ΥΠΟΥΡΓΕΙΟN ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ                             

ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ                                                  

ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Κας ΜΑΡΙΕΤΤΑΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ

ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΗΣ 28^ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

Η Υπουργός Παιδείας Κα Μαριέττα Γιαννάκου με την ευκαιρία της εθνικής επετείου της 28^ης Οκτωβρίου απηύθυνε το ακόλουθο μήνυμα:

 «Να μιλήσω για ήρωες; Να μιλήσω για ήρωες: ο Μιχάλης που έφυγε μ’ ανοιχτές πληγές απ’ το νοσοκομείο ίσως μιλούσε για ήρωες όταν, τη νύχτα εκείνη που έσερνε το ποδάρι του μες στη συσκοτισμένη πολιτεία, ούρλιαζε ψηλαφώντας τον πόνο μας. ‘Στα σκοτεινά πηγαίνουμε, στα σκοτεινά προχωρούμε…’. Οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά».

Με τα λόγια αυτά καταλήγει το ποίημα «Τελευταίος Σταθμός» του Γιώργου Σεφέρη, που γράφτηκε στις 5 Οκτωβρίου του 1944 στο Σαλέρνο της Ιταλίας, ενδιάμεσο σταθμό, όπου είχε καταφύγει η εξόριστη στην Αίγυπτο ελληνική κυβέρνηση, πριν από την οριστική επιστροφή στην απελευθερωμένη πλέον από την ναζιστική κατοχή Ελλάδα.

Ο Σεφέρης μιλά για ήρωες. Στο πρόσωπο του Μιχάλη ενσαρκώνονται οι αγώνες χιλιάδων ανωνύμων ηρώων, που αγωνίστηκαν με αυτοθυσία και αυταπάρνηση «υπέρ βωμών και εστιών» κατά την περίοδο 1940-44, ενσαρκώνοντας με την ηρωική στάση τους το ΟΧΙ.

Η Μάχη της Ελλάδας κατά των Ιταλικών δυνάμεων αρχικά και κατά των Γερμανικών, από τις 6 Απριλίου 1941, διήρκεσε συνολικά 216 ημέρες, γεγονός που προκάλεσε παγκόσμια κατάπληξη και έγινε αφορμή γενικευμένου θαυμασμού και εγκωμίων. Όταν οι Ευρωπαϊκές δυνάμεις υπέκυπταν η μία μετά την άλλη στην ιταλογερμανική λαίλαπα, η Ελλάδα, με σύμπνοια και αυτοθυσία, κατάφερε επί 160 ημέρες, να αναχαιτίσει την πανίσχυρη επιτιθέμενη Φασιστική Ιταλία. Η ατυχής για την Ιταλική φασιστική Αυτοκρατορία έκβαση της πεντάμηνης κατακτητικής προσπάθειας επισφραγίστηκε με την παταγώδη αποτυχία της μεγάλης Εαρινής Επίθεσης του Μαρτίου του 1941. Ο ίδιος ο ¶γγλος Πρωθυπουργός, Ουίνστον Τσώρτσιλ, σε τηλεγράφημά του προς τον Έλληνα Πρωθυπουργό αναφέρει:

"Η γενναιότητα και αποφασιστικότητα των Ελληνικών στρατευμάτων, που πήραν μέρος σ' αυτές τις επιχειρήσεις κέρδισαν τον θαυμασμό όλων των ελευθέρων λαών του κόσμου".

Η σθεναρή αντίσταση των Ελλήνων προκάλεσε το μένος του Χίτλερ, ο οποίος,  μετά την ανικανότητα των Ιταλών να καταβάλουν την Ελλάδα και την απώλεια του ελέγχου της Γιουγκοσλαβίας, αποφάσισε να ασχοληθεί ο ίδιος με την μικρή, αλλά «ατίθαση» αυτή χώρα και να εισβάλει ταυτόχρονα σε Ελλάδα και Γιουγκοσλαβία.

Παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες του ελληνικού λαού, τελικά οι δυνάμεις του ¶ξονα επικρατούν τον Απρίλιο του 1941. Ο ηρωισμός των Ελλήνων μαχητών αναγνωρίζεται ακόμη και από τον ίδιο τον Χίτλερ, ο οποίος σε λόγο του στο Ραϊχσταγκ (04-05-1941), είπε:

"Η ιστορική δικαιοσύνη με υποχρεώνει να διαπιστώσω ότι από όλους τους αντιπάλους που αντιμετωπίσαμε, ιδιαιτέρως ο Έλληνας στρατιώτης πολέμησε με παράτολμο θάρρος και ύψιστη περιφρόνηση προς το θάνατο. Συνθηκολόγησε δε μόνο όταν η εξακολούθηση της αντιστάσεως ήταν αδύνατη και δεν είχε κανένα νόημα."

Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, ο ελληνικός λαός υπέστη τα πάνδεινα: πείνα, εκτελέσεις, βασανισμούς, πυρπολήσεις. Όλα αυτά όμως δεν έκαμψαν το φρόνημά του. Αντιθέτως, τον όπλισαν με δύναμη και αποφασιστικότητα. Η Εθνική Αντίσταση αποτελεί παράδειγμα εθνικής συσπείρωσης και ομοψυχίας, καθώς οι Έλληνες – ανεξαρτήτως οικονομικού στρώματος, κοινωνικής τάξης και πολιτικής ιδεολογίας – συνασπίστηκαν εναντίον του κατακτητή, παραμερίζοντας τις μεταξύ τους βαθιές πολιτικές αντιθέσεις, υπηρετώντας με πηγαίο ενθουσιασμό τη θητεία τους στο μαχόμενο ελληνικό στρατό και συμβάλλοντας καθοριστικά στη συμμαχική νίκη στον β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σήμερα, μισό αιώνα και πλέον μετά τα ηρωικά γεγονότα, ο εορτασμός της εθνικής επετείου δεν πρέπει να παραμείνει στο επίπεδο της ρομαντικής αναπόλησης μιας εποχής ηρωισμού ή της αφορμής για πομπώδεις πατριωτικούς λόγους. Αντιθέτως, κάθε εθνική επέτειος αποκτά ιδιαίτερο νόημα ως μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για την ενίσχυση της εθνικής μας αυτογνωσίας και την βαθύτερη και αντικειμενικότερη γνώση της ιστορίας μας.

Ακόμη περισσότερο όμως, κάθε πολεμική σύρραξη μας επισημαίνει με τον πιο ωμό τρόπο τις ολέθριες επιπτώσεις του πολέμου, στην δίνη του οποίου ο άνθρωπος καταντά σαν την «πραμάτεια», σαν το “αδύναμο χόρτο”, κατά τον Σεφέρη. Ας στείλουμε, λοιπόν, σήμερα, με αφορμή την Εθνική Επέτειο της 28^ης Οκτωβρίου 1940, ένα σαφές αντιπολεμικό μήνυμα, ένα μήνυμα συναδέλφωσης, ειρηνικής συμβίωσης και ανεκτικότητας, σε μία εποχή, κατά την οποία η ειρήνη δεν αποτελεί δεδομένο αγαθό για όλους τους λαούς του κόσμου.