Η ανικανότητα της Ν.Δ. για μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία και οι ευθύνες της Αριστεράς

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΑ ΠΕΛΩΝΗ
 
Το βιβλίο του συνταγματολόγου Νίκου Αλιβιζάτου «Πέρα από το 16. Το πριν και το μετά», θα κυκλοφορήσει την Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο 

ΔΙΜΕΤΩΠΗ ΕΠΙΘΕΣΗ - τόσο προς τις συντηρητικές δυνάμεις όσο και προς την Αριστερά - εξαπολύει ο συνταγματολόγος Νίκος Αλιβιζάτος με το νέο του βιβλίο «Πέρα από το άρθρο 16». Αμφισβητεί κατ' αρχάς την ικανότητα της Ν.Δ. να υλοποιήσει μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση στα πανεπιστήμια, ενώ κατηγορεί τις δυνάμεις της ευρύτερης Αριστεράς για «ανειλικρίνεια, αν όχι και υποκρισία».

Στην αγωνία της «να διατηρήσει πάση θυσία τις επιρροές που της χάρισαν οι μακροχρόνιοι αγώνες της για τον εκδημοκρατισμό των ΑΕΙ», υποστηρίζει, «η Αριστερά αρνείται να σκεφθεί καν το ενδεχόμενο ενός πανεπιστημίου πραγματικά αυτόνομου, που θα μπορεί να χαράξει τον δρόμο του σε έναν κόσμο που δεν κινείται πια με όρους το ίδιο ξεκάθαρους όσο στο παρελθόν»...

Σε ό,τι αφορά τη Ν.Δ., ο συγγραφέας αμφιβάλλει «για την ικανότητα της παράταξης αυτής να εισηγηθεί και προπάντων να φέρει εις πέρας μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση στην Ανώτατη Εκπαίδευση». Έχοντας μια εργαλειακή αντίληψη για τον ρόλο των ΑΕΙ, γράφει, «η ελληνική Δεξιά δεν μπορεί να συμβιβαστεί με το ενδεχόμενο ότι το δημόσιο πανεπιστήμιο θα προχωρήσει μπροστά μόνο όταν απελευθερωθεί από το κράτος και αποκτήσει την αυτονομία που σήμερα του λείπει».

Το άρθρο 16, «καρπός μιας μακράς ιστορίας κρατισμού», δεν άφησε το ελληνικό πανεπιστήμιο να απεξαρτηθεί από το κράτος και τις πελατειακές επιδιώξεις των κυβερνώντων, γράφει ο συνταγματολόγος Νίκος Αλιβιζάτος στο βιβλίο του, «Πέρα από το 16. Το πριν και το μετά», που θα κυκλοφορήσει την Τετάρτη, 28 Φεβρουαρίου, από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Στη συντήρηση και αναπαραγωγή αυτού του κρατισμού, όμως, μεγάλη ευθύνη φέρει η Αριστερά, γιατί «αντί να αποδοκιμάσει αυτό το σκοτεινό παρελθόν και να δοκιμάσει να χτίσει ένα πανεπιστήμιο αυτόνομο και πραγματικά αυτοδιοικούμενο σε νέες βάσεις, το υιοθέτησε..."Έκανε δικό της" ένα πρότυπο που είχαν διαμορφώσει οι αντίπαλοί της, τρέφοντας την αυταπάτη ότι μέσω της αυξημένης επιρροής της στο σώμα των καθηγητών και προπάντων στο φοιτητικό κίνημα, θα το έκανε να λειτουργήσει προς αντίθετη κατεύθυνση, δηλαδή προς όφελός της».

Ο Ν. Αλιβιζάτος επικρίνει τις δυνάμεις της Αριστεράς επειδή αντιτίθενται για «για λόγους αρχής σε κάθε αναθεώρηση του άρθρου 16», ενώ το ερώτημα είναι αν η ισότητα των ευκαιριών, «την οποία διατείνεται ότι επιδιώκει», εξυπηρετείται καλύτερα με τη συντήρηση της μέχρι σήμερα κατάστασης. «Δεν το νομίζω. Εκτός βέβαια κι αν ισχυριστεί ότι η ανέλεγκτη παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών αμφίβολης ποιότητας σε μεγάλο αριθμό νέων, διψασμένων για μόρφωση και για προσόντα, αμβλύνει τις κοινωνικές ανισότητες. Φοβούμαι ότι αυτή η προσέγγιση έχει όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ανειλικρίνειας, αν όχι και της υποκρισίας»...

Ακαδημαϊκή ελευθερία

Ιδιαίτερα σκληρός γίνεται ο Ν. Αλιβιζάτος με τους πανεπιστημιακούς, κάνοντας λόγο για «σημαντικούς περιορισμούς της ακαδημαϊκής ελευθερίας». Στην πρώτη κατηγορία περιορισμών διακρίνει την αυτολογοκρισία που πολλοί πανεπιστημιακοί επιβάλλουν στους εαυτούς τους «εν ονόματι του "ρεαλισμού" που υπαγορεύει η ακαδημαϊκή σταδιοδρομία στις περισσότερες σχολές της χώρας. Εκούσια θύματά της είναι οι νεώτεροι ιδίως πανεπιστημιακοί, που βλέποντας ότι η εξέλιξή τους στις ανώτερες βαθμίδες είναι εξασφαλισμένη ακόμα και με μέτριες επιδόσεις, δεν αναζητούν τον νεωτερισμό.... Υπήρξαν περιπτώσεις πανεπιστημιακών που αναγκάστηκαν να γράψουν ή να πουν πράγματα που δεν πίστευαν, προκειμένου να μην προκαλέσουν τους "ισχυρούς" των σχολών τους από τους οποίους εξαρτώνταν».

Πανεπιστημιακό άσυλο

Η δυσεφάρμοστη ρύθμιση για το πανεπιστημιακό άσυλο σε συνδυασμό με την έλλειψη συγκροτημένου σώματος πανεπιστημιακών φυλάκων, υπό τον πρύτανη, λειτούργησε ως άλλοθι για τις γνωστές ακρότητες, σημειώνει ο συγγραφέας. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, «καθημερινές οι ακρότητες αυτές, όσο ευγενείς κι αν είναι οι προθέσεις όσων τις επιχειρούν, προσβάλλουν κάθε έννοια ακαδημαϊκής αξιοπρέπειας, ελευθερίας και δεοντολογίας και προσδίδουν στο ελληνικό πανεπιστήμιο ένα στίγμα από το οποίο θα δυσκολευθεί πολύ να απαλλαγεί». Όσον αφορά τη δική του άποψη για το άσυλο, παραθέτει με νόημα τη διάκριση που έκανε ο γνωστός Γάλλος κομμουνιστής φιλόσοφος Λουί Αλτουσέρ σχολιάζοντας το σύνθημα «Η Σορβόννη στους φοιτητές»: «Αν μεν σημαίνει ότι η Σορβόννη δεν ανήκει στην αστυνομία, το σύνθημα αυτό είναι σωστό. Εντούτοις, όπως έσπευδε ευθύς αμέσως να διευκρινίσει, η Σορβόννη δεν ανήκει κατ' αποκλειστικότητα ούτε στους φοιτητές της. Ανήκει εξίσου πολύ και στους καθηγητές της, καθώς και στο πανεπιστήμιο, δηλαδή τον θεσμό που είναι ταγμένος να διασφαλίσει την απρόσκοπτη διεξαγωγή της παιδαγωγικής διαδικασίας...».