Προχωρούν τη «μεταρρύθμιση»

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΝΑΝΟΥΡΗ

Ετοιμάζονται για κινητοποιήσεις οι φοιτητές.

Οσοι βιάστηκαν να υποστηρίξουν ότι η νέα ηγεσία του υπουργείου Παιδείας προτίθεται να «παγώσει» τις αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, που είχε δρομολογήσει η τέως υπουργός Μαριέττα Γιαννάκου, μάλλον διαψεύδονται έξι μήνες μετά τις εκλογές.

Με τις νομοθετικές ρυθμίσεις για την έρευνα και τα μεταπτυχιακά, αλλά και με την κατάθεση τόσο του εσωτερικού κανονισμού όσο και του υποδείγματος τετραετούς οικονομικού προγραμματισμού για τα ιδρύματα, ολοκληρώνεται τώρα η κυβερνητική «μεταρρύθμιση» σε ΑΕΙ και ΤΕΙ.

Παρά τις αντιδράσεις, που αναμένεται να αναζωπυρωθούν το επόμενο διάστημα, ο υπουργός Παιδείας Ευρ. Στυλιανίδης φέρεται αποφασισμένος να εφαρμόσει πλήρως το νόμο-πλαίσιο από το ακαδημαϊκό έτος 2008-2009, χωρίς να αφήνει περιθώρια για διορθωτικές κινήσεις.

*«Ο νόμος ήδη εφαρμόζεται. Απομένει να ενεργοποιηθούν κάποιες διατάξεις», δηλώνει ο ίδιος. «Εως τη στιγμή που θα εφαρμοστεί πλήρως στην πράξη για να διαπιστωθούν ελλείψεις ή εισπρακτικές δυσκολίες, δεν συζητούμε καμία αλλαγή. Οποιαδήποτε συζήτηση για διορθώσεις ή συμπληρώσεις θα γίνει μετά την πλήρη εφαρμογή».

Οι κυριότερες αλλαγές

Σε συνάντησή του με τον πρωθυπουργό στο μέγαρο Μαξίμου στα μέσα της εβδομάδας, ο υπουργός Παιδείας εξασφάλισε το «πράσινο φως» για να προχωρήσει στις αλλαγές, οι κυριότερες των οποίων είναι:

*Εκπόνηση αυτοτελών μεταπτυχιακών προγραμμάτων, έστω και υπό προϋποθέσεις, από τα ΤΕΙ.

*Θέσπιση διδάκτρων στις μεταπτυχιακές σπουδές και προαπαίτησης μεταπτυχιακού τίτλου ώστε να παρακολουθήσει κάποιος διδακτορικό.

*Δυνατότητα του υπουργείου Παιδείας να εισηγείται και να χρηματοδοτεί μεταπτυχιακά προγράμματα της δικής του επιλογής, με γνωστικό αντικείμενο που εκείνο επιλέγει.

*Χρηματοδότηση ενός μόνον μεταπτυχιακού ανά τμήμα και σύνδεσή της με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης.

*Επιπρόσθετες αμοιβές στους πανεπιστημιακούς που διδάσκουν σε μεταπτυχιακά και δυνατότητα να συμμετέχουν σε ανάλογα προγράμματα εκτός ιδρυμάτων, αφού το νομοσχέδιο προβλέπει ότι μεταπτυχιακά μπορούν να καταρτίζουν ερευνητικά κέντρα αλλά και άλλοι φορείς.

*Φοιτητές και πανεπιστημιακοί εκφράζουν την αντίθεσή τους στις αλλαγές: «Ενώ μέχρι τώρα ήταν καθήκον μας η συμμετοχή στα μεταπτυχιακά, τώρα γίνεται κίνητρο για αύξηση του μισθού μας. Παρακινούνται, δηλαδή, οι συνάδελφοι να "παραμελούν" τα προπτυχιακά τμήματα τα αναζητώντας εργασία σε μεταπτυχιακά», επισημαίνει ο γραμματέας της ΠΟΣΔΕΠ, Γ. Μαΐστρος. «Ο νόμος δημιουργεί νησίδες εκτός πανεπιστημιακού ελέγχου, εισάγει τη διαδικασία της Μπολόνιας, και προβλέπει τη χρηματοδότηση από επιχειρήσεις προς ίδιον όφελος όπως και την κατάτμηση των σπουδών».

Οσον αφορά την επιστημονική έρευνα, σύμφωνα με την ΠΟΣΔΕΠ, δεν παρέχεται καμία δέσμευση για αύξηση της χρηματοδότησης που μένει καθηλωμένη στο 0,6% του ΑΕΠ, τρεις φορές κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, παρά τη δέσμευση της χώρας προς τους κοινοτικούς εταίρους ότι μέχρι το 2013 το σχετικό ποσοστό θα φτάσει στο 1,5%.

Οι πρυτάνεις εκφράζουν το φόβο ότι τα ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια που εισάγονται για τη χρηματοδότηση θα καταβαραθρώσουν την έρευνα στους τομείς των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, αφού το αντικείμενό τους δεν αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για τις μεγάλες εταιρείες.

*«Παραδίδουν την έρευνα στις δυνάμεις της αγοράς και για να το πετύχουν πρέπει να υποβαθμιστούν τα ερευνητικά κέντρα και οι εργαζόμενοι σ' αυτά», τονίζει ο Πρ. Μαντόπουλος, πρόεδρος της ομοσπονδίας εργαζομένων στα κέντρα αυτά.

Η πλειονότητα των πρυτανικών αρχών δεν έχει ακόμη μελετήσει ενδελεχώς τόσο τον εσωτερικό κανονισμό όσο και το υπόδειγμα τετραετούς οικονομικού προγραμματισμού, πολυσέλιδα κείμενα άλλωστε, που απ' τις πρώτες ενδείξεις φαίνεται να προκαλούν θύελλα αντιδράσεων.

*Ο εσωτερικός κανονισμός ξεδιπλώνεται σε 35 σελίδες και περιλαμβάνει 69 άρθρα. Τα παράγωγα του επιθέτου «πειθαρχικός» εμφανίζονται δεκάδες φορές είτε αναφέρονται σε διατάξεις, αδικήματα, όργανα, είτε σε μέλη ΔΕΠ και φοιτητές.

*Προβλέπει, ασφαλώς, τη διαγραφή των αιώνιων φοιτητών που, μολονότι δεν επιβαρύνουν στο ελάχιστο ΑΕΙ και ΤΕΙ, θεωρήθηκαν αιτία όλων των δεινών που τα μαστίζουν.

*Προβλέπει ότι κάθε έτος σπουδών πρέπει να χωρίζεται σε τμήματα που να μην υπερβαίνουν τους 80 φοιτητές έκαστο, ενώ για τα εργαστήρια αντίστοιχες τάξεις των 15 ατόμων.

*Εισάγει τη δυνατότητα επιλογής από 3 συγγράμματα αντί του ενός και μοναδικού. Οι εκδότες, ωστόσο, θεωρώντας ότι οι καθηγητές θα κατευθύνουν τα παιδιά προς ένα κάθε φορά, εκφράζουν επιφυλάξεις για τη βιωσιμότητα των άλλων δύο.

«Πού θα βρεθούν οι αίθουσες;»

*«Εμείς έχουμε εσωτερικό κανονισμό ολίγων σελίδων, βάσει του οποίου λειτουργούμε ικανοποιητικά επί σειρά ετών», σημειώνει ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών, Στ. Κουμπιάς.

«Οι συντάκτες του κειμένου δεν αναρωτήθηκαν που θα βρούμε αίθουσες να βάλουμε τους φοιτητές, αφού πρέπει να χωρίσουμε κάθε έτος σε 3 ή 4 τμήματα, ούτε με ποιο προσωπικό υποστήριξης θα συντηρήσουμε τα ολιγομελή εργαστήρια».

Οσον αφορά τη φύλαξη, για την οποία ο εσωτερικός κανονισμός περιέχει σχετικές διατάξεις, ο ίδιος καταλήγει. «Με ποιους φύλακες θα γίνει αυτό; Εδώ παρακαλάμε γονατιστοί τόσα χρόνια να προκηρυχθούν επιπλέον θέσεις φυλάκων και μας αγνοούν.

»Αναλογιστείτε ότι έχουμε μόλις 6 φύλακες για ένα χώρο πολλών στρεμμάτων».

Οι τετραετείς οικονομικοί προγραμματισμοί των ιδρυμάτων συνδέονται ευθέως με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης, που θα απειλεί σαν δαμόκλειος σπάθη τα ιδρύματα. Τις μεγαλύτερες αντιδράσεις προκαλούν οι συντελεστές βάσει των οποίων θα ανοίγει ο κρατικός κορβανάς: Προβλέπεται συντελεστής 4 για τις ιατρικές σχολές, 1,7 για τις πολυτεχνικές και γεωπονικές, 1,3 για τις φυσικομαθηματικές, τη χημεία και τη βιολογία και μόλις 1 για τις ανθρωπιστικές, κοινωνικές και οικονομικές επιστήμες.

*Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Κ. Τρούπης, υπολογίζει με τα νέα δεδομένα στο ίδρυμά του «η χρηματοδότηση θα μειωθεί στο ήμισυ».

*«Με τις αλχημείες αυτές καταλήγουμε στο να δίνονται στο σύνολο των ΑΕΙ 5 εκατ. ευρώ λιγότερα κάθε χρόνο», καταλήγει ο Γ. Μαΐστρος. «Το άρθρο 16 δεν αναθεωρήθηκε, έπειτα από πιέσεις του πανεπιστημιακού κινήματος, και τώρα η κυβέρνηση επιχειρεί να το ανατρέψει με νόμους, διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις».