Χρήμα για τα μεταπτυχιακά αλλά από ιδιώτες, σφίξιμο του «ζωναριού» στις επιχορηγήσεις του υπουργείου Παιδείας και μεταπτυχιακά από τα ΤΕΙ μόνο κατόπιν εσωτερικής αξιολόγησης προβλέπει το νέο νομοσχέδιο για τις μεταπτυχιακές σπουδές που παρουσιάζει σήμερα ο υπουργός Παιδείαςκ. Ευρ.Στυλιανίδης στη σύνοδο των προέδρων Τεχνολογικών Ιδρυμάτων που γίνεται στις Σέρρες. Το νομοσχέδιο προβλέπει αναδιοργάνωση της «τέταρτης βαθμίδας» της ελληνικής εκπαίδευσης και χρηματοδότηση των μεταπτυχιακών προγραμμάτων πανεπιστημίων και ΤΕΙ από δωρεές, χορηγίες, παροχές ή κληροδοτήματα φορέων του δημοσίου ή του ιδιωτικού τομέα. Μαζί με το νέο νομοσχέδιο παρουσιάζεται σήμερα στους προέδρους των ΤΕΙ και πρότυπο κείμενο της τετραετούς συμφωνίας που θα πρέπει να υπογράφουν τα ιδρύματα της ανώτατης εκπαίδευσης από την ερχόμενη ακαδημαϊκή χρονιά με την πολιτεία. Γενικό συμπέρασμα είναι ότι οι κύριοι ευνοημένοι του νέοι νομοσχεδίου είναι οι πρόεδροι των ΤΕΙ, καθώς τα ιδρύματά τους αποκτούν τώρα τη δυνατότητα ίδρυσης αυτόνομων μεταπτυχιακών προγραμμάτων, αν και υπό αυστηρές προϋποθέσεις και μόνο εφόσον παρουσιάζουν έκθεση εσωτερικής αξιολόγησής τους.

Το νέο νομοσχέδιο προβλέπει ακόμη τη συνεργασία ΑΕΙ και ερευνητικών ιδρυμάτων, την πλήρη ή μερική φοίτηση και τη συγγραφή διπλωματικών εργασιών σε άλλη γλώσσα εκτός της ελληνικής. Παράλληλα με διάταξή του λύνεται και το νομικό πρόβλημα που είχε προκύψει με τη δυνατότητα των γενικών τμημάτων των ΑΕΙ να διοργανώνουν μεταπτυχιακά προγράμματα η οποία και είχε κριθεί παράνομη από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Στο νομοσχέδιο έχει προστεθεί διάταξη που αναφέρει ότι επιτρέπεται στα γενικά τμήματα των πανεπιστημίων να ιδρύουν μεταπτυχιακά προγράμματα.

Οι διατάξεις του νέου νομοσχεδίου - εφόσον ψηφιστεί στη μορφή που παρουσιάζεται σήμερα- δεν αφορούν τους ήδη εγγεγραμμένους μεταπτυχιακούς φοιτητές σε μεταπτυχιακά προγράμματα των πανεπιστημίων και τους υποψήφιους διδάκτορες που έχουν γίνει δεκτοί ως σήμερα. Ως το τέλος του 2008, όμως, τα πανεπιστήμια θα πρέπει να προσαρμόσουν τα μεταπτυχιακά τους προγράμματα σύμφωνα με τις διατάξεις του νέου νόμου. Συγκεκριμένα και σύμφωνα με τις διατάξεις του:

1 Ποιος μπορεί να κάνει μεταπτυχιακά προγράμματα και ποιες είναι οι προϋποθέσεις.

* Τα πανεπιστήμια έχουν την κύρια ευθύνη του σχεδιασμού και της διοργάνωσης των μεταπτυχιακών σπουδών στην Ελλάδα και την αρμοδιότητα για τη χορήγηση των Μεταπτυχιακών Διπλωμάτων Ειδίκευσης (ΜΔΕ) και των Διδακτορικών Διπλωμάτων (ΔΔ). * Τμήματα ΤΕΙ και της Σχολής Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΑΣΠΑΙΤΕ) μπορούν να διοργανώνουν αυτοδύναμα μεταπτυχιακά προγράμματα ή να συνδιοργανώνουν μεταξύ τους ή με πανεπιστήμια του εσωτερικού ή ομοταγή ιδρύματα του εξωτερικού Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) με την προϋπόθεση ότι συνυποβάλλουν έκθεση εσωτερικής αξιολόγησής τους από την οποία θα προκύπτει η ύπαρξη των απαραίτητων προϋποθέσεων για τη λειτουργία τους.

* Για την περαιτέρω προώθηση και ενίσχυση των ΠΜΣ, τα ΑΕΙ μπορούν να συνεργάζονται με αναγνωρισμένα ερευνητικά ιδρύματα της χώρας μας ή του εξωτερικού. Μεταξύ του ΑΕΙ και του ερευνητικού ιδρύματος καταρτίζεται πρόγραμμα συνεργασίας στο οποίο μπορεί να ορίζεται και το όριο φοίτησης ή η πρακτική άσκηση μεταπτυχιακών φοιτητών.

2 Χρονικό όριο ολοκλήρωσης των μεταπτυχιακών σπουδών και κανονισμός.

* Ο μέγιστος χρόνος απόκτησης του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Εξειδίκευσης ορίζεται στον κανονισμό μεταπτυχιακών σπουδών. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί να δοθεί αναστολή φοίτησης ως 12 μήνες με απόφαση της γενικής συνέλευσης ειδικής σύνθεσής τους.

* Δίνεται η δυνατότητα λειτουργίας ΠΜΣ μερικής φοίτησης η διάρκεια της οποίας είναι τουλάχιστον διπλάσια από αυτή των Προγραμμάτων πλήρους φοίτησης.

* Στο σχέδιο του κάθε μεταπτυχιακού προγράμματος περιλαμβάνεται και ο αριθμός των πιστωτικών μονάδων (ΕCΤS) στις οποίες αντιστοιχούν τα μαθήματά του. Με απόφαση της γενικής συνέλευσης του προγράμματος ορίζεται η γλώσσα συγγραφής της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας με τη σύμφωνη γνώμη του μεταπτυχιακού φοιτητή.

* Συνιστάται θέση διευθυντή Μεταπτυχιακών Σπουδών για κάθε Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών με ευθύνη τη διοργάνωση και τη λειτουργία του. Ο διευθυντής ανήκει στη βαθμίδα του καθηγητή ή αναπληρωτή καθηγητή, είναι του ιδίου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου, εκλέγεται για διετή θητεία με δυνατότητα ανανέωσης και μπορεί να του δοθεί μερική απαλλαγή από τα διδακτικά του καθήκοντα.

3 Κριτήρια επιλογής των φοιτητών και των διδασκόντων.

* Στα μεταπτυχιακά προγράμματα γίνονται δεκτοί πτυχιούχοι ΑΕΙ της Ελλάδας ή ομοταγών αναγνωρισμένων ιδρυμάτων της αλλοδαπής. Οι έλληνες πτυχιούχοι πρέπει να γνωρίζουν αποδεδειγμένα μία ξένη γλώσσα, οι δε αλλοδαποί τη γλώσσα διδασκαλίας του προγράμματος. Η επιλογή των μεταπτυχιακών φοιτητών γίνεται με τη συνεκτίμηση του γενικού βαθμού του πτυχίου, της βαθμολογίας στα προπτυχιακά μαθήματα που είναι σχετικά με το πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών και της τυχόν ερευνητικής δραστηριότητας του υποψηφίου.

* Στα προγράμματα μεταπτυχιακών διδάσκουν μέλη Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ) του αρμόδιου τμήματος ή άλλων τμημάτων του ίδιου ή άλλου ΑΕΙ, ομότιμοι καθηγητές, επισκέπτες καθηγητές, ειδικοί επιστήμονες ή διδάσκοντες συμβασιούχοι της κατηγορίας των «407» που είναι κάτοχοι Διδακτορικού Διπλώματος. Ακόμη ερευνητές αναγνωρισμένων ερευνητικών ιδρυμάτων της ημεδαπής ή της αλλοδαπής που είναι κάτοχοι Διδακτορικού Διπλώματος.

4 Πόροι και χρηματοδότηση. * Το υπουργείο Παιδείας χρηματοδοτεί κατά προτεραιότητα προγράμματα μεταπτυχιακών τα οποία εντάσσονται στο πλαίσιο επιστημονικών τομέων προτεραιότητας που προκηρύσσονται με αποφάσεις του. Από τον τακτικό προϋπολογισμό του επιχορηγούνται τα τμήματα που στερούνται άλλων πόρων.

* Με απόφαση της διοίκησης ενός πανεπιστημίου μπορεί να προβλέπεται η καταβολή διδάκτρων και το ύψος αυτών για τους μεταπτυχιακούς φοιτητές συγκεκριμένου προγράμματος.

* Πηγές εσόδων των μεταπτυχιακών μπορεί να είναι δωρεές, χορηγίες, παροχές, κληροδοτήματα φορέων του δημοσίου ή του ιδιωτικού τομέα γενικά, νομικά ή φυσικά πρόσωπα, ερευνητικά προγράμματα, κοινοτικά προγράμματα, επιχορηγήσεις του κρατικού προϋπολογισμού και δίδακτρα.