Νέο ΔΕΠΣ στο νηπιαγωγείο και πρωτοβουλίες συμβούλων:

ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΕΙΣ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗΣ

Αν ακούσει κανείς τους σχολικούς συμβούλους (ή τους «πολλαπλασιαστές» που τους πλαισιώνουν μιας και η «αγωνία» για τις νέες θέσεις σχολικών συμβούλων προσχ. αγωγής …κορυφώνεται) περίπου ζούμε μια πολιτιστική επανάσταση στο χώρο της προσχολικής αγωγής.

Δηλαδή θέλουν να μας πείσουν πως σε μια ζοφερή περίοδο ανατροπών κοινωνικών, εργασιακών, δημοκρατικών και μορφωτικών-εκπαιδευτικών κατακτήσεων, (εντός και εκτός εκπαίδευσης, στη χώρα μας και σε ολόκληρο τον κόσμο) το νηπιαγωγείο αποτελεί περίπου ένα… φωτεινό φάρο εξαίρεσης.

Ή μήπως επιχειρείται το εντελώς αντίθετο;

Τελικά πάμε μπροστά ή πίσω;

Ο νέος οδηγός για το νηπιαγωγείο δεν θα εφαρμοστεί σε συνθήκες…κενού αέρος. Τόσο μέσα όσο και έξω από την εκπαίδευση. Τόσο πριν όσο και μετά την προσχολική αγωγή.

Από την αρχή εξάλλου της έκδοσης ο οδηγός φροντίζει να προσαρμόσει το ρόλο μας στους «νέους φορείς κοινωνικοποίησης» και τα «νέα ευέλικτα εργασιακά σχήματα» (σελίδα 20) στα οποία πρέπει από τώρα να προετοιμάζουμε μαθησιακά τα νήπια και τα προνήπια και στην «δια βίου μάθηση»-σελίδα 24 (διάβαζε δια βίου απασχολησιμότητα, και ανασφάλεια).

Ποια είναι αυτά τα περίφημα «νέα ευέλικτα εργασιακά σχήματα» όλοι μας γνωρίζουμε (δυστυχώς) πια.

Μπορούσε άραγε να γίνει διαφορετικά;

Κατηγορηματικά όχι!

Γιατί είτε με «πλαίσιο προγράμματος» είτε με «αναλυτικό πρόγραμμα» (όπως υποτίθεται είχαμε μέχρι σήμερα) η αθλιότητα της προσχολικής αγωγής, η ανεπάρκεια των νηπιαγωγείων και τα τεράστια λειτουργικά, μορφωτικά και κοινωνικά προβλήματα που ταλαιπωρούν την προσχολική αγωγή (όπως και όλη την εκπαίδευση) δεν θα πάψουν (όπως δεν έπαψαν) να υφίστανται.

Σαφώς και η τοποθέτηση απέναντι στο νέο ΔΕΠΣ και τον οδηγό του νηπιαγωγού δεν γίνεται από την οπτική της υπεράσπισης του «χθες» και της κατάστασης που βιώναμε μέχρι σήμερα στα νηπιαγωγεία.

Η υπόθεση της εκπαίδευσης δεν είναι υπόθεση αναλυτικών προγραμμάτων, πλαισίου προγράμματος ή ενιαίας συγκεντρωτικής (για να πάμε πιο πίσω) όπως θέλουν να μας κάνουν να πιστεύουμε.

Συνδέεται με ριζικές και ευρύτερες διαδικασίες (σε μεγάλο βαθμό εξωεκπαιδευτικές).

Και εδώ βρίσκεται η…ποιοτική προς το χθες,αν και επικαλείται το «αύριο», συνενοχή του νέου οδηγού:

H θεοποίηση του μεθοδολογικού πλαισίου υπόσχεται έναν…σούπερ νηπιαγωγό (για την κατάσταση των νηπιαγωγείων ούτε λόγος) που «υποσκελίζοντας όλα τα πιθανά εμπόδια» -σελίδα 31- (τα κοινωνικά; τα εκπαιδευτικά; τα προσωπικά;) θα πραγματοποιήσει έναν επιστημονικό άθλο και θα ανοίξει τους κρουνούς της μόρφωσης και της γνώσης στους αυριανούς μαθητές, μεθαυριανούς πολίτες.

Μα είμαστε με τα καλά μας;

Θα μπορούσε κάποιος-χάριν αστεϊσμού-να αναρωτηθεί πχ πόσα νηπιαγωγεία διαθέτουν αυλή για να εκτελεστούν οι μετρήσεις μεγεθών που προτρέπει να κάνουμε ο οδηγός και η ελληνική πραγματικότητα στην προσχολική αγωγή πόση σχέση έχει με το «φαντάσου»-σελίδα 24- που περιγράφει ο οδηγός πολύ ποιητικά (παρά μόνον…φανταστική).

Η υπόθεση όμως είναι πολύ πιο σοβαρή για να αντιμετωπιστεί μόνο με αστεϊσμούς.

Θα μπορούσαν να τεθούν πολύ συγκεκριμένα ερωτήματα

Τα ατομικά «πορτφόλια» δηλαδή οι ατομικοί φάκελοι που θα αποτελέσουν το πιο πρόσφορο υλικό της καταγραφής της δουλειάς του νηπιαγωγού και της εξέλιξης των νηπίων, που να τα εντάξουμε;

Είναι άσχετοι με τους ατομικούς φακέλους που ζητάει το Εθνικό Συμβούλιο για την παιδεία (ΕΣΥΠ) να έχουν οι μαθητές και να τους ακολουθούν από το νηπιαγωγείο μέχρι την Τρίτη Λυκείου;

Ως που θα φθάσει αυτή η «καταγραφή» και που θα ενταχθεί;

Οι ενημερώσεις των σχολικών συμβούλων (τουλάχιστο της πλειονότητας) μόνο ρίγη ανησυχίας έχουν προκαλέσει.

Από την άλλη κατευναστικά δηλώνεται πως η αξιολόγηση δεν θα αφορά τα νήπια αλλά το δικό μας έργο. Αυτό τώρα είναι για να μην ανησυχούμε;

Αλλά και αυτά που προτείνει ο οδηγός δεν…οδηγούν σε έναν «μη αξιολογητικό» λόγο όπως τουλάχιστο υπονοεί το θεωρητικό υπόβαθρο (των κατά τα άλλα αξιολογότατων και σύγχρονων) θεωριών ψυχολογίας που επικαλείται ο οδηγός.

Το υπόδειγμα φύλλου καταγραφής είναι αντιγραφή υποδείγματος φύλλου καταγραφής από πιλοτικό πρόγραμμα ενισχυτικής διδασκαλίας άλλων βαθμίδων της εκπαίδευσης (αν είναι δυνατόν!). Κατά τα άλλα το νηπιαγωγείο δεν σχολειοποιείται.

Αλλά και οι κρίσεις για την πρόοδο των νηπίων στο σχέδιο ή τη γλώσσα –κεφ.8, σελίδες 104-05-βρίθουν από τέτοιο λόγο. Πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά και ο «λόγος» να είναι μόνο ανατροφοδοτικός και υποστηρικτικός  εξ` άλλου, μέσα σε μια κοινωνική κατάσταση που ευνοεί και προωθεί τον πιο έντονο κανιβαλισμό;

Είναι άσχετο κάτι τέτοιο με τις διαδικασίες «αυτοαξιολόγησης» και «ετεροαξιλόγησης»(πως κρίνεις τον συμμαθητή σου) που προτείνουν τα νέα σχολικά βιβλία του δημοτικού στους…λιλιπούτειους αξιολογητές της…πρώτης τάξης του δημοτικού;

Τι θα σημαίνει σε συνθήκες πραγματικής διοικητικής αξιολόγησης (όπως αυτή που ετοιμάζουν και τα δύο κόμματα της αστικής τάξης ψήφισαν από κοινού) η εφαρμογή του νέου οδηγού σπουδών; Ήδη οι εκπαιδευτικές περιφέρειες αρμοδιότητας των νέων σχολικών συμβούλων έχουν διαιρεθεί και αυξηθεί και οι φορείς του «νέου πνεύματος» περιμένουν να εξασκήσουν πάνω στον κλάδο την…βαθιά υποτίμησή τους….

Η σχολειοποίηση του νηπιαγωγείου, η δαιμονοποίηση του της νηπιαγωγού και η παντελής κατάργηση του νηπιαγωγείου ως κήπου (όπου το κομμάτι της ευχαρίστησης υπερτερούσε μέχρι τώρα –και ορθά-του κομματιού των επιδόσεων) δεν καταγράφεται μόνο ως  πιθανότητα…

Πως απαιτείται να αντιδράσουν οι εκπαιδευτικοί νηπιαγωγοί;

Πρώτα-πρώτα, χρειάζεται να αποφύγουμε το δίλημμα αν είμαστε με το νέο πλαίσιο προγράμματος ή με το «παλιό» αναλυτικό.

Ούτε με το ένα ούτε με το άλλο.

Είμαστε με ένα νηπιαγωγείο και έναν νηπιαγωγό, μια προσχολική αγωγή, μια παιδεία γενικότερα που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της εργαζόμενης πλειοψηφίας.

Αυτός ο άλλος τύπος παιδείας, ανθρώπου και μόρφωσης όχι μόνον δεν κατοικοεδρεύει στη σημερινή κοινωνία αλλά και τα μέτρα, οι τρόποι, οι μέθοδοι που καλούμαστε σήμερα να εφαρμόσουμε (όσο και αν έχουν γενικά μια προοδευτική παιδαγωγική αναφορά) οδηγούν (όπως ο…οδηγός) στο εντελώς αντίθετο αποτέλεσμα. Τελικά σε μια εκπαίδευση πιο ταξική και σε ένα μία νηπιαγωγό πιο χειραγωγημένο από τις κυρίαρχες πολιτικές στην εκπαίδευση.

v          Χρειάζεται να υπερασπίσουμε το χώρο της προσχολικής αγωγής ως «κήπο» όπου η ευχαρίστηση και η ικανοποίηση και η αυτοέκφραση θα υπερτερούν των επιδόσεων και των καταγραφών.

v          Χρειάζεται να υπερασπίσουμε την προσχολική αγωγή της δημόσιας εκπαίδευσης από τις προσπάθειες να λειτουργήσει με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια (εμπλοκή δήμων, ή ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων που ήδη ζητούν κομμάτι της υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής απασχολώντας νηπιαγωγούς του δημοσίου, οικονομικό άρμεγμα των γονέων, ιδιαίτερα στα ολοήμερα κλπ).

v          Απαιτείται άμεσα να ακυρωθούν όλες οι προθερμάνσεις εφαρμογής πρακτικών χειραγώγησης του κλάδου:

ü                                  Όλες οι ενημερώσεις των σχολικών συμβούλων για τα θέματα του νέου οδηγού και του νέου ΔΕΠΣ να γίνονται σε ώρες εργασιακού-διδακτικού ωραρίου.

ü                                  Να ακυρωθούν οι απόπειρες εφαρμογής του νέου ΔΕΠΣ με ανάλογο προσανατολισμό. Σε κάποιες εκπαιδευτικές περιφέρειες της χώρας οι σχολικοί σύμβουλοι επιχειρούν να επιβάλλουν υποχρεωτική παρουσία γονέων στο καθημερινό πρόγραμμα, κοινά υποχρεωτικά προγράμματα με την πρώτη δημοτικού (Κιλκίς) ενώ δεν λείπουν και οι παρουσιάσεις εφαρμογών τα…απογεύματα.

ü                                  Να οργανωθούν συζητήσεις (με ευθύνη των ΔΣ των συλλόγων) των νηπιαγωγών με αφορμή τις απόπειρες αυτές.

ü                                  Να οργανωθούν ενημερώσεις και συζητήσεις με τους γονείς στα πλαίσια των εργασιακών συλλόγων ώστε οι νηπιαγωγοί να μπορούν να εκφράσουν ελεύθερα τις απόψεις και τους προβληματισμούς τους για τις επιβαλλόμενες αλλαγές (όπως δεν μπορεί να γίνει κατά σχολική μονάδα καθώς οι σύλλογοι διδασκόντων επιφορτίζονται το καθήκον της εφαρμογής αυτού του πλαισίου).

Φλεβάρης 2006

Δημήτρης Μάνος-νηπιαγωγός –σύλλογος πρωτοβάθμιας Θεσσαλονίκης Αριστοτέλης-μέλος των «ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΚΙΝΗΣΕΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ»

elismimili@sch.gr