ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Κων/νος Αδριανουπολίτης

Εκπαιδευτικός-ερευνητής

Το εκπαιδευτικό μας σύστημα, σε όλες τις βαθμίδες του, αντιμετωπίζει  σοβαρή κρίση.

Η υποχρεωτική εκπαίδευση (δημοτικό και γυμνάσιο) φαίνεται ότι είναι υποβαθμισμένη, εάν κρίνουμε από τους διαγωνισμούς PISA, στους οποίους συμμετέχουν και Έλληνες μαθητές της Γ΄ γυμνασίου. Και όμως ο Έλληνας μαθητής δαπανά, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, τις πιο πολλές εξωσχολικές ώρες στον κόσμο (μετά την Τουρκία) για να συμπληρώνει τις γνώσεις που δεν του παρέχει το σχολείο, με χρήματα που πληρώνουν οι γονείς του προσπαθώντας να καλύψει τα κενά της δημόσιας παιδείας. Η Ελληνική οικογένεια δαπανά 1 δις ευρώ ετησίως για εξωσχολικά μαθήματα, συνεπώς  η έννοια της «δωρεάν παιδείας» είναι κενή περιεχομένου. Η σχολική διαρροή κυμαίνεται στο 10% παρά το γεγονός ότι η 9ετής υποχρεωτική εκπαίδευση καθιερώθηκε από το 1977. Οι δαπάνες για την παιδεία είναι οι λιγότερες στην Ευρώπη.

Στη ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Το γενικό λύκειο είναι ο προθάλαμος των πανεπιστημίων με περιεχόμενο σπουδών άλλης εποχής. Η τεχνική εκπαίδευση περνά μια σοβαρή υπαρξιακή κρίση μετά τη δημιουργία των ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ.

Η τριτοβάθμια εκπαίδευση ταλανίζεται από συσσωρευμένα και άλυτα προβλήματα. Η υποχρηματοδότηση, η ουσιαστική ανυπαρξία της έρευνας, η φοιτητική μετανάστευση, η ελάχιστη σύνδεση με την αγορά εργασίας και η παραγωγή ανέργων πτυχιούχων είναι καυτά προβλήματα που ζητούν άμεσες λύσεις.

Η παιδεία μας χρειάζεται τώρα άμεσες και ριζοσπαστικές λύσεις. Η εκπαίδευση σήμερα δεν είναι απλά μια «σχολική υπόθεση», η εκπαίδευση είναι σήμερα παρά ποτέ μια κοινωνική υπόθεση.

Ποια είναι η στάση της πολιτείας; Οι εκάστοτε κυβερνώντες θέτουν την παιδεία, προεκλογικά, σε πρώτη προτεραιότητα και μετεκλογικά  ασχολούνται με άλλα τρέχοντα θέματα η επίλυση των οποίων έχει άμεσο αντίκτυπο ενώ ο θετικός αντίκτυπος από την επίλυση των  θεμάτων  της εκπαίδευσης αργεί πολύ να φανεί.

Ποια είναι η στάση των «ειδημόνων» στα εκπαιδευτικά θέματα; Προσπαθούν με αστεία επιχειρήματα να μας πείσουν για τα αποτελέσματα των μαθητών μας ότι φταίει ο ίδιος ο διαγωνισμός PISA. Προσπαθούν με άστοχα  αιτήματα όπως: 12χρονη υποχρεωτική  εκπαίδευση για «όλα τα παιδιά», αφού είναι γνωστό ότι δεν μπορούμε να διασφαλίσουμε την 9ετή υποχρεωτική εκπαίδευση «για όλα τα παιδιά».

 Τέτοιου είδους άστοχα αιτήματα αποπροσανατολίζουν από τα σοβαρότερα εκπαιδευτικά προβλήματα.

Οι άμεσες λύσεις που πρέπει να δοθούν είναι βέβαια ένα θέμα υποκειμενικό. Δεν μπορεί κανένας να αρνηθεί ότι η σοβαρή μεταρρυθμιστική προσπάθεια δεν μπορεί να μη συμπεριλάβει την οικοδόμηση μιας σύγχρονης, αξιόπιστης και ποιοτικής 9ετούς υποχρεωτικής εκπαίδευσης, δεν μπορεί να μη συμπεριλάβει και την αναβάθμιση της τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης η οποία, εκτός των άλλων συνδέεται άμεσα με την αγορά εργασίας.

Να μη μας διαφεύγει ότι το ποσοστό ανεργίας των νέων μας βρίσκεται μόνιμα σε υψηλά επίπεδα και το ποσοστό ανεργίας των πτυχιούχων ανώτατης εκπαίδευσης είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη.

Να μη μας διαφεύγει επίσης ότι  μια κοινωνία η οποία δεν είναι σε θέση να διασφαλίσει στους νέους συγκεκριμένες ευκαιρίες στην αγορά εργασίας κινδυνεύει να δημιουργήσει ένα φαύλο κύκλο ανεργίας , περιθωριοποίησης και κοινωνικής αναταραχής.

Δημοσιεύτηκε στον «Κόσμο του Επενδυτή» στις  19-1-08