Μαθητές σαΐνια με... «αυτοαξιολόγηση»

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Του ΝΙΚΟΥ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ


«Αυτοαξιολόγηση» είναι η μαγική λέξη που μπορεί να φέρει τα πάνω-κάτω στο υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα, κάνοντας εξυπνότερους και πιο υπεύθυνους τους μαθητές τού αύριο. Το... «πείραμα» έγινε από τρεις πανεπιστημιακές ερευνήτριες σε δύο σχολεία της Θεσσαλονίκης, προσφέροντας εκπληκτικά συμπεράσματα για τις δυνατότητες αλλαγών στη σχολική τάξη.

«Παλιά λέγαμε μόνο τι να διδάξουμε κι αν το καταλάβει έχει καλώς, αλλιώς είναι κακός μαθητής. Τώρα λέμε, ό,τι κι αν κάνουμε, επικεντρώνεται στο παιδί και πώς αυτό λειτουργεί. Τι ενδιαφέροντα έχει, τις προτεραιότητές του και την προσωπικότητά του. Είναι μια άλλη φιλοσοφία», εξηγεί στην «Ε» ο πρόεδρος του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, καθηγητής Δημήτρης Γερμανός.

Στην έρευνα, που έλαβαν μέρος 74 παιδιά δύο νηπιαγωγείων το διάστημα Οκτώβριος 2006-Φεβρουάριος 2008, συμμετείχαν η επίκουρη καθηγήτρια Προσχολικής Αγωγής στο ΑΠΘ, Μαρία Μπιρμπίλη, η καθηγήτρια Προσχολικής Αγωγής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, Μαρία Μουμουλίδου, και η πολιτικός μηχανικός Σοφία Χατζηλεοντιάδου του Ανοικτού Πανεπιστημίου.

«Ερευνες μας λένε ότι οι άνθρωποι μαθαίνουν καλύτερα όταν αισθάνονται ότι έχουν οι ίδιοι τον έλεγχο της μάθησής τους», τονίζει η Μαρία Μπιρμπίλη. «Συλλέγουμε πληροφορίες για να αποφασίσουμε μέσα από διάλογο κι από κοινού με τους μαθητές σε ποιο στάδιο βρίσκονται, τι χρειάζεται να κάνουν στο μέλλον».

Οι μαθητές αξιολογούν την πρόοδο και την επίδοσή τους, βασισμένοι σε συγκεκριμένα κριτήρια. Αυτό δίνει στον εκπαιδευτικό πολύτιμες πληροφορίες για τα παιδιά: τον τρόπο σκέψης, τις ικανότητές τους, τα ενδιαφέροντά τους, το στάδιο ανάπτυξης, το βαθμό προσπάθειας, την εικόνα για τον εαυτό τους και τους στόχους τους.

Ερωτήσεις-κλειδιά για την αυτοαξιολόγηση δίνουν έμφαση περισσότερο στη διαδικασία και λιγότερο στο αποτέλεσμα:

- Τι σκέφτεσαι να κάνεις;

- Πώς σκέφτεσαι να ξεκινήσεις;

- Τι θα χρειαστείς;

- Πώς το έφτιαξες;

- Τι έκανες πρώτα, τι μετά;

- Τι δυσκολίες συνάντησες;

Η έρευνα έδειξε ότι οι μαθητές, αν και φαίνεται να επηρεάζονται από το «τώρα», τις επιθυμίες, το συναίσθημα και το επίπεδο του περιγραφικού τους λόγου, είναι σε θέση:

- Ν' αξιολογήσουν τον εαυτό τους και τη «δουλειά» τους, με τα κατάλληλα ερεθίσματα.

- Να εντοπίσουν σημεία που τους δυσκολεύουν και τρόπους να ξεπεράσουν τις δυσκολίες.

- Να εντοπίσουν αλλαγές στην επίδοσή τους και μάλιστα αρκετά αντικειμενικά.

- Να στοχαστούν τι έκαναν και πώς έφτασαν στο αποτέλεσμα.