«Τα πανεπιστήμια να μείνουν ανοικτά!» 

 Ο πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, κ. Παναγιώτης Βοκοτόπουλος μιλά στην «Κ» για την ανάγκη διακομματικής συναίνεσης

Συνέντευξη στον Αποστολο Λακασα

«Συναίνεση» είναι η λέξη «κλειδί» και ταυτόχρονα η έκκληση που απευθύνει στα κόμματα ο καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας κ. Παναγιώτης Βοκοτόπουλοw και Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών. Επί 21 χρόνια μοίρασε τη ζωή του ανάμεσα στα πανεπιστημιακά έδρανα (στο Αριστοτέλειο αρχικά και μετά στο Καποδιστριακό) και στην αρχαιολογική σκαπάνη. Σήμερα που η τριτοβάθμια εκπαίδευση βρίσκεται σε βαθύτατη κρίση, οι απόψεις του εκφράζουν την αγωνία ενός ανθρώπου με σπουδαίο έργο, που έχει «πονέσει» την πανεπιστημιακή εκπαίδευση. «Παρατηρώ ότι λίγοι άνθρωποι έχουν πραγματικό μεράκι γι’ αυτό που κάνουν. Στην Ελλάδα έχουμε μάθει ότι έχουμε μόνο δικαιώματα και όχι υποχρεώσεις», προσθέτει με νόημα, θυμίζοντας τις ευθύνες που όλοι οφείλουν να αναλάβουν.

— Ποιο νομίζεται ότι είναι σήμερα το πρόβλημα στην εκπαίδευση και, κυρίως, στην τριτοβάθμια;

— Κοιτάξτε, όλα μπορούν να μελετηθούν. Η ουσία είναι, όμως, να γίνει ουσιαστικός διάλογος. Είναι κρίμα που δεν βλέπουμε ποτέ να υπάρχει διακομματική συναίνεση για την Παιδεία. Κάθε κυβέρνηση κάνει το δικό της, ενώ η αντιπολίτευση απορρίπτει ό,τι προτείνει η κυβέρνηση. Και βλέπουμε ότι η κατάσταση αυτή διαιωνίζεται.

— Εδώ και μήνες έχουμε κλειστά πανεπιστήμια, καταλήψεις, κινητοποιήσεις. Ολα αυτά οφείλονται στην απουσία συναινετικού λόγου και αντίληψης;

— Βεβαίως. Τα πανεπιστήμια πρέπει να μένουν ανοιχτά. Είναι παράλογη η κατάληψη. Φυσικά και οι φοιτητές μπορούν να διαμαρτύρονται και να διεκδικούν τα αιτήματά τους μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες. Ομως, δεν μπορούν να εμποδίζουν τους άλλους (π.χ. τους διοικητικούς υπαλλήλους, τις υπηρεσίες των ιδρυμάτων) να κάνουν τη δουλειά τους. Πόσω μάλλον που στις καταλήψεις γίνονται καταστροφές, που τελικά τις πληρώνει και τις ξαναπληρώνει ο ελληνικός λαός. Ξέρετε, παρότι στην Ελλάδα για ό,τι έχουμε κάνει, έχουμε χρησιμοποιήσει την διεθνή εμπειρία, πουθενά στο εξωτερικό δεν συμβαίνουν αυτά τα πράγματα.

— Παρατηρούμε ότι για ορισμένα θέματα υπάρχουν αντιδράσεις και μόνο στο άκουσμα μιας λέξης. Για παράδειγμα, αυτό γίνεται με την αξιολόγηση στα πανεπιστήμια, με την συζήτηση για το πανεπιστημιακό άσυλο...

— Είναι δεδομένο ότι πρέπει να γίνει η αξιολόγηση των πανεπιστημίων και των πανεπιστημιακών. Μόνον έτσι μπορεί να προοδεύσει το κάθε ίδρυμα. Από την άλλη, φυσικά και χρειάζεται να υπάρχει αστυνόμευση στα ελληνικά πανεπιστήμια. Στην Σορβόννη –σε μία χώρα με τον Μάη του ’68, με το σημαντικό φοιτητικό κίνημα– και υπάρχει ένστολη αστυνομία. Γιατί είναι παράλογο να υπάρχει μία άοπλη, ένστολη δύναμη υπό τις διαταγές της πρυτανείας, η οποία να επιβλέπει την εφαρμογή του νόμου; Ευρύτερα, διαπιστώνω ότι στην Ελλάδα μένουμε πίσω. Ας πούμε, άλλες χώρες έχουν δημιουργήσει ξενόγλωσσα πανεπιστήμια. Γιατί να μην υπάρχουν και στην Ελλάδα ώστε να προσελκύσουμε φοιτητές από χώρες της Μέσης Ανατολής; Γιατί να χάνουμε συνάλλαγμα και επιρροή;

— Εκτιμάται ότι η συζήτηση για τα προβλήματα στο ελληνικό σύστημα έπρεπε να αρχίσει από την ανώτατη εκπαίδευση;

— Εχουμε ένα φαύλο κύκλο που από τη μέση εκπαίδευση περνάει στην ανώτατη. Η μέση εκπαίδευση τροφοδοτεί την ανώτατη με μέτριους φοιτητές, οι οποίοι κάποτε θα αποφοιτήσουν. Και ο κύκλος ανατροφοδοτείται. Πρέπει να συζητήσουμε για τα προβλήματα της μέσης εκπαίδευσης. Φυσικά και το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει να βελτιωθεί. Στην επιλογή των υποφηφίων για τα πανεπιστήμια πρέπει να παίζει καθοριστικό ρόλο η κρίση των πανεπιστημιακών.