανικές εκλογές, διαλύει Συγκλήτους και επιτίθεται στους πρυτάνεις.

Φοβάμαι ότι και τα δύο άκρα μόνο κακό κάνουν στο πανεπιστήμιο στο όνομα του οποίου υποτίθεται ότι ορκίζονται. Θέλω να ελπίζω ότι το σύστημα θα ισορροπήσει και θα επικρατήσουν πιο ψύχραιμες και πιο σοβαρές αντιλήψεις για το ελληνικό πανεπιστήμιο».