Η δέσμευση της υπουργού Παιδείας Μαριέττας Γιαννάκου να συμπεριλάβει στο νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ διάταξη σύμφωνα με την οποία οι πρυτανικές αρχές θα έχουν λόγο σχετικά με τον αριθμό των εισαγομένων, θεωρήθηκε από πολλούς ως κίνηση αβροφροσύνης στην «ομάδα των 1.000» πανεπιστημιακών. Ερμηνεύτηκε, ωστόσο, και ως κίνηση περαιτέρω μείωσης των εισακτέων, αφού οι πρυτάνεις, τουλάχιστον των κεντρικών ΑΕΙ, δηλώνουν ότι αδυνατούν να εκπαιδεύσουν τον μεγάλο αριθμό που καθορίζει κάθε χρόνο το υπουργείο.

*Η έκταση που πήρε το θέμα ανάγκασε την υπουργό να προβεί σε διορθωτική δήλωση, υπογραμμίζοντας ότι «το αίτημα γίνεται δεκτό και εντάσσεται στις τετραετείς συμφωνίες μεταξύ κυβέρνησης και πανεπιστημίων, προκειμένου τα ιδρύματα να προγραμματίσουν καλύτερα τις ανάγκες τους με στόχο την καλύτερη εκπαίδευση φοιτητών ή σπουδαστών».

Και για να μη μείνει καμία αμφιβολία, υπενθυμίζεται ότι: «Με το ήδη ισχύον σύστημα τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ υποβάλλουν κατ' έτος στο υπουργείο τις προτάσεις τους για τον αριθμό των εισακτέων, η δε τελική απόφαση λαμβάνεται από τον υπουργό. Το αυτό θα ισχύσει και στη συνέχεια, με μόνη διαφορά ότι αντί της ετήσιας υποβολής πρότασης αυτή θα ενταχθεί στις τετραετείς συμφωνίες».

*Πρόκειται για επικοινωνιακό ατόπημα αφού κάθε χρόνο το υπουργείο Παιδείας αγνοεί επιδεικτικά τις σχετικές προτάσεις των πρυτάνεων «φορτώνοντας» τα ΑΕΙ με 50% περισσότερες θέσεις εισαγωγής που προσαυξάνονται δραστικά με το σύστημα των μετεγγραφών. «Είναι σαν να καθησυχάζει την κοινωνία η υπουργός, λέγοντας ότι εφεξής τα ΑΕΙ δεν "εμπαίζονται" κατ' έτος αλλά κατά τετραετία, δίνοντας έτσι δείγμα γραφής για το είδος της αυτοτέλειας που ευαγγελίζεται», όπως σχολίαζε πρύτανης.

*Στην επικοινωνιακή φαρέτρα της Μαριέττας Γιαννάκου μπήκε εσχάτως και το ζήτημα των αλλαγών στο σύστημα πρόσβασης στα ΑΕΙ σε συνδυασμό με την αυτοτέλεια του λυκείου. «Θέλησε να προλάβει τον Γ. Παπανδρέου καθώς γνώριζε τα σημεία του προγράμματος που εξήγγειλλε», ισχυρίζονται στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Οπως και να 'χει, η δέσμευση της κυβέρνησης ότι «θα ακολουθηθεί ακριβώς η ίδια διαδικασία "διαλόγου" που ακολουθήθηκε και για το νόμο-πλαίσιο», μάλλον αναστατώνει γονείς και μαθητές.

Δ.Ε.Ν.

--------------------------------------------------------------------------------

ΜΑΤώνουν τις πορείες

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΝΑΝΟΥΡΗ
 
Επικίνδυνες διαστάσεις προσλαμβάνει η κρίση στην παιδεία, με την κλιμάκωση της βίας να αναδεικνύεται σε κυρίαρχο στοιχείο της αντιπαράθεσης. Ο πυροβολισμός του ειδικού φρουρού πάνω απ' τα κεφάλια εκατοντάδων διαδηλωτών θα μπορούσε να έχει τραγικές συνέπειες. Το ότι χαρακτηρίστηκε από το σωματείο του «πράξη επαγγελματισμού» και καλύφθηκε από την ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ., συνιστά αδιάψευστο μάρτυρα της πόλωσης.

«Η κυβέρνηση έχει αναθέσει το διάλογο για τα πανεπιστήμια στις δυνάμεις καταστολής, με την εξουσιοδότηση να συντρίψουν, ακόμη και πυροβολώντας, το δυναμικό κίνημα της Παιδείας», επισημαίνει στην «Κ.Ε.» ο πρόεδρος της ΠΟΣΔΕΠ, Λ. Απέκης.

Καθώς πλησιάζει η ημερομηνία κατάθεσης του επίμαχου νομοσχεδίου στο Κοινοβούλιο, τα πράγματα μοιάζουν να ισορροπούν σε τεντωμένο σκοινί. Η κυβέρνηση εκτιμά ότι μόλις οι αλλαγές γίνουν νόμος του κράτους οι φοιτητές θα υποχωρήσουν και η κατάσταση θα αποφορτιστεί.

Μια εκτίμηση με μεγάλο «ρίσκο», αφού είναι πιθανό να έχουμε παράταση της κρίσης, καθώς επί επτά εβδομάδες περισσότερες από 280 σχολές τελούν υπό κατάληψη, οι πανεπιστημιακοί απεργούν και ο νόμος δείχνει ότι θα ακυρωθεί στην πράξη.

Προκλητικοί αστυνομικοί

Ο κύκλος της βίας ανοίγει στα ογκώδη συλλαλητήρια, με την αστυνομία να κάνει αλόγιστη χρήση δακρυγόνων επί δικαίων και αδίκων, δι' ασήμαντον αφορμή.

«Ολόκληρη η πορεία ήταν περικυκλωμένη. Ηταν απίστευτα προκλητικοί και εκτόξευαν δακρυγόνα με το παραμικρό», καταγγέλλει ο φοιτητής του ΕΜΠ, Γ. Μπάρκας, αναφερόμενος στη διαδήλωση της Πέμπτης.

Πάντως μεταξύ αστυνομικών και διαδηλωτών έχει δημιουργηθεί «βεντέτα» που παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Οσοι παρακολουθούν τα συλλαλητήρια ακούνε αστυνομικούς να αντιδικούν φραστικά με τους φοιτητές.

Στον αντίποδα της βίας των ΜΑΤ, οι επιθέσεις με βόμβες μολότοφ εναντίον αστυνομικών, είτε μικρής είτε μεγαλύτερης έκτασης, περνούν σε πρώτο πλάνο, επισκιάζοντας τα μαχητικά συλλαλητήρια 20.000 νέων.

Η κυβέρνηση προσπαθεί να αξιοποιήσει επικοινωνιακά τα επεισόδια, προκειμένου να ενεργοποιήσει τα συντηρητικά ανακλαστικά της κοινωνίας.

Τις τελευταίες ημέρες, όμως, σημειώνονται ξυλοδαρμοί και σε γενικές συνελεύσεις φοιτητών.

Η φιλοκυβερνητική ΔΑΠ, που αναδεικνύεται πρώτη δύναμη στις φοιτητικές εκλογές, αλλά έχει τεθεί στο περιθώριο τους τελευταίους μήνες, χάνοντας τις συνελεύσεις τη μία μετά την άλλη, επιχειρεί συντονισμένα να σταματήσει τις καταλήψεις.

«Εξω οι φουσκωτοί»

Οι καταληψίες, ωστόσο, την κατηγορούν ότι φέρνει μαζί της «μισθωμένους μπράβους της νύχτας» που προπηλακίζουν μέλη αντίπαλων παρατάξεων. «Στη συνέλευση του Πανεπιστημίου Πειραιά απαιτήσαμε να βγούνε έξω οι φουσκωτοί, πράγμα που τελικά έγινε», όπως περιγράφει ο φοιτητής Δ. Κατσαγάνης.

Τις επόμενες μέρες θα γίνουν νέες γενικές συνελεύσεις σε τεταμένο κλίμα, αφού το νομοσχέδιο αναμένεται να ψηφιστεί εντός της εβδομάδος.

Η ΔΑΠ επιδιώκει τη μείωση του αριθμού των καταλήψεων για να φανεί ότι το νομοσχέδιο έχει τη συναίνεση των φοιτητών. Επιθυμεί, εξάλλου, να συμπέσουν οι φοιτητικές εκλογές με το τέλος των καταλήψεων, περί το τέλος Μαρτίου, για να διατηρήσει τη δύναμή της και επικαλείται το γεγονός ότι την εβδομάδα που πέρασε αρκετές συνελεύσεις αποφάσισαν τον τερματισμό των καταλήψεων, οι οποίες όμως παραμένουν περί τις 300.

Την Πέμπτη διοργανώνεται νέο πανελλαδικό, πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο με συμμετοχή φοιτητών από άλλες πόλεις.

Πάντως η επόμενη μέρα δεν προβλέπεται χωρίς προβλήματα ακόμη και αν ο νόμος ψηφιστεί: «Θα υπάρξει ένα τεράστιο αλαλούμ στα πανεπιστήμια. Πώς θα καθορίσουν οι πρυτάνεις τις ζώνες ασύλου ή πώς θα δίνουν μαθήματα οι νέοι από 4 ή 5 βιβλία μαζί με τους παλιούς από ένα;», αναρωτιούνται φοιτητές.

--------------------------------------------------------------------------------

Με πολλές απόψεις, τις εξής δύο!

Της ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΜΠΟΥΜΠΟΥΚΑ

Εν μέσω μιας περιόδου ιδιαίτερα κρίσιμης για το μέλλον της ανώτατης εκπαίδευσης, ολοκληρώνεται σήμερα το συνέδριο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού (ΠΟΣΔΕΠ) των ΑΕΙ.

Κοινή θέση όλων των τάσεων στην ΠΟΣΔΕΠ είναι φυσικά η αύξηση της χρηματοδότησης της ελληνικής Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης από το κράτος.
Από τη σημερινή ψηφοφορία θα αναδειχθούν η νέα διοικούσα επιτροπή και η εκτελεστική γραμματεία της.

Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι θα διαφανούν οι νέες ισορροπίες που δημιούργησαν στο πανεπιστημιακό κίνημα τα κυβερνητικά σχέδια για την ανώτατη εκπαίδευση, αλλά και οι αντιδράσεις που αυτά προκάλεσαν.

Το ενδιαφέρον του κλάδου για το συνέδριο αποτυπώνεται στο ρεκόρ συμμετοχής του 40% στις εκλογές των ΑΕΙ για την ανάδειξη των συνέδρων, που τελικά ανήλθαν σε 205 (αύξηση 20% σε σχέση με το προηγούμενο συνέδριο).

Οι δύο τάσεις

Η αναμέτρηση θα είναι ουσιαστικά ανάμεσα στις παρατάξεις που καταψηφίζουν ρητά τον προτεινόμενο νόμο-πλαίσιο και ζητούν συνέχιση των κινητοποιήσεων και σε εκείνες που δέχονται να διαπραγματευτούν με το υπουργείο Παιδείας και ζητούν να ανοίξουν τα ΑΕΙ.

*Η πρώτη θέση εκφράζεται από την παραδοσιακά πλειοψηφούσα Συσπείρωση (που εκφράζει εν μέρει τον πολιτικό χώρο του Συνασπισμού και άλλες ανεξάρτητες αριστερές κινήσεις και καθηγητές) και από την Δημοκρατική Πανεπιστημονική Κίνηση (ΔΗΠΑΚ), η οποία πρόσκειται στο ΚΚΕ. Στελέχη της Συσπείρωσης εκτιμούν ότι αυτή υποστηρίζεται από ποσοστό 35-37% των συνέδρων, ενώ η ΔΗΠΑΚ βλέπει το δικό της ποσοστό να φτάνει το 20%.

Σύμφωνα με την εισήγηση της Συσπείρωσης στο συνέδριο, βασικοί στόχοι της είναι:

-Να αναβαθμιστούν όλες οι εκπαιδευτικές βαθμίδες.

-Να εφοδιάσει η πολιτεία τα ΑΕΙ -και ιδιαίτερα σε περιφερειακά- με τους απαραίτητους πόρους και να αποδεχθεί την αυτοδιοίκησή τους.

-Να καθιερωθεί η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση των πανεπιστημιακών, με αμοιβές αξιοπρεπείς.

*Η δεύτερη κατηγορία πανεπιστημιακών εκφράζεται μέσω σχημάτων, που σε πολλές περιπτώσεις δημιουργήθηκαν ανά σχολή μόνο για τις ανάγκες του συνεδρίου.

Εκφράζουν σε μεγάλο βαθμό τις ομάδες που πρόσφατα περιγράφτηκαν από τα ΜΜΕ ως «1.000 πανεπιστημιακοί», όρος που προέκυψε από το άθροισμα την υπογραφών τους σε διάφορα κείμενα θέσεων, που τους διαχώριζαν από την ηγεσία της ΠΟΣΔΕΠ.

Πρόκειται για τα κείμενα:

-«Διακήρυξη πανεπιστημιακών υπέρ της μεταρρύθμισης του νόμου-πλαισίου για τα ΑΕΙ», που ζητά συνέχιση της δημόσιας διαβούλευσης με βάση τις υπάρχουσες προτάσεις.

-«Μεταρρύθμιση για την αναβάθμιση του πανεπιστημίου με πυξίδα την κοινή λογική», που προτείνει βασικά θέματα και βήματα μιας «ρεαλιστικής» μεταρρύθμισης (μεταξύ άλλων υποστηρίζεται από το ΠΑΣΟΚ).

Κοινές απόψεις

-Το «αντινομοσχέδιο» με πιο αναλυτικές προτάσεις για την εκπαίδευση και την έρευνα, που πρότεινε ο καθηγητής του ΕΜΠ Λ. Παπαγιαννάκης και υιοθετείται από τον όμιλο προβληματισμού Αριστερά Σήμερα (ΑΡΣΗ), που προέρχεται από τον χώρο του ΣΥΝ.

*Παρ' ότι οι συγκεκριμένες πρωτοβουλίες καλύπτουν ένα φάσμα από την αριστερά μέχρι τη δεξιά, είναι πολύ πιθανό να εκφραστούν από κοινού στην ΠΟΣΔΕΠ συνυπογράφοντας ένα κείμενο.

*Οπως υποστηρίζει ο επικεφαλής της ΔΗΠΑΚ, καθηγητής του ΕΜΠ, Π. Γεωργιάδης, «αυτό που ανέδειξαν οι διάφορες αυτές πρωτοβουλίες είναι ένα σώμα καθηγητών που ευνοείται από τον νόμο, δεδομένου ότι είναι κυρίως υποστηρικτές του αγοραίου πανεπιστημίου».

Τόσο ο ίδιος όσο και τα στελέχη της Συσπείρωσης εκτιμούν ότι θα ανατραπούν οι σημερινές ισορροπίες στο εσωτερικό της Ομοσπονδίας.

*Η Συσπείρωση δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να προκύψει στο συνέδριο κάποια συμφωνία για άλλες μορφές κινητοποιήσεων, αλλά είναι ανυποχώρητη στην αντίθεσή της στο νομοσχέδιο: «Αυτό το νομοσχέδιο διαλύει και καταστρέφει το ελληνικό πανεπιστήμιο. Σε αντίθεση με άλλους, εμείς δεν πιστεύουμε ότι είναι ήδη διαλυμένο αλλά ότι το διέλυσε η διαπλοκή, οι συνεργάτες κατά καιρούς των διαφόρων κυβερνήσεων», υποστηρίζει ο γραμματέας της ΠΟΣΔΕΠ, καθηγητής του ΕΜΠ, Γ. Μαΐστρος.

*«Η απαξίωση του δημόσιου πανεπιστημίου μεθοδεύτηκε με μεγάλη μαεστρία από τα ΜΜΕ και την κυβέρνηση, ώστε να διευκολυνθεί η προώθηση ενός καταστροφικού νομοσχεδίου», συμπληρώνει το μέλος της Συσπείρωσης, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κ. Γαβρόγλου.

«Αυτή τη στιγμή επιβάλλεται η ενότητά μας, ώστε οι κινητοποιήσεις να είναι αποτελεσματικές. Αλλά σε αυτή τη διαδικασία λειτουργούν διασπαστικά όσοι επιδιώκουν να είναι οι σώφρονες συνομιλητές της κυβέρνησης».

*Από την άλλη πλευρά, τα σχήματα της ΑΡΣΗ και των υπερασπιστών της μεταρρύθμισης δηλώνουν αγανακτισμένα με την τακτική των συνεχόμενων απεργιών, αφήνουν σαφείς αιχμές ότι η σημερινή κρίση αφέθηκε στα χέρια των καταληψιών φοιτητών και κατηγορούν την ηγεσία της ΠΟΣΔΕΠ για έλλειψη συγκεκριμένων στόχων.

*«Εμείς δεν θεωρούμε ότι αυτό που γίνεται είναι μεταρρύθμιση και δεν χρειαζόταν τέτοια αδιαλλαξία. Προτείνουμε να λήξει η απεργία, να παγώσει το νομοσχέδιο μέχρι τον Σεπτέμβριο και στο μεταξύ να γίνει ο διάλογος σε όλα τα όργανα της πανεπιστημιακής κοινότητας», υποστηρίζει η Ευγενία Μπουρνόβα, καθηγήτρια του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου και σύνεδρος από την πλευρά της ΑΡΣΗ.

*Υπάρχει βέβαια κι ένα σημείο στο οποίο συμφωνούν και καταλήγουν όλες οι πλευρές: την ανάγκη αύξησης της δημόσιας χρηματοδότησης των πανεπιστημίων.

*Οπως αναφέρει ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Π. Τσακλόγλου, μέλος της συντονιστικής επιτροπής της Πρωτοβουλίας Πανεπιστημιακών για τη Μεταρρύθμιση και την Αναβάθμιση του δημοσίου πανεπιστημίου, «αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να γίνουν θεσμικές αλλαγές στην κατεύθυνση της αύξησης της αυτοτέλειάς του, της καθιέρωσης θεσμών κοινωνικής λογοδοσίας και αξιολόγησης. Ομως αυτές οι αλλαγές πρέπει να συνοδευτούν οπωσδήποτε από βήματα που θα αυξήσουν τη χρηματοδότηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης».

boubouka@enet.gr