ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΝΤΖΙΚΕΡΤ ΣΤΗ ΒΙΕΝΝΗ

Αναγνώσεις της Ιστορίας των Τούρκων

από το 1071 έως το 1529

Γεώργιος Βογιατζής

Η ιστορία των Τούρκων από το 1071 έως το 1529, είναι μια πορεία από την Ασία προς την καρδιά της Ευρώπης. Συνέπεια αυτής της πορείας ήταν οι βαθιές αλλαγές που σημειώθηκαν στον πολιτικό και το δημογραφικό χάρτη της Μικράς Ασίας και της Βαλκανικής. Καταλύθηκαν μικρά και μεγάλα κράτη, ανάμεσά τους και η χιλιόχρονη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Οι γηγενείς πληθυσμοί υπέστησαν δραματική μείωση. Πολλοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στις επιδρομές, τις μάχες και τις αναρίθμητες αλώσεις. Άλλοι εκτοπίστηκαν και αναζήτησαν νέα πατρίδα και άλλοι αφομοιώθηκαν από τους νέους κυριάρχους. Το κενό που δημιουργήθηκε, καλύφθηκε από τους επήλυδες. Προέκταση όλων αυτών ήταν οι πολιτισμικές μεταβολές. Ο γεωγραφικός χώρος που επηρέαζαν οι πολιτισμοί των αυτοχθόνων περιορίστηκε. Πιο έντονα στη Μικρά Ασία και σε μικρότερη κλίμακα στη Βαλκανική, δίπλα στη γλώσσα, τον πολιτισμό και τη θρησκευτική πίστη των εντοπίων, μεταφυτεύτηκε η πνευματική κληρονομιά των κατακτητών: η λαϊκή τουρκική γλώσσα της τουρκομανικής πλειονότητας, μαζί με τη λόγια της εξουσίας και των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων (με τα πολυάριθμα δάνεια από τα αραβικά και τα περσικά)∙ ο λαϊκός πολιτισμός και οι νομαδικές παραδόσεις των Τουρκομάνων, μαζί με τον «ανώτερο» πολιτισμό των Σελτζούκων και των Οθωμανών, που οικειοποιήθηκε την αραβοπερσική ισλαμική κουλτούρα και ενσωμάτωσε στοιχεία από τον πολιτισμό των υποτελών λαών∙ το πολύχρωμο μωσαϊκό της ισλαμικής ετεροδοξίας, μαζί με την επίσημη, την «ορθόδοξη» σουνιτική έκφραση του Ισλάμ.