Αναλυτικά  Προγράμματα και Βιβλία

στην Τεχνική – Επαγγελματική Εκπαίδευση

(Εισήγηση που κατατέθηκε κατά τη διάρκεια των εργασιών

 του 8^ου Εκπαιδευτικού συνεδρίου της ΟΛΜΕ)

του Θέμη Κοτσιφάκη,

εκπαιδευτικού της ΤΕΕ,

ειδικού γραμματέα  του ΔΣ της ΟΛΜΕ,

μέλους της Ε.Ε. της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Εκπαιδευτικών (E.T.U.C.E. και E.I.E)

 

«Το βιβλίο αυτό («Τεχνολογία Δικτύων Επικοινωνιών») έχει γραφτεί για το 2^ο κύκλο του Τομέα Ηλεκτρονικών των ΤΕΕ και τώρα διδάσκεται στη Β΄ ΕΠΑΛ του Τομέα Πληροφορικής, σε μαθητές που αγνοούν ακόμα τα βασικά της πληροφορικής. Πώς θα δουλέψουν με ένα βιβλίο που έχει γραφτεί με διαφορετικό υπόβαθρο και για διαφορετικές ανάγκες και μάλιστα χωρίς να έχει δοθεί η παραμικρή οδηγία στους διδάσκοντες; Για φέτος τουλάχιστον το μάθημα αυτό ακύρωσε το περιεχόμενό του».

Τραγική αλλά πέρα για πέρα αληθινή η διαπίστωση του συναδέλφου, που διδάσκει στην τεχνική – επαγγελματική εκπαίδευση, όπως την κατέγραψε ως σχόλιο στην έρευνα που διενέργησε το ΚΕΜΕΤΕ της ΟΛΜΕ τον Απρίλη του 2008. Και, δυστυχώς, δεν αποτελεί αυτή η παρατήρηση μια εξαίρεση. Αφορά την πλειονότητα των βιβλίων που διδάσκονται σήμερα στα ΕΠΑΛ. Άλλη μια μεταρρύθμιση  στην επαγγελματική εκπαίδευση με θλιβερό αποτέλεσμα τη συνεχή υποβάθμισή της. Παρά τις διακηρύξεις για το αντίθετο.

            Αξίζει όμως να θυμηθούμε τι έγινε τα τελευταία χρόνια στη δευτεροβάθμια ΤΕΕ. Οι γενικότερες αλλαγές, άλλωστε, καθόρισαν και το περιεχόμενο του σχολείου, τα αναλυτικά προγράμματα και τα βιβλία

 

ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ Ν. 2525/97 ΚΑΙ ΤΟΥ Ν.2640/98

 

1997: Εξαγγέλλεται η ενοποίηση ΓΕΛ-ΕΠΛ-ΤΕΛ στα υπό ίδρυση «Ενιαία» Λύκεια. Στα ΤΕΛ λειτουργεί και Α΄ τάξη Ενιαίου, με το ίδιο πρόγραμμα, με την προσθήκη στη μέση της χρονιάς των Αρχαίων Ελληνικών.

1998: Εγκαταλείπεται η ενοποίηση ΤΕΛ-ΓΕΛ. Ιδρύονται όπως-όπως τα Τ.Ε.Ε.. Ουσιαστικά όλα τα ΤΕΛ και οι ΤΕΣ μετατρέπονται σε Τ.Ε.Ε.. Τα Τ.Ε.Ε. ιδρύθηκαν τυπικά στις 19/12/98(!), δηλαδή τρεις μήνες μετά την έναρξη λειτουργίας των μαθημάτων στα σχολεία, και λειτουργούσαν ολόκληρη τη σχολική χρονιά χωρίς αναλυτικά προγράμματα, χωρίς βιβλία ή, στην καλύτερη περίπτωση, με βιβλία από το 1978 ακόμη, με πρόχειρα (μιας χρήσης) ωρολόγια προγράμματα. Τελικά οι μαθητές εκείνη τη χρονιά διδάχθηκαν  ύλη 2 ετών σε ένα έτος, με αποτέλεσμα να διαγωνιστούν σε πάρα πολλά μαθήματα (20 ως 26) τον Ιούνιο!

1998-1999-2000: Τα «νέα» σχολεία λειτουργούν τα δύο πρώτα σχολικά έτη χωρίς ωρολόγια προγράμματα (1998), χωρίς αναλυτικά προγράμματα (1998-99) και χωρίς βιβλία (1998-99-00). Το σχολικό έτος 1999-2000 μοιράζονταν αντί για βιβλία CD-ROM, για τα οποία τότε ο πρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου έλαβε συγχαρητήρια από τον υπουργό Παιδείας(!). Από τα CD-ROM  αυτά έπρεπε οι εκπαιδευτικοί και τα σχολεία να αναπαράξουν φωτοτυπίες για τους μαθητές. Τελικά, όμως, το CD-ROM ήταν ουσιαστικά «άδειο»! Από ένα σύνολο 690 βιβλίων που απαιτούνταν για τις ανάγκες των μαθημάτων, υπήρχαν μόνο για 203, έτσι 487 διαφορετικά μαθήματα δεν είχαν βιβλίο, έστω και σε ηλεκτρονική μορφή!!

            Μέχρι το τέλος Γενάρη του 2000 δεν υπήρχαν  αναλυτικά προγράμματα σε πάρα πολλές ειδικότητες, με αποτέλεσμα οι εκπαιδευτικοί να μη γνωρίζουν ποια ύλη πρέπει να διδάξουν σε κάθε μάθημα.  Αξιοσημείωτο είναι, επίσης, ότι δημοσιεύσεις των αναλυτικών προγραμμάτων σε ΦΕΚ χρονολογούνται από 31-12-99 μέχρι 11-8-2000!

2000-02: Είναι συνεχείς οι αλλαγές και αναπροσαρμογές σε ειδικότητες, τομείς, ωρολόγια και αναλυτικά προγράμματα. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι δημοσιεύτηκαν εννιά(!) Υπουργικές Αποφάσεις μέσα σε έξι χρόνια που αυξομειώνουν δίκην φυσαρμόνικας τις ειδικότητες στα Τ.Ε.Ε..

Τρία χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας των Τ.Ε.Ε. δεν είχε ολοκληρωθεί η συγγραφή των βιβλίων.! Το  σχολικό έτος 200-01 δαπανήθηκε ποσό 1 δισ. δρχ.  για αγορά από το εμπόριο 108 τίτλων βιβλίων, που αντιστοιχούσαν στο 1/7 των απαιτούμενων βιβλίων για όλες τις ειδικότητες των Τ.Ε.Ε.. Να σημειώσουμε πως πολλά από αυτά τα βιβλία δεν αντιστοιχούσαν στο επίπεδο των μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς ήταν γραμμένα για φοιτητές Πανεπιστημίου. Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις αυτά δεν αντιστοιχούσαν στο αναλυτικό πρόγραμμα ή ακόμα ήταν και άσχετα με το μάθημα για το οποίο προτάθηκαν.

Για μια πενταετία συνεχίζεται ο βομβαρδισμός των σχολείων με συνεχείς, μικρές ή μεγάλες αλλαγές στα ωρολόγια προγράμματα, έτσι που κανείς να μην είναι δυνατόν να οργανώσει ένα στοιχειώδη προγραμματισμό.

2003-04: Ούτε αυτή τη χρονιά είχαν συγγραφεί βιβλία για όλα τα μαθήματα που διδάσκονται. Συγκεκριμένα, έλειπαν βιβλία για 142 μαθήματα Είναι χαρακτηριστικό ότι για 81 μαθήματα έγινε για μια ακόμη χρονιά αγορά βιβλίων από το εμπόριο, τα οποία βεβαίως δεν είχαν γραφτεί με βάση το επίσημο αναλυτικό πρόγραμμα. Σε  25 μαθήματα, επίσης, κλήθηκαν οι εκπαιδευτικοί να μοιράσουν σημειώσεις στους μαθητές και σε ακόμα  36 μαθήματα χρησιμοποιήθηκαν παλαιότερες εκδόσεις βιβλίων, που προορίζονταν για τα πρώην ΤΕΛ και ΕΠΛ.

2004-5: Παρά το γεγονός ότι το ΥΠΕΠΘ εξαγγέλλει για την επόμενη σχολική χρονιά (2005-06) μετατροπή των Τ.Ε.Ε. σε Επαγγελματικά Λύκεια, κάτι που πρακτικά σημαίνει άλλο πρόγραμμα σπουδών και, προφανώς, άλλα βιβλία, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο προκηρύσσει στις 4/8/2004 την προεκτύπωση 84 βιβλίων για τα υπάρχοντα μαθήματα των Τ.Ε.Ε., ακόμη και για μαθήματα της Α΄ τάξης!

   Το πιο τραγελαφικό στην υπόθεση αυτή είναι το γεγονός πως από τη μια μεριά ούτε με αυτή την προκήρυξη δεν καλύπτεται το σύνολο των μαθημάτων με βιβλία, και από την άλλη γράφηκαν βιβλία - τα οποία και θα εκτυπωθούν - για ανύπαρκτες ειδικότητες.

   Συμπερασματικά, την οκταετία 1997-2004 έγιναν συνεχείς νομοθετικές παρεμβάσεις στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ιδιαίτερα στην Τ.Ε.Ε., που προκάλεσαν ένα δυνατό σοκ σε όλους τους συντελεστές της (εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς).

Το νομοθετικό πλαίσιο που ψηφίστηκε την περίοδο 1997-1998 δημιούργησε ένα νέο διχασμένο σχολικό δίκτυο στη μεταγυμνασιακή δευτεροβάθμια εκπαίδευση (Ενιαίο Λύκειο–Τ.Ε.Ε.). Και το κατ’ ευφημισμό «ενιαίο λύκειο» δεν ενοποίησε την γενική με την τεχνική εκπαίδευση, όπως εξαγγελλόταν.

Οι νομοθετικές αλλαγές στη δευτεροβάθμια Τ.Ε.Ε. έγιναν κυρίως με το ν. 2640/98. Με το νόμο αυτό το νέο αυτό σχολείο προσανατολίζεται στη στενή ειδίκευση και την κατάρτιση. Τα χαρακτηριστικά του σχολείου αυτού  είναι :

·       η απόσχισή του από τη Λυκειακή βαθμίδα,

·       η προσήλωση στους νόμους της αγοράς και τις ανάγκες των επιχειρήσεων,

·       η ανυπαρξία κατοχυρωμένων επαγγελ-ματικών δικαιωμάτων,

·       ο ουσιαστικός αποκλεισμός των μαθητών από την τριτοβάθμια εκπαίδευση,

·       η δημιουργία ενός καινούργιου εξεταστικού πλέγματος για να φτάσει ο μαθητής στο πτυχίο,

·       ακόμη μεγαλύτερη πολυδιάσπαση των φορέων που προσφέρουν τεχνική – επαγγελματική εκπαίδευση, εκτός ΥΠΕΠΘ,

·       η πλήρης σύγχυση του  ρόλου της δευτεροβάθμιας Τ.Ε.Ε. και των διαφόρων ειδικοτήτων της, με  το ρόλο και τις ειδικότητες των ΙΕΚ.

 

Γ. ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ Ν. 3475/06

 

Με το ν. 3475/06 και τις μετέπειτα Υπουργικές Αποφάσεις προωθούνται  ο κατακερματισμός, η ιδιωτικοποίηση και γενικότερα η ακόμη μεγαλύτερη υποβάθμιση της ΤΕΕ. Συγκεκριμένα, με τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις προωθούνται:

1.              Η πολυδιάσπαση της ΤΕΕ σε ΕΠΑΛ (λύκεια) , ΕΠΑΣ (σχολές), ΕΠΑΣ και ΤΕΕ άλλων Υπουργείων και μεταγυμνασιακά ΙΕΚ, με κύριο στόχο να στραφεί ένα μεγάλο μέρος του μαθητικού δυναμικού στη στενή και εφήμερη κατάρτιση, με ελάχιστες επαγγελματικές (λόγω στενής ειδίκευσης) και εκπαιδευτικές επιλογές (λόγω και τυπικού αποκλεισμού τους από τη συνέχιση των σπουδών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση).

2.               Η βίαιη προώθηση μαθητών προς την κατάρτιση η οποία ενισχύεται με την κατάργηση στα ΕΠΑΛ της πλειοψηφίας των ειδικοτήτων που λειτουργούσα στα ΤΕΕ και την ένταξή τους αποκλειστικά μόνο στις ΕΠΑΣ ή και ορισμένων από αυτές μόνο στον ΟΑΕΔ.

3.              Η ιδιωτικοποίηση μεγάλου τμήματος της ΤΕΕ, με τη μη καθιέρωση μεταλυκειακού τμήματος ειδίκευσης στα δημόσια ΕΠΑΛ, όπου θα δίνεται η πλήρης ειδίκευση και θα παρέχεται  το πτυχίο επαγγελματικού επίπεδο 3, για την απόκτηση του οποίου απαιτείται (σύμφωνα με την οδηγία 36/2005 της Ε.Ε). ένα έτος μεταλυκειακής εκπαίδευσης,

4.              Η απαγόρευση σε  αποφοίτους των Γενικών Λυκείων να εγγραφούν στο Επαγγελματικό Λύκειο για απόκτηση ειδικότητας, καθώς και στους αποφοίτους μιας ειδικότητας του ΕΠΑΛ να ξαναεγγραφούν σε αυτό για απόκτηση δεύτερης ειδικότητας. Όλοι αυτοί οι νέοι και οι νέες θα πρέπει να προστρέξουν στα ΙΕΚ. Ακόμα και όταν τα δημόσια ΙΕΚ δεν ικανοποιούν τη ζήτηση, υπάρχει και η «λύση» των ιδιωτικών, που θα καραδοκούν, αλλά και των ποικιλώνυμων ιδιωτικών κολλεγίων και ΚΕΣ.

5.              Περιορίζεται δραματικά ακόμα και αυτή η μέχρι σήμερα κουτσουρεμένη πρόσβαση των αποφοίτων της ΤΕΕ σε ΑΕΙ – ΑΤΕΙ, αφού αφενός οι απόφοιτοι των Επαγγελµατικών Σχολών (ΕΠΑ.Σ.) αποκλείονται τελείως από την πρόσβαση σε ΑΕΙ και ΑΤΕΙ και αφετέρου για τους απόφοιτους του ΕΠΑ.Λ. η πρόσβαση σε Α.Ε.Ι. – Α.Τ.Ε.Ι γίνεται εξαιρετικά δύσκολη έως αδύνατη. Ακόμα μέχρι σήμερα,  και παρά τις κυβερνητικές εξαγγελίες πριν ένα χρόνο, το θέμα της πρόσβασης είναι κυριολεκτικά στον αέρα.

6.              Η είσοδος των εταιρειών στην εκπαίδευση που δίνει τη δυνατότητα στον ΟΕΕΚ να αναθέτει προγράμματα επιμόρφωσης εκπαιδευτικών για θέματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης σε ιδιώτες

 

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΣΗΜΕΡΑ

 

Αυτό το ιδιαίτερα δυσμενές «εκπαιδευτικό περιβάλλον» που έχει δημιουργηθεί ιδιαίτερα τα τελευταία 12 χρόνια στην επαγγελματική εκπαίδευση - η οποία ας σημειώσουμε πως ήταν πάντοτε από τις κυβερνήσεις υποβαθμισμένη -  δημιούργησε πλήρη εκπαιδευτική αλλά και εργασιακή αβεβαιότητα  και ανασφάλεια στους εκπαιδευτικούς.

Οι εκπαιδευτικοί βίωσαν και βιώνουν καθημερινά την ακύρωση των προσπαθειών τους, την απειλή του άγνωστου και αβέβαιου μέλλοντος του χώρου στον οποίο διδάσκουν.

Με τα ίδια υλικά εξαγγέλθηκε και προχωρά αυτή νέα «μεταρρύθμιση» στην ΤΕΕ, η οποία ήδη έχει δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα και τραγικά αδιέξοδα.

Με ένα μικρό ρετουσάρισμα στα αναλυτικά προγράμματα και με τα ίδια βιβλία των ΤΕΕ, γίνεται προσπάθεια να πειστεί ο εκπαιδευτικός κόσμος, οι μαθητές και οι γονείς πως «αναβαθμίζεται η επαγγελματική εκπαίδευση». Τα αποτελέσματα είναι μέχρι τώρα αρνητικά. Η δευτεροβάθμια  ΤΕΕ βιώνει το δικό της περιορισμό με τη τραγική μείωση του μαθητικού δυναμικού της. Τη σχολική χρονιά 2006-7, μόλις το 22,4% του μαθητών/-τριών της Α΄ τάξης Λυκείου φοίτησαν στην Α΄ ΕΠΑΛ και το 77,6% στην Α΄ Γενικού Λυκείου (ΓΕΛ), ενώ τη σχολική χρονιά 1995-96 τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 29,4% σε ΤΕΛ-ΤΕΣ και 70,3% σε ΓΕΛ. (στοιχεία ΥΠΕΠΘ και ΕΣΥΕ, επεξεργασία Θ. Κοτσιφάκης).

 

ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

 

 Ξεκινώντας από τα αναλυτικά προγράμματα και τα βιβλία των ΤΕΕ (αναφερόμαστε στα αναλυτικά προγράμματα και βιβλία των ΤΕΕ γιατί τα ίδια διδάσκονται και στα ΕΠΑΛ) επισημαίνουμε τα παρακάτω:

Α) Παρατηρείται υπερβολικά μεγάλη εξιδείκευση στα αναλυτικά προγράμματα πολλών ειδικοτήτων, με αποτέλεσμα αλλού να «προωθείται» η αποσπασματική γνώση, άρα η ημιμάθεια, και αλλού η λεπτομερής λογική της κατάρτισης σε συγκεκριμένα τεχνολογικά ή επαγγελματικά αντικείμενα, τα οποία από μόνα τους δεν συνιστούν επαρκή γνώση, γιατί, εκτός των άλλων, αλλάζουν συνεχώς και τα δεδομένα της τεχνολογίας.

Β) Στα αναλυτικά προγράμματα ορισμένων μαθημάτων παρατηρείται υπερβολική αύξηση του όγκου αλλά και του επιπέδου των γνώσεων. Δηλαδή περιλαμβάνονται σε αυτά γνώσεις που παρέχονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αυτό καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την πρόοδο των μαθητών στο σχολείο και την ανταπόκρισή τους σε εξετάσεις πανελλαδικού χαρακτήρα. Αυξάνει επίσης τη σχολική διαρροή, με δεδομένες τις εκπαιδευτικές αλλά και τις κοινωνικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ίδιοι οι μαθητές.

            Γ) Η προχειρότητα σχεδιασμού έχει ως αποτέλεσμα συνεχείς μικρές ή μεγάλες αλλαγές στα ωρολόγια και τα αναλυτικά προγράμματα Αυτό δημιουργεί όρους ευελιξίας και προσαρμογής των προγραμμάτων στις πρόσκαιρες ανάγκες της αγοράς και των επιχειρήσεων, που είναι διακηρυγμένη θέση των υπευθύνων ότι επιδιώκουν. Βέβαια, στην πράξη ούτε αυτό  επιτυγχάνεται, γιατί, η σκόπιμη προχειρότητα και οι αυτοσχεδιασμοί των υπευθύνων στο ΥΠΕΠΘ και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, μαζί με τη συνολική αδιαφορία των πολιτικών ηγεσιών  του υπουργείου για την ΤΕΕ δημιουργούν ένα εκρηκτικό και μείγμα, αποτέλεσμα του οποίου είναι αυτό που βιώνουν οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί της ΤΕΕ: συνεχής υποβάθμιση του δημόσιου επαγγελματικού σχολείου σε όλες του τις παραλλαγές.

Δ) Μεταφορά των βιβλίων από διαφορετικούς τύπους σχολείων για να διδαχθούν στο ΕΠΑΛ και στις ΕΠΑΣ, πολλές φορές και σε διαφορετικές τάξεις από αυτές για τις οποίες γράφτηκαν. Υποτίθεται πως τα βιβλία γράφονται με βάση συγκεκριμένο αναλυτικό και ωρολόγιο πρόγραμμα, το οποίο καθορίζεται από τον τύπο του σχολείου (Γυμνάσιο, Γενικό η Επαγγελματικό Λύκειο, ΕΠΑΣ), τους σκοπούς και τους ιδιαίτερους στόχους που αυτό έχει, την ηλικία καθώς και το γνωστικό επίπεδο των μαθητών στους οποίους απευθύνεται.

Είναι χαρακτηριστικό αυτό που έγινε στην Α΄ ΕΠΑΛ. Τα γενικά μαθήματα στα ΤΕΕ διδάσκονταν από διαφορετικά βιβλία με διαφορετικό αναλυτικό πρόγραμμα (διδακτέα ύλη) και διαφορετικό επίπεδο. Με τη δημιουργία των ΕΠΑΛ στάλθηκαν τα βιβλία του Γενικού Λυκείου (πρώην «Ενιαίου») σε αυτά για να διδαχθούν στα γενικά μαθήματα. Χωρίς να ληφθεί καμία πρόνοια για το γνωστικό επίπεδο των μαθητών ή να ληφθούν πρόσθετα μέτρα ενίσχυσής τους, για να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις των νέων βιβλίων.  Απλά οι υπεύθυνοι του ΥΠΕΠΘ κομπάζουν για την «ισοτιμία» που πέτυχαν στους τύπους λυκείων και τις «ίσες δυνατότητες που δίνονται πλέον στους μαθητές».

Και όχι μόνο αυτό, αλλά έχουμε και το φαινόμενο, όπως πχ. στα Μαθηματικά της Β΄τάξης του ΕΠΑΛ, να απαιτείται από τους καθηγητές να διδάξουν και από τους μαθητές να αφομοιώσουν ίδια ποσότητα ύλης με τους μαθητές των Γενικών Λυκείων, αλλά σε λιγότερες διδακτικές ώρες!

Για τα ειδικά μαθήματα κύκλων και τομέων των ΕΠΑΛ, επιλέχθηκαν βιβλία από όλες τις τάξεις του Λυκείου και του ΤΕΕ. Τα παραδείγματα είναι πάρα πολλά. Εκτός από το βιβλίο Τεχνολογία Δικτύων Επικοινωνιών, που αναφέρεται εισαγωγικά στο κείμενο αυτό,  δόθηκαν για να διδαχθούν στην Α΄ ΕΠΑΛ το βιβλίο «Ευρωπαϊκή Ένωση» που διδάσκονταν στο Β΄κύκλο ΤΕΕ και το βιβλίο «Τεχνολογία και ανάπτυξη» που διδασκόταν στην  Γ΄ τάξη των Ενιαίων Λυκείων, ενώ για το μάθημα «Στοιχεία Τεχνολογίας» έγινε προμήθεια από τα υπάρχοντα  βιβλία στο εμπόριο.

Ε) Από την άλλη σε όλες  αυτές τις αλλαγές βιβλίων και αναλυτικών προγραμμάτων δεν λαμβάνεται υπόψη ο εκπαιδευτικός που θα κληθεί να τα διδάξει καθημερινά στην τάξη και στο εργαστήριο. Οι εκπαιδευτικοί, λοιπόν, χωρίς καμιά προετοιμασία καλούνται ξαφνικά να διδάξουν είτε από διαφορετικά βιβλία είτε από βιβλία που απευθύνονταν σε άλλες ηλικίες και γνωστικό επίπεδο μαθητών.

ΣΤ) Η κριτική που ασκούμε για τη δημιουργία και το ρόλο των ΕΠΑΣ επιβεβαιώνεται όταν συζητάμε για το αναλυτικό πρόγραμμα στις ειδικότητες που έχουν ενταχθεί σε αυτές. Είναι φανερό ότι για αρκετές από αυτές τις ειδικότητες που οδηγούνται στις ΕΠΑΣ (π.χ. υγείας, εφαρμοσμένων τεχνών, χημικών εργαστηρίων κ.ά.) δεν ευσταθεί το επιχείρημα του ΥΠΕΠΘ όπως καταγράφεται στην εισηγητική έκθεση του ν. 3475/06 και σε δελτίο τύπου του ΥΠΕΠΘ, ότι «οι Επαγγελματικές σχολές (ΕΠΑΣ), απευθύνονται σε μαθητές οι οποίοι επιθυμούν να φοιτήσουν σε ειδικότητες που δεν απαιτούν ισχυρή θεωρητική υποστήριξη, αλλά επικεντρώνονται κυρίως στην πρακτική εξάσκηση, ώστε οι απόφοιτοί τους να εντάσσονται άμεσα στην αγορά εργασίας ως ειδικευμένοι τεχνίτες».

Αυτό το επιχείρημα, βέβαια, δεν ευσταθεί σήμερα ούτε από εκπαιδευτική σκοπιά (απαίτηση για ολοκλήρωση πρώτα γενικής παιδείας, και με την τεχνολογική της διάσταση, και μετά ειδίκευση), αλλά ούτε και από επαγγελματική σκοπιά (πιο καλά εξοπλισμένος είναι σήμερα ο εργαζόμενος που έχει ευρύτερο πεδίο γνώσεων πάνω στο οποίο  μπορεί να ειδικεύεται και να παρακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου).

Ιδιαίτερα στις ειδικότητες που έχουν αντιστοιχία με σχολές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, απαιτείται η κατάκτηση από τον μαθητή της επιστημονικής ορολογίας, αλλά και του υπόβαθρου όλων των γνώσεων των θετικών επιστημών πάνω στις οποίες κτίζονται οι τεχνολογικές εφαρμογές σε κάθε τομέα.

Ζ) Στη διαδικασία συγγραφής των βιβλίων των ΤΕΕ έγιναν αρκετά παράδοξα, που αξίζει να τα σημειώσουμε.

- Δόθηκε ελάχιστος χρόνος στη συγγραφή τους, ακόμα και χρονικό διάστημα 2 μηνών σε ορισμένες περιπτώσεις.

- Παρότι έγιναν προκηρύξεις για τη συγγραφή τους και συμμετείχαν σε αυτή και εκπαιδευτικοί της τάξης, δεν έγινε υπόθεση της πλειοψηφίας των εκπαιδευτικών, λόγω και των δυσμενών συνθηκών συγγραφής.

- Δεν έγινε πιλοτική εφαρμογή για την πρώτη χρονιά όλων των βιβλίων, ούτως ώστε να διορθωθούν πιθανά λάθη και παραλείψεις από τις συγγραφικές ομάδες  μετά από τις παρατηρήσεις των εκπαιδευτικών που τα δίδαξαν.

- Δεν ανακοινώθηκαν ποτέ δημόσια τα αποτελέσματα ενός προγράμματος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου σχετικά με παρατηρήσεις των εκπαιδευτικών για τα νέα βιβλία, ούτε προχώρησαν κάποιες διαδικασίες για αλλαγές με βάση αυτές τις παρατηρήσεις.

- Στη σύνθεση των συγγραφικών ομάδων συμμετείχαν μάχιμοι εκπαιδευτικοί, καθηγητές των ΑΤΕΙ και ΑΕΙ, καθώς και επαγγελματίες επιστήμονες. Παρά το γεγονός ότι η σύνθεση αυτή έχει θετικά χαρακτηριστικά, η αδιαφανής διαδικασία στην επιλογή των συγγραφέων, η απόσταση από την πραγματικότητα του σχολείου (για τους μη εκπαιδευτικούς) και τα ασφυκτικά χρονικά περιθώρια που τέθηκαν για τη συγγραφή του δεν βοήθησαν την «ώσμωση» των συγγραφικών ομάδων. Έτσι προέκυψαν σε αρκετές περιπτώσεις απαράδεκτα αποτελέσματα, έως και «τερατογενέσεις», στο τελικό περιεχόμενο των βιβλίων.