Η σφαγή των περιζήτητων τμημάτων

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΝΑΝΟΥΡΗ

Πάνω από 2.000 θέσεις κόβονται στα πανεπιστήμια των μεγάλων πόλεων, ενώ αυξάνονται στα ΑΕΙ και στα ΤΕΙ της περιφέρειας

Η μείωση των θέσεων στις καλές σχολές θα έχει ως συνέπεια την τεράστια αύξηση των βάσεων στα συγκεκριμένα πανεπιστήμια.

Η ανακατανομή των θέσεων εισακτέων, που ανακοίνωσε στα μέσα Μαρτίου το υπουργείο Παιδείας, διαμορφώνει ένα νέο τοπίο σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, με σημαντικότερες παραμέτρους την επιδείνωση της πρόσβασης για τους υποψηφίους της Αττικής και της Θεσσαλονίκης, την εκτίναξη των βάσεων στις περιζήτητες σχολές και τη συνακόλουθη μεγέθυνση της φοιτητικής μετανάστευσης.

*Η συνολική αύξηση των εισακτέων κατά 4 χιλιάδες θα επηρεάσει ελάχιστα την κινητικότητα βάσεων και υποψηφίων, αφού στη συντριπτική τους πλειονότητα οι θέσεις αυτές αφορούν σχολές χαμηλού ενδιαφέροντος περιφερειακών ιδρυμάτων.

*Αντίθετα, οι περίπου 2.000 θέσεις που «κόβονται» από Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη και αφορούν κατά κύριο λόγο περιζήτητα τμήματα, δυσχεραίνουν την πρόσβαση σε τουλάχιστον 50.000 υποψηφίους. Σε τόσους περίπου υπολογίζονται οι μαθητές με τόπο κατοικίας το Λεκανοπέδιο και τη Θεσσαλονίκη, που θα πάρουν φέτος μέρος στις πανελλήνιες εξετάσεις.

Αυτοί θα είναι οι πρώτοι θιγμένοι, αφού θα αντιμετωπίσουν σημαντική αύξηση του ανταγωνισμού, με επακόλουθο την αναγκαστική μετανάστευση σε τριτοβάθμιο ίδρυμα εκτός του τόπου μόνιμης κατοικίας. Εξυπακούεται ότι «τη νύφη θα πληρώσουν» οι υποψήφιοι που το βαλάντιό τους δεν επιτρέπει τη συντήρηση δεύτερου σπιτιού.

Ανοδος στις βάσεις

Η πρώτη παρενέργεια της μείωσης των θέσεων στα κεντρικά πανεπιστήμια θα είναι, λοιπόν, η ένταση του ανταγωνισμού, που οδηγεί στην άνοδο των βάσεών τους, καθώς σ' αυτά στοχεύει η πλειονότητα των παιδιών που κατοικούν σε κοντινή απόσταση.


«Η σχέση ζήτησης και προσφοράς θέσεων, που αποτελεί ουσιαστικά τον "τροχονόμο" της κίνησης των βάσεων θα γίνει φέτος πιο αναντίστοιχη από κάθε άλλη χρονιά», προβλέπει ο εκπαιδευτικός αναλυτής Χρ. Κάτσικας. «Πέρυσι στα περιζήτητα τμήματα Αθήνας, Πειραιά και Θεσσαλονίκης οι πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων ήταν κατά μέσο όρο τέσσερις φορές περισσότερες από τον αριθμό των προσφερόμενων θέσεων. Καθώς φέτος οι θέσεις εισακτέων θα μειωθούν κατά 10%, η αναντιστοιχία θα αυξηθεί, με άμεση συνέπεια να σπρώξει τις βάσεις εισαγωγής σε ακόμη πιο δυσθεώρητα ύψη».

Ακόμη κι αν οι βάσεις στα περιφερειακά ΑΕΙ και ΤΕΙ μείνουν σταθερές ή σημειώσουν πτώση, όλα δείχνουν ότι στα αντίστοιχα ιδρύματα Αθήνας, Πειραιά και Θεσσαλονίκης θα πάρουν την ανηφόρα. Το ψαλίδισμα των θέσεων στις σχολές υψηλής ζήτησης θα κρατήσει, ταυτόχρονα, κλειστή την πόρτα σε εκατοντάδες αριστούχους.

«Με βάση τη ροή των πρώτων προτιμήσεων και τον αριθμό αριστούχων υποψηφίων οι οποίοι στοχεύουν στις περιζήτητες σχολές εκτιμάται ότι φέτος θα έχουμε 2.000 "αποτυχημένους αριστούχους", δηλαδή υποψήφιους οι οποίοι ενώ θα συγκεντρώνουν υψηλή βαθμολογία δεν θα πετύχουν εκεί που προσδοκούν», τονίζει ο συνομιλητής μας.

*Η αύξηση των θέσεων εισαγωγής σε περιφερειακά ΑΕΙ και ΤΕΙ, με την παράλληλη μείωση σε σχολές του Λεκανοπεδίου και της Θεσσαλονίκης, είναι κάτι που ζητούν οι πρυτάνεις εδώ και χρόνια, και μάλιστα με εντατικότερους ρυθμούς. Παρότι το υπουργείο Παιδείας απαντά με φειδώ στα αιτήματα των πρυτάνεων, τα τελευταία τρία χρόνια τα κεντρικά πανεπιστήμια και ΤΕΙ έχουν χάσει συνολικά το 20% περίπου των θέσεών τους.


Η εμπειρία δείχνει ότι οι θέσεις που μεταφέρθηκαν στις περιφερειακές σχολές, στο πλαίσιο της ανακατανομής που έγινε στο διάστημα αυτό, δεν καλύφθηκαν σχεδόν στο σύνολό τους. Αφενός η βαθμολογική οροφή του «10», που έκοβε τους επίδοξους διεκδικητές των τμημάτων αυτών, και αφετέρου οι χιλιάδες «επιτυχόντες», που δεν γράφτηκαν ποτέ, είτε επειδή δεν τους ενδιέφερε η σχολή, είτε επειδή η οικογένειά τους αδυνατούσε να ανταποκριθεί στα έξοδα, έκαναν πολλά τμήματα, κυρίως των ΤΕΙ της επαρχίας, να αναζητούν ματαίως πρωτοετείς φοιτητές.

Κομματική πίεση

Η ανακατανομή των θέσεων εισακτέων προς όφελος των περιφερειακών ιδρυμάτων εντάσσεται στην πολιτική του υπουργείου Παιδείας να εξισορροπήσει την απώλεια φοιτητών που σημειώθηκε στις επαρχιακές πόλεις μετά τη θέσπιση του βαθμολογικού ορίου του «10». Δεν είναι λίγοι όσοι ισχυρίζονται ότι ασκήθηκαν ισχυρές πιέσεις στον υπουργό Παιδείας Ευρ. Στυλιανίδη, από πολιτευτές του κυβερνώντος κόμματος, προκειμένου να τονωθούν οι εκλογικές τους περιφέρειες.

Δεν πρέπει να θεωρηθεί τυχαίο, εξάλλου, ότι οι τρεις πρώτες σχολές ΑΕΙ με τη μεγαλύτερη αύξηση θέσεων έχουν έδρα την Κομοτηνή που βρίσκεται στην εκλογική περιφέρεια του υπουργού.

Βέβαια, η κάλυψη των θέσεων στα περιφερειακά πανεπιστήμια επηρεάζεται από το βαθμό ευκολίας-δυσκολίας των θεμάτων. Ετσι, ο ρόλος της κεντρικής επιτροπής εξετάσεων, που αντικαταστάθηκε στα μέσα της εβδομάδας, είναι καταλυτικός.

Ολα δείχνουν ότι φέτος θα επιδιωχθεί, με τη μέθοδο των διαβαθμισμένων θεμάτων, να υπάρξει αύξηση των επιδόσεων στη βαθμολογική κλίμακα από 10 έως 15 με ταυτόχρονη σταθερότητα ή μικρή μείωση των αριστούχων.