Μια γενιά θέλει τον δικό της Μάη

Της ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΜΠΟΥΜΠΟΥΚΑ Φωτ.: ΛΑΜΠΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Οι νέοι των 700 ευρώ, που εργάζονται σε ένα καθεστώς ανασφάλειας, αναζητούν τη συνδικαλιστική εκπροσώπηση

Ο παραδοσιακός συνδικαλισμός δεν εκφράζει τους εργαζομένους στη «βιομηχανία» των υπηρεσιών.

Υπάρχει σήμερα μια βιομηχανική γενιά που διαφέρει πολύ από εκείνη που εξεγέρθηκε τον Μάιο του 1886 στο Σικάγο, αλλά έχει κάθε λόγο να γιορτάζει κάθε Πρωτομαγιά. Είναι οι εργαζόμενοι στη «βιομηχανία» των υπηρεσιών του αναπτυγμένου κόσμου, οι οποίοι βιώνουν πρώτοι το καθεστώς εργασιακής επισφάλειας που τείνει να επιβληθεί παντού.

Γι' αυτούς δεν υπάρχει ούτε οκτάωρο ούτε προοπτική συνταξιοδότησης. Αντιθέτως, διαπραγματεύονται με μεγάλο κόπο τόσο το δικαίωμα να συνδιαλέγονται για το μέλλον τους όσο και το να οργανώνονται σε πρωτοβάθμια επιχειρησιακά σωματεία για να διεκδικήσουν ό,τι θεωρούν δίκαιο.

Σε συνθήκες ομηρίας

Υπάλληλοι τηλεφωνικών υπηρεσιών, εργαζόμενοι στα εμπορικά καταστήματα, στους χώρους εστίασης, στις μεταφορές, σε αλυσίδες franchise, στα σουπερμάρκετ και σε κάθε άλλο εργασιακό χώρο όπου επικρατούν επισφαλείς όροι απασχόλησης και αποδοχών, συγκροτούν αυτή τη γενιά η οποία βιώνει συνθήκες ομηρίας.

Δεν είναι απλά η «γενιά των 700 ευρώ» αλλά και η γενιά των 600 και των 400 ευρώ, των οκτάμηνων, δίμηνων και δεκαπενθήμερων συμβάσεων, της μαύρης εργασίας και των σκόρπιων ή καθόλου ενσήμων.

Η Κυρ. Αγαπητού (φωτ.) και ο Θάνος Ρόρης (αριστερά) συμμετέχουν στη «Νέα Βάρδια», που προσπαθεί να συμβάλει στη δημιουργία νέων σωματείων.

Η διαφορά αυτής από άλλες γενιές περιστασιακά εργαζομένων, που πάντα υπήρχαν στο παρελθόν είναι ότι δεν διακρίνεται προοπτική διεξόδου από αυτό το καθεστώς επισφάλειας. «Δεν είναι ότι θα δουλέψεις με τέτοιες συμβάσεις για ένα ή δύο χρόνια και μετά θα βρεις κάτι μόνιμο. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ζουν έτσι επί μία δεκαετία», εξηγεί ο Θ. Ρόρης, που εργάζεται ως τεχνικός υπολογιστών.

Ο ίδιος είναι μέλος της αριστερής κίνησης εργαζομένων και ανέργων «Νέα Βάρδια» (neavardia.blogspot.com). Σε αυτή συμμετέχουν ενεργά μερικές δεκάδες νέοι που δουλεύουν ή έχουν δουλέψει κυρίως στον ιδιωτικό τομέα. Η απασχόλησή τους είναι εποχική ή μέσω προγραμμάτων απασχόλησης ανέργων του ΟΑΕΔ.

Η «Νέα Βάρδια» δεν έχει νομική μορφή ή καταστατικό. Τα μέλη της συναντιούνται τακτικά, μεταφέρουν εμπειρίες από τους εργασιακούς χώρους και οργανώνουν πρωτοβουλίες ενημέρωσης σε επιχειρήσεις όπου υπάρχουν ψήγματα ενδιαφέροντος για δημιουργία σωματείου: εμπορικά κέντρα, μεγάλα βιβλιοπωλεία, τηλεφωνικά κέντρα κ.λπ.

Αντιδράσεις συνδικαλιστών

Σε μία περίπτωση επιτεύχθηκε: Δημιουργήθηκε σωματείο εργαζομένων στο τηλεφωνικό κέντρο του ΟΤΕ Θεσσαλονίκης. Γενικά, όμως, όπως διαπιστώνει ο Θ. Ρόρης, «οι συνθήκες είναι δύσκολες και δεν ενθαρρύνουν τον συνδικαλισμό».

Η δυσκολία που συναντούν τέτοιους είδους πρωτοβουλίες εργαζομένων δεν εντοπίζεται μόνο στην σύγκρουση με εργοδότες που δεν θέλουν σωματεία στις επιχειρήσεις τους, αλλά και στις αντιδράσεις παραδοσιακών συνδικαλιστών. Τα υπάρχοντα σωματεία και οι ομοσπονδίες μονίμων υπαλλήλων δεν αλλάζουν εύκολα τα καταστατικά τους για να δεχτούν ως μέλη και τους συμβασιούχους.

Χαρακτηριστικό είναι αυτό που μεταφέρει η Κυριακή Αγαπητού, επίσης μέλος της «Νέας Βάρδιας», από την εμπειρία της στα τηλεφωνικά κέντρο του ΟΤΕ, όπου είχε δουλέψει με οκτάμηνη σύμβαση πριν από δύο χρόνια: «Ορισμένοι εργαζόμενοι σε τηλεφωνικά κέντρα μεγάλων εταιρειών, teleperformans, εταιρειών δημοσκοπήσεων κ.ά. είχαμε κάνει μια προσπάθεια να φτιάξουμε ένα σωματείο. Ημασταν όλοι εργαζόμενοι με οκτάμηνες, δίμηνες, ακόμη και δεκαπενθήμερες συμβάσεις. Αφού καταφέραμε να συγκροτήσουμε σωματείο και υπογράψαμε, μέχρι να φτάσει η υπόθεση στο Πρωτοδικείο ώστε να εγκριθεί, είχαν λήξει οι συμβάσεις μας και δεν ήμασταν πια εργαζόμενοι».

Από εκείνη την προσπάθεια, η ίδια θυμάται επίσης τις αυστηρές συστάσεις του διοικητή του ΟΤΕ όταν προσπάθησαν να μοιράσουν στους συναδέλφους τους φυλλάδια που προσκαλούσαν σε απεργία αλλά και την επιδεικτική στάση ορισμένων συνδικαλιστών της ΟΜΕ-ΟΤΕ που διευκρίνισαν ότι δεν κάλυπταν τους «στασιαστές» επειδή δεν υπάγονταν στην ομοσπονδία τους.

«Υπάρχουν φυσικά και συνδικαλιστές που είναι φορείς της αντίληψης να είναι τα σωματεία ανοιχτά στους συμβασιούχους και τους ανέργους, αλλά είναι η μειοψηφία. Και το ζήτημα είναι πώς δεν θα υπάρχει τέτοιος διαχωρισμός μόνιμου-περιστασιακού προσωπικού», υπογραμμίζει η Κ. Αγαπητού.

Ομάδες εργαζομένων

Σήμερα δουλεύει σε δικηγορική εταιρεία και είναι από τους ελάχιστους εργαζόμενους εκεί που συμμετέχουν σε απεργίες. «Οταν η κυβέρνηση και οι ειδήσεις σού λένε ότι η δική σου γενιά θα ζήσει χειρότερα από κάθε άλλη, ότι θα δουλεύεις υπό αυτό το καθεστώς για όλο τον εργασιακό σου βίο, δημιουργούνται εστίες αντίστασης. Μένει να ενοποιηθούν, για να μπορέσουν και τα υπάρχοντα σωματεία να ανοίξουν και να δημιουργηθούν νέα».

Κινήσεις σαν τη «Νέα Βάρδια» υπάρχουν κι άλλες. Μια ανάλογη, η οποία συμμετέχει μαζικά σε κάθε απεργιακή κινητοποίηση, όπως έκανε και στις πρόσφατες διαδηλώσεις εναντίον του ασφαλιστικού, είναι το «Δικαίωμα» (dikaioma.gr).

Τα μέλη του συγκροτούν «επιτροπές για την κοινωνική ασφάλιση», οι οποίες ορίζονται ως «μια μορφή συντονισμού των εργαζόμενων και άνεργων ανά κλάδο, ή χώρο δουλειάς, προκειμένου να διαδοθεί το μήνυμα της υπεράσπισης της κοινωνικής ασφάλισης και να δημιουργηθεί μια κίνηση εργαζόμενων που να μην έχει σχέση με τη γραφειοκρατία και τις εθιμοτυπικές κινητοποιήσεις των συνδικαλιστικών φορέων».

Αλλες ομάδες εργαζομένων αναπτύσσουν δίκτυα επικοινωνίας και διαδικτυακούς χώρους διαλόγου, ακόμη κι αν δεν έχουν καταφέρει να οργανωθούν συνδικαλιστικά. Εκδεικτικά, υπάρχουν blogs των εργαζομένων στο εμπόριο «Το Ρεπό» (repo-zine.blogspot.com), στα τηλεφωνικά κέντρα του ΟΤΕ Θεσσαλονίκης (anticall center.wordpress.com), στα ΜΜΕ (mediaworkers.blogspot. com) καθώς και των «ενοικιαζόμενων» εργαζόμενων (noi kiasmenoi-ergazomenoi.blogs pot.com).

boubouka@enet.gr