Του Φ. ΝΑΚΟΥ

Η ανεργία αποτελεί πλέον μάστιγα και στον χώρο των πτυχιούχων. Σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα, μέχρι την ηλικία των 25 ετών είχε αποφοιτήσει 82% του συνόλου των αποφοίτων. Πέντε έως επτά έτη μετά την αποφοίτηση, ένα πολύ υψηλό ποσοστό πτυχιούχων (84%) απασχολείται, ένα σχετικά μικρό ποσοστό είναι άνεργοι (6,4%) και ένα λίγο υψηλότερο (9,3%) δεν είναι οικονομικά ενεργό.

Το μείζον πρόβλημα για έναν πολύ μεγάλο αριθμό αποφοίτων είναι η σταθεροποίηση στην απασχόληση. Πέντε χρόνια μετά την αποφοίτηση 35% αυτών που είναι μισθωτοί δεν έχει σταθερή απασχόληση.

Οι επιστημονικοί κλάδοι με την υψηλότερη ανασφάλεια απασχόλησης είναι οι ξένες γλώσσες, η ιστορία - αρχαιολογία, η ιατρική - οδοντιατρική, η φιλολογία - φιλοσοφία, τα μαθηματικά – φυσική - χημεία, η φυσική αγωγή - αθλητισμός. Αντίθετα, οι κλάδοι με τα χαμηλότερα ποσοστά επισφαλούς απασχόλησης είναι η οικιακή οικονομία, η διαιτολογία, η νοσηλευτική, η νομική, η κτηνιατρική, η φαρμακευτική, οι επιστήμες διοίκησης, οι μηχανικοί υπολογιστών -συστημάτων πληροφορικής - επικοινωνιών.

Η έλλειψη θέσεων εργασίας στην ειδικότητά τους είναι ο λόγος ανεργίας που επικαλούνται 73% των άνεργων αποφοίτων, αν και ταυτόχρονα 39% δηλώνουν ότι η έλλειψη εργασιακής εμπειρίας, κατάρτισης και δεξιοτήτων αποτελεί μειονέκτημα στην πρόσληψη έναντι άλλων υποψηφίων.

Πέντε έως επτά έτη μετά την αποφοίτηση μεταπτυχιακές σπουδές έχει πραγματοποιήσει ή πραγματοποιεί 40% των πτυχιούχων πανεπιστημίων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας. Το εύρημα αυτό ενισχύει την άποψη ότι τα μεταπτυχιακά έχουν μετατραπεί σε τέταρτη βαθμίδα της εκπαίδευσης.

Το 44% των αποφοίτων των ετών 1998-2000 που πραγματοποίησαν μεταπτυχιακές σπουδές το έκαναν γιατί τους ενδιέφερε η επιστημονική πρόοδος και το αντικείμενο σπουδών, ενώ 52% για να επιτύχουν καλύτερη επαγγελματική αποκατάσταση.

Δουλεύουν άλλο από αυτό που σπούδασαν

Το χρονικό διάστημα μεταξύ της αποφοίτησης και της πρώτης σημαντικής απασχόλησης είναι ενδεικτικό για τις δυσκολίες που έχουν οι απόφοιτοι των πανεπιστημίων ως προς την πρόσβαση σε σημαντική απασχόληση, ό,τι και εάν ο όρος σημαντική» σημαίνει. Ένα 28% των πτυχιούχων πανεπιστημίων ετεροαπασχολείται 5-7 έτη μετά την αποφοίτηση, δεδομένου ότι δηλώνει ότι το αντικείμενο εργασίας αντιστοιχεί καθόλου ή λίγο στο αντικείμενο σπουδών. Οι επιστημονικοί κλάδοι με εκτεταμένη ετεροαπασχόληση είναι η δασολογία και οι επιστήμες περιβάλλοντος, η φυσική αγωγή και ο αθλητισμός, οι επιστήμες διοίκησης, η οικονομική επιστήμη, η κοινωνιολογία – ανθρωπολογία - κοινωνική πολιτική, η πολιτική επιστήμη.

Αντίθετα, οι κλάδοι με περιορισμένη ετεροαπασχόληση είναι οι αρχιτέκτονες, οι πολιτικοί μηχανικοί, οι τοπογράφοι, οι απόφοιτοι διαιτολογίας, οικιακής οικονομίας, νομικής, καλών τεχνών, ψυχολογίας, νοσηλευτικής, ιατρικής - οδοντιατρικής.

Πτυχιούχοι 700 ευρώ

Μόνο 17% των πτυχιούχων πανεπιστημίων βρέθηκε να ανήκει στην γενιά των 700 ευρώ και κάτω» 5-7 έτη μετά την αποφοίτηση. Το 2005, 68% των αποφοίτων των ετών 1998-2000 απολάμβανε καθαρές μηνιαίες αποδοχές ανώτερες των 900 ευρώ, 35% ανώτερες των 1.100 ευρώ και 15% ανώτερες των 1.300 ευρώ.

Το 61% των αποφοίτων, 72% των γυναικών έναντι 43% των ανδρών, δηλώνει ότι επιθυμεί να εργάζεται στο δημόσιο 5-7 έτη μετά την αποφοίτηση. Μόνο 12% των αποφοίτων δείχνει προτίμηση στον ιδιωτικό τομέα, ενώ ένα σχετικά μεγάλο ποσοστό (27,5%) δηλώνει προτίμηση να έχει δική του επιχείρηση.

Το σημαντικότερο εύρημα της έρευνας συνοψίζεται στο ότι η επέκταση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης και της επισφαλούς απασχόλησης τις τελευταίες δεκαετίες έχει ανατρέψει τις ομαλές συνθήκες εργασιακής και επαγγελματικής ένταξης των αποφοίτων, που 5-7 έτη μετά την αποφοίτηση παραμένουν ακόμα σε μεγάλο ποσοστό αβέβαιοι για τις προοπτικές τους και για τις δυνατότητές τους να ανεξαρτητοποιηθούν οικονομικά από τους γονείς τους και να αποκτήσουν δικό τους νοικοκυριό ή οικογένεια.

Τα στοιχεία προκύπτουν από την πανελλαδική έρευνα της Οριζόντιας Δράσης των Γραφείων Διασύνδεσης, και όπως προέκυψε το 60% των αποφοίτων των πανεπιστημίων των ετών 1998-2000 ήταν γυναίκες και το 40% άνδρες, που η μέση ηλικία τους τη στιγμή της έρευνας ήταν τα 30 έτη.