ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

Η πρόσφατη ανακοίνωση των βαθμών των πανελλαδικώς εξεταζομένων μαθημάτων για την εισαγωγή των αποφοίτων λυκείου και ΤΕΕ στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς και οι επιπτώσεις  της θεσμοθέτησης βαθμολογικής βάσης στο επίπεδο του «10», έφερε πάλι στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης το εξεταστικό σύστημα και τις εκπαιδευτικές και κοινωνικές επιπτώσεις του.

Εκείνο που συνήθως αγνοείται ή υποβαθμίζεται είναι ότι οι στρεβλώσεις και τα αδιέξοδα που συνδέονται με την εξεταστική διαδικασία δεν αποτελούν παρά το ορατό μέρος του προβλήματος. Το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα παρέχει άνισες ευκαιρίες μόρφωσης στα παιδιά από τα πρώτα τους βήματα διευρύνοντας τις μορφωτικές ανισότητες που έχουν ήδη αρχίσει να διαμορφώνονται εκτός σχολείου, στο οικογενειακό και στενό κοινωνικό περιβάλλον.

Γι΄ αυτόν  ακριβώς το λόγο οφείλουμε να μεταθέσουμε τη συζήτηση από το εξεταστικό σύστημα δίνοντας έμφαση στο περιεχόμενο και στον τρόπο λειτουργίας του σχολείου της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Δυστυχώς, οι κυβερνήσεις διαχρονικά προωθούν αποσπασματικές, μονομερείς ρυθμίσεις χωρίς αποδοχή και ουσιαστικό διάλογο με την εκπαιδευτική κοινότητα. Εφευρίσκουν «διαλόγους» με επιτροπές «σοφών» που ουδεμία σχέση έχουν με την εκπαιδευτική πραγματικότητα του δημόσιου σχολείου. Ποτέ δεν λαμβάνουν υπόψη τους στα σοβαρά τις πλούσιες απόψεις και την πολύτιμη εμπειρία που έχει το εκπαιδευτικό κίνημα.

Υπόθεση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι να προσφέρει το σύνολο εκείνων των γνώσεων που απαιτούνται σήμερα για να αποκτήσουν οι νέοι μια σφαιρική και επιστημονικά ορθή αντίληψη για την πραγματικότητα. Γνώσεις που θα τους δώσουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν τα επιτεύγματα των επιστημών και των τεχνών.

Το σχολείο όμως δεν είναι ένας απλός μεταφορέας γνώσεων. Το σχολείο οφείλει να προετοιμάζει τον αυριανό ενεργό πολίτη να αντιμετωπίζει με αισιοδοξία τη ζωή και να διεκδικεί τα δικαιώματά του. Μέσα από το συνολικό του πρόγραμμα πρέπει να έχει στόχο την ολοκλήρωση της προσωπικότητας του νέου ανθρώπου, να τον καθιστά ικανό να αντιμετωπίζει τα προβλήματα στον κοινωνικό, εργασιακό και οικογενειακό του βίο.

Αλλού, λοιπόν, πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας. Από τη φροντιστηριοποιημένη προπαίδευση για τις εισαγωγικές  εξετάσεις του σημερινού λυκείου και την πρόωρη εξειδίκευση που προσφέρουν τα ΤΕΕ, να πάμε σε ένα διαφορετικό σχολείο, που θα ενοποιεί επιτέλους τις σχολικές επιλογές και θα συμβάλει στην ενότητα θεωρίας και πράξης.  Ένα σχολείο που θα προσφέρει «γερή ανθρωπιστική μόρφωση» που θα είναι συγχρόνως και «επιστημονικά τεχνική».

Ένα τέτοιο διαφορετικό δημόσιο σχολείο θα πρέπει να σχεδιάζεται στο πλαίσιο της 12χρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Να χωράει όλα τα παιδιά χωρίς διακρίσεις. Να παρέχει γνώσεις, πτυχία (ξένη  γλώσσα, υπολογιστές κ.ά.) αλλά και δραστηριότητες (αθλητικές, πολιτιστικές κ.ά.). Με το απαραίτητο μόνιμο προσωπικό. Με τη δική του δανειστική βιβλιοθήκη. Ένα σχολείο δηλαδή πολιτιστικό κέντρο που λειτουργεί όλη την ημέρα. Με υποστηρικτικές δομές (ψυχολόγοι, κοιν. λειτουργοί κ.ά.) για την ομαλή κοινωνική ένταξη και τη ψυχολογική στήριξη των παιδιών.

Ένα σχολείο που θα μεριμνά για τις μαθησιακές δυσκολίες των μαθητών/-τριών. Που θα λειτουργεί αντισταθμιστικά στις κοινωνικές ανισότητες και δεν θα τις  αναπαράγει. Με θεσμοθετημένες ζώνες εκπαιδευτικής προτεραιότητας για τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, τις υποβαθμισμένες και τις απομακρυσμένες περιοχές.

Ένα σχολείο που θα στηρίζεται σε διαφορετικούς τρόπους διδασκαλίας, συμμετοχικής  και βιωματικής, που θα ενεργοποιεί το/τη μαθητή/- τρια και θα τον/την μετατρέπει από παθητικό αποδέκτη σε ενεργό ανιχνευτή γνώσεων αλλά και δημιουργό, που θα αναδεικνύει και θα αξιοποιεί τα ταλέντα και τις ιδιαίτερες κλίσεις του/της.

Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει άμεσα να προωθηθούν και οι παρακάτω γενικότερες αλλαγές:

• Καθιέρωση της αυτονομίας του λυκείου και αποδέσμευσή του από τις πανελλαδικές εξετάσεις εισαγωγής σε ΑΕΙ-ΑΤΕΙ.
  
• ¶μεση αναβάθμιση της ΤΕΕ σε λυκειακό επίπεδο και κατάργηση όλων των άλλων δομών της εντός και εκτός Υπ. Παιδείας.
  
• Αλλαγή αναλυτικών προγραμμάτων και βιβλίων με βάση το περιεχόμενο του σχολείου, που ήδη προσδιορίσαμε.
  
• Μείωση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα.
  
• Καθιέρωση επιτέλους ουσιαστικής παιδαγωγικής πανεπιστημιακής εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών, αλλά και ετήσιας   επιμόρφωσης, θέματα που παραπέμπονται συνεχώς στο μέλλον.

Προϋπόθεση για να καλυτερεύσουν τα πράγματα στο δημόσιο σχολείο είναι η γενναία αύξηση της χρηματοδότησης, τουλάχιστον στο 5 % του ΑΕΠ. Δεν μπορεί να έχουμε τη θλιβερή πρωτιά από τα κάτω ανάμεσα στους «25» της Ε.Ε. στις δαπάνες για την παιδεία και η κυβέρνηση να διακηρύσσει την «ποιοτική» εκπαίδευση. Προτάσεις όπως αυτές των «σοφών» του ΕΣΥΠ, πως τα σχολεία πρέπει να αφεθούν μόνα τους να τα βγάλουν πέρα με την χρηματοδότηση, με στόχο την κατοχύρωση δήθεν της «αυτονομίας» τους, θα τα οδηγήσουν  σε αναζήτηση χορηγών, στην είσοδο εταιρειών σε αυτά και στη μετακύλιση δαπανών στους γονείς.

Τέλος, σήμερα, που η απαίτηση για σπουδές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει ενισχυθεί, οφείλει η πολιτεία να σχεδιάσει αλλαγές με προοπτική την «ελεύθερη» χωρίς φραγμούς πρόσβαση  σ΄ αυτή, για όσους το επιθυμούν.

Προϋπόθεση, βεβαίως, είναι η ουσιαστική οικονομική ενίσχυση των ΑΕΙ-ΑΤΕΙ, ούτως ώστε να μην υποβαθμίζονται οι  σπουδές σε αυτά, όταν στις ίδιες  υποδομές καλούνται

να εκπαιδεύσουν περισσότερους, ες φοιτητές, τριες.

Μέχρι να επιτευχθεί αυτό, η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση να γίνεται μετά την αποφοίτηση από το Λύκειο, με πανελλαδικές εξετάσεις σε περιορισμένο αριθμό μαθημάτων, που διεξάγονται με την ευθύνη της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Να σημειώσουμε, επίσης, πως κανένα σύστημα πρόσβασης δεν θα πετύχει, αν παράλληλα δεν στηθεί επιτέλους μια σοβαρή, δημόσια τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, ενταγμένη στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα που να προσφέρει εναλλακτικές επαγγελματικές διεξόδους στους νέους και τις νέες.  Αλλιώς θα αναζητούν άλλες λύσεις στον ιδιωτικό τομέα και στο εξωτερικό και τα προβλήματα συνεχώς θα ανακυκλώνονται.

ΘΕΜΗΣ ΚΟΤΣΙΦΑΚΗΣ

    ΜΕΛΟΣ ΔΣ ΟΛΜΕ 

(Υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων)