ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ
ΙΑ΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΣΥΝΟΔΟΣ Β΄
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΡΜΓ΄
Παρασκευή 26 Μαΐου 2006

Αθήνα, σήμερα στις 26 Μαΐου, ημέρα Παρασκευή και ώρα 11.55΄ συνήλθε στην Αίθουσα συνεδριάσεων του Βουλευτηρίου η Βουλή σε Ολομέλεια για να συνεδριάσει υπό την προεδρία της Προέδρου αυτής κυρίας ΑΝΝΑΣ ΜΠΕΝΑΚΗ-ΨΑΡΟΥΔΑ.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (¶ννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αρχίζει η συνεδρίαση.
../..

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εισερχόμαστε στην
ΕΙΔΙΚΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΞΗ
Συζήτηση προ ημερησίας διατάξεως, σύμφωνα με το άρθρο 143 του Κανονισμού της Βουλής με πρωτοβουλία της Προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κυρίας Αλέκας Παπαρήγα σε επίπεδο Αρχηγών Κομμάτων με θέμα την ανώτατη εκπαίδευση.
Σύμφωνα με το άρθρο 143 παράγραφος 4 του Κανονισμού της Βουλής η διάρκεια της αγόρευσης του Πρωθυπουργού είναι τριάντα λεπτά της ώρας, της Προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας με πρωτοβουλία της οποίας πραγματοποιείται η σημερινή συζήτηση, επίσης τριάντα λεπτά της ώρας, των Προέδρων των δύο άλλων Κοινοβουλευτικών Ομάδων εικοσιπέντε λεπτά της ώρας και των Υπουργών δεκαπέντε λεπτά της ώρας.
Δικαίωμα δευτερολογίας έχουν για δεκαπέντε λεπτά της ώρας ο Πρωθυπουργός και για δέκα λεπτά της ώρας οι Πρόεδροι των Κοινοβουλευτικών Ομάδων και οι Υπουργοί. Στη συζήτηση συμμετέχουν έως δύο Υπουργοί. Ο Πρωθυπουργός μπορεί να τριτολογήσει για πέντε λεπτά της ώρας.
Ο χρόνος ομιλίας του Υπουργού που παρεμβαίνει στο στάδιο των κυρίων αγορεύσεων ή των δευτερολογιών, πριν ολοκληρωθούν οι αγορεύσεις ή οι δευτερολογίες των Προέδρων των Κοινοβουλευτικών Ομάδων, περιορίζεται στο ήμισυ του χρόνου που δικαιούται.
Επίσης, πριν δώσω το λόγο στον κ. Πρωθυπουργό, θέλω να σας καταστήσω γνωστό ότι τη συνεδρίασή μας παρακολουθούν από τα άνω δυτικά θεωρεία, αφού προηγουμένως ξεναγήθηκαν στην έκθεση της Αίθουσας ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ με θέμα «30 Χρόνια από το Σύνταγμα του 1975» καθώς και στους λοιπούς χώρους του Μεγάρου της Βουλής δεκαέξι μαθητές και μαθήτριες και ένας δάσκαλος συνοδός του 4ου Δημοτικού Σχολείου Καλλιθέας.
Τους καλωσορίζουμε στο Κοινοβούλιο.
(Χειροκροτήματα)
Ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως κ. Κώστας Καραμανλής έχει το λόγο.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ (Πρόεδρος της Κυβέρνησης):
../..
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έρχομαι στο θέμα της ημερήσιας διάταξης, θέμα σοβαρό, θέμα επίκαιρο.
Για μένα είναι απόλυτα σαφές ότι το αίτημα που κατέθεσε για τη σημερινή συζήτηση η Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κυρία Παπαρήγα ξεκινά από ενδιαφέρον για τις νέες και τους νέους, για τους οικονομικά ασθενέστερους, για τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών στην ανώτατη εκπαίδευση.
Δεν υπάρχει ούτε αμφιβολία ούτε αμφισβήτηση σε αυτό. Όμως, έχουμε έντονη διαφωνία σε ό,τι αφορά τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να επιτευχθούν αυτοί οι κοινοί στόχοι. Διαφωνούμε με τις ανησυχίες που εκφράζονται τόσο για την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, όσο και για το νόμο πλαίσιο που καταρτίζεται από το Υπουργείο Παιδείας. ¶λλωστε, ο διάλογος και η επεξεργασία του σχετικού νομοσχεδίου συνεχίζονται.
Έχουμε, όμως, απόλυτη σιγουριά ότι οι μεταρρυθμίσεις που προωθούμε με τις δυο αυτές κεντρικές πολιτικές επιλογές, εγγυώνται όφελος για όλους τους πολίτες, ιδίως μάλιστα για τους οικονομικά ασθενέστερους. Είναι μεταρρυθμίσεις αναγκαίες, μεταρρυθμίσεις κοινωνικά ωφέλιμες. Εξασφαλίζουν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο περισσότερες εκπαιδευτικές επιλογές στις νέες και στους νέους μας.
Πάνε όμως και παραπέρα, πάνε την παιδεία μας πιο ψηλά. Αναβαθμίζουν την ποιότητά της, διασφαλίζουν ουσιώδεις προϋποθέσεις για τη βελτίωσή της, ανοίγουν το δρόμο για την ανταπόκρισή της στο ευρωπαϊκό και το διεθνές περιβάλλον.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, παραδοσιακά τα συστήματα ανώτατης εκπαίδευσης και ειδικότερα τα πανεπιστήμια αντανακλούν την εθνική διάσταση της εκπαίδευσης και της έρευνας σε κάθε χώρα, συντελούν στην κοινωνική συνοχή και την οικονομική ανάπτυξη, ανοίγουν δρόμους σε νέα γνωστικά πεδία, εξοπλίζουν τις νέες και τους νέους με τα εφόδια που απαιτούνται για την επαγγελματική τους πορεία, τη συμμετοχή τους στην παραγωγική διαδικασία, τη διεκδίκηση υψηλού επιπέδου θέσεων στην αγορά εργασίας.
Το ερώτημα που τίθεται είναι απλό. Το ελληνικό σύστημα ανταποκρίνεται με επάρκεια σε όλα αυτά; Όλοι οι Έλληνες ξέρουμε πολύ καλά ποια είναι η κατάσταση που διαμορφώθηκε τα προηγούμενα χρόνια. Όλοι ξέρουμε τα προβλήματα που υπάρχουν, ξέρουμε τις απαιτήσεις της νέας εποχής. Είναι κοινός τόπος ότι ο εικοστός πρώτος αιώνας βρήκε το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα να λειτουργεί με χρόνιες αδυναμίες, με έλλειμμα πνεύματος άμιλλας και κριτικής σκέψης, με απουσία αξιολόγησης για τους εκπαιδευτικούς και τις εκπαιδευτικές διαδικασίες, με μειωμένες σε σύγκριση με τα διεθνή στοιχεία μαθησιακές επιδόσεις, με υψηλό κόστος δαπάνης για τις οικογένειες των μαθητών.
Μετά από μια σειρά πειραματισμών που κράτησαν ένα τέταρτο του αιώνα, η παιδεία στον τόπο μας έφτασε, δυστυχώς, να είναι το πιο βαρύ οικονομικό φορτίο σχεδόν για κάθε ελληνική οικογένεια. Έφτασε στο σημείο που το κάθε παιδί στο λύκειο στοιχίζει στην οικογένειά του γύρω στις 4.000 ευρώ το χρόνο. Έφτασε η χώρα στο σημείο να κατέχει –κατ’ αναλογίαν του πληθυσμού- το παγκόσμιο ρεκόρ στην εξαγωγή φοιτητών. Έχουμε περισσότερους από εξήντα χιλιάδες φοιτητές στα πανεπιστήμια του εξωτερικού. Μας πνίγει η ανεργία, αλλά χρηματοδοτούμε με το φοιτητικό μας συνάλλαγμα τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης στο εξωτερικό. Αναγνωρίζουμε στην πράξη τα μη κρατικά πανεπιστήμια που λειτουργούν ακόμα και στα Βαλκάνια, αλλά δεν επιτρέπουμε την ίδρυσή τους στη χώρα μας. Έχουμε μη κρατικά σχολεία, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά απαγορεύουμε την ίδρυση μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.
Αυτή είναι η κληρονομιά του παρελθόντος, αυτή είναι η αλήθεια. Δεν ωραιοποιούμε καταστάσεις με τις οποίες δεν συμφωνούμε. Δεν βοηθούν οι ισχυρισμοί που προσκρούουν στην καθημερινή εμπειρία των πολιτών. Δεν βελτιώνονται τα πράγματα ούτε με σιωπή απέναντι στις ανεπάρκειες που άφησε πίσω του το παρελθόν ούτε με αντιδράσεις που συντελούν στη συντήρηση του χθες.
Το έλλειμμα ποιότητας, η απουσία αξιολόγησης, η φοβία μπροστά στην πρόοδο είναι ζημιά για όλους. Η κληρονομιά του χθες είναι πιο βαριά για τους οικονομικά ασθενέστερους και όχι για τους ισχυρούς. Και την κληρονομιά αυτή είναι απόφασή μας να την αλλάξουμε. Αυτό δεσμευτήκαμε, αυτό οφείλουμε να πράξουμε και αυτό κάνουμε. Είναι απαίτηση της κοινωνίας, είναι αξίωση του μέλλοντος που μας προκαλεί επιτακτικά όλες και όλους.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, διανύουμε την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα. Ο κόσμος έχει περάσει, εδώ και καιρό, το κατώφλι μιας νέας εποχής. Από τη μια διψάει για αρχές, για αξίες και από την άλλη απαιτεί να επενδύσουμε στην τεχνολογία, την έρευνα, την καινοτομία. Τα νέα δεδομένα, η παγκοσμιότητα, η ψηφιακή επανάσταση, η ταχύτητα των εξελίξεων, η ένταση του διεθνούς ανταγωνισμού, επηρεάζουν ολοένα και περισσότερο τις οικονομικές και κοινωνικές δομές σε ολόκληρο τον κόσμο. Προκαλούν επιδράσεις, καταλυτικές επιδράσεις, στην οικονομία, την παραγωγή, τη διακίνηση προϊόντων και υπηρεσιών, την επικοινωνία.
Οι οικονομικές και κοινωνικές σταθερές που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν δεδομένες, μετεξελίσσονται ραγδαία. Νέοι επαγγελματικοί κλάδοι αντικαθιστούν παραδοσιακά επαγγέλματα που σταδιακά εξαφανίζονται. Οι νέες θέσεις εργασίας απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις και νέες δεξιότητες. Νέα δεδομένα που μετεξελίσσονται ραγδαία, εγείρουν νέες και αυξημένες απαιτήσεις από τα εκπαιδευτικά συστήματα. Απαιτούν προσαρμογή, έμφαση στις νέες τεχνολογίες, ποιότητα, ευκαιρίες για όλους, διαρκή δια βίου εκπαίδευση.
Η συζήτηση αυτή ήδη βρίσκεται στην επικαιρότητα, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Αφορά, όμως, ακόμη πιο πολύ τη δική μας χώρα. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Και αυτό για δυο πολύ σοβαρούς λόγους. Πρώτον, γιατί μείναμε πίσω στα χρόνια που πέρασαν. Και δεύτερον, γιατί έχουμε ανθρώπινο δυναμικό ικανό να βρίσκεται στην πρωτοπορία.
Τα κεντρικά ερωτήματα, ερωτήματα που τίθενται εδώ και καιρό, είναι ξεκάθαρα: Τι παιδεία θέλουμε; Πως την πετυχαίνουμε; Με ποιες πολιτικές; Απαντάμε στις προκλήσεις της εποχής ή μένουμε απαθείς και αδρανείς; Εφαρμόζουμε πολιτικές που εξασφαλίζουν την πρόοδο ή μένουμε καθηλωμένοι στη συντηρητική διαχείριση ξεπερασμένων πολιτικών;
Στα ερωτήματα αυτά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, οφείλουμε να απαντήσουμε όλοι, με ευθύνη, χωρίς κινδυνολογίες, χωρίς λαϊκισμούς που αφαιρούν αντί να προσθέτουν, αλλά και χωρίς ωραιοποιήσεις. Χωρίς στρογγυλέματα, χωρίς υπεκφυγές.
Στα ερωτήματα αυτά απαντούν ήδη οι πολίτες με τα αιτήματά τους. Απαντά η μεγάλη κοινωνική συμμαχία των αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων.
Το τελικό συμπέρασμα, που δεν είναι καθόλου καινούργιο, προβάλλεται πλέον από ολόκληρη την κοινωνία. Όταν όλα γύρω μας αλλάζουν, η παιδεία δεν μπορεί να παραμένει στάσιμη, αιχμάλωτη σε αγκυλώσεις του παρελθόντος, αποκομμένη από το διεθνές περιβάλλον.
Όταν ένα σύστημα παιδείας παράγει σε μεγάλο βαθμό, άνεργους πτυχιούχους, χρειάζεται αλλαγές γενναίες, τολμηρές αλλαγές. Αυτή είναι η προοδευτική πολιτική, οι στοχευμένες αλλαγές, οι τολμηρές μεταρρυθμίσεις.
Βρισκόμαστε ήδη σε ένα κρίσιμο σημείο, στο σημείο των αποφάσεων που οδηγούν σε ουσιαστικές λύσεις, στο σημείο που υποχρεούμαστε να μετατρέψουμε το σκεπτικισμό, τη φοβία για το καινούργιο, σε βούληση και σε δημιουργία. Να μετατρέψουμε την αμηχανία και την απραξία του παρελθόντος σε δράση, την αβεβαιότητα του χθες σε εμπιστοσύνη προς το μέλλον.
Χρειάζεται, λοιπόν, να παίρνουμε θέση απέναντι στις παθογένειες και τα προβλήματα του χθες, να προωθούμε αλλαγές που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των καιρών, να αλλάζουμε τα πράγματα στο καλύτερο. Χρειαζόμαστε νέους δρόμους, αποτελεσματική και ποιοτικά αναβαθμισμένη παιδεία, ικανή να βοηθά τους νέους να πετυχαίνουν, να αντεπεξέρχονται στις σύγχρονες προκλήσεις, να κερδίζουν τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται μπροστά τους. Αυτή είναι η ρεαλιστική, η σύγχρονη, η προοδευτική πολιτική, η πολιτική που στοχεύει στο μέλλον, που αλλάζει τα πράγματα, που εξασφαλίζει περισσότερες ευκαιρίες για όλους. Αυτό απαιτούν οι περιστάσεις, αυτό ζητούν οι πολίτες, αυτό είναι το χρέος μας στο σήμερα και το αύριο της Πατρίδας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στο διάστημα που πέρασε, από την ανάληψη της ευθύνης για τη διακυβέρνηση ως σήμερα, συγκροτήσαμε, όπως είχαμε δεσμευθεί, το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας, ένα υπερκομματικό όργανο με επιστήμονες κύρους και λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη τις εισηγήσεις τους.
Θέσαμε σε εφαρμογή συγκροτημένη στρατηγική για την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος. Προωθήσαμε σημαντικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που συνδέουν την ελληνική εκπαίδευση με το διεθνές γίγνεσθαι, αλλαγές που αποβλέπουν στη συνάρτηση των σπουδών με τις σύγχρονες ανάγκες, την αναγνώριση σπουδών και προσόντων σε πλαίσιο διαφάνειας και εμπιστοσύνης, τη διασύνδεση της παιδείας με κέντρα έρευνας και δυναμικές επιχειρήσεις, τη συνεργασία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, την έμφαση όχι μόνο στη διδασκαλία, αλλά και στην έρευνα.
Υπενθυμίζω το νόμο για τη διασφάλιση της ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση. Εισάγει σταδιακά την αξιολόγηση, ώστε να εντοπίζονται και να αντιμετωπίζονται υπαρκτές αδυναμίες, αλλά και να προάγεται ο ανταγωνισμός προσφοράς και ποιότητας. Εξασφαλίζει την ανάπτυξη συνεργασιών μεταξύ ελληνικών και ξένων Α.Ε.Ι., συνδέει τα πτυχία με την εσωτερική και την ευρωπαϊκή αγορά εργασίας.
Υπενθυμίζω την αναδιοργάνωση του συστήματος και την επανίδρυση του Οργανισμού Αναγνώρισης Πανεπιστημιακών Τίτλων. Εξυγιαίνει, απλοποιεί, επισπεύδει τις ακολουθητέες διαδικασίες, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα διαφάνεια και αντικειμενικότητα.
Θυμίζω τη θεσμοθέτηση ολοκληρωμένου συστήματος υποδομών για τη δια βίου εκπαίδευση, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Υπενθυμίζω το νόμο για την ίδρυση διεθνούς πανεπιστημίου με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Συνιστά το πρώτο άνοιγμα της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης πέρα από τα σύνορά μας.
Υπενθυμίζω το νόμο για την τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση. Δίνει στα Τεχνολογικά Ιδρύματα της χώρας τη δυνατότητα να αναπτύξουν νέα δυναμική.
Κάναμε στα δυο χρόνια που πέρασαν σημαντικά βήματα. Πολλά έχουν ήδη αλλάξει. Έχει αλλάξει κυρίως η επικίνδυνη αντίληψη της ήσσονος προσπάθειας που κυριαρχούσε. Παραμερίζεται η μοιρολατρία και η αναβλητικότητα. Παραμερίζεται η αντίληψη ότι τίποτε δεν γίνεται σ’ αυτόν τον τόπο, η αντίληψη που δεν άφησε τις προηγούμενες κυβερνήσεις να παράγουν πολιτικές επίλυσης των προβλημάτων, η αντίληψη που σηματοδότησε την πλήρη αδυναμία τους να ανταποκριθούν στις αλλαγές που συντελούνται σήμερα στον κόσμο.
Το νερό μπήκε ήδη στο αυλάκι, χρειάζονται, όμως, πολλά ακόμη. Χρειάζεται τώρα να συνεχίσουμε τις αλλαγές και τις μεταρρυθμίσεις για να δώσουμε τέλος στις παθογένειες του χθες.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Χρειάζεται να συνεχίσουμε τις αλλαγές και τις μεταρρυθμίσεις για να βελτιώσουμε το επίπεδο σπουδών, να διασφαλίσουμε περισσότερες ευκαιρίες και ίσες δυνατότητες στους νέους, να μειώσουμε το κόστος που σηκώνουν οι ελληνικές οικογένειες. Σ’ αυτό το δρόμο βρισκόμαστε, σ’ αυτούς τους στόχους κατευθυνόμαστε, με διάλογο, με συνεννόηση, με σύνθεση, αλλά και με αποφασιστικότητα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έρχομαι στο πρώτο απ’ τα δυο θέματα που έθεσε με την επιστολή της προς την Πρόεδρο της Βουλής η κ. Παπαρήγα.
Πράγματι το Υπουργείο Παιδείας προετοιμάζει εδώ και καιρό, από τον περασμένο Οκτώβριο, την αναμόρφωση του νόμου-πλαισίου για τα Α.Ε.Ι.. Η επεξεργασία των σχετικών νέων ρυθμίσεων βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο. Επιζητήσαμε στο διάστημα που πέρασε και συνεχίζουμε να επιζητούμε κάθε γόνιμη άποψη και ιδέα. Ήμασταν και είμαστε ανοικτοί στο διάλογο, διάλογο ουσίας, διάλογο για να αλλάξουμε τα πράγματα, για να κάνουμε βήματα προς τα μπρος, για να μπορέσουν τα πανεπιστήμιά μας να ανταποκριθούν στην πρόκληση της κοινωνίας της γνώσης.
Χρειάζονται για το σκοπό αυτό στοχευμένες μεταρρυθμίσεις, χρειάζεται να αποκτήσουν τα Α.Ε.Ι. πραγματική αυτονομία, ευέλικτη διοικητική αυτοτέλεια, αποτελεσματική οικονομική διαχείριση, αλλά και δυνατότητες προσέλκυσης ιδιωτικών κεφαλαίων. Χρειάζεται να υιοθετούν προγράμματα στρατηγικού σχεδιασμού και διαδικασίες, μέσα από τις οποίες, αφενός να εντοπίζονται και να αντιμετωπίζονται υπαρκτές αδυναμίες και αφετέρου να προάγεται η άμιλλα, ο ανταγωνισμός, η ποιότητα, η προσφορά. Χρειάζεται να συνδέσουν τη λειτουργία τους με το μέλλον των αποφοίτων τους, να ενισχύσουν την έρευνα και την καινοτομία, αναπτύσσοντας συνεργασίες με ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια του εξωτερικού και με επιχειρήσεις, να δώσουν έμφαση στην κινητικότητα των φοιτητών και των καθηγητών στον ευρωπαϊκό χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης.
Με αυτούς τους φιλόδοξους στόχους, με συνέπεια στο κυβερνητικό μας πρόγραμμα, με τη συμβολή του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, με αξιοποίηση του πορίσματος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων, αλλά και των απόψεων που αναπτύχθηκαν στη Σύνοδο των Πρυτάνεων, με ευρύτατο διάλογο ανάμεσα στο Υπουργείο Παιδείας και την πανεπιστημιακή κοινότητα προχωρούμε στο επόμενο βήμα. Προετοιμάζουμε την τροποποίηση του νόμου-πλαισίου για τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα.
Για τον ίδιο σκοπό, συναντήθηκα και ο ίδιος πολύ πρόσφατα, πριν από λίγες ημέρες, με τους πρυτάνεις και πρέπει να σας πω ότι είχαμε μία πολύ γόνιμη συζήτηση, ποιότητας συζήτηση, ουσίας συζήτηση, για το μέλλον των πανεπιστημίων. Βασικοί άξονες της μεταρρύθμισης που προτείνουμε, είναι: Πρώτον, η ενίσχυση της συνταγματικά κατοχυρωμένης αυτοδιοίκησης των Α.Ε.Ι. με την κατάρτιση οργανισμών και εσωτερικών κανονισμών λειτουργίας.
Δεύτερον, η καθιέρωση τετραετούς ακαδημαϊκού αναπτυξιακού προγραμματισμού για την επίτευξη των στόχων και την ανταπόκριση στην αποστολή τους.
Τρίτον, η καθιέρωση του θεσμού του Συνηγόρου των Α.Ε.Ι., τα καθήκοντα του οποίου θα ασκούνται από τον Συνήγορο του Πολίτη.
Τέταρτον, η προώθηση μέτρων για τη διαφάνεια και τη δημοσιότητα και η συγκρότηση επιτροπής δεοντολογίας σε κάθε ίδρυμα.
Πέμπτον, η κωδικοποίηση του νομοθετικού πλαισίου για τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις, τα καθήκοντα των μελών του διδακτικού προσωπικού.
Έκτον, η κατάργηση του μοναδικού διανεμόμενου συγγράμματος για κάθε μάθημα και η καθιέρωση ειδικής κάρτας που δίνει τη δυνατότητα επιλογής από συγκεκριμένο κατάλογο συγγραμμάτων.
Έβδομον, ο ορισμός ανώτατου χρονικού ορίου για τις προπτυχιακές σπουδές και η εισαγωγή εγγυήσεων αδιάβλητης εξέτασης.
Όγδοον, η διασφάλιση ουσιαστικού σεβασμού στο πανεπιστημιακό άσυλο, που δεν μπορεί ούτε να θίγει την ελευθερία ούτε να υποθάλπει εγκληματικές ενέργειες, καταστροφικές δράσεις ή βίαιες επιθέσεις εναντίον διδασκόντων και διδασκομένων.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Στόχος του νομοσχεδίου είναι η αναβάθμιση του επιπέδου σπουδών, η προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας, η προσήλωση της ανώτατης εκπαίδευσης στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής, η εφαρμογή κανόνων διαφάνειας, η σύνδεση των ακαδημαϊκών ελευθεριών με το σεβασμό στις ανθρώπινες αξίες. Στόχος είναι η ενίσχυση της δυνατότητας που έχει η ανώτατη εκπαίδευση να συμβάλει στη δημιουργία νέων και καλύτερα αμειβόμενων θέσεων εργασίας, να συμβάλει στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, να συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έρχομαι τώρα στο δεύτερο από τα θέματα που θίγει η Γενική Γραμματέας του Κομμουνιστικού κόμματος, στην πρότασή μας δηλαδή για την μεταρρύθμιση του άρθρου 16 του Συντάγματος. Οι θέσεις μας στο θέμα αυτό είναι γνωστές εδώ και πολλά χρόνια. Μάλιστα, θέλω να υπογραμμίσω ότι η υιοθέτησή τους από τη σημερινή ηγεσία του ΠΑ.ΣΟ.Κ είναι θετική εξέλιξη. Είναι κρίμα, βέβαια, που χάθηκε η ευκαιρία της Αναθεώρησης του 2001. Έστω και τώρα όμως, είναι σημαντικό να προχωρήσουμε με την πιο πλατιά συναίνεση.
Πρώτα απ’ όλα, εισηγούμαστε να τεθεί ως προμετωπίδα στο άρθρο αυτό η σύγκλιση της παιδείας με τον ελληνικό και, κατ’ επέκταση, τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. ¶λλωστε, πιστεύω ότι όλοι συμφωνούμε ότι ο πολιτισμός είναι το πιο σπουδαίο κεφάλαιο της πατρίδας μας. Λειτουργεί ως γέφυρα διεθνούς συνεργασίας, ως δύναμη ειρήνης, είναι μοχλός για την ανάπτυξη και την εξέλιξη της χώρας μας στο 21ο αιώνα, είναι έμπνευση, είναι αισιοδοξία, δύναμη, είναι αυτοπεποίθηση, συνεκτικός ιστός της κοινωνίας, εφόδιο ποιότητας στη ζωή. Όλα αυτά αναδεικνύουν ένα κοινό χρέος, το χρέος να μετουσιώσουμε τον πολιτισμό μας σε καθημερινή πράξη, να δώσουμε έμφαση στην παραγωγή πολιτισμού, να δώσουμε προτεραιότητα στην παραγωγή παιδείας. Αυτό είναι το πρώτο στοιχείο, με το οποίο θέλουμε να εμπλουτίσουμε το άρθρο 16 του Συντάγματος.
Κεντρική μας επιδίωξη είναι η απελευθέρωση της δύναμης της παιδείας. Πρότασή μας είναι να κατοχυρωθεί ρητά, όπως είχαμε προτείνει ήδη από το 1997, η δυνατότητα ίδρυσης και λειτουργίας ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μη κρατικού, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Τι σημαίνει αυτό; Πρώτον, να διευκρινιστεί ότι είναι δυνατή –πάντα κάτω από συγκεκριμένες υποθέσεις- η δημιουργία μη δημόσιων φορέων ανώτατης εκπαίδευσης.
Δεύτερον, να οριοθετηθεί η έννοια της ανώτατης εκπαίδευσης με τρόπο που εγγυάται την ορθολογική της ανάπτυξη, αλλά και την επιτυχή ανταπόκριση της στις απαιτήσεις του ευρωπαϊκού και γενικότερα του διεθνούς εκπαιδευτικού περιβάλλοντος.
Τρίτον, να υπογραμμίζεται με τρόπο απόλυτα σαφή, ότι η παιδεία παραμένει δημόσιο αγαθό και ότι η παροχή της από μη δημόσιους φορείς, γίνεται μόνο κάτω από την αυστηρή εποπτεία του κράτους.
Τέταρτον, να προβλέπεται ρητά ότι τα προσόντα των διδασκόντων στα μη κρατικά ιδρύματα θα είναι αντίστοιχα με εκείνα των διδασκόντων στα κρατικά. Και να κατοχυρώνεται η αξιολόγηση όλων.
Πέμπτον, να υπογραμμίζεται ρητά η υποχρέωση διασφάλισης υψηλής ποιότητας υπηρεσιών, σε όλο το φάσμα της ανώτατης εκπαίδευσης και να αναδεικνύεται με σαφήνεια η σημασία που αποδίδει η πολιτεία στο στόχο αυτό.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η στασιμότητα, η αδράνεια, η συντήρηση, ο συμβιβασμός με καταστάσεις και φαινόμενα που κρατούν καθηλωμένη την κοινωνία, δεν μπορεί να συνεχίζεται. Είναι χρέος όλων μας να συνεχίσουμε τον κύκλο των αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων σε όλους τους τομείς, στην οικονομία, στο κράτος, στην παιδεία. Αυτό χρειάζεται ο τόπος, αυτό απαιτούν οι πολίτες από την πολιτική.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Είναι περισσότερο από βέβαιο, ότι οι τομές και οι μεταρρυθμίσεις στο χώρο της παιδείας μπορούν να δώσουν ώθηση στον τόπο, μπορούν να σηκώσουν τον τόπο μας ακόμη πιο ψηλά. Μπορούν να οπλίσουν την κοινωνία μας, τις νέες, τους νέους, με σύγχρονα και επαρκή εφόδια και για την ατομική προκοπή και για τη συλλογική πρόοδο. Μπορούν να συμβάλουν στο όραμά μας για μία δυναμική, μία πιο δίκαιη κοινωνία.
Η αναβάθμιση της ποιότητας των σπουδών, αλλά και το επίσημο άνοιγμα της πόρτας για την ίδρυση μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών ανώτατων ιδρυμάτων, είναι ζητήματα πολιτικής και κοινωνικής ευθύνης. Οι μεταρρυθμίσεις που προωθούνται και στις δύο περιπτώσεις, αποβλέπουν σε ξεκάθαρους αναπτυξιακούς και κοινωνικούς στόχους.
Πρώτον, στην αναβάθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και την προσαρμογή της στα ευρωπαϊκά και τα διεθνή πρότυπα. Οι πτυχιούχοι μας να αξιοποιούν τη γνώση που αποκτούν, οπουδήποτε και αν βρεθούν.
Δεύτερον, στην ενίσχυση της έρευνας και της παραγωγής νέας γνώσης, αλλά και την σύνδεση της παιδείας με την παραγωγική διαδικασία και την αγορά εργασίας. Οι πτυχιούχοι μας με άλλα λόγια να βρίσκουν δουλειά στο χώρο που επιλέγουν, αντί να βάζουν τα πτυχία τους στο ράφι.
Τρίτον, στο δραστικό περιορισμό της παραπαιδείας. Οι οικογένειες των μαθητών του λυκείου να μην επιβαρύνονται με το σημερινό τεράστιο κόστος.
Τέταρτον, στη συγκράτηση της μετανάστευσης φοιτητών, η Ελλάδα να εισάγει αντί να εξάγει φοιτητές.
Πέμπτον, στη διευκόλυνση της πρόσβασης όλων στην ανώτατη εκπαίδευση. Οι νέες και οι νέοι να έχουν περισσότερες εκπαιδευτικές επιλογές.
Έκτον, στην αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού της χώρας και τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης σε τομείς έντασης γνώσης.
Έβδομον, στην προώθηση του κοινού μας στόχου να γίνει η Ελλάδα κέντρο παιδείας και πολιτισμού στην ευρύτερη περιοχή.
Όγδοο, στην έγκυρη και οργανωμένη εναρμόνιση της χώρας με τις πολιτικές και τις στάσεις που αναπτύσσονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ελλάδα να περάσει στην πρωτοπορία. Έχουμε τις δυνατότητες, έχουμε τις ικανότητες, έχουμε και την πολιτική βούληση γι’ αυτό.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τα προβλήματα δεν περιμένουν. Η κοινωνία απαιτεί λύσεις. Οι πολίτες αξιώνουν στάση ευθύνης. Θέσεις, προτάσεις, πολιτικές. Και αυτό μας αφορά όλους. Όλους τους κοινωνικούς εταίρους. Την Κυβέρνηση, τα κόμματα, την πανεπιστημιακή κοινότητα, τους νέους της χώρας μας. Η κοινωνία απαιτεί συνεννόηση, συνεργασία, σύνθεση απόψεων.
Αυτή είναι η πολιτική μας επιλογή, αυτή είναι η βούλησή μας. Να βγούμε δυνατά στη νέα ευρωπαϊκή και διεθνή πραγματικότητα. Να επενδύσουμε στη δύναμη που δίνουν οι δεξιότητες και η γνώση, η παιδεία και ο πολιτισμός. Να προχωρήσουμε με εμπιστοσύνη προς τους νέους -στο ανθρώπινο κεφάλαιο του τόπου μας- με σιγουριά, με αισιοδοξία για το αύριο.
Το εκπαιδευτικό σύστημα για την Ελλάδα του μέλλοντος, δεν μπορεί να είναι στατικό και ξεπερασμένο από τη διαρκή παραγωγή καινούργιων γνωστικών δεδομένων. Δεν μπορεί να είναι εσωστρεφές, απομονωμένο από όσα συμβαίνουν στο διεθνή χώρο. Δεν μπορεί να παραμένει αδιάφορο στην κοινή διαπίστωση, ότι παράγει άνεργους πτυχιούχους. Το εκπαιδευτικό σύστημα οφείλει να παρέχει υψηλού επιπέδου μόρφωση σε όλους τους νέους, να διασφαλίζει διαρκή προσαρμογή στο συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον γνώσεων και τεχνολογιών. Να έχει δυναμική, να έχει κύρος, να έχει όραμα. Να λειτουργεί, ως ατμομηχανή, για την ανάπτυξη, να λειτουργεί, ως μοχλός, για την πιο δίκαιη αναδιανομή του εισοδήματος.
Να διαπλάθει πολίτες ελεύθερους και υπεύθυνους, πολίτες με κοινωνικότητα, με ερευνητικό πνεύμα, με δημιουργικότητα, με επαρκή εφόδια για την πρόοδό τους.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Αυτός είναι ο τελικός μας στόχος, η ανάπτυξη, η πρόοδος, η ευημερία, η καλύτερη ζωή για όλους τους πολίτες. Αυτόν το δρόμο επιλέγουμε, δρόμο ανοικτό για όλους και για όλες, δρόμο που περνά όμως μέσα από ένα υψηλής ποιότητας σύστημα παιδείας. Αυτός είναι ο στόχος των αλλαγών, των μεταρρυθμίσεων που προωθούμε και γι’ αυτόν τον σκοπό εργαζόμαστε με τη θέληση να πετύχουμε όλοι μαζί να χτίσουμε μια κοινωνία περισσότερων ευκαιριών, περισσότερων δυνατοτήτων, μια πιο συνεκτική κοινωνία, μια πιο δίκαιη κοινωνία, να χτίσουμε την Ελλάδα που κερδίζει το μέλλον.
(‘Ορθιοι οι Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας χειροκροτούν ζωηρά και παρατεταμένα).

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (¶ννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Το λόγο έχει η Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και Γενική Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, κυρία Αλέκα Παπαρήγα.

ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ (Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας):
../..
Δεν χρειάζεται σήμερα και πολύ μεγάλη γενναιότητα για να αναγνωρίσουμε ότι η κατάσταση στην παιδεία δεν πάει καλά, ότι υπάρχουν όχι απλώς οξυμένα προβλήματα, υπάρχουν φαινόμενα κρίσης, φαινόμενα σήψης. Δεν θα ήθελα να αναφέρω έναν κατάλογο σε αυτά τα ζητήματα. Το Υπουργείο Παιδείας, το τελευταίο διάστημα, προβάλει ορισμένα, παραδείγματος χάρη τα παιδιά που μπαίνουν στα Πανεπιστήμια με βαθμολογία κάτω από τη βάση –και αυτό έχει αυξηθεί- τους αιώνιους φοιτητές, άλλες ανεξέλεγκτες καταστάσεις στα Πανεπιστήμια, γραφειοκρατία κ.λπ. Δηλαδή, προβάλλονται επιλεκτικά ορισμένα υπαρκτά προβλήματα, χωρίς βεβαίως εδώ και χρόνια να υπάρχει καμία σοβαρή μελέτη σοφών ή μη σοφών –δεν ξέρω- που να βαθαίνει σε αυτά τα πράγματα. Παραδείγματος χάρη οι αιώνιοι φοιτητές τι εκφράζουν; Πόσοι είναι αυτοί και τι εκφράζουν; Παιδιά που δεν μπορούσαν για οικονομικούς λόγους να συνεχίσουν; Παιδιά, ενδεχομένως, κακομαθημένα από τις οικογένειές τους; Παιδιά που κάτω από όλη αυτήν την αγοραιοποίηση των πάντων διάλεξαν να ακολουθήσουν κάποιες σχολές, κάποια επαγγέλματα, κάποιες σπουδές που δεν τους συγκίνησαν στην πορεία ή δεν είχαν και τα εφόδια, αφού μπαίνουν και με βαθμολογία κάτω από τη βάση;
Εδώ τώρα πάρα πολλά παιδιά ωθούνται στη διοίκηση επιχειρήσεων, λέει, πιστεύοντας ότι θα γίνουν διευθυντές επιχειρήσεων, ενώ ξέρουμε ποιοι γίνονται διευθυντές επιχειρήσεων στο Marketing, την πληροφορική, όλων των βαθμίδων. Αφήστε τον τραγέλαφο των επαγγελματικών δικαιωμάτων μεταξύ σχολών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και των ΤΕΙ, για παράδειγμα. Είναι υπαρκτά προβλήματα. Πάντως μελέτη σοβαρή που να λέει «αυτό και αυτό και αυτό» πέρα από κομματικές κρίσεις και τοποθετήσεις δεν υπάρχει. Παρ’ όλα αυτά χρησιμοποιούνται αυτά τα προβλήματα για να επέλθουν αλλαγές.
Να συμφωνήσουμε. Χρειάζονται μεγάλες αλλαγές, μεγάλες τομές και μεταρρυθμίσεις. Δεν πάει άλλο. Ούτε εμείς υπερασπιζόμαστε αυτό το σύστημα παιδείας που υπάρχει. Όχι μόνο για τους εξωτερικούς λόγους και για τα φαινόμενα αλλά πολύ βαθύτερα.
Ζητήσαμε αυτή τη συζήτηση προ ημερήσιας διάταξης και μάλιστα σε μια περίοδο που γίνονται κινητοποιήσεις φοιτητών και διδασκόντων πριν έρθει το σχέδιο νόμου. Να το πούμε καθαρά, είναι αργά τότε, μέσα σε λίγες μέρες θα ψηφιστεί. Και τη ζητήσαμε γιατί θέλουμε όλα τα κόμματα να τοποθετηθούν. Και πιστεύω αυτό δεν είναι κακό. Και εμείς να χρεωθούμε την τοποθέτησή μας στη Βουλή για τους χοντρούς άξονες. Όταν έρθει το νομοσχέδιο βλέπουμε και τις λεπτομέρειες. Και ακριβώς ξέρουμε αυτό το νομοσχέδιο θα περάσει και θα γίνει νόμος διότι τη φιλοσοφία του την υποστηρίζει και το ΠΑ.ΣΟ.Κ. Τη φιλοσοφία του, τον άξονα, γιατί κάποιες διαφορές είτε θα υπάρχουν είτε και θα εφευρεθούν για να συντηρηθεί ο δικομματισμός.
Επομένως, ναι, αλλαγές χρειάζονται. Όμως ο Πρόεδρος της Κυβέρνησης μίλησε για αλλαγές και έφερε ορισμένα επιχειρήματα και ανέδειξε τους άξονες και τις κατευθύνσεις που πρέπει να υπάρξουν. Να μου επιτραπεί να πω ότι τα ίδια επιχειρήματα που χρησιμοποιεί η Κυβέρνηση και όχι μόνο, για να αλλάξει και να ανατρέψει τις εργασιακές σχέσεις για το μηδέν εβδομήντα επτά λεπτά την ημέρα, για τις ιδιωτικοποιήσεις, για τον αναπτυξιακό και φορολογικό νόμο, τα ίδια επιχειρήματα τα οποία φέρνει για την διευκόλυνση της λειτουργίας των νόμων της αγοράς, τα ίδια επιχειρήματα σήμερα φέρνει για την αναγκαιότητα μεταρρυθμίσεων και αλλαγών στην παιδεία.
Εμείς λοιπόν, λέμε καθαρά ότι αυτό το σχέδιο νόμου που θα έρθει ανεξάρτητα από το ποιες θα είναι οι λεπτομέρειές του θα επιφέρει αντιδραστικές αλλαγές που δεν θα πλήξουν μόνο το χώρο της παιδείας. Πλήττουν γενικότερα το λαό. Στόχος είναι η εκπαίδευση πιο ανοιχτά, πιο δυναμικά και πιο αποτελεσματικά να δουλέψει με τις επιχειρήσεις και για τις επιχειρήσεις. Σε βάρος των πραγματικών και σύγχρονων μορφωτικών και υλικών αναγκών της κοινωνικής πλειοψηφίας.
Θα το πούμε απλά και λαϊκά. Να πληρώνει κάθε μέρα ακριβότερα ο λαός μας για μια εκπαίδευση που ολοένα και περισσότερο θα απομακρύνεται από τις προσδοκίες του και θα αντιστρατεύεται τις ανάγκες του. Θα μου πείτε μα δεν πληρώνει σήμερα στα φροντιστήρια; Δεν ξέρω. Μπορεί να αλλάξετε το ταμείο πληρωμής. Μπορεί να φτάσουμε σε ένα σημείο και να καταργηθούν τα φροντιστήρια. Γιατί εδώ που τα λέμε είναι και ελληνική εξαίρεση σε όλη την Ευρώπη. Αντί να πληρώνουν στο ταμείο του φροντιστηρίου θα πληρώνουν στο ταμείο του πανεπιστημίου ή στο ταμείο του σχολείου. Ή ακόμα στο ταμείο του δήμου αν γίνει αυτό που λέει ο Πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ., ότι πρέπει δηλαδή να περάσουν τα σχολεία και να γίνουν επιχειρήσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Επομένως, βεβαίως να μην πληρώνει. Εντελώς δωρεάν.
Αυτό είναι το νόημα της επερχόμενης κατάργησης του άρθρου 16 του Συντάγματος και του νέου πλαισίου για τα ΑΕΙ που έρχονται να επιβάλλουν στα δημόσια πανεπιστήμια -εμείς δεν λέμε ότι θα αλλάξει ο τίτλος και η ομπρέλα- να λειτουργούν όπως και τα ιδιωτικά ψευτοπανεπιστήμια: με δίδακτρα, φτηνές μορφές διδασκαλίας, χαμηλό επίπεδο σπουδών για τους πολλούς και ιδιώτες μεγαλοεπιχειρηματίες να αλωνίζουν καθορίζοντας τους στόχους και υπαγορεύοντας τα αποτελέσματα της επιστήμης και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης με βάση το συμφέρον τους.
Αυτό είναι το νόημα των συμπράξεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα με τις οποίες η κατασκευή των σχολείων ανατίθεται στους ιδιώτες με υπερδιπλάσιο αντίτιμο απ’ ότι κοστίζει ή κόστιζε μέχρι τώρα στον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων. Και βεβαίως εδώ πάλι θα γίνεται κερδοσκοπία όπως γίνεται και με τη λαϊκή στέγη ή με τη στέγη γενικά. Να φορτώσουν με νέα χαράτσια τη λαϊκή οικογένεια μέσα από τη δημοτική φορολογία.
Και από πάνω να έχουν το δικαίωμα οι κατασκευαστές να ασκούν μακροχρόνια χρήση των σχολικών χώρων και να αναπτύξουν μέσα στους σχολικούς χώρους αυτούς εμπορική δραστηριότητα, την ίδια στιγμή που θα απαγορεύεται η δραστηριότητα κοινωνικών φορέων, εκπαιδευτικών συνδικαλιστικών οργανώσεων κ.λπ.. Αυτό είναι το νόημα των ευρωπαϊκών προγραμμάτων της ευέλικτης ζώνης μαθημάτων, των νέων βιβλίων του δημοτικού και του γυμνασίου που υποκαθιστούν την όποια μόρφωση και γνώση με χρηστικές δεξιότητες και γνώσεις, υποταγή στην παντοκρατορία της αγοράς και τις κάλπικες αξίες της επιχειρηματικότητας και για να ετοιμαστούν βεβαίως οι αυριανοί βολικοί απασχολήσιμοι.
Μου έλεγαν κάποιοι εκπαιδευτικοί, που βεβαίως μελέτησαν από το internet ,τα νέα εγχειρίδια που θα έλθουν στο δημοτικό ότι πολύ φοβούνται ότι θα μειωθούν οι ώρες της λογοτεχνίας στην ελληνική γλώσσα υπέρ άλλων μαθημάτων γνώσης όπως π.χ. της γνώσης των e-mail.
Δεν είναι λοιπόν καθόλου τυχαίο ότι αυτήν τη στιγμή σφοδρή επίθεση κατά του εκπαιδευτικού συστήματος κάνει και ο ΣΕΒ. Και μάλιστα ο νέος Πρόεδρος έβαλε ως εξής τα ζητήματα: Ο εκσυγχρονισμός της παιδείας μαζί με τις προσαρμογές στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος, δηλαδή της αγοράς είναι ένας από τους καθοριστικότερους όρους για την ανταγωνιστική ανασυγκρότηση. Δηλαδή, τα πράγματα είναι καθαρά.
Με την ευκαιρία αυτή ρωτάμε: Ποια αυτοδιοίκηση και ποια αυτοτέλεια των πανεπιστημίων θα υπάρξει, από τη στιγμή μάλιστα που ελέω της Βουλής όταν θα περάσει το σχέδιο νόμου –μακάρι να καταψηφιστεί- τα πανεπιστήμια θα είναι ενταγμένα στον ανταγωνισμό των επιχειρήσεων;
Το μεγάλο κεφάλαιο δεν θέλει απλά τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την παραγωγή, γιατί αυτό πάντοτε το ήθελε και γινόταν. Επιδιώκει η εκπαίδευση να αποτελεί ένα εξάρτημα των ευκαιριακών αναγκών του που να τρέχει πίσω από αυτές και να προσαρμόζεται πάνω τους, σε πλήρη αντίθεση με την ανάγκη η παιδεία να παρέχει στον άνθρωπο το γενικό υπόβαθρο –στην πορεία βεβαίως και μια ειδίκευση σε ένα συγκεκριμένο επάγγελμα- για να κατανοεί μέσα από αυτό την οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα στην ενότητά της, ανεξάρτητα στο κάτω-κάτω των πολιτικών πεποιθήσεων, αλλά τουλάχιστον θα υπάρχει ενότητα οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας αντικειμενικά.
Προωθείται κατά τη γνώμη μας –και αυτό μας ανησυχεί πολύ- πέρα από την ταξικότητα της παιδείας σε σχέση με το κόστος και με το ρόλο των επιχειρηματιών, ο ακρωτηριασμός της επιστήμης, της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και των αποφοίτων της σε μια περίοδο που η διεύρυνση και η ανάπτυξή τους φαντάζει αναγκαία και δυνατή όσο ποτέ.
Δεν είναι δυνατόν και φυσιολογικό σε μια εποχή, που κατά τα λεγόμενά σας, η επιστήμη και η τεχνολογία τρέχουν με ταχύτητα φωτός -και λέμε εμείς στα χέρια των λίγων συγκεντρώνονται και συσσωρεύονται αμύθητα πλούτη, υπάρχουν δηλαδή όλες οι υλικές προϋποθέσεις να ζουν όλοι οι άνθρωποι καλύτερα, να δουλεύουν λιγότερο και να απολαμβάνουν περισσότερα αγαθά- εμείς να συμφιλιωθούμε, η πανεπιστημιακή μόρφωση να μειώνεται από τα τέσσερα και πέντε χρόνια στα τρία και να προσφέρεται επί πληρωμή είτε στα φροντιστήρια είτε μέσα στα πανεπιστήμια και οι κάτοχοί της να μαστίζονται από την ανεργία, διότι η ανεργία δεν πρόκειται να κτυπηθεί με την αλλαγή στο εκπαιδευτικό σύστημα.
Σχετικά με τον πυρήνα του ζητήματος αυτοτέλεια, αυτοδιοίκηση, από τη στιγμή που τα πανεπιστήμια θα λειτουργούν με τις επιχειρήσεις για τις επιχειρήσεις δεν υπάρχει καμιά μορφή αυτοδιοίκησης. Μπορεί να απαλλαγούν από γραφειοκρατικές λεπτομέρειες –και απορεί κανείς πώς συντηρήθηκαν τόσα χρόνια- αλλά στην πραγματικότητα τα πανεπιστήμια θα είναι ακόμα περισσότερο εξαρτημένα.
¶λλωστε η Κομισιόν το λέει καθαρά στο κείμενό της «διδασκαλία και μάθηση προς την κοινωνία της γνώσης». Και διευκρινίζει. «Η εμπειρία δείχνει πως τα πιο αποκεντρωμένα εκπαιδευτικά συστήματα είναι ταυτόχρονα και τα πιο ευέλικτα, αυτά που προσαρμόζονται πιο γρήγορα και επιτρέπουν να αναπτυχθούν νέες μορφές συμπράξεων και συνεργασιών, δηλαδή με τις επιχειρήσεις». Εδώ ακριβώς βρίσκεται η ριζική μας εναντίωση.
Η αυτοτέλεια και η αυτοδιοίκηση σαφώς σημαίνει επίσης αποδέσμευση του κράτους μερική -και στην πορεία μπορεί να είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό- από την υποχρέωσή του να χρηματοδοτεί τη λειτουργία του κάθε ΑΕΙ ή ΤΕΙ και αυτό θα το κάνει ακριβώς για να πέσουν στην αγκαλιά των διάφορων χορηγών και χρηματοδοτών. Σημαίνει ότι το κάθε πανεπιστήμιο θα πρέπει να μάθει σαν επιχείρηση, να επιζητά με θεμιτά και αθέμιτα μέσα το κέρδος, να βγαίνει στην αγορά, να διαφημίζει την πραμάτεια του, τα ανταγωνιστικά του πλεονεκτήματα όπως λέγεται και να ψάχνει για συνεργασίες με επιχειρήσεις και άλλους οργανισμούς, το ΝΑΤΟ, κρατικές επιχειρήσεις την Ευρωπαϊκή Ένωση κ.λπ. για να προσελκύσει πόρους. Και γι’ αυτό ακριβώς προβλέπονται και οι μάνατζερς. Όσο καλύτερα και αποτελεσματικότερα εξυπηρετεί τα συμφέροντα των επιχειρηματιών τόσο βεβαίως θα έχει και το πανεπιστήμιο χορηγίες.
Και εδώ μπαίνει ένα ζήτημα. Τι κοινωνικό και επιστημονικό κύρος έχει εκείνη η έρευνα η οποία πραγματοποιείται από τα πανεπιστήμια κατά παραγγελία των επιχειρηματιών σε συνθήκες μάλιστα που ένας επιχειρηματίας ανταγωνίζεται τον άλλο σκληρά σε συνθήκες που ο ένας βγάζει τα άπλυτα του άλλου για να καλύψει τα δικά του. Δηλαδή τι κύρος θα έχουν αυτές οι έρευνες.
Εγώ σας λέγω να γίνουν από τους καλύτερους επιστήμονες. Θα είναι όμως κατά παραγγελία. Θα μου πείτε θα βρεθούν επιστήμονες που θα προσφέρουν τη γνώση τους στην υπηρεσία του κέρδους; Ε, καλά τώρα αυτό έχει γίνει προ πολλού μέσω του διαφθορείου των κοινοτικών κονδυλίων. Έχει γίνει προ πολλού και μέσα στα πανεπιστήμια. Δυστυχώς ναι θα υπάρξουν. Εξάλλου όταν το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι θα πάει και στην ουρά, πολύ περισσότερο που ένα τμήμα των υπηρετών του πανεπιστημίου δεν είναι και οι κατώτερες βαθμίδες της κοινωνίας. Έχουν ανέβει πολύ πιο ψηλά. Εν πάση περιπτώσει θα υπάρχουν και άνθρωποι οι οποίοι θα αντισταθούν. Ε, αυτοί θα περιθωριοποιηθούν. Και υπάρχουν και θα υπάρξουν στην πορεία.
Το μεγαλύτερο μέρος της κρατικής χρηματοδότησης θα συγκεντρώνεται επίσης στα Ιδρύματα που έχουν τις περισσότερες διασυνδέσεις με τις επιχειρήσεις. Αυτό το τετραετές συμβόλαιο που λέει ο Πρωθυπουργός έτσι θα είναι. Όποιος έχει καλύτερες σχέσεις με περισσότερες επιχειρήσεις θα πάρει και τα περισσότερα χρήματα. Με λίγα λόγια δηλαδή το μόνο ή σχεδόν μόνο είδος έρευνας που θα ανθεί στα πανεπιστήμια θα είναι η κατά παραγγελία έρευνα, κάτι που ξαναλέω ήδη γίνεται αλλά τα πράγματα θα εξελιχθούν πολύ χειρότερα.
Τώρα το τι σημαίνει κατά παραγγελία έρευνα, νομίζω ότι όλοι το ξέρουμε. Και μην κάνουμε τους αθώους. Από τα κινητά τηλέφωνα; Δεν υπάρχει έρευνα που μπορεί να έχει τυφλή εμπιστοσύνη σ’ αυτή, όταν γίνεται κατά παραγγελία των επιχειρήσεων. Έτσι θα γίνουν χωρίς καμία ηθική αναστολή. Από τη στιγμή μάλιστα που θα εξαρτάται και ο βιοπορισμός τους θα επιστρατεύουν όλη την ευφυΐα και τη δημιουργικότητα των καθηγητών και των φοιτητών για να εφεύρουν ακόμα και πολεμικά όπλα. Αλλά το κυριότερο είναι ότι θα εκπονούν έρευνες για την κερδοφορία είτε ακόμα έρευνες και μελέτες για τη χειραγώγηση και παραπλάνηση της κοινής γνώμης. Ίσως τότε δεν θα χρειάζονται οι διάφορες εταιρείες δημοσκοπήσεων. Τα ίδια τα πανεπιστήμια ως επιστημονικά Ιδρύματα θα κάνουν τις δημοσκοπήσεις. Θα βγαίνει παραδείγματος χάρη μια έρευνα από ένα πανεπιστήμιο που θα λέει ότι το τάδε κινητό με βάση έρευνα του πανεπιστημίου δεν έχει πρόβλημα, δεν έχει επιπτώσεις στην υγεία μας. Το άλλο πανεπιστήμιο θα βγαίνει υπέρ του άλλου κινητού. Αυτά θα γίνονται.
Δεν λέμε και τίποτε σπουδαία και έξυπνα πράγματα. Αυτά γίνονται ήδη. Απλώς θα επεκταθούν, θα γενικευτούν και θα έχουν βέβαια και τη νομιμοποίηση.
Στο πλαίσιο αυτής της επιχειρηματικής λειτουργίας των πανεπιστημίων μια σειρά επιστημονικοί τομείς σχετικοί κυρίως με τις θεμελιώδεις επιστήμες, όπως μαθηματικά, φυσική, χημεία κ.λπ., επειδή δεν οδηγούν ή όταν στην γενικότητά τους δεν οδηγούν σε άμεσες εφαρμογές και πάρα πολλές απ’ αυτές δεν οδηγούν σε άμεσες εφαρμογές, άρα δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο άμεσα επιχειρηματικού ενδιαφέροντος, θα περιθωριοποιούνται αυτές οι επιστήμες παραχωρώντας τη θέση τους στις αγοραίες ειδικότητες του μάρκετινγκ, του μάνατζμεντ, των δημοσίων σχέσεων.
Και μάλιστα η πρόταση που έκανε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, να υπάρχει έδρα των χορηγών, θα είναι σε βάρος γενικότερα της επιστήμης και σε βάρος της επιστημονικής έρευνας, που μπορεί να μη φέρνει άμεσα αποτελέσματα, αλλά μπορεί να φέρνει σε δέκα και δεκαπέντε χρόνια και μάλιστα σε θέματα που είναι καίρια για την ανθρώπινη ζωή, για την ποιότητα κ.λπ. Δεν ξέρω σε πόσα χρόνια θα μπορέσουμε να βρούμε το φάρμακο για τον καρκίνο ή για το AIDS. Μπορεί να χρειαστεί δέκα ή δεκαπέντε ή είκοσι χρόνια έρευνας. Όταν, όμως, η έρευνα γίνεται με στόχο την παραγωγή ενός αγαθού –εντός ή εκτός εισαγωγικών- για το κέρδος θα προηγείται αυτή η έρευνα έναντι της άλλης έρευνας, η οποία θα έχει κόστος χωρίς όμως να υπηρετεί αμέσως το εμπόριο.
Και ποιος θα μας κατοχυρώσει; Τουλάχιστον μέχρι τώρα τυπικά –και έχουν εκχωρηθεί εδώ και χρόνια αυτά τα δικαιώματα- θα μπορούσε το κίνημα με την πάλη του να επιβάλλει και με έναν καλύτερο συσχετισμό να διοχετεύουν τα πανεπιστήμια είτε την κρατική επιχορήγηση είτε την κοινοτική, στο βαθμό που υπάρχει, για θέματα γενικότερης και καθολικής σημασίας.
Μια σειρά από πανεπιστημιακά ιδρύματα βιάζονται ήδη να προσαρμοστούν σε αυτήν τη νέα κατάσταση, όπως το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, αφού τα παιδαγωγικά, φιλοσοφικά και θετικών επιστημών τμήματα που σήμερα διαθέτει δεν φέρνουν χρήμα. Ήδη αρχίζουν τα πανεπιστήμια να είναι έτοιμα, για να μπουν στην καινούργια αγορά. Ο καθένας μπορεί να καταλάβει ότι αυτή η πολιτική αναιρεί ολοσχερώς τον κοινωνικό ρόλο της επιστήμης και αντιστρατεύεται την ίδια την επιστημονική και κοινωνική εξέλιξη.
Ακούσαμε ότι μέσω του καινούργιου συστήματος θα υπάρχει διαφάνεια στα πανεπιστήμια, επειδή θα δημοσιεύονται οι προϋπολογισμοί τους. Καλά, όλοι οι προϋπολογισμοί των εταιρειών δημοσιεύονται. Τα «πόθεν έσχες» των Βουλευτών δημοσιεύονται. Και τι έγινε λοιπόν; Δηλαδή, θα μπορεί ο ελληνικός λαός με τις οργανώσεις του να ελέγχει τη σχέση του τάδε επιχειρηματία με το πανεπιστήμιο, πώς χρησιμοποιήθηκε η έρευνα ή τι έρευνα έγινε για λογαριασμό του ΝΑΤΟ; Αυτά είναι αστεία πράγματα. Ισολογισμούς θα βλέπουμε. Τίποτα παραπάνω. Ο λαός θα πληρώνει για την έρευνα και η έρευνα θα αξιοποιείται από αλλού.
Θα ήθελα να σταθώ πάλι σ’ αυτό το ζήτημα, στην πρόταση που έγινε από το ΠΑΣΟΚ για την ίδρυση τμημάτων και εδρών που θα αναλάβουν οι επιχειρήσεις. Εδώ πια αυτές οι συγκεκριμένες έδρες δεν θα έχουν καμία σχέση με κάποια επιστήμη. Θα παρέχουν γνώσεις σκόρπιες και ευκαιριακού χαρακτήρα, προσαρμοσμένες στις τρέχουσες ανάγκες της αγοράς, που σε σύντομο χρόνο θα τις ξεπερνούν και θα τις αχρηστεύουν οι όποιες αλλαγές στα μέσα και στην οργάνωση της παραγωγής. Και θα αχρηστεύεται όχι μόνο η γνώση, θα αχρηστεύεται η εργατική δύναμη. Ταχύρυθμες μαθήσεις τριών χρόνων –γιατί εκεί θα πάμε- θα υπάρχουν στο πανεπιστήμιο και στη Γεωπονική. Ξέρουμε πολύ καλά πως κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η εναρμόνιση των επαγγελματικών προσόντων με τις σπουδές, δηλαδή να εξισωθούν επαγγελματικά οι απόφοιτοι των τρίχρονων bachelor με τους απόφοιτους των τετράχρονων και των πεντάχρονων σπουδών στην Ελλάδα. Όλα αυτά προς το παρόν δεν προωθούνται, αλλά προετοιμάζεται το έδαφος.
Ο περιορισμός της διάρκειας φοίτησης των φοιτητών δεν γίνεται για να μπει μια τάξη στα πανεπιστήμια και να στριμωχτούν οι φοιτητές να διαβάζουν και να τελειώνουν γρήγορα τις σπουδές τους. Επιτρέψτε μου να σας πω ότι αυτό φαίνεται ωραίο και ότι κανείς δεν είναι υπέρ των αιώνιων φοιτητών. Αναφέρομαι σ’ αυτούς που με ευθύνη τους είναι αιώνιοι και όχι γι’ αυτά τα παιδιά που αναγκάζονται να δουλεύουν ή δεν μπορούν να συνεχίσουν για μια σειρά από λόγους. Μιλάμε για τους αιώνιους χωρίς λόγο.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ: Τι σημαίνει αιώνιος; Το λέει η Κυβέρνηση. Τι σημαίνει;

ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ (Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας): Όλο, όμως, αυτό το πρόβλημα, όλο αυτό το σκεπτικό δεν μπαίνει, για να μπει μια τάξη, δυστυχώς. Έρχεται ακριβώς να δείξει το εξής πράγμα:
Τα επόμενα χρόνια θα έχουμε μείωση των δυνατοτήτων των παιδιών να φτάνουν μέσα στο Πανεπιστήμιο.
Και χρησιμοποιώ τον όρο «αιώνιος», γιατί χρησιμοποιείται. Χρησιμοποιούμε αυτούς τους όρους, για να ξέρει και ο κόσμος πώς ερμηνεύουμε εμείς αυτούς τους όρους.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ: Είναι, όμως, δυσφημιστικοί της νεολαίας που σπουδάζει.

ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ (Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας): Πρώτα-πρώτα αυτοί οι φοιτητές δεν κοστίζουν στην κυβέρνηση. Σταματάνε τις σπουδές και τέλειωσε. Δεν τους κοστίζει τίποτα. Στο κάτω-κάτω έχει το δικαίωμα ο άλλος να σταματήσει τις σπουδές του. Κοστίζει στον κρατικό προϋπολογισμό ο φοιτητής που δεν τελειώνει τις σπουδές, είναι πολλά χρόνια στο πτυχίο; Δεν της κοστίζει σε τίποτα.
Γιατί, όμως, να μη βάλουμε το ζήτημα πιο ουσιαστικά; Έχουμε φοιτητές που δεν χωρούν στις αίθουσες διδασκαλίας. Υπάρχουν εργαστήρια που δεν επαρκούν για να παρακολουθήσουν όλοι οι φοιτητές τις ασκήσεις τους. Τα συγγράμματα, λόγω έλλειψης κονδυλίων, διανέμονται την παραμονή των εξετάσεων. Για να μην πω ότι από εκεί και πέρα είναι δικαιολογημένη η απογοήτευση των φοιτητών και των οικογενειών τους όταν, αφού πάρουν το πτυχίο, διαπιστώνουν ότι έχουν πάρει ένα πτυχίο στην ανεργία.
Βέβαια, αυτά τα προβλήματα δεν δημιουργήθηκαν τώρα, στα δυόμισι χρόνια της Νέας Δημοκρατίας. Είναι διαχρονικά. Και οι ευθύνες βεβαίως είναι ανάλογες και ισότιμες. Βεβαίως, την ευθύνη του νομοσχεδίου την φέρει η Κυβέρνηση.
Όσον αφορά το άσυλο: Κατά τη γνώμη μας είναι πρόσχημα. Υπάρχει ζήτημα. Και ξέρουμε πάρα πολύ καλά και ξέρετε πάρα πολύ καλά, ότι οι φοιτητές και οι φοιτήτριες, οι σπουδαστές και οι σπουδάστριες, που είτε είναι μέλη της κομμουνιστικής νεολαίας είτε συνεργάζονται με την κομμουνιστική νεολαία, έχουν βάλει πλάτες για την υπεράσπιση του ασύλου.
Δεν μπορείτε, λοιπόν, να μας κατηγορήσετε ως αδιαφορούντες για το άσυλο. Έχουμε δώσει εξετάσεις στην περιφρούρηση του ασύλου. Και είχαμε και θύματα σε αυτή την περίπτωση.
Εδώ, όμως, ο στόχος είναι άλλος. Κατ’ αρχήν να εξηγήσουμε. Θα περιφρουρήσετε τα Πανεπιστήμια από τους γνωστούς αγνώστους. Μα, εδώ δεν μπορείτε να τους περιφρουρήσετε στην πλατεία Ομονοίας, στην πλατεία Συντάγματος, μέσα στην κοινωνία. Θα τους περιφρουρήσετε μέσα στα Πανεπιστήμια;
Να σας πω πώς το αισθανόμαστε εμείς; Μπορεί και να θεωρείτε ότι υπερβάλουμε ή να μας θεωρείτε απόλυτους. Εμείς θεωρούμε ότι θέλετε να περιορίσετε ή και να καταργήσετε το πανεπιστημιακό άσυλο για τους φοιτητές, για το διδακτικό προσωπικό όσον αφορά ζητήματα συνδικαλιστικής και πολιτικής δράσης. Όπως ο εργοδότης απαγορεύει την απεργία στο εργοστάσιο, απαγορεύει την πολιτική συζήτηση και τη διανομή εντύπων, έτσι κάπως αισθάνεται και η Κυβέρνηση όσον αφορά το θέμα της προστασίας του ασύλου των Πανεπιστημίων. Ως εργοδότης.
Με αυτή την έννοια εμείς βεβαίως και δεν πρόκειται αυτό να το δεχθούμε. Εμείς θέλουμε να διαφυλαχθεί η πνευματική ατμόσφαιρα στο Πανεπιστήμιο, το επιστημονικό του έργο. Θέλουμε πριν απ’ όλα να υπάρχει πραγματική πρόοδος στην επιστήμη, να υπηρετεί την ελεύθερη διακίνηση ιδεών και βεβαίως να είναι και χώρος ελεύθερης συνδικαλιστικής και πολιτικής δράσης.
Κατά τη γνώμη μας το μόνο άσυλο που μπορείτε να διασφαλίσετε μέσα στο Πανεπιστήμιο, είναι να κινούνται ελεύθερα οι πιο αντιδραστικές και συντηρητικές ιδέες. Και δεν λέμε ότι αυτό θα γίνεται άμεσα από την Κυβέρνηση, αλλά από τους επιχειρηματίες, οι οποίοι πια νομιμοποιημένοι θα κατέχουν και έδρες μέσα στα Πανεπιστήμια.
Γι’ αυτό άλλωστε πρώτα οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τώρα της Νέας Δημοκρατίας περιορίζουν ολοένα και περισσότερο τη μονιμότητα στο διδακτικό προσωπικό των Πανεπιστημίων -και τώρα γίνεται πρόταση για την κατάργηση της μονιμότητας στη βαθμίδα του Επίκουρου- ενώ παράλληλα αυξάνεται η στρατιά των εξαρτημένων και εξευτελιστικά αμειβομένων συμβασιούχων και των μεταπτυχιακών, που σαν σύγχρονοι δούλοι υποχρεώνονται να βγάζουν αμισθί το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς που γίνεται στα Πανεπιστήμια, για να κερδίζει τη δόξα και το χρήμα το λόμπι των επιχειρηματιών, μεγαλοκαθηγητών που λυμαίνονται τα προγράμματα.
Βεβαίως, η κυβέρνηση φέρει μεγάλη ευθύνη φέρνοντας το σχέδιο νόμου, η εκάστοτε κυβέρνηση. Εμείς, όμως, δεν πρόκειται να χαρίσουμε και την κριτική στο ΠΑΣΟΚ…

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΣΤΑΝΙΔΗΣ: Ε, βέβαια.
(Θόρυβος από την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ)

ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ (Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας): …όσο κι αν φωνάζει ότι όταν κάνουμε κριτική στο ΠΑΣΟΚ, βοηθάμε τη Νέα Δημοκρατία.
Καλλιέργησε συστηματικά το έδαφος στην κοινή γνώμη, για να γίνουν αποδεκτά αυτά που φέρνει η Νέα Δημοκρατία, να γίνουν αποδεκτά τα μη κρατικά Πανεπιστήμια. Σε ένα μέρος της κοινής γνώμης. Δεν λέω στην πλειοψηφία.
Ολοκληρώνω λέγοντας ότι θα ήθελα να καταθέσω από αυτό το Βήμα τους γενικούς άξονες της δικής μας θέσης:
Είμαστε βεβαίως υπέρ του δημόσιου πανεπιστημίου, όχι γενικά και αόριστα και υπέρ της κατάργησης ύπαρξης κάθε μορφής ανοικτού ή συγκαλυμμένου ιδιωτικού πανεπιστημίου και γενικότερα βέβαια κάθε μορφής ιδιωτικού, μικτού, μισοκρατικού, μισοιδιωτικού σχολείου. Είμαστε υπέρ ενός πανεπιστημίου που θα υπηρετεί την επιστημονική και κοινωνική εξέλιξη υπέρ της ενιαίας ανώτατης εκπαίδευσης, δημόσιας και δωρεάν, με ισότιμα ιδρύματα, σχολές, τμήματα στην υπηρεσία βεβαίως των λαϊκών αναγκών, που θα χρηματοδοτείται γενναία από τον κρατικό Προϋπολογισμό και θα έχει μοναδικό σκοπό τη συνένωση και τη συνεργασία όλων των διαθέσιμων επιστημονικών δυνάμεων και όχι τον ανταγωνισμό τους.
Είμαστε υπέρ ενός πανεπιστημίου που θα προσφέρει στους φοιτητές την απαιτούμενη γνώση σε κάθε επιστημονικό αντικείμενο. Η εξέλιξη του επιστημονικού αντικειμένου αντιστοιχεί σε τέσσερα και πέντε χρόνια σήμερα στο επίπεδο του master. Και βεβαίως η πραγματική επιστημονική γνώση είναι να παρακολουθεί κάποιος, όχι να τρέχει ασθμαίνοντας πίσω από τις τεχνολογίες, να προηγείται ακόμα και από αυτές. Αυτό σημαίνει έρευνα. Το πτυχίο πρέπει να κατοχυρώνει την πλήρη επάρκεια στο επιστημονικό αντικείμενο και το δικαίωμα πρόσβασης στο επάγγελμα, χωρίς συμπληρώματα, πιστωτικές μονάδες και άλλου είδους εξετάσεις διαπίστευσης επαγγελματικής ικανότητας.
Απαιτούμε τη διασφάλιση της δωρεάν και δημόσιας παροχής της ανώτατης εκπαίδευσης σε όλους τους φοιτητές, την κατάργηση κάθε είδους διδάκτρων, δωρεάν συγγράμματα που θα εκδίδονται από τα πανεπιστημιακά τυπογραφεία, δωρεάν σίτιση, στέγαση, μεταφορά όλων των φοιτητών, παροχή υποτροφιών σε όλους τους μεταπτυχιακούς φοιτητές. Ακόμα, την οικονομική στήριξη των φοιτητών από οικογένειες χαμηλών εισοδημάτων που σπουδάζουν μακριά από τα σπίτια τους, την αναβάθμιση βεβαίως του κτιριακού και εργαστηριακού εξοπλισμού των Α.Ε.Ι. –εννοείται και των Τ.Ε.Ι.- και την εξασφάλιση σύγχρονων βιβλιοθηκών. Ζητάμε την πρόσληψη όλου του αναγκαίου επιστημονικού, διοικητικού και τεχνικού προσωπικού, την κατάργηση των ελαστικών εργασιακών σχέσεων, την κατοχύρωση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης του διδακτικού προσωπικού, την επιστημονική και οικονομική στήριξη όλου του προσωπικού, την κατάργηση του επιδοματικού χαρακτήρα του μισθολογίου των πανεπιστημιακών και την άρση των ανισοτήτων, που δημιουργεί.
Με την ευκαιρία αυτή μιλάμε για ουσιαστική ανώτατη εκπαίδευση που έπεται ενός ενιαίου δωδεκάχρονου σχολείου βασικής εκπαίδευσης και που μπορεί επίσης να προηγείται απ’ αυτήν η δίχρονη μεταλυκειακή δημόσια εκπαίδευση. Μας βρίσκει κατηγορηματικά αντίθετους το νομοσχέδιο για την τεχνικοεπαγγελματική εκπαίδευση, που όχι μόνο διαιωνίζει διπλό ταξικό λύκειο, αλλά προσπαθεί να το ανανεώσει και να διευρύνει το υποδεέστερο τεχνικοεπαγγελματικό του σκέλος. Αυτά βεβαίως θα τα πούμε. Αναφερόμαστε στα ΕΠΑΣ, τα οποία θα είναι ένας νέος «Καιάδας» για τους αυριανούς άνεργους ανειδίκευτους. Αυτά επιφυλασσόμαστε να τα αναπτύξουμε όταν συζητηθεί το νομοσχέδιο στη Βουλή.
Είναι ολοφάνερο πως καμιά πρόταση για την αναγέννηση της ανώτατης εκπαίδευσης δεν μπορεί να αντέξει και να καρποφορήσει, εάν δεν συνοδευθεί από την πάλη για ριζικές πολιτικοοικονομικές αλλαγές. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει η δυνατότητα σήμερα μια παλλαϊκή αντίδραση και αντίσταση όχι μόνο των μαθητών, φοιτητών, σπουδαστών, αλλά του μεγαλύτερου μέρους των εργαζομένων, να αποτρέψει τα χειρότερα. Και αξίζει και αυτό γιατί κάθε εμπόδιο που προστίθεται δημιουργεί ακόμα περισσότερα εμπόδια και τραγωδίες στο μέλλον.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (¶ννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Ευχαριστούμε πολύ.
Το λόγο έχει ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και Πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ, κ. Γεώργιος Παπανδρέου.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ (Αρχηγός Αξιωματικής Αντιπολίτευσης):
../..
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, προχθές έγραφαν τα παιδιά το μάθημα της Έκθεσης.
Σίγουρα θα έγραψαν πολύ καλύτερη έκθεση απ’ αυτή που ακούσαμε από τον κ. Καραμανλή σήμερα.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Σ’ όλο τον κόσμο τα πανεπιστήμια αναδεικνύονται ως οι πιο σημαντικοί θεσμοί για την οικονομία της γνώσης. Όλο και μεγαλύτερος αριθμός πολιτών συμμετέχει στη τριτοβάθμια εκπαίδευση. Σε πολλές χώρες η εκπαίδευση μετατρέπεται σε εξαγωγική βιομηχανία και ανταγωνίζονται πανεπιστήμια για την προσέλκυση σπουδαστών και πόρων. Είναι για μένα προτεραιότητα να γίνει η Ελλάδα κέντρο εκπαιδευτικών υπηρεσιών υψηλότατου επιπέδου, προωθώντας όχι μόνο μια άλλη αντίληψη για την ανάπτυξη της χώρας, αλλά και προσελκύοντας επιστήμονες και φοιτητές από τη διασπορά και το εξωτερικό. Αποτελεί εθνικό μας στόχο και εμείς έχουμε και την ικανότητα και τη βούληση αυτό να το κάνουμε πράξη.
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. προσέφερε τα μέγιστα στην παιδεία. Το σύστημά μας, όμως, σήμερα βρίσκεται σε ένα αδιέξοδο. Δεν πάει άλλο. Τα όριά του έχουν φθάσει στα άκρα. Χρειάζεται ριζική αναθεώρηση. Ζήτησα ως Υπουργός Παιδείας τη διακομματική συνεργασία παλαιότερα, την οποία δύο φορές αρνήθηκε η Νέα Δημοκρατία τότε.
Με τη σημερινή Κυβέρνηση και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης συμφώνησα για τη διαδικασία συνεννόησης που είχατε προτείνει, κύριε Καραμανλή. Φοβάμαι ότι χάσατε την ευκαιρία. ¶λλα λέγατε και άλλα κάνατε. Σήμερα έχουμε μεγαλόστομες διακηρύξεις και λόγια κενά. Σήμερα δεν σας εμπιστεύεται η νεολαία. Σήμερα δεν είστε αξιόπιστοι στην ακαδημαϊκή κοινότητα.
Μιλήσατε για εθνικό διάλογο, αλλά από την παιδεία ξεκινήσατε την κομματική επανίδρυση του κράτους. Αντικαταστήσατε όλα τα στελέχη της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με κριτήρια κομματικά. Ελέγχετε ασφυκτικά το πανεπιστήμιο με την πολύμηνη καθυστέρηση προκηρύξεων θέσεων πανεπιστημιακών, με μαζικές αναπομπές από το ΥΠΕΠΘ εκλογών μελών ΔΕΠ, με τη μείωση έως και 40% των συμβασιούχων διδασκόντων. Ένας ολόκληρος στρατός ασχολείται με τον έλεγχο νομιμότητας στην εκλογή καθηγητών (η Γραμματεία, ο Πρόεδρος του Τμήματος, η Νομική Υπηρεσία του πανεπιστημίου, η Υπηρεσία του ΥΠΕΠΘ, ο Ειδικός Γραμματέας, ο Γενικός Γραμματέας και τελικά η Υπουργός). Μόνο σε αυταρχικά καθεστώτα έχουμε τέτοιους ελέγχους, που καταγγέλλει και ο ίδιος ο κ. Μπαμπινιώτης, μιλώντας για αδιαφανείς διαδικασίες απέναντι στα πανεπιστήμια.
Στις εκκλήσεις μας για ουσιαστικό διάλογο απαντήσατε, κύριοι της Νέας Δημοκρατίας, με αλαζονεία, τετελεσμένα και προαποφασισμένα νομοσχέδια. Δεν θέλατε εθνικό διάλογο. Θέλατε μονοκομματικό μονόλογο. Αυτό κάνατε με το νομοσχέδιο για την αξιολόγηση, με το νομοσχέδιο για την τεχνική εκπαίδευση, με το νομοσχέδιο για τη διά βίου μάθηση. Πώς να πείσετε για εθνικό διάλογο, όταν αμφισβητούνται πια οι σας ίδιες οι προθέσεις; Ο Πρωθυπουργός είχε προσωπικά δεσμευτεί το Νοέμβριο του 2004 ότι θα συνδεθεί ο εθνικός διάλογος με την αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή. Τι κάνατε; Απολύτως τίποτε.
Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα η κατάσταση στα πανεπιστήμια είναι εκρηκτική. Η πλειοψηφία των τμημάτων σε όλη την Ελλάδα είναι υπό κατάληψη. Καθηγητές και φοιτητές διαμαρτύρονται, απεργούν. Ο νέος σήμερα αντιδρά. Ποια εικόνα του δίνουμε σήμερα; Μιας χώρας που έχασε το κύρος της στην Ευρώπη, μιας χώρας που είναι απούσα στα μεγάλα ζητήματα, παρότι βρισκόμαστε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ποια είναι η στάση μας διεθνώς για τη φτώχεια, το περιβάλλον, την παραβίαση δημοκρατικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την παράνομη παρακολούθηση πολιτών εν ονόματι της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας; Η Ελλάδα των Ολυμπιακών Αγώνων που ενέπνευσε τη νέα γενιά, σήμερα επί Κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας μοιάζει χώρα κουρασμένη, ταλαιπωρημένη, χωρίς κατεύθυνση. Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είναι μια κυβέρνηση που είτε δεν λέει την αλήθεια, είτε διαρκώς λέει ψέματα. Λέει ψέματα για τους πραγματικούς της στόχους. Λέει ψέματα για την πορεία της οικονομίας. Λέει ψέματα για τις απαγωγές των Πακιστανών. Λέει ψέματα για τις υποκλοπές. Ψέματα, αδιαφάνεια, συγκάλυψη, συνενοχή.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Υπήρξατε αντιπολίτευση μειωμένης αξιοπιστίας. Είσαστε μια κυβέρνηση ανύπαρκτης αξιοπιστίας.
Μάλλον δεν χρειάζεται, κύριε Πρωθυπουργέ, το πανεπιστήμιο συνήγορο. Εσείς χρειάζεστε συνήγορο, κύριε Καραμανλή.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Δεσμευτήκατε προεκλογικά για αύξηση δαπανών στην παιδεία στο 5% του ΑΕΠ. Αντί για ανοδική πορεία έχουμε την κατιούσα. Κάθε πέρυσι και καλύτερα. Το 2004 ήταν 3,61% και το 2005 ήταν 3,58% και ακόμα χαμηλότερα φέτος.
¶κουσε ο νέος από εσάς, κύριε Καραμανλή, και άλλα πράγματα. Τι έγινε όμως με την αύξηση του αριθμού των υποτροφιών για όλους τους φοιτητές και ειδικότερα για τις ομάδες που κατάγονται από παραμεθόριες περιοχές;
Τι έγινε με την ενίσχυση ενοικίου στους οικονομικά αδύναμους φοιτητές, που εξαγγείλατε;
Τι έγινε με τα τετραετή επιχειρησιακά προγράμματα και με τον τετραετή προγραμματισμό νέων θέσεων για τα πανεπιστήμια;
Τι έγινε με την αύξηση των φοιτητών εστιών και των βιβλιοθηκών ιδιαίτερα στα ακριτικά πανεπιστήμια;
Τι έγινε με την υπόσχεσή σας ότι θα καταργήσετε το ένα και μοναδικό σύγγραμμα ως εκπαιδευτικό εργαλείο στο πανεπιστήμιο;
Τι έγινε με το φθηνό, γρήγορο διαδίκτυο, internet, για τους φοιτητές; Το φθηνό διαδίκτυο που υποσχεθήκατε είναι σήμερα πανάκριβο και η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση στην Ευρώπη σε ό,τι αφορά το βαθμό διάδοσης του διαδικτύου. Τουλάχιστον 300 ευρώ κοστίζει για τους σπουδαστές κάθε χρόνο η πρόσβαση στο διαδίκτυο.
Εξαγγείλατε δύο φορές δωρεάν κομπιούτερ στους αριστούχους και φθηνή πρόσβαση στο internet σε όλους τους μαθητές και σπουδαστές. Τι κάνατε; Μοιράσατε μερικούς υπολογιστές ως επικοινωνιακά ψίχουλα και από εκεί και πέρα τίποτα.
Δυστυχώς, όμως, ο λαϊκισμός σας και η διγλωσσία σας, κύριε Καραμανλή, δεν σταματάει εδώ. Σας άκουσα να μιλάτε για τον πολιτισμό και την παιδεία. Σας θυμίζω ότι το Γενάρη του 2005 εσείς πανηγυρικά ανακοινώσατε, η κυβέρνησή σας, τη συγκρότηση κυβερνητικής επιτροπής παιδείας και πολιτισμού. Στις 28 Απριλίου του 2005, Μεγάλη Πέμπτη ήταν, μέρα της Σταύρωσης του Κυρίου, πραγματοποιήθηκε η πρώτη και μόνη συνεδρίαση αυτής της επιτροπής. Έκτοτε, ακόμη περιμένουμε την ανάσταση και την επαναλειτουργία της.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Αλλά υπήρχε, κύριε πρώην Υπουργέ του Πολιτισμού, πρόγραμμα παιδείας και πολιτισμού. Και είχε ξεκινήσει και επί των ημερών μας. Ίσως δεν σας άρεσε και το καταργήσατε διότι είχε το όνομα «Μελίνα». Ήταν η Μελίνα Μερκούρη η οποία είχε δουλέψει και είχε φτιάξει αυτό το πρόγραμμα.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Εσείς το καταργήσατε. Αυτή είναι η υποκρισία σας, κύριε Καραμανλή, απέναντι σ’ αυτά τα μεγάλα λόγια περί πολιτισμού και παιδείας και πολιτισμού στην πολιτική.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Πού είναι ο πολιτισμός σας, κύριε Καραμανλή;
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Όσο αφορά το νόμο για την αξιολόγηση στα ΑΕΙ, ένα χρόνο μετά δεν έχει συγκροτηθεί το διοικητικό συμβούλιο της Αρχής Διασφάλισης Ποιότητας. Ψηφίσατε ολόκληρο νόμο για να μετονομάσετε το ΔΙΚΑΤΣΑ σε ΔΟΑΤΑΠ. Το ψηφίσαμε και εμείς παρά τις επιφυλάξεις. Η σημερινή κατάσταση είναι χειρότερη. Ο νέος φορέας υπολειτουργεί. Εξετάσεις στις Ιατρικές Σχολές δεν διενεργούνται. Τράπεζα δεδομένων δεν έχει δημιουργηθεί. Το Υπουργείο Παιδείας κωφεύει στις εκατοντάδες καταγγελίες των υποψηφίων που μένουν μετέωροι.
Λάθος σας ενημέρωσαν, κύριε Πρωθυπουργέ, ότι υπάρχει νομοσχέδιο για την τεχνική παιδεία. Κανένας νόμος δεν υπάρχει, μόνο διαρροές στον Τύπο. Αυτή είναι η πολιτική σας. Μια πολιτική επικοινωνιακή και όχι ουσιαστική.
Και άκουσα να λέτε για την αδράνεια, για την ανάγκη τολμηρών αποφάσεων απέναντι στο χθες. Να ξεφύγουμε από την αδράνεια και την απραξία του χθες. Προφανώς ήταν μία από τις σπάνιες αναλαμπές αυτοκριτικής σας, κύριε Καραμανλή, διότι σαφώς εσείς μιλάτε για το χθες το δικό σας, το χθες των δύο τελευταίων ετών της δικής σας διακυβέρνησης. Παιδεία χωρίς έργο και με αδιέξοδα.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Έχουν κουραστεί τα νέα παιδιά να ακούν μεγάλα λόγια, κύριε Καραμανλή. Και μιλώ με πολλούς από αυτούς σε όλη την Ελλάδα. Υπάρχουν προβλήματα. Για να μπουν στο πανεπιστήμιο ξοδεύουν τεράστια ποσά. Χάνεται χρόνος, υπάρχει ψυχική φθορά και νοθεύεται η πραγματική αξία της γενικής παιδείας του λυκείου. Γίνονται μηχανές αποστήθισης για τις πανελλήνιες εξετάσεις. Μπαίνουν σε ένα πανεπιστήμιου που αδυνατεί να δώσει προοπτική απασχόλησης, σιγουριά οικονομικής και κοινωνικής αποκατάστασης. Είναι ένα σύστημα, που ταλανίζεται από γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και από βυζαντινές ίντριγκες. Αδυνατεί να αφουγκραστεί τις δικές τους ανησυχίες και βρίσκεται μακριά από την αγορά εργασίας.
Γνωρίζουν οι νέοι ότι η ελληνική τριτοβάθμια παιδεία βρίσκεται ποιοτικά πολύ χαμηλά σε κατάταξη διεθνώς. Γνωρίζουν ότι οι δαπάνες είναι από τις χαμηλότερες σε ποσοστό του Α.Ε.Π.. Γνωρίζουν ότι δαπανούμε και σχετικά μικρό ποσό για την έρευνα και ότι υπάρχουν ελάχιστες ενισχύσεις για φοιτητές, για υποτροφίες και για φοιτητικά δάνεια. Επενδύουμε λιγότερο από όλους στην Ευρώπη στη δια βίου εκπαίδευση. Σε πολλά και μάλιστα μεγάλα πανεπιστήμια ο νέος βλέπει την έλλειψη συντονισμού, τον κατακερματισμό των δραστηριοτήτων και τμημάτων, την απουσία καθηγητών στις παραδόσεις, την ανυπαρξία τους ως συμβούλων για το νέο άνθρωπο, το απρόσωπο των σχολών και των μεγάλων αιθουσών, το ένα και μοναδικό σύγγραμμα αντί των απαραίτητων υποδομών, που θα τον διευκολύνουν στις ακαδημαϊκές του δραστηριότητες, όπως είναι οι σύγχρονες προσβάσιμες βιβλιοθήκες και οι χώροι φοιτητικής μέριμνας και δραστηριοτήτων. Βλέπει την έλλειψη μιας πανεπιστημιακής ζωής για το μπόλιασμα ιδεών μεταξύ των φοιτητών.
Τα Α.Ε.Ι. και τα Τ.Ε.Ι. δε δίνουν σήμερα ουσιαστική δυνατότητα στο νέο να συνδυάσει το αντικείμενό του με άλλες επιστήμες και να αλλάξει πορεία, διευρύνοντας και τις επαγγελματικές του επιλογές μετά την αποφοίτηση. Αφού δε κλείσει ο κύκλος της αποφοίτησης, κλείνει και ο κύκλος της γνώσης. Τα Α.Ε.Ι. και τα Τ.Ε.Ι. δε βοηθούν το νέο να βρει δουλειά, ούτε παραμένουν σύμβουλοί του σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Οι νέοι αισθάνονται ότι η φοίτηση είναι χωρίς ανταπόκριση και συνέχεια, κόστος χωρίς ανταποδοτικότητα.
Εσείς τα βελτιώνετε αυτά; Σήμερα ο νέος φοιτητής έχει συνειδητοποιήσει ότι εσείς έχετε κρυφή ατζέντα. Πώς να σας πιστέψει, όταν με τις πράξεις σας του λέτε ότι το πτυχίο του δεν αξίζει, αλλά αξίζει η υποταγή του στα κελεύσματα των κομματικών σας μηχανισμών και παραγόντων για να βρει δουλειά.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Πώς να σας πιστέψει, όταν διαπαιδαγωγείτε με τον τρόπο που διαπαιδαγωγείτε την παράταξή σας την ΔΑΠ Α.Ε.; Πώς να σας πιστέψει, όταν δεν επενδύετε στον άνθρωπο, αλλά στη φθηνή εργασία; Όταν δεν επενδύετε στις αξίες, αλλά στη ρουσφετολογία; Η Νέα Δημοκρατία προφανώς θέλει ένα πανεπιστήμιο γραφειοκρατικό, ελεγχόμενο, πελατειακό και υποχρηματοδοτούμενο.
Παρότι διαφωνώ και ξέρετε την άποψή μου και των οργάνων του ΠΑ.ΣΟ.Κ. με πολλούς νέους ακόμα και της παράταξής μας της ΠΑΣΠ –όχι όλοι βεβαίως, αλλά ένα μέρος τους που έχει άλλη άποψη- για τη θέση τους για το άρθρο 16 κατανοώ απολύτως τη δική τους καχυποψία. Μπροστά σε αυτήν την εικόνα υποχρηματοδότησης, αβεβαιότητας, υποβάθμισης, απαξίωσης, κομματικοποίησης το να μιλάτε εσείς για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια ως λύση, ακούγεται ως ύβρις στο νέο που βρίσκεται σήμερα στο δημόσιο πανεπιστήμιο.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Καλή παιδεία για τους πλούσιους, μέτρια και χαμηλή για τα μεσαία και φτωχότερα στρώματα. Εμείς λέμε όχι στην ταξική παιδεία. Θέλουμε ισονομία και ίσες δυνατότητες. Αυτό προϋποθέτει ένα ποιοτικά αναβαθμισμένο πανεπιστήμιο με ανταγωνιστική παρουσία στο σύγχρονο ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο. Ο ρόλος του δημοσίου είναι καθοριστικός, αλλά είναι διαφορετικός από το παρελθόν. Προϋπόθεση είναι να απελευθερώνει τις δυνάμεις από τις στενές γραφειοκρατικές λογικές του Ελληνισμού. Ένα ελεύθερο πανεπιστήμιο για ελεύθερους φοιτητές και ελεύθερους πολίτες. Ένα αποκεντρωμένο πανεπιστήμιο να εγγυάται τις αρχές της ισότητας ευκαιριών για όλους και την ενίσχυση των αδυνάτων. Εμείς έχουμε προτάσεις και τις καταθέτουμε.
Ένα σύγχρονο, αποτελεσματικό σύστημα πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι το απαραίτητο υποστήριγμα για να μιλήσουμε για οποιαδήποτε τριτοβάθμια εξέλιξη. Γι’ αυτό μιλάμε για την αποκέντρωση, τη δημοκρατική συμμετοχή, την κοινωνική λογοδοσία. Όχι! Εμείς εμπιστευόμαστε την τοπική κοινωνία, εμπιστευόμαστε τον γονιό, εμπιστευόμαστε τον τοπικό δάσκαλο και καθηγητή, εμπιστευόμαστε τις τοπικές αρχές να μπορούν να έχουν μεγάλες ελευθερίες στη διαμόρφωση του προγράμματος. Και αυτό, κυρία Παπαρήγα, δεν έχει καμία σχέση με επιχειρήσεις και οικονομικά! Έχει σχέση με την φορολογία του ελληνικού λαού, να ελέγχεται δημοκρατικά από τον Έλληνα πολίτη σε τοπικό επίπεδο.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Εμείς μιλάμε για την αξιολόγηση σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης με την ουσιαστική συμμετοχή τοπικών κοινωνιών στην λειτουργία του σχολείου, ένα εξεταστικό σύστημα που θα επιβραβεύει την κριτική σκέψη και που θα ανοίγει επιλογές, αντί να κλείνει και να περιορίζει το μέλλον των νέων ανθρώπων.
Καταθέτουμε εφτά προτάσεις. Πρώτα απ’ όλα, το δικαίωμα όλων των αποφοίτων Λυκείων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα, το οποίο μάλιστα με την μεγάλη τομή του Γεωργίου Παπανδρέου ξεκίνησε ως ένα σύστημα δωρεάν παιδείας, σήμερα είναι άκρως ταξικό. Δεν μπορούμε να μιλάμε για δικαιοσύνη όταν δημιουργούνται τεράστιες ανισότητες τόσο από τον τρόπο που χρηματοδοτεί το κράτος τα Πανεπιστήμια όσο βεβαίως και από τα φροντιστήρια, από αυτό το δυσβάστακτο βάρος στις μεσαίες και φτωχότερες οικογένειες. Δεν μπορούμε να μιλάμε για αξιοκρατία όταν οι ευκαιρίες του πολίτη ορίζονται περισσότερο από τις αγοραστικές δυνατότητες που έχουν και όχι από τις ικανότητες που έχουν.
Εμείς εγγυόμαστε το δικαίωμα όλων να έχουν πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Και το «10» μπορεί να ακούγεται καλό στα αφτιά πολλών ως βάση, αλλά ποια είναι η εναλλακτική που δίνετε σε εκείνους που δεν περνάνε το «10»; Ποιες άλλες δυνατότητες τους δίνετε για να συνεχίσουν και ποιες πόρτες τους κλείνετε; Αυτό είναι το ερώτημα! Είναι πολύ εύκολο να βάλεις διάφορους φραγμούς. Τι λες όμως σε εκείνους που βρίσκονται στο περιθώριο; Και αυτή η έλλειψη ευαισθησίας είναι αυτό που σας χαρακτηρίζει, κύριε Πρωθυπουργέ!
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεσμεύεται να αξιοποιήσει το 40% των πόρων του Δ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης για την εκπαίδευση και την κατάρτιση. Μιλήσαμε για το μέρισμα ειρήνης από τη μείωση των αμυντικών δαπανών. Στα λόγια και εσείς αυτό λέτε, αλλά η πράξη απαιτεί μία άλλη εξωτερική πολιτική. Απαιτούσε να μην εγκαταλείψετε το Ελσίνκι!
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Απαιτούσε μία στρατηγική που θα απέδιδε καρπούς! Όσα τραγικά συνέβησαν αυτές τις μέρες με την απώλεια του πιλότου μας που έπεσε στο καθήκον, έπρεπε να λειτουργήσουν ως κινητήρια δύναμη και αφύπνισή σας. Με το μέρισμα ειρήνης μπορούμε να φτάσουμε στο 5% για την παιδεία που θα οδηγήσει στο διπλασιασμό των δαπανών γι’ αυτό το χώρο.
Στοχεύουμε στην επέκταση του συστήματος κρατικών υποτροφιών που θα καλύπτει πολλούς μεταπτυχιακούς φοιτητές στο εσωτερικό και το εξωτερικό, καθώς και τη φοιτητική μέριμνα. Δεν μπορεί το οικονομικό πρόβλημα να είναι εμπόδιο για κανένα φοιτητή, για κανέναν νέο σήμερα στη χώρα μας!
Δεύτερον, προτείνουμε την αυτοτέλεια και τη διαφάνεια στο πανεπιστήμιο. Η επανίδρυση της Νέας Δημοκρατίας ενισχύει την άρρωστη αυτή καχυποψία και εξάρτηση του πολίτη από τη γραφειοκρατία και την κομματικοκρατία.
Για μας, η αλλαγή του κράτους είναι να απεξαρτηθεί και να απελευθερωθεί ο Έλληνας πολίτης. Θέλουμε τον πολίτη χειραφετημένο, το δήμο χειραφετημένο, το πανεπιστημιακό ίδρυμα χειραφετημένο. Πρέπει να εμπιστευτούμε τα πανεπιστήμια, όπως πρέπει να εμπιστευτούμε και τον Έλληνα πολίτη. Πρέπει να απαλλάξουμε τα ανώτατα ιδρύματα από τα νοσηρά φαινόμενα κομματισμού και συναλλαγής μεταξύ φοιτητών και καθηγητών. Το κάθε ίδρυμα μπορεί με εσωτερικές διαδικασίες -κατά τη δική μας πρόταση- να δημιουργεί νέα προγράμματα σπουδών ή και νέα τμήματα ή νέα πτυχία. Δικό τους θέμα. Μπορεί να μεταβάλει υφιστάμενα προγράμματα, να καθορίζει τις περιοχές που θα διαμορφώνει μεταπτυχιακά προγράμματα, να αλλάζει ή να εξελίσσει τα πτυχία τα οποία δίνει, να διαμορφώνει παραρτήματα και να διαμορφώνει προγράμματα δια βίου εκπαίδευσης.
Είναι δική τους ευθύνη και πρωτοβουλία.
Τα ίδια τα ΑΕΙ θα πρέπει να έχουν αποφασιστικό λόγο στα αντικειμενικά κριτήρια επιλογής των φοιτητών τους. Θα επιτρέπεται, μετά την εισαγωγή των φοιτητών, η ελευθερία επιλογής και η μετακίνησή τους μεταξύ διαφορετικών τμημάτων, αλλά και μεταξύ διαφορετικών ιδρυμάτων, πάντα με ακαδημαϊκά κριτήρια.
Προτάσσουμε την ευελιξία στη διαχείριση των κονδυλίων από τα ΑΕΙ, σε συνδυασμό με την απλοποίηση του εσωτερικού συστήματος διαχείρισης και την πρόσληψη εξειδικευμένων τεχνοκρατών σε κρίσιμες διοικητικές υπηρεσίες. Κάθε ίδρυμα θα πρέπει να διαμορφώνει τη δική του φυσιογνωμία, τους δικούς του στόχους, τη δική του στρατηγική, δομή και λειτουργία, με βάση τον εσωτερικό του κανονισμό.
Να τελειώσει αυτή η εξάρτηση με την κρατική γραφειοκρατία και να καθορίζει το ΥΠ.Ε.Π.Θ. την κάθε λεπτομέρεια και λειτουργία του ιδρύματος, που τελικά κάνει τους καθηγητές να βρίσκουν τρόπους να περιγράφουν το νόμο για να λειτουργήσουμε -και με αδιαφάνεια, βεβαίως, και με έλλειψη ουσιαστικής προσφοράς που θα μπορούσε να υπάρχει- αντί να ασχολούνται με πάρα πολύ βαριά γραφειοκρατία.
Στοχευμένη αξιολόγηση και κοινωνική λογοδοσία. Εάν δώσουμε -που θέλουμε να δώσουμε- ευθύνες και ελευθερίες στο πανεπιστήμιο, έρχονται και νέες υποχρεώσεις. Βασικό ρόλο παίζει η αξιολόγηση. Επίσης, η διαφάνεια στις αποφάσεις και, βέβαια, η διαφάνεια στην διαχείριση κονδυλίων. Κάθε πανεπιστήμιο θα αξιολογείται με βάση τους στόχους που το ίδιο έχει δημοσιοποιήσει και έχει συμφωνήσει με την πολιτεία. Η αρχή αξιολόγησης σε εθνικό επίπεδο και τα όργανα αυτής της αρχής να ορίζονται από την πολιτεία με βάση προτάσεις των πανεπιστημίων, εγγυώμενα ένα ευρωπαϊκό επίπεδο σπουδών.
Εμείς θέλουμε τα πανεπιστήμια να αποτελούν υποδείγματα διαφάνειας. Για παράδειγμα να δημοσιοποιούν όλα τα ερευνητικά τους προγράμματα και το παραχθέν ερευνητικό έργο. Η αύξηση των δημοσίων πόρων θα πρέπει να συνοδευτεί και από μέτρα για την αποτελεσματική αξιοποίησή τους. Επίσης, από την άρση εμποδίων για τη διεύρυνσή τους από πρόσθετες πηγές, όπως περιουσία των ΑΕΙ, ιδιωτικός τομέας, κοινωνικοί φορείς, τοπική αυτοδιοίκηση. Αυτή η συνεργασία θα συμβάλει στη διαφάνεια και στην κοινωνική λογοδοσία.
Προσέλκυση επιστημόνων από το εξωτερικό και διεθνοποίηση του ελληνικού πανεπιστημίου. Έχω γυρίσει σχεδόν όλο τον κόσμο. Το δυναμικό του ελληνισμού είναι εντυπωσιακό. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε την εσωστρέφεια. Είναι κρίμα επιστήμονες που αγαπούν την πατρίδα τους και την τιμούν στο εξωτερικό να μην μπορούν να προσφέρουν εδώ στην Ελλάδα στους νέους μας. Η σημερινή κατάσταση είναι απογοητευτική. Χρειάζονται έξι διαφορετικές διαδικασίες, πριν έρθει ο ξένος, και τέσσερις επιπλέον, μόλις φύγει από την Ελλάδα.
Με όλη αυτή την γραφειοκρατική αγκύλωση δεν είναι να απορεί κανείς για τη διεθνή απομόνωση των πανεπιστημίων μας. Η απελευθέρωση των πανεπιστημίων από τους γραφειοκρατικούς περιορισμούς είναι όρος για να προσελκύσουμε ξένους ή Έλληνες της διασποράς. Και παρότι το 1996 είχα περάσει νόμο για το Διεθνές Πανεπιστήμιο στην Ολυμπία, σήμερα είμαι της άποψης ότι πρέπει να επιδιώξουμε όχι τη δημιουργία ενός πανεπιστημίου-γκέτο με διεθνείς φοιτητές και καθηγητές, αλλά να κάνουμε όλα τα πανεπιστήμιά μας διεθνή πανεπιστήμια, όπως είναι και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Και μπορούμε να το κάνουμε αυτό με απαραίτητες αλλαγές!
(Ζωηρά και παρατεταμένα χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Μη κρατικά πανεπιστήμια. Εγώ συμμερίζομαι την καχυποψία που έχει το Κομμουνιστικό Κόμμα και προφανώς και ο Συνασπισμός για τις προθέσεις της Κυβέρνησης. Μπροστά στην εγκατάλειψη του δημοσίου πανεπιστημίου δίνεται ως εναλλακτική το ιδιωτικό. Για μας πρωταρχικός στόχος του κράτους πρέπει να είναι η βελτίωση των δημοσίων πανεπιστημίων. Το δημόσιο πανεπιστήμιο θα αποτελεί για μας πάντα τη βασική κοιτίδα εκπαίδευσης της μεγάλης πλειοψηφίας των Ελλήνων.
Όμως, ιδιωτικά τριτοβάθμια ιδρύματα λειτουργούν, δίνουν πτυχία, συνεργάζονται με ιδρύματα στο εξωτερικό και όλα αυτά τα κάνουν χωρίς την παραμικρή ακαδημαϊκή εποπτεία από το ελληνικό κράτος.
Αν το 1975 το άρθρο 16 αυτό είχε ως στόχο, δηλαδή τον περιορισμό της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, σήμερα το άρθρο αυτό δεν περιορίζει τον ιδιώτη. Περιορίζει το κράτος.
Η απαγόρευση στην πράξη, αγαπητοί συνάδελφοι, περιορίζει το δικαίωμα της πολιτείας το δικαίωμα της Κυβέρνησης, το δικαίωμα του Κοινοβουλίου να νομοθετεί για τη λειτουργία και την εποπτεία αυτών των φορέων.
Και ερωτώ το Κομμουνιστικό Κόμμα: Είναι αριστερό, είναι προοδευτικό να μην μπορεί το κράτος να ρυθμίζει λειτουργίες αυτών των φορέων να αξιολογεί να πιστοποιεί να ελέγχει; Θεωρείται αριστερό το ότι την πιστοποίηση για τα ιδρύματα αυτά την δίνει κάποιο ίδρυμα στην υπόλοιπη Ευρώπη αύριο στην Ρουμανία και στην Βουλγαρία που θα είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή ένα ίδρυμα στις Ηνωμένες Πολιτείες και το ελληνικό κράτος να είναι απόν; Αυτή είναι μια άποψη άκρως συντηρητική είναι μια άποψη που βολεύει τους χειρότερους κερδοσκόπους από την ιδιωτική πλευρά και τους χειρότερους γραφειοκράτες από την άλλη.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Εγώ, ως αριστερός θέλω να μπορεί το κράτος να ρυθμίζει και να μην ευνουχίζεται από δογματικές αγκυλώσεις.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Πληρώσαμε ακριβά την επικράτηση του κανόνα της ζούγκλας στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης όταν για δογματικούς λόγους απαγόρευσης δεν ρυθμίσαμε έγκαιρα την ελεύθερη ραδιοφωνία και τηλεόραση. Είχατε και εσείς νομίζω ένα σταθμό τον 90,2 δεξιά απόκλιση προφανώς. Πληρώσαμε ακριβά όταν δεν ρυθμίσαμε έγκαιρα ως χώρα τη χωροταξία στις πόλεις μας καταπατήσεις έλλειψη σχεδιασμού και χρήση γης. Αντί να οργανώσουμε τη σωστή και νόμιμη μετανάστευση είχαμε λόγω απαγόρευσης τη λαθρομετανάστευση που δεν ελέγχαμε.
Θα πληρώσουμε ακριβά το ζήτημα της μη ρύθμισης των μη κρατικών πανεπιστημίων διότι απλά θα επιβληθεί ο νόμος του ισχυρού εκτός αν κινηθούμε γρήγορα.
Δεύτερος λόγος για αυτό το θέμα είναι ότι υπάρχουν πια εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά που έχουν περάσει από τα ιδρύματα αυτά είναι αυτά τα παιδιά ενός κατώτερου Θεού; Δεν πρέπει να αξιολογήσουμε τις δικές τους σπουδές; Μήπως τα παιδιά αυτά είναι όλοι γόνοι καπιταλιστών; Φοβάμαι ότι τα περισσότερα παιδιά είναι από μεσαίες οικογένειες και φτωχότερα στρώματα.
Τρίτον, στη συζήτηση του Συντάγματος το 1975 η Νέα Δημοκρατία ήταν που έλεγε ότι το πανεπιστήμιο πρέπει να είναι μόνο κρατικό. Γιατί; Διότι νόμιζε ότι θα ήταν εσαεί εξουσία και φοβόταν ένα ισχυρό προοδευτικό φοιτητικό κίνημα της εποχής εκείνης. Ο Ανδρέας Παπανδρέου ζητούσε τότε να υπάρχει δυνατότητα και άλλων πανεπιστημίων μη κρατικών της ΓΣΕΕ των αγροτών της αυτοδιοίκησης. Αυτό έλεγε τότε το κίνημά μας ως αριστεροί και όχι ως δεξιά άποψη.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Και αναρωτιέμαι που σήμερα προσπαθώ να οργανώσω ένα θερινό πανεπιστήμιο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς στην Ελλάδα πώς θα χωρούσε στη δογματική αντίληψη ότι αριστερό είναι μόνο ό,τι ελέγχεται από την κρατική γραφειοκρατία και ό,τι προέρχεται από την κοινωνία των πολιτών είναι ανάθεμα.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Ως Σοσιαλιστές θέλουμε την ελευθερία του πολίτη και θέλουμε το δημόσιο να θέτει τους κανόνες. Και εμείς εγγυόμαστε να τεθούν κανόνες για το δημόσιο συμφέρον για τη σωστή λειτουργία όσων ιδρυμάτων δεν είναι κρατικά.
Νέες τεχνολογίες και θα κλείσω, κύριε Πρόεδρε. Να καταργήσουμε το άθλιο σύστημα του ενός και μοναδικού συγγράμματος. Μια από τις αντιρρήσεις που είχε διατυπωθεί παλαιότερα ήταν το ενδεχόμενο να χρειαστεί να πληρώνουν οι φοιτητές έστω και μέρος του κόστους των συγγραμμάτων. Απαντάμε διπλά: Λειτουργία βιβλιοθηκών και το κράτος να αγοράσει τα πνευματικά δικαιώματα των συγγραμμάτων από τους καθηγητές και να τα τοποθετήσει στο διαδίκτυο για όλους χωρίς κόστος.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Σας πρότεινα προ καιρού, κύριε Καραμανλή, να γίνει η Ελλάδα μέλος της πρωτοβουλίας του μεγάλου Έλληνα επιστήμονα του MIT Νεγρεπόντε για ένα υπολογιστή για κάθε παιδί. Αυτό θα έπρεπε να συνδυαστεί με τη διάδοση της ευρωζωνικότητας στη χώρα μας. Το απορρίψατε με το χειρισμό ότι έχετε άλλη πολιτική. Πού είναι η άλλη πολιτική, κύριε Καραμανλή; Αέρας κοπανιστός!
Ποια είναι επιτέλους η πολιτική σας; Η Ελλάδα είναι τελευταία στις ψηφιακές τεχνολογίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρέπει να αποκτήσουν όλα τα σχολεία, τα πανεπιστήμια και τα Τ.Ε.Ι. ασύρματη διασύνδεση με το διαδίκτυο.
Όσο, κυρία Παπαρήγα για την αντίρρηση του Κομμουνιστικού Κόμματος για τα e-mail, δηλαδή το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ελληνιστί, είναι σαν να λέτε στο Λένιν ότι δεν θα έπρεπε να προχωρήσει στον εξηλεκτρισμό της Σοβιετικής Ένωσης.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)

ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ (Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας): Αυτό καταλάβατε;

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Κοιτάξτε, δεν έχετε τη μοναδικότητα της προοδευτικότητας. Τιμούμε τους αγώνες σας, αλλά δεν είστε οι μόνοι προοδευτικοί σε αυτή τη χώρα.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)

ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ (Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας): Τουλάχιστον να καταλαβαινόμαστε.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Δικαίωμα σε πολλαπλές επιλογές και σύνδεση του πανεπιστημίου και του Τ.Ε.Ι. με τη ζωή του φοιτητή και την απασχόληση. Κανείς νέος να μη μείνει στο περιθώριο. Ο φοιτητής να έχει πολλές επιλογές. Να μπαίνει σε σχολή ή σε πανεπιστήμιο και όχι σε τμήμα, όταν μπαίνει στα πανεπιστήμια. Να μπορεί να συνθέτει τις δικές του πιστοποιημένες σπουδές. Να συνδέεται με την αγορά εργασίας και το πανεπιστήμιο να γίνει σύμβουλός του για όλη του τη ζωή. Δεν τελειώνει με το πτυχίο. Συνδέεται με την αγορά εργασίας, συνδέεται με την επιχείρηση, συνδέεται με την περιφερειακή ανάπτυξη και συνεχώς γίνεται η μετεκπαίδευση από το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο μέχρι τη διά βίου εκπαίδευση στα πανεπιστήμια.
Αγαπητοί συνάδελφοι, δεσμευόμαστε οι επτά προτάσεις που σας παρουσίασα, να υλοποιηθούν με τον πολίτη και με τη συμμετοχή του πολίτη στις αλλαγές αυτές. Θέλω να εγγυηθώ στους νέους και τις νέες της χώρας μας, στους μαθητές και στους φοιτητές, στους γονείς, ότι στόχος μας είναι ποιότητα στην εκπαίδευση και εκπαίδευση για όλους.
Προτεραιότητα το δημόσιο πανεπιστήμιο, να αισθανόμαστε περηφάνια για τον Έλληνα επιστήμονα, όπως αισθανόμαστε περηφάνια γι’ αυτούς που έχουν διαπρέψει στον εξωτερικό, τον Καραθεοδωρή, τον Καστοριάδη, τον Παπανικολάου, τον Φωκά στο Κέιμπριτζ, τον Παπαδημητρίου στο Μπέρκλεϋ, τον Ηλιόπουλο και τον Βαρόπουλο στο Παρίσι.
Πρωτοπορία δεν είναι η ακινησία της Νέας Δημοκρατίας, που λέει «αφήστε να απαξιωθεί το δημόσιο πανεπιστήμιο και αφήστε την αγορά να αποφασίσει για όλα». Πρωτοπορία δεν είναι ούτε η ακινησία του Κομμουνιστικού Κόμματος, που λέει «αφήστε τα όλα να μείνουν έτσι, είναι μια χαρά».

ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ (Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας): Και αυτό καλά το καταλάβατε!

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Σήμερα μας είπατε ότι αποδέχεστε, κύριε Καραμανλή, τις προτάσεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων. Στην ουσία στον τρίτο χρόνο της διακυβέρνησής κάνετε για άλλη μια φορά εξαγγελίες και μάλιστα άτολμες. Εδώ και καιρό, διακόσιοι επιστήμονες του εξωτερικού έκαναν προτάσεις. Τι τις κάνατε; Τις αξιολογήσατε; Τις δεχθήκατε; Ή μήπως τις ρίξατε στο σκουπιδοτενεκέ, διότι δεν ήσαν τις αρεσκείας σας κομματικά;
Με την ευκαιρία της σημερινής μας συζήτησης θα ήθελα να προσφέρω μία ακόμα ευκαιρία να συγκροτήσουμε ως κοινωνία ένα εθνικό σχέδιο για την παιδεία. Την πρώτη ευκαιρία σας τη δώσαμε και την απεμπολήσατε με τον τρόπο που διαχειριστήκατε το ΕΣΥΠ. Εγώ έρχομαι σήμερα ως Αντιπολίτευση και καταθέτω το δικό μας πλαίσιο, επτά προτάσεις. Αν πράγματι πιστεύετε στο δημόσιο πανεπιστήμιο, σας καλώ να βρείτε το θάρρος να συζητήσουμε τις προτάσεις μας.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Ελπίζω να μη χάσετε και αυτή την ευκαιρία με την αλαζονεία της δικής σας πολιτικής, να μη χάσει η νέα γενιά τη δική της ευκαιρία για ζωή.
Ευχαριστώ πολύ.
(Όρθιοι οι Βουλευτές του ΠΑ.ΣΟ.Κ. χειροκροτούν ζωηρά και παρατεταμένα)

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (¶ννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Το λόγο έχει ο Πρόεδρος του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς κ. Αλέξανδρος Αλαβάνος.

../..

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΛΑΒΑΝΟΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς):
../..
Έρχομαι στο θέμα που αφορά την κατάσταση στα πανεπιστήμια.
¶κουσα τις ομιλίες των τριών προηγουμένων ομιλητών. Ακούστηκαν ενδιαφέρουσες απόψεις, με άλλες των οποίων συμφωνούμε, στις περισσότερες διαφωνούμε. Νομίζω ότι η εικόνα του πανεπιστημίου, που δόθηκε, περιορίστηκε στις επιπτώσεις που έχει αυτό το πανεπιστήμιο και τη αγορά στα σημαντικά προβλήματα που μπαίνουν σήμερα, στις δυνατότητες που θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη και χάνουμε ίσως τον πυρήνα και το εκρηκτικό δυναμικό που κρύβει μέσα του το πανεπιστήμιο. Το πανεπιστήμιο δεν είναι κάτι το οποίο απλώς συνδέεται με την αγορά ή το οποίο δίνει προσόντα σε κάποιον νέο –πολύ σημαντικό αυτό να αναζητήσει εργασία.
Μέσα στην ιστορία μας είναι ένας μεγάλος θεσμός, ο οποίος συνδέεται, όχι μόνο με την εκπαίδευση, αλλά με τη δημοκρατία, την ανάπτυξη, την πρόοδο, τις ελευθερίες. Δεν υπάρχει χώρα –και το είδαμε αυτό στο Νεπάλ- που να δίνει αγώνα για τη δημοκρατία και τις ελευθερίες απέναντι στις πιο αντίξοες συνθήκες και στα πιο αυταρχικά καθεστώτα, όπου οι φοιτητές να μην έχουν έναν πρωταγωνιστικό ρόλο και που πολλές φορές να μην είναι πυροδότες μιας μεγαλύτερης λαϊκής κινητοποίησης για τις ελευθερίες και τη δημοκρατία. Στο Κατμαντού πριν από μία εβδομάδα, ένα μήνα, από τις αρχές αυτού του χρόνου, μέσα από τα πανεπιστήμιά του, ξεκίνησε ο μεγάλος αγώνας για να επανέλθει η δημοκρατία στο Νεπάλ.
Το είδαμε σε άλλες χώρες. Το είδαμε στην Τιέν Αν Μεν με τους αγώνες, οι οποίοι είναι υποθήκη των φοιτητών που σκοτώθηκαν, αγωνιζόμενοι για μια μεγάλη χώρα που θα μπει στο διεθνή καταμερισμό της εργασίας, με δημοκρατία όμως και ελευθερίες. Το είδαμε και στην Ελλάδα, το έχουμε δει παντού.
Η δική μας γενιά, η οποία ξεπερνάει τα πενήντα πια, είναι βαπτισμένη
–άσχετα αν συμμετείχε ή δεν συμμετείχε όλη η γενιά- με το όνομα ενός κτιρίου στην οδό Πατησίων, του Πολυτεχνείου. Γιατί το Πανεπιστήμιο έπαιξε το ρόλο του να είναι η κοιτίδα των αξιών, των ιδεών της ελευθερίας και την ίδια στιγμή αυτό να συνδυασθεί με το ριζοσπαστισμό και την αψηφισιά απέναντι στον κίνδυνο που έχει η νεολαία.
Επομένως, θα έπρεπε να δούμε όλες τις διαστάσεις του πανεπιστημίου πριν το βάλουμε στα μέτρα και στα κρεβάτια του «Προκρούστη» της αποδοτικότητας και της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας, που όλα αυτά έχουν την αξία τους.
Το πανεπιστήμιο είναι ένα γέννημα της μάχης της ελευθερίας των ιδεών και της μόρφωσης απέναντι στον αποικισμό που είχε επί αιώνες, μέσα στο Μεσαίωνα και μέχρι το Μεσαίωνα, η εξουσία του Πάπα. Το πανεπιστήμιο γεννήθηκε μαζί με το Galileo Galilee και μαζί με την τόλμη της ανεξάρτητης άποψης. Ήταν μια μάχη ενάντια στην πνευματική αποικιοκρατία.
Επομένως είναι ο χώρος και η πηγή που εξελίσσεται η ιστορία της ανθρώπινης γνώσης, που σήμερα βρίσκεται σε μια εκρηκτική φάση. Είναι ένα πεδίο ανεμπόδιστης κυκλοφορίας ιδεών, απόψεων, κοσμοθεωριών. Είναι το οχυρό -τις τελευταίες φορές- της δημοκρατίας και της ελευθερίας, απόρθητο οχυρό. Και όταν μπαίνουν τα τανκς και οι χαφιέδες, κανείς δεν μπορεί να σβήσει συνολικά τη φωτιά που υπάρχει μέσα στις ψυχές των νέων στο πανεπιστήμιο. Είναι ο χώρος σπουδών και εφοδίων για να μπει κανείς στην αγορά εργασίας.
Επίσης, είναι τα καλύτερα χρόνια. Είναι τα πανεπιστήμιά μας. Είναι αυτό που λέει ο Διονύσης Σαββόπουλος στη συγκέντρωση της ΕΦΕΕ, «μια γιορτή που δεν ξανάδα στη ζωή μου τη μικρή». Όλα αυτά είναι το πανεπιστήμιο. Μ' αυτό το σεβασμό και μ' αυτό το δέος οφείλουμε να το αντιμετωπίσουμε, όχι σαν να αντιμετωπίζουμε μια εταιρία που παράγει γιαούρτια, μπλουζάκια ή παπούτσια.
Το πανεπιστήμιο έχει μια μεγάλη σημασία και για την ατομική πορεία του καθενός και για τη συνολική πορεία μιας χώρας και για την όλη πορεία του πολιτισμού σε όλο τον κόσμο. Δεν είναι εργαλείο μόνο, είναι αξία αυτή καθ’ εαυτή. Και γι’ αυτό δεν πρέπει να υποβαθμίζεται και να διαστρεβλώνεται σε μία εργαλειακή λογική.
Αυτό το στοιχείο, αυτή τη μάχη για το πανεπιστήμιο τη βλέπουμε σήμερα στη χώρα μας, η οποία έχει την ιστορία της, έχει στο γενετικό κώδικα τη φοιτητική εποχή του 15%. Έχει τη φοιτητική εποχή του 1-1-4, έχει τη φοιτητική εποχή της πάλης ενάντια στη Χούντα, όπως και σήμερα τη φοιτητική εποχή του άρθρου 16, μάχη για το άρθρο 16, μάχη για την ταυτότητα και του πανεπιστημίου και της χώρας μας.
Γι’ αυτό θέλω να χαιρετίσω τους εκπροσώπους του δικτύου των αριστερών ριζοσπαστικών σχημάτων, που βρίσκονται στα θεωρεία, τους εκπροσώπους της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού που δίνουν σήμερα μια μεγάλη μάχη, η οποία είναι στην αρχή της. Τα ? των σχολών είναι κατειλημμένα σήμερα στην Ελλάδα. Γιατί; Γιατί πυροδοτήσατε αυτή την αντίδραση, γιατί κλονίζετε τα θεμέλια κατακτήσεων που έχει η δημοκρατία και οι ελευθερίες στη χώρα μας. Εμείς στηρίζουμε αυτές τις προσπάθειες.
Στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή -πέρα από την κρίση στην οποία έχει οδηγηθεί κάτω από την ασφυξία, την έλλειψη πόρων και τις πολιτικές παρέμβασης στο πανεπιστήμιο, όπως και από εσωτερικά προβλήματα του πανεπιστημίου- ασκείται μία επίθεση, η οποία έχει και διεθνείς διαστάσεις φυσικά.
Η επίθεση είναι τρισδιάστατη: Επίθεση στο κοινωνικό κράτος, με το οκτάωρο, τις συλλογικές συμβάσεις, δικαίωμα στην απεργία με την πολιτική επιστράτευση. Επίθεση στο δημόσιο χώρο, το οποίο βλέπουμε από την Columbia μέχρι το Γουδί, τις ιδιωτικοποιήσεις ακόμα και κερδοφόρων επιχειρήσεων, όπως είναι το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Επίσης επίθεση στο πανεπιστήμιο, ως ένα στοιχείο αυτού του χώρου του δημοσίου.
Και αν θέλετε, αυτή τη διαπλοκή αυτής της επίθεσης που έχει ευρωπαϊκό και παγκόσμιο χαρακτήρα την είδαμε στη Γαλλία. Οι φοιτητές ήταν εκείνοι οι οποίοι ξεκίνησαν τον αγώνα ενάντια στο Συμβόλαιο Πρώτης Πρόσληψης. Το πανεπιστήμιο συνδέθηκε στη μάχη για να στηρίξουμε και να διευρύνουμε το κοινωνικό κράτος. Έδωσαν την παρουσία τους, έδωσαν τον τόνο. Φυλάξανε τη Σορβόννη. Μιλήσανε στον κόσμο, ενεργοποίησαν τα συνδικάτα. Πετύχανε για πρώτη φορά το συντονισμό των συνδικάτων της Γαλλίας σ’ ένα τόσο μεγάλο ζήτημα και ρίξανε το μύθο της απολίτικης, ικανοποιημένης, συντηρητικής, αδιάφορης νεολαίας, της νεολαίας που είναι μπροστά στην τηλεόραση και μπροστά στη Γιουροβίζιον και έδειξαν ότι η νεολαία δεν χάνεται και είναι παρούσα τις κρίσιμες στιγμές, στους κρίσιμους αγώνες, όπως για το άρθρο 16 και το δημόσιο πανεπιστήμιο.
(Στο σημείο αυτό την Προεδρική Έδρα καταλαμβάνει ο Α’ Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ)
Πιστεύουμε ότι οι τάσεις αυτές αμφισβήτησης του δημόσιου πανεπιστήμιου και υποταγής του σ’ έναν νεοεποικισμό της επιχείρησης –έφυγε η θρησκεία και έρχεται η επιχείρηση τώρα, σήμερα, στον αιώνα μας, στον 21ο αιώνα- στηρίζονται στην επίλυση, με ιδιοτελή τρόπο, πραγματικών προβλημάτων.
Είναι πραγματικά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η πανεπιστημιακή εκπαίδευση: Η αντίφαση ανάμεσα σ’ ένα μεγάλο όγκο, σ’ ένα μεγάλο πληθυσμό φοιτητών και στην αδυναμία του δημοσίου πανεπιστήμιου οργανωτικά και διαχειριστικά και προγραμματικά να ανταποκριθεί. Η κοινωνία της ανεργίας, το Διαδίκτυο και η μετάδοση της γνώσης σ’ όλες τις πλευρές, η σημασία της ανταλλαγής εμπειριών και του συντονισμού και της συνεργασίας σε διεθνές επίπεδο, είναι πραγματικά προβλήματα όλα αυτά τα ζητήματα. Αλλά σε παγκόσμιο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σε ελληνικό επίπεδο στα προβλήματα, που είναι υπαρκτά, οι λύσεις είναι ιδιοτελείς και αντιδραστικές. Και τα κανάλια είναι πολλαπλά και τα έχουμε δει και μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα βλέπουμε κι εδώ. Είναι οι αποφάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, οι οποίες υποβαθμίζουν την εκπαίδευση ως μια παροχή υπηρεσιών -η εκπαίδευση ως μία παροχή υπηρεσιών!- και προβλέπουν μέχρι το 2010 την απελευθέρωση της ανώτατης παιδείας.
Σ’ αυτά προσαρμοσμένη είναι η ευρωπαϊκή διαδικασία της Μπολόνια, ένας εξωκοινοτικός -και είναι εξωκοινοτικός όχι για κανέναν άλλο λόγο, γιατί δεν τον θέλει η Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά γιατί τα ζητήματα εκπαίδευσης δεν είναι στην αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης- διακυβερνητικός συντονισμός. Ουσιαστικά στο όνομα της εξασφάλισης ευλυγισίας και δυνατοτήτων ανεύρεσης θέσεων εργασίας να υποβιβαστούν τα πανεπιστήμια σε μηχανισμό κατάρτισης και σε παραγωγή μαζικά απασχολήσιμων, με μηδενικά βέβαια τις περισσότερες φορές αποτελέσματα, όπου έχει εφαρμοστεί αυτό το θέμα, και να παραχωρηθούν ως ένα πεδίο δράσης των ιδιωτικών εταιριών. Στις αποφάσεις της Λισσαβόνας, οι οποίες μέσα στα πλαίσια της ανταγωνιστικότητας ζητάνε ένα τέτοιο πανεπιστήμιο, στον τρόπο που λειτουργούν τα κοινοτικά προγράμματα και στη χώρα μας -θα μπορούσε να υπάρχει άλλος τρόπος να αξιοποιούνται από τα πανεπιστήμια- γίνεται μια μάχη υπαρξιακή, ταυτότητας για το πανεπιστήμιο: Αν το πανεπιστήμιο θα είναι αυτοτελές, ανεξάρτητο, χώρος ιδεών, χώρος αξιών ή αν θα προσδεθεί στις ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Κύριε Πρωθυπουργέ, προσέξτε αν θέλετε ένα απόσπασμα που θέλω να σας διαβάσω από ένα βιβλίο που εκδόθηκε στην Ελλάδα το 2005. «Οι Υπουργοί Παιδείας τριάντα τριών ευρωπαϊκών χωρών ανανέωσαν τη δέσμευσή τους για έναρξη εφαρμογής στο χώρο των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων του συστήματος των δύο κύκλων σπουδών μέχρι το 2005, έτσι ώστε να υλοποιηθεί η βασική τομή της Διακήρυξης της Μπολόνια, γνωστής ως «κατά Μπολόνια ευαγγέλιο», το οποίο παρουσιάστηκε το σωτήριο έτος 1999. Η Ευρώπη εγκαταλείπει επομένως την καλή παραδοσιακή ποιότητα των πανεπιστημιακών της σπουδών και τις μετασχηματίζει -με την εξαίρεση ολίγων κέντρων αριστείας, τα οποία χρηματοδοτούνται ικανοποιητικά και αδιαφορούν πλήρως για την Μπολόνια των πληβείων- σ’ ένα πολυκατάστημα, σούπερ μάρκετ, προμηθευτή μαζικών και φθηνών, επιφανειακών και βραχυπρόθεσμων προσεγγίσεων στις επιστήμες, την τεχνολογία και τις εφαρμογές τους».
Αυτό το απόσπασμα που είναι και ο πυρήνας της σκέψης είναι ένα βιβλίο που εκδόθηκε το 2005 Ελληνική Παιδεία από τις εκδόσεις Γκούντενμπεργκ, σελίδα 28, το οποίο έχει γράψει ο συνάδελφός σας στο Υπουργικό Συμβούλιο ο κ. Θεμιστοκλής Ξανθόπουλος. Και είναι προς τιμήν του που το έχει γράψει αυτό και δεν ξεκινάει ούτε από μία δογματική αντίληψη αριστερή –φαίνεται σε ποιο χώρο ανήκει- ξεκινάει όμως από τις εμπειρίες και τον πόνο εγώ πιστεύω και τα βιώματα και τους προβληματισμούς που έχει μέσα στο χώρο του Πολυτεχνείου, στο οποίο έχει διατελέσει και Πρύτανης. Θα έλεγα να δώσετε αυτό το βιβλίο για αυτομόρφωση στην Υπουργό και στους δύο Υφυπουργούς Παιδείας που βλέπω εδώ. Όλοι θα βγαίναμε ωφελημένοι αν το διάβαζαν όπως έκανα εγώ πριν έλθω εδώ.
Σε αυτήν τη μάχη θα ήθελα να αναφέρω τα συμπεράσματα αν θέλετε από άλλες χώρες όπως τα ανέπτυξε –επίκαιρο είναι- ο Τσόμσκι διαπρεπής διανοητής και στον επιστημονικό τομέα και μαχητής στον τομέα των δικαιωμάτων στην παρουσία του προχθές στην Κρίστι που έφθασε ειρωνικά να νοσταλγεί την εποχή που το Πανεπιστήμιο χρηματοδοτούσε το Πεντάγωνο, γιατί όπως είπε, δεν μας έβαζαν όρους στο κάτω-κάτω. Όπως είπε, είχαν λεφτά πολλά και μας έδιναν και δε μας έβαζαν όρους. Και λέει ο Τσόμσκι -ο οποίος πηγαίνει στις σχολές τις κατειλημμένες της Κρήτης- στο όνομα της μείωσης του κόστους αρχίζουν οι έλεγχοι και οι περιορισμοί, που ασφαλώς δε συμβάλλουν στην ελευθερία και τη δημιουργικότητα που χρειάζεται το επιστημονικό περιβάλλον για να ανθίσει. Εισάγονται απαράδεκτες πρακτικές, όπως χρησιμοποίηση μεταπτυχιακών φοιτητών στη θέση καθηγητών. Οι φοιτητές που τελειώνουν έχουν ένα τεράστιο χρέος και σε όλη τη ζωή τους δεν τους ενδιαφέρει το επιστημονικό αντικείμενο, αλλά πώς θα ξεπληρώσουν το χρέος. Εκεί θα πάμε; Εκεί στο αμερικάνικο μοντέλο;
Και μια που αναφέρατε ότι στο Σύνταγμα θα βάλετε την πηγή του ελληνικού πολιτισμού στην παιδεία μας, για να μην ξεχνάμε τον ελληνικό πολιτισμό να σας αναφέρω μία πολύ ενδιαφέρουσα επισήμανση του Σωκράτη στον Πρωταγόρα, ο οποίος λέει, ουκ επί τέχνη ως δημιουργός εσόμενος, αλλά επί παιδεία ως τον ιδιώτην και ελεύθερον πρέπει. Λέει δηλαδή, η μόρφωση δεν είναι για να μαθαίνει τεχνικές για να γίνει επαγγελματίας, αλλά, για να μορφώνεται, να παιδεύεται για να γίνει πολίτης και ελεύθερος. Αυτήν τη Σωκρατική ρήση ανάμεσα στα άλλα υπερασπίζονται σήμερα διδάσκοντες πιστεύω και διδασκόμενοι.
Επομένως, το πρώτο ζήτημα που μπαίνει είναι το θέμα του δημόσιου χαρακτήρα των ελληνικών πανεπιστημίων. Έχετε μία μεγάλη ευθύνη. Δεν θέλουμε να φτάσουμε στο μοντέλο των Ηνωμένων Πολιτειών που οι φοιτητές που προέρχονται από τη βαθμίδα των εισοδημάτων που είναι 50% χαμηλά εισοδήματα έχουν 10% θέση στα πανεπιστήμια και το 50% υψηλά εισοδήματα έχουν 90% θέσεις στα πανεπιστήμια. Και στα μεγάλα πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών, στα κορυφαία πληρώνουν δίδακτρα 20.000 ευρώ ετησίως. Και μη μας λέτε για μη κερδοσκοπικά, μη μας τα λέτε αυτά. Και το Κολλέγιο εδώ μη κερδοσκοπική είναι στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και πληρώνει 10.000 ευρώ ο καθένας που έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει το Κολλέγιο.
Εγώ θα ήθελα να πω και στον πρόεδρο του ΠΑ.ΣΟ.Κ. ότι εμείς συμφωνούμε με εκείνους τους φίλους της ΠΑΣΠ που δίνουν τη μάχη σήμερα και ψήφισαν για τις καταλήψεις και που δίνουν τη μάχη για το πανεπιστήμιο, για το δημόσιο πανεπιστήμιο. Και θεωρούμε ότι είναι η μεγάλη μάχη που έρχεται και πιστεύουμε δεν θα έπρεπε το ΠΑ.ΣΟ.Κ. να είναι στην ίδια όχθη με την Κυβέρνηση και τη Νέα Δημοκρατία, αλλά θα έπρεπε να πάρει τη βάρκα και να πάει στην απέναντι όχθη. Και δεν είναι επιχειρήματα κατά τη γνώμη μας αυτά που είπατε κύριε Παπανδρέου, ότι υπάρχουν τα κέντρα ελευθέρων σπουδών που συνεργάζονται με ξένα πανεπιστήμια και λειτουργούν ανεξέλεγκτα. Συνεργάζονται και υπάρχουν χάρη σε μία απόφαση του Υπουργείου Εμπορίου, την οποία την είχε εκδώσει, την είχε εγκαινιάσει κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Φτάνει να αρθεί αυτή η απόφαση και αίρεται το πρόβλημα. Δεν μπορεί ένα θέμα το οποίο εσείς δημιουργήσατε και το οποίο όντως είναι ανορθολογικό -και όντως λειτουργούν όλα αυτά και όντως δημιουργείται κοινωνικό πρόβλημα για όλα τα παιδιά που έχουν πάει στα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών- να το χρησιμοποιείτε ως επιχείρημα για να διαιωνίσουμε και να «συνταγματοποιήσουμε» την είσοδο του ιδιωτικού κεφαλαίου, των επιχειρήσεων στο πανεπιστήμιο. Αλλού πρέπει να ρίξουμε το βάρος.
Κυρία Υπουργέ, πριν μιλήσετε για αξιολόγηση, αυτοαξιολογηθείτε εσείς. Πριν βάλετε τους καθηγητές στα θρανία να πουν το μάθημά τους παραβιάζοντας την αυτοτέλεια των πανεπιστημίων, αξιολογηθείτε εσείς και πείτε μας γιατί η Ελλάδα έχει τις χαμηλότερες δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γιατί ο μέσος όρος δαπανών για την εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι 3,5% ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 5%, συμπεριλαμβανομένων και των νέων μελών.
Η χώρα που έχει τις χαμηλότερες δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση απ’ όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η Ελλάδα. Θυμάται κανείς τη Ρόζα Ιμβριώτη από το 1965 που ζητούσε να μειωθούν οι εξοπλισμοί και να φθάσουν οι δαπάνες στο 15% του ελληνικού Προϋπολογισμού. Η οικογένεια επιβαρύνεται και δεν έχουμε δωρεάν παιδεία και, αν θέλετε, επιβαρύνεται και ο γιος της ευκατάστατης οικογένειας που κι αυτός χρειάζεται δωρεάν παιδεία σαν στοιχείο ανεξαρτησίας απέναντι στους γονείς του.
Μην χρησιμοποιείτε αυτό το επιχείρημα, ότι δηλαδή οι πλούσιοι θα πληρώσουν. Οι πλούσιοι θα πληρώσουν μέσα από τη φορολογία και από ένα προοδευτικό και αναδιανεμητικό φορολογικό σύστημα. Εκεί θα τους βάλετε να πληρώνουν αντί να είναι σπόνσορες στη Γιουροβίζιον ή αλλού.
Με την ευκαιρία, επειδή αυτή η συζήτηση γίνεται τις μέρες που έχουμε τις γενικές εξετάσεις, να πούμε ότι απαντήσεις στα θέματα αναζήτησης μιας θέσης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν θα δώσει η ιδιωτική πρωτοβουλία μέσα στα πανεπιστήμια και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, αλλά θα δώσει η αλλαγή αυτού του τραγελαφικού και σκληρού εκπαιδευτικού συστήματος για την είσοδο στα πανεπιστήμια το οποίο μόνο η Ελλάδα έχει στην Ευρώπη, αυτού του παράλογου και άδικου συστήματος.
Θα αναφέρω το γεγονός που ξέρετε πολύ καλά, ότι χθες έδωσαν τα παιδιά εξετάσεις στο έκτο μάθημα επιλογής που ήταν τα μαθηματικά ή η βιολογία και ότι ο βαθμός δυσκολίας των προβλημάτων ήταν εντελώς διαφορετικός στο ένα και στο άλλο μάθημα. Στα μαθηματικά παρουσιάστηκε πολύ υψηλός και στη βιολογία είχαμε σχετικά εύκολα θέματα, με συνέπεια ήδη σε μαζική κλίμακα να δημιουργούνται συνθήκες ανισότιμου ανταγωνισμού.
Ας το αφήσουμε αυτό το σύστημα. Έχει αποτύχει. Ό,τι διόρθωση και να πάμε να του κάνουμε, δεν μπορεί να το συνεφέρει, το κάνει «Φρανκενστάιν». Ας προχωρήσουμε στην αποδέσμευση του λυκείου και στη στήριξη του γνωστικού αντικειμένου του λυκείου και την ίδια στιγμή ας προχωρήσουμε στο να δώσουμε τη δυνατότητα σε όλους τους φοιτητές να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στο πανεπιστήμιο, είτε με ένα προπαρασκευαστικό έτος, είτε με διεργασίες που μπορούν να γίνουν μέσα στο πανεπιστήμιο, στηρίζοντας όμως με υποδομές και με χρήματα και κονδύλια τη λειτουργία του ελληνικού πανεπιστημίου.
Θα ήθελα να πω κάτι για όλες οι μεταρρυθμίσεις σας, όπως τη γενίκευση των δύο κύκλων σπουδών ή την αξιολόγηση. Τον κύριο Κυριακόπουλο τον έχετε βάλει στο συμβούλιο της Λυρικής και μπορεί να συμβάλει ο άνθρωπος. Ποιοι θα αξιολογήσουν το πανεπιστήμιο και με ποια κριτήρια; Από πού και ως πού εξωτερικοί αξιολογητές; Από πού και ως πού περνάει με τα κριτήρια ότι δεν βρήκαμε για την αγορά; Και γιατί να παράγει γι’ αυτήν την αγορά το πανεπιστήμιο και να παράγει για μία αγορά που πρέπει να είναι καλύτερη και δεν μπορεί να προσαρμοστεί στο πανεπιστήμιο;
Εμείς θέλουμε διαφάνεια, θέλουμε ανοικτό πανεπιστήμιο στην κοινωνία. Θέλουμε τα πανεπιστήμια μέσα από διαδικασίες συγκέντρωσης στοιχείων και δημοσιοποίησής τους να είναι σε επαφή με την κοινωνία, όχι όμως μέσω της αξιολόγησης να υποταχθούν σε άλλες λογικές.
Τα ίδια βλέπουμε και σε όλα τα μέτρα που είχατε πάρει, ινστιτούτο δια βίου μάθησης κ.λπ. και σε μία σειρά από μέτρα τα οποία ανέφερε ο Πρωθυπουργός στα πλαίσια του νόμου-πλαίσιο.
Εδώ θα ήθελα να σας καλέσω, κυρία Υπουργέ, να μη ρίχνετε λάδι στη φωτιά. Αυτήν τη στιγμή οδηγείτε σε διάλυση την ανώτατη εκπαίδευση, οδηγείτε σε μία δίκαιη και ισχυρή αντίσταση διδάσκοντες και μαθητές και σπουδαστές.
Σας καλούμε να δώσετε σήμερα διαβεβαίωση έστω, για να συμβάλλετε στη διευκόλυνση της κατάστασης, ότι η Κυβέρνηση δεν θα προχωρήσει σε κατάθεση νόμου πλαισίου, μέσα στις καλοκαιρινές διακοπές, δεν θα κάνει το ίδιο που έκανε με το Ινστιτούτο διά βίου εκπαίδευσης και με την αξιολόγηση και με άλλα μέτρα, περνώντας λάθρα, την ώρα που είναι κλειστά τα πανεπιστήμια, σοβαρά νομοθετήματα μέσα από τη Βουλή, ότι η Κυβέρνηση θα εκθέσει στις συγκεκριμένες θέσεις της και θα ζητήσει την τοποθέτηση των πανεπιστημιακών φορέων, αφήνοντας ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, μπας και μπορέσετε, σε ένα βαθμό, να κατευνάσετε την κρίση αυτή.
Από εκεί και πέρα βέβαια είναι σωστές οι αντιδράσεις, αντιδράσεις που δεν στηρίζουν το σημερινό πανεπιστήμιο που έχει πολλές παθολογίες και αν ήθελε κανείς να το στηρίξει δεν το επιτρέπει. Ο τραγικός θάνατος του συντρόφου μας στους αντιδικτατορικούς αγώνες της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθήνας, του Στέλιου Αλεξανδρόπουλου, ο οποίος επέλεξε τη στράτευση στη γνώση και ο οποίος κράτησε στο ίδιο πάθος και εντιμότητα και αγωνιστικότητα που είχε δείξει ως νέος φοιτητής, δείχνει ότι μία συστηματική κρίση διαβρώνει τα ελληνικά πανεπιστήμια, που έχει σχέση με ευνοιοκρατία, με ομάδες συμφερόντων, με αυθαίρετες επιλογές, με στοιχεία οικονομικής κατάχρησης και διαφθοράς που έχουν παρουσιαστεί σε ορισμένα πανεπιστήμια, με μετεξέλιξη μεγάλων παρατάξεων σε κλίκες συναλλαγών, της ηγεσίας τους, με την απουσία της Εθνικής Φοιτητικής Ένωσης Ελλάδας και φυσικά δίπλα σε σημαντικές σελίδες που γράφουν καθημερινά και σε μία ηρωϊκή προσπάθεια που κάνει το μεγαλύτερο μέρος του διδακτικού προσωπικού.
Αυτό το πανεπιστήμιο, αυτήν την ιδέα του ελεύθερου δημόσιου, αυτοτελούς πανεπιστημίου πρέπει να υπερασπιστούμε. Για μας είναι ένα πρόταγμα με ιστορική καταγωγή και ιστορική προοπτική και ως Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς θα σταθούμε δίπλα στους μεγάλους αγώνες που πιστεύω θα σφραγίσουν τους μήνες που έρχονται τη χώρα μας, για το δημόσιο χαρακτήρα της ανώτατης εκπαίδευσης.
Ευχαριστώ.

../..

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σωτήρης Χατζηγάκης): Η Υπουργός Παιδείας κ. Γιαννάκου έχει το λόγο.

ΜΑΡΙΕΤΤΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Κύριε Πρόεδρε, η κατάθεση πρότασης για συζήτηση προ Ημερησίας Διατάξεως από την κ. Παπαρήγα, παρά τις διαφορετικές απόψεις που υπάρχουν αποτελεί μία καλή ευκαιρία και για να απαντηθούν θέματα τα οποία ετέθησαν και για να υπενθυμίσουμε ότι μάλλον δεν είναι καλό στη Βουλή θέματα τα οποία έχουν εξηγηθεί και για τα οποία όλοι έχουν γνώση, να τίθενται ως εμφανίζονται δήθεν για πρώτη φορά ή ως να μην έχουν απαντηθεί πραγματικά.
Κυρία Παπαρήγα, αρχίσατε από τις εμπορικές δραστηριότητες των σχολείων και θέλω να σας πω ευθέως ότι δεν υπάρχει τέτοιο ζήτημα. Βεβαίως υπήρχε για τα σχολικά κτίρια από την προηγούμενη διακυβέρνηση. Η παρούσα κυβέρνηση, έχει εξηγήσει πολλές φορές ότι πλην βιβλιοπωλείου, δραστηριότητες εξωγενείς δεν μπορούν να στεγάζονται σε σχολικά κτίρια. Κατά συνέπεια τα σχέδια που είχαν εκπονηθεί δεν υπάρχουν πλέον ως τέτοια σχέδια, δηλαδή εμπορικές δραστηριότητες βάση των οποίων άσχετοι άνθρωποι θα εισέρχονται μέσα στα σχολεία. Το έχω εξηγήσει από το 2004 και ως εκ τούτου δεν χρειάζεται.
Βεβαίως τα ζητήματα της μόρφωσης, των βιβλίων, της προσαρμογής στα νέα δεδομένα μάς βρίσκουν αντίθετους σε σχέση με αυτά που θέλετε να προβλέψετε για το μέλλον. Σε μια σειρά από ζητήματα θέλετε να μείνουν τα πράγματα όπως έχουν. Αλλά τα πράγματα δεν μπορούν να μείνουν όπως έχουν έτσι κι αλλιώς.
Ωστόσο, εκτιμούμε το γεγονός ότι ευθέως αναφέρετε ότι διαφωνείτε πλήρως με την ευρωπαϊκή διάσταση του ανωτάτου χώρου εκπαίδευσης που είναι όμως αλήθεια, που η προηγούμενη Κυβέρνηση από το 1999 έχει συνυπογράψει και δεσμευτεί, αλλά λησμόνησε μέχρι το 2004 να προχωρήσει τα ζητήματα που είχαν σχέση με τη δέσμευση. Γιατί οι δεσμεύσεις βέβαια στο χώρο της Ευρώπης δεν είναι ένα είδος παρέας που όταν γυρίζουμε την πλάτη το ξεχνάμε. Έχει επιπτώσεις στη συνέχεια των δραστηριοτήτων, αφού γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά ότι τουλάχιστον το 80% είναι κοινές στο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επομένως, δεν είναι ότι δεν μπορεί να κάνει κανείς ό,τι θέλει, είναι ότι ουσία έχει συναποφασίσει με βάση τη συμμετοχή του στην Ευρωπαϊκή Ένωση για συγκεκριμένη πορεία της χώρας, που μπορεί να έχει μειονεκτήματα για το Κομμουνιστικό Κόμμα, έχει όμως ένα πλήθος αποδεδειγμένων πλεονεκτημάτων για το σύνολο του ελληνικού λαού. Αυτό αποδεικνύεται από όλες τις έρευνες κοινής γνώμης.
Ποιος είναι ο δρόμος για να ανταποκριθεί κανείς στις δεσμεύσεις; Να σύρεται στο παραπέντε, να συνυπογράφει ή να δημιουργεί νομοσχέδια που δεν θα εφαρμοστούν ποτέ; Γιατί πριν από λίγο καιρό ακούσαμε να μας κατηγορούν ότι δεν εφαρμόσαμε το νόμο για την αξιολόγηση που είχε κάνει η σημερινή Αξιωματική Αντιπολίτευση, η οποία τον πέρασε και τον ξέχασε.
Όμως ακούσαμε και άλλα. Ακούσαμε, παραδείγματος χάρη, για το διάλογο για την παιδεία. Κυρίες και κύριοι, ουδέποτε είχατε κάνει κανένα διάλογο για την παιδεία, θεσμοθετημένο και σαφή, διότι διάλογος για την παιδεία δεν είναι να καλεί ο Υπουργός τις συνδικαλιστικές οργανώσεις να λέει ο καθένας τα δικά του και να βγαίνει ο καθένας έξω στα τηλεοπτικά κανάλια να λέει ό,τι θέλει. Διάλογος είναι να τα λένε όλοι όλα μπροστά σε όλους και να λένε όλες τις φορές τα ίδια, όχι να λέμε άλλα στα επιστημονικά συνέδρια, άλλα στα τηλεοπτικά κανάλια, άλλα στους δικούς μας ανθρώπους και άλλα όπου μπορούμε.
Επομένως, η Κυβέρνηση προχώρησε σε δημόσια διαβούλευση μέσω ενός οργάνου, του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, που ήταν ένα όργανο που είχε συνεδριάσει μία μόνο φορά τυπικά με παρουσία του προηγούμενου Πρωθυπουργού και δεν είχε ενεργοποιηθεί ποτέ, ένα όργανο του οποίου πολιτικά η πλειοψηφία δεν έχει σχέση με την Κυβέρνηση. Όμως εμείς είπαμε επανειλημμένα ότι δεν αμφισβητούμε την επιστημονική επάρκεια οποιουδήποτε Έλληνα ό,τι και αν ψηφίζει. Δεν έχει καμία σχέση το ένα με το άλλο. Στο κάτω-κάτω είμαστε δημοκρατία.
Αποχωρήσατε από το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας την επομένη της ημέρας που οι τρεις εκπρόσωποί σας και ιδιαίτερα ένας εξ αυτών που ήταν εισηγητής εισηγήθηκε περί αξιολόγησης και έγιναν δεκτές οι προτάσεις του στο 100% και αυτά υπάρχουν στα Πρακτικά, υπάρχουν παντού και τα ξέρουν όλοι.
Βεβαίως, το γεγονός ότι αποχωρήσατε δεν εμπόδισε την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας να μην κάνει τίποτα χωρίς να σας το στέλνει και να δίνει περιθώριο τουλάχιστον είκοσι ημερών για να απαντήσετε. Δεν έχετε απαντήσει ποτέ, εκτός από μία φορά που ο εκπρόσωπός σας πολύ σωστά είπε «δεν θέλουμε να πάρουμε θέση τώρα, θα πάρουμε θέση στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων».

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Δεν σας απαντήσαμε για την τεχνολογική εκπαίδευση;

ΜΑΡΙΕΤΤΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Απαντώ. Αυτό ακριβώς λέω, κύριε Λοβέρδο.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Σας έστειλα σημείωμα δύο σελίδων! Μα, τι λέτε, κυρία Υπουργέ;

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σωτήρης Χατζηγάκης): Σας παρακαλώ, κύριε Λοβέρδο.
Ορίστε, κυρία Υπουργέ, συνεχίστε.

ΜΑΡΙΕΤΤΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Είπα «εκτός από μία φορά», διότι δεν έχω απευθυνθεί σε εσάς μόνο μια φορά. Δεν έχει γίνει τίποτα που να μη σας έχω ρωτήσει. Δεν απαντάτε. Καλά κάνετε.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Σε όλα σας στείλαμε τις θέσεις μας!

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σωτήρης Χατζηγάκης): Παρακαλώ, κύριε Λοβέρδο. Μη διακόπτετε.

ΜΑΡΙΕΤΤΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Έρχεστε στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων και παίρνετε θέση. Εγώ αναρωτιέμαι –κύριε Παπανδρέου, σας θεωρώ άνθρωπο πολύ καλής πρόθεσης- το εξής: Δεν σας έχουν πει συνεργάτες σας για το πόσες συζητήσεις έχουν γίνει στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων, χωρίς την ύπαρξη νομοσχεδίου, επί της ουσίας των θεμάτων; Δεν σας έχουν πει ότι συζητήσαμε τρεις φορές για το ΔΟΑΤΑΠ και ότι συμφωνήσαμε όλοι για το δέον γενέσθαι και υπάρχουν συγκεκριμένα βήματα και ότι ομοφώνως η Επιτροπή και το Υπουργείο συμφωνήσαμε για το τι πρέπει να γίνει για την τράπεζα ερωτήσεων;

ΣΥΛΒΑΝΑ ΡΑΠΤΗ: Ναι, αλλά δεν έγιναν!

ΜΑΡΙΕΤΤΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Κυρία Ράπτη, έχουμε συγκεκριμένες ημερομηνίες και συγκεκριμένο πρόγραμμα και το γνωρίζετε.

ΣΥΛΒΑΝΑ ΡΑΠΤΗ: Έγινε στις 16 Μαΐου! Έχουμε 26 Μαΐου και ακόμα δεν υπάρχει στο διαδίκτυο!

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σωτήρης Χατζηγάκης): Παρακαλώ, κυρία Ράπτη.

ΜΑΡΙΕΤΤΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Αφήστε τις διακοπές. Εγώ δεν θα σας κάνω μάθημα για το αν πρέπει να ενημερώνετε την ηγεσία σας ή όχι πραγματικά.
Λέω όμως ότι όσα είπε εδώ ο κ. Παπανδρέου πλην ενός θέματος, δεν ανταποκρίνονται στην αλήθεια. Είναι αλήθεια ή δεν είναι ότι υπάρχει το πρόγραμμα ΔΙΟΔΟΣ και κατά χιλιάδες οι φοιτητές αυτή τη στιγμή με 12 ευρώ το μήνα παίρνουν φθηνό internet; Είναι αλήθεια ή δεν είναι ότι υπάρχει προγραμματισμός για τους υπολογιστές των φοιτητών; Είναι αλήθεια ή δεν είναι ότι δόθηκαν σε όλους τους αριστούχους της Γ’ Γυμνασίου οι υπολογιστές χωρίς να γίνει κανένα σόου; Σας πληροφορώ ότι στις περισσότερες παραδόσεις των υπολογιστών δεν ήταν καν στέλεχος του Υπουργείου εκεί.
Αυτά όλα πώς έρχεστε και τα λέτε εδώ; Βέβαια συμφωνούμε σ’ ένα θέμα: Το περί εσωστρέφειας. Πράγματι ήταν τόση η εσωστρέφεια ώστε απαγορεύονταν τα κοινά μεταπτυχιακά με ξένα πανεπιστήμια. Και απαγορεύονταν τελείως η οποιαδήποτε διδασκαλία ή μεταπτυχιακό σε ξένη γλώσσα. Αυτή ήταν η εσωστρέφεια την οποία καλλιεργήσατε και η οποία δεν υπάρχει πια.
Και φυσικά δεν μπορέσατε να περάσετε από το ελληνικό Κοινοβούλιο, ανταποκρινόμενοι δεν ξέρω σε ποια διάθεση ή στάση έναντι των όποιων αντιδρώντων, αυτά που οφείλατε: Τη «Δια Βίου Εκπαίδευση» που είναι αυτή τη στιγμή όλος ο προγραμματισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο βασικός πυλώνας και την αξιολόγηση.
Είπε ο κ. Αλαβάνος: «Από τρίτους η αξιολόγηση». Κανένας τρίτος. Η εσωτερική αξιολόγηση γίνεται από τους ίδιους τους καθηγητές, αλλά και από τους φοιτητές φυσικά. Μπορεί να μην αρέσει σε ορισμένους καθηγητές η αξιολόγησή τους από τους φοιτητές και σε ορισμένους που δεν είναι εκεί. Αλλά έτσι γίνεται η αξιολόγηση σ’ όλη την Ευρώπη και σ’ όλο τον κόσμο.
Και η εξωτερική αξιολόγηση είναι μέσω της ΑΔΥΠ που είναι ένα όργανο που έχει τους εκπροσώπους της και το μόνο πρόσωπο που διορίζεται από τον Υπουργό είναι ο Πρόεδρος, που στην ουσία προτείνεται από τον Υπουργό στη Βουλή.
Ποια εξωτερική αξιολόγηση και ποιοι οικονομικοί παράγοντες; Δηλαδή, η Ελλάδα τι είναι, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι; Είναι ένας ιδιαίτερος χώρος με ιδιαίτερους ανθρώπους, εξωγήινους; Πώς συμβαίνει σ’ όλο τον κόσμο και όπου υπάρχουν τα καλά πανεπιστήμια να υπάρχουν συγκεκριμένες αρχές και κανόνες και εδώ ξαφνικά λέμε: «Αυτό δεν κάνει για την Ελλάδα». Γιατί είμαστε β’ κατηγορίας; Ή το άλλο δεν κάνει για την Ελλάδα απευθυνόμενοι στη σημερινή Κυβέρνηση και στο πραγματικά μεγάλο έργο που έχει κάνει. Και αυτό το λένε όλες οι έρευνες και σας καλώ ως Αντιπολίτευση να κάνετε μια ωραία έρευνα για να το μάθετε.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΕΙΤΟΝΑΣ: Σεμνά και ταπεινά.

ΜΑΡΙΕΤΤΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Πού απευθυνόταν ο κ. Παπανδρέου; Στο δικό του κόμμα που ήταν στην εξουσία, διότι όλα όσα είπε δεν είχαν γίνει επί δικής του διακυβέρνησης.
Αντιλαμβάνομαι ωστόσο ότι θέλετε να προχωρήσετε μπροστά. Η πρότασή σας για την αλλαγή στο Σύνταγμα –και προς τιμήν σας και την προηγούμενη φορά είχατε πάρει ανάλογη θέση- είναι ίδια με την πρόταση της Νέας Δημοκρατίας. Προφανέστατα θα ελέγχονται από το κράτος τα όποια κι αν γίνουν μη κερδοσκοπικά μη κρατικά πανεπιστήμια. Αλίμονο!
Η δε πρόταση της Κυβέρνησης σημειώνει ότι και οι καθηγητές αυτών θα έχουν τα ίδια υψηλά προσόντα που έχουν και οι καθηγητές των δημοσίων πανεπιστημίων.
Εγώ δεν ξέρω αν θα έρθουν κάποιοι ιδιώτες να κάνουν πανεπιστήμια. Ξέρω όμως ένα πράγμα. Ότι αν δεν αρθεί αυτή η ιδιότυπη απαγόρευση που δεν υπάρχει σε καμία άλλη χώρα του κόσμου, τότε θα γίνουν αυτά που είπε ο κ. Αλαβάνος. Ότι, δηλαδή, τα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών με το franchising θα θεωρηθούν ότι χορηγούν επαγγελματικά δικαιώματα και πτυχία πανεπιστημίου.
Γνωρίζετε άριστα –διότι έχω απαντήσει πολλές φορές σε ερωτήσεις- ότι η στάση της Κυβέρνησης είναι σαφέστατη. Μη ελεγχόμενα ποιοτικώς ιδρύματα δεν μπορούν να αναγνωριστούν. Αυτό είναι σαφές. Πόσο μπορούμε να το βγάλουμε πέρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο; Θα το δούμε. Αλλά η στάση μας έχει το καλύτερο νομικό οπλοστάσιο και είναι σαφέστατη. Εάν όμως, δεν είχαμε αυτή την απαγόρευση, τότε θα μπορούσαμε μέσω των διαδικασιών να ελέγξουμε την ποιότητα και να μην αφήσουμε να λειτουργούν συστήματα, τα οποία δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους. Τώρα δεν μπορούμε. Είναι πιθανόν να μας το επιβάλλει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δια της διαδικασίας του ανταγωνισμού. Αυτή είναι η αλήθεια την οποία γνωρίζετε πάρα πολύ καλά.
Κύριε Πρόεδρε, βέβαια η κινητικότητα μέσα στα πανεπιστήμια, οι κατευθυντήριες γραμμές της Λισαβόνας, η κοινωνία της γνώσης, όλα όσα συμβαίνουν παγκόσμια δεν μπορούν να αφήσουν την ανώτατη εκπαίδευση έξω από αυτές τις διεργασίες.
Η ανώτατη εκπαίδευση δεν είναι ούτε λύκειο ούτε γυμνάσιο. Και η Κυβέρνηση δεν θεωρεί ότι είναι ένα είδος από κεκτημένη ταχύτητα εκπαίδευσης που όλος ο κόσμος πηγαίνει εκεί, δεν ξέρουμε πότε τελειώνει, πότε μπαίνει, τι μαθαίνει κ.ο.κ.
Έχουμε το εξής φαινόμενο: Στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουμε από είκοσι μέχρι είκοσι τεσσάρων ετών αποφοίτους πανεπιστημίου με 1,6% ανεργία, από είκοσι πέντε μέχρι είκοσι εννέα ετών με 2,6% ανεργία και στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουμε αντίστοιχα 12,3% και 16,5% ανεργία.
Τι είναι το πανεπιστήμιο; Ανταποκρίνεται σ’ αυτά που ζητάει η αγορά εργασίας; Όχι. Κατ’ αρχήν, το πανεπιστήμιο έχει τη δική του αυταξία, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Δεν μπορεί να υπάρχει, όμως, υπεύθυνη Κυβέρνηση και υπεύθυνες πολιτικές ηγεσίες που να αγνοούν τι ζητάει η αγορά εργασίας άπαξ και η ανεργία είναι διαρθρωτική, όταν έχουμε μια τεράστια μάζα ανθρώπων που δεν μπορούν να βρουν δουλειά και έχουμε θέσεις υψηλοτάτου επιπέδου, τις οποίες δεν έχουμε ανθρώπους να τις καταλάβουν.
Δεν πρέπει να ανταποκριθούμε στα νέα αντικείμενα; Δεν πρέπει να βάλουμε κανόνες; Βεβαίως, η δωρεάν παιδεία και στην ανώτατη εκπαίδευση υπάρχει και για όλους. Και η Κυβέρνηση, κύριε Αλαβάνο, δεν μιλάει για δωρεάν παιδεία για τους έχοντες ή τους μη έχοντες. Αλλά αυτή δεν είναι ουσία ανταποδοτική; Δεν είναι επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό; Δεν πρέπει δηλαδή αυτοί οι άνθρωποι να έχουν σωστές γνώσεις, να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες για όλα τα επίπεδα –μεταπτυχιακά, διδακτορικά- και να αποδώσουν ως πολίτες της χώρας τους; Αυτό είναι προφανές.
Εξεπλάγην όταν μου είπατε, κύριε Παπανδρέου, ότι επιστρέφω τους φακέλους στα πανεπιστήμια. Βεβαίως τους επιστρέφω όλους τους παράνομους φακέλους και όχι μερικούς. Η ηγεσία σας μου άφησε στο Υπουργείο χίλιους πενήντα φακέλους, με πλήθος ενστάσεων. Και ορθώς δεν προχώρησε σε διευθέτηση προ των εκλογών διότι υπήρχαν προβλήματα. Ο νόμος ορίζει ότι το Υπουργείο έχει τον έλεγχο νομιμότητας. Και θα πω για δεύτερη φορά ότι θα τον έχουμε μέχρι τέλους τον έλεγχο νομιμότητας.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Νομιμότητας, όχι σκοπιμότητας. Εσείς κάνετε σκοπιμότητες.

ΜΑΡΙΕΤΤΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Νομιμότητας και όχι σκοπιμότητας.
Τα γνωστικά αντικείμενα, τα προγράμματα σπουδών, όλα ρυθμίζονται από τα ίδια τα πανεπιστήμια. Οι θέσεις δε που δώσαμε στα πανεπιστήμια από το 2004 μέχρι σήμερα, είναι διπλάσιες απ’ αυτές που είχαν δοθεί στην αμέσως προηγούμενη περίοδο. Και βεβαίως, κάναμε συμφωνίες με όλα τα πανεπιστήμια για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων τετραετούς διάρκειας.
Επομένως, κύριε Παπανδρέου, εγώ δεν έχω ούτε φίλους στα πανεπιστήμια ούτε συγγενείς ούτε συνεργάτες που θέλω να τακτοποιήσω. Εγώ παρακολουθώ τον έλεγχο νομιμότητας προσωπικώς και θα συνεχίσω να τον παρακολουθώ. Αν επιθυμείτε και μας το επιτρέπουν τα προσωπικά δεδομένα, να σας φέρω και τους φακέλους που επιστρέφονται, για να δείτε τι συμβαίνει. Δεν χρειάζεται να τα γράψουν μόνο οι εφημερίδες. Συμβαίνει ότι μειοψηφίες δημιουργούν κακή εικόνα στα πανεπιστήμια.
Τα πανεπιστήμιά μας, όμως, παρ’ όσα κακά ακούστηκαν εδώ μέσα σήμερα από όλη σχεδόν την Αντιπολίτευση, έχουν και εξαιρετικά στελέχη και διακεκριμένα στελέχη που στη συνεργασία τους σε όλο τον κόσμο διαπρέπουν. Πάσχουν σε ένα σημείο, στη συλλογική δράση, στους κανόνες, στην εφαρμογή τους.
(Στο σημείο αυτό την Προεδρική Έδρα καταλαμβάνει η Πρόεδρος της Βουλής κα ΑΝΝΑ ΜΠΕΝΑΚΗ-ΨΑΡΟΥΔΑ)
Γιατί έγινε αυτό και πώς έμαθαν να λειτουργούν έτσι; Το αφήνω στο ακροατήριο. Κρατώ μόνο ένα πράγμα το οποίο είναι σημαντικό. Όλοι αντιλαμβανόμεθα ότι υπάρχουν προβλήματα ανταπόκρισης στο ευρωπαϊκό και διεθνές γίγνεσθαι, όλοι καταλαβαίνουμε ότι το πανεπιστήμιο είναι χώρος έρευνας και εκπαίδευσης και όλοι προσβλέπουμε στο μέλλον, θέλοντας τα πανεπιστήμιά μας –και τα Ανώτατα Τεχνολογικά Ιδρύματα, για τα οποία προτείνουμε να φαίνονται μέσα στο Σύνταγμα ότι ανήκουν στην ανώτατη εκπαίδευση- να μπορούν να αποδώσουν τα μέγιστα για μας, γιατί η κοινωνία της γνώσης, η κοινωνική συνοχή είναι η μεγαλύτερη δύναμη της χώρας. Φυσικά, αυτό θα έχει και οικονομικό αποτέλεσμα χωρίς καμία αμφιβολία.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα τα πούμε ξανά για την παιδεία, αλλά θέλω να επαναλάβω ένα πράγμα. Ουδέποτε στην ιστορία της χώρας είχε ανοίξει τέτοια ευκαιρία για διάλογο για όλα τα θέματα στα ζητήματα παιδείας. Και γι’ αυτό υπάρχουν απόλυτες αποδείξεις.
Κάθε άλλο σχόλιο αποτελεί πρόσχημα. Μπορεί να πει οποιοσδήποτε ότι αρνείται όλα όσα λέμε, μπορεί να πει οποιοσδήποτε ότι δεν τα λέμε καλά και ότι έχει προτάσεις, αλλά ότι οι πόρτες αυτού του Υπουργείου δεν υπήρξαν ορθάνοικτες και ότι δεν ενημερώνεστε και για την παραμικρή νομοθετική πρωτοβουλία εγκαίρως, δεν μπορείτε να το πείτε. Ενημερώνεστε προσωπικώς οι ηγεσίες και όλη η ιεραρχία που είναι υπεύθυνη για τα ζητήματα παιδείας. Ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (¶ννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Το λόγο έχει ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως κ. Κωνσταντίνος Καραμανλής για να δευτερολογήσει.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ (Πρόεδρος της Κυβέρνησης): Κυρία Παπαρήγα, άκουσα με προσοχή τα όσα είπατε και έχω να θέσω μια σειρά από συγκεκριμένα ερωτήματα, γιατί οι γενικές αποστροφές δεν βοηθούν.
Ερώτημα πρώτον: Διαφωνείτε ότι είναι ανάγκη να αλλάξουν τα πράγματα; Κανείς –πάντως όχι εγώ- δεν ισοπεδώνει τη σημερινή κατάσταση στα πανεπιστήμια, αλλά υπάρχουν πολλά κακώς κείμενα που πρέπει να βελτιωθούν. Αυτό είναι μια πρώτη αρχή. Να συμφωνήσουμε έστω σ’ αυτό.
Ερώτημα δεύτερο: Διαφωνείτε με την αυτοτέλεια των πανεπιστημίων -γιατί άκουσα πολλές επικριτικές αποστροφές στην ομιλία σας- την οποία πρώτα από όλα ζητούν τα ίδια για να έχουν μια στοιχειώδη ευελιξία αντιμετώπισης των σημερινών υπεργραφειοκρατικών φαινομένων; Διαφωνείτε με την αξιολόγηση; Μα, αυτό είναι στοιχειώδες ποιοτικό κριτήριο και μάλιστα οργανισμών, που σε τελική ανάλυση λειτουργούν και θα λειτουργούν με τα χρήματα των φορολογουμένων. Διαφωνείτε με την ανάγκη να αντιμετωπιστεί το θέμα του ασύλου; Αυτό είναι ένα τεράστιο θέμα που δυστυχώς σε πολλές περιπτώσεις έχει παραποιηθεί, έχει διαστρεβλωθεί με πράξεις που στρέφονται κατά της ελευθερίας, κατά της εκπαίδευσης, κατά των ατομικών δικαιωμάτων, κατά της δημόσιας περιουσίας, σε τελική ανάλυση κατά της ίδιας της έννοιας του ασύλου.
Ενοχλείστε –αυτό ήταν σαφές στην ομιλία σας- με την προοπτική συνεργασίας των πανεπιστημίων και της αγοράς, της παραγωγής. Προφανώς αυτή η άποψη απορρέει από τη γενικότερη προκατάληψη δαιμονοποίησης των επιχειρήσεων.
Θέλω να το ξεκαθαρίσω αυτό. Εμείς, δεν τις θεοποιούμε, αλλά ξέρουμε ότι είναι μια πραγματικότητα. Αυτός είναι ο πραγματικός κόσμος και πάντως απ’ αυτή την πραγματικότητα πρέπει να βρούμε τους τρόπους να αντλήσουμε τη μέγιστη δυνατή ωφέλεια για τους νέους μας, για την εθνική οικονομία, για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.
¶κουσα επίσης, με προσοχή όσα είπατε εναντίον της δυνατότητας ίδρυσης μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών ΑΕΙ. Θέλω να ρωτήσω και εδώ κάποια πράγματα και περιμένω ειλικρινείς απαντήσεις για να προχωρήσουμε το διάλογο παραπέρα.
Πρώτον, σε ποια χώρα τα μη κρατικά πανεπιστήμια εκτόπισαν τα δημόσια;
Δεύτερον, γιατί να αναγνωρίζονται πτυχία ιδιωτικών πανεπιστημίων που λειτουργούν στο εξωτερικό και να μη γίνεται αυτό, αν τα ίδια πανεπιστήμια λειτουργούν εδώ και προσφέρουν στη χώρα μας;
Τρίτον, ποια εξήγηση μπορεί να δοθεί στο γεγονός ότι αναγνωρίζεται η λειτουργία ιδιωτικών σχολείων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης που είναι υποχρεωτική και όχι τριτοβάθμιας που δεν είναι υποχρεωτική;
Τέταρτον, είναι ή δεν είναι θετικό το γεγονός ότι θα υπάρχουν ακόμα περισσότερες θέσεις σπουδών και ακόμα περισσότεροι πόροι για τους φοιτητές των κρατικών πανεπιστημίων;
Πέμπτον, γιατί να αφήσουμε να συνεχίζεται η αιμορραγία συναλλάγματος από τους νέους μας που σπουδάζουν στο εξωτερικό; Γιατί με απλά λόγια να χρηματοδοτούμε θέσεις εργασίας στο εξωτερικό και όχι εδώ, στον τόπο μας;
Είναι προφανές ότι στο θέμα αυτό υπάρχουν κάποιες παρεξηγήσεις από κάποιες πλευρές -και δεν αναφέρομαι, το δηλώνω ρητά και κατηγορηματικά, ούτε στο Κομμουνιστικό Κόμμα, ούτε σε κάποιο άλλο κόμμα ή συλλογικό φορέα- και υπάρχουν ενδεχομένως και σκοπιμότητες. Υπάρχει σύγχυση ή απόπειρα δημιουργίας σύγχυσης, γιατί η ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων δεν σημαίνει περιορισμό των κρατικών πανεπιστημίων, δεν σημαίνει υποβάθμιση των κρατικών πανεπιστημίων. Αντίθετα, εκείνο που επιδιώκεται –και από αυτό ξεκινήσαμε- είναι η αναβάθμιση της ποιότητας της ανώτατης εκπαίδευσης. Αυτός είναι ο στόχος και για την επίτευξη του στόχου αυτού έχουμε υποχρέωση να συμβάλουμε όλοι.
Εκείνο που επιδιώκεται, τόσο με το νόμο-πλαίσιο που προετοιμάζουμε, όσο και με τη δημιουργία μη κρατικών ΑΕΙ, είναι η ενίσχυση της άμιλλας, η ενίσχυση του υγιούς ανταγωνισμού, είναι ο καλύτερος δυνατός εξοπλισμός των πτυχιούχων με εφόδια που χρειάζονται για να πετύχουν στο δρόμο που διαλέγουν, είναι η δημιουργία περισσότερων εκπαιδευτικών επιλογών για τους νέους μας.
Και κάτι ακόμα. Στη χώρα μας τι θέλουμε να κάνουμε; Θα διαμορφώσουμε εμείς το συνταγματικό και νομικό πλαίσιο για την ίδρυση και λειτουργία μη κρατικών πανεπιστημίων ή θα αφήσουμε να επικρατήσουν de facto καταστάσεις; Θα βγούμε μπροστά ή θα παραμείνουμε απαθείς, αδρανείς, σε αυτές τις εξελίξεις;
¶κουσα την ομιλία του Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Το 90% ήταν μία συρραφή ατυχών βερμπαλισμών και ευφυολογημάτων και, βέβαια, γενικευμένης, όπως πάντα δυστυχώς, καταστροφολογίας. Ξέρετε τι αποκαλύπτει αυτό; Απόλυτη ένδεια πρότασης, ένδεια πολιτικής. Δεν έχετε πυξίδα, κύριε Παπανδρέου, δεν έχετε στρατηγική. Αυτή είναι η αλήθεια.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Και δεν με χαροποιεί η αλήθεια αυτή, με θλίβει γιατί είναι αποκαλυπτική του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβάνεστε το ρόλο σας.
Στο τέλος της ομιλίας σας -δηλαδή ούτε το 10%- κάνατε αναφορά σε κάποιους γενικούς άξονες. Τι απεκαλύφθη με την αναφορά σας σε αυτούς τους άξονες; Ξεκινήσατε με τον ατυχή βερμπαλισμό ότι η δική μου ομιλία ήταν μία έκθεση ιδεών. Σε τελική ανάλυση, παρουσιάζοντας αυτούς τους άξονες οι οποίοι εν πολλοίς ταυτίζονται με τις απόψεις που ανέπτυξα, τι σας κάνουν εσάς; Αντιγραφέα της έκθεσης;
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Γιατί η πραγματικότητα είναι -και δεν θα μπω σε ένα-ένα τα θέματα- ότι οι απόψεις που είπατε, είναι πάρα πολύ κοντά σε αυτά που είπα εγώ.
¶κουσα, επίσης, στον επίλογο το περίφημο πυροτέχνημα της πρόσκλησης. Η πρόσκληση είναι για εσάς, κύριε Παπανδρέου, να επανέλθετε στο διάλογο. Γιατί διάλογος υπάρχει, διάλογος στον οποίο είπατε ότι θα ανταποκριθείτε, παρουσιαστήκατε στην αρχή και μετά, με ρηχές προφάσεις, άρον-άρον αποχωρήσατε. Εάν έχετε μετανιώσει, σας καλώ να επανέλθετε, να συμμετάσχετε στη μεγάλη υπόθεση της διαμόρφωσης μιας σύγχρονης εκπαιδευτικής πολιτικής, να αναλάβετε τελικά τις ευθύνες που σας αναλογούν.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Κύριε Παπανδρέου, η πραγματικότητα είναι επί της ουσίας. Συμφωνείτε με την πολιτική μας και, επειδή φοβάστε ότι αυτό δεν σας βολεύει για μικροκομματικούς λόγους, επειδή αυτά που βαθύτερα πιστεύετε δεν τα κάνατε είκοσι τόσα χρόνια ως Κυβέρνηση, καταφεύγετε στο χρεοκοπημένο πια κόλπο της οξύτητας, της ανέξοδης έντασης, της ισοπεδωτικής απαξίωσης. Αυτή είναι η αλήθεια, μια αλήθεια που δεν σας τιμά, αλλά πάντως μία αλήθεια που τη γνωρίζουν όλοι οι πολίτες σε αυτήν τη χώρα, με μία -σε αυτήν τη γενική στρατηγική διαπίστωση που κάνω- αποκαλυπτική, θα έλεγα εκκωφαντική εξαίρεση, την αναφορά σε όσους γράφουν κάτω από 10 και δεν περνούν στο πανεπιστήμιο. Είναι η αναφορά που σας χαρακτηρίζει ως πολιτικό υποστηρικτή της ήσσονος προσπάθειας. Αυτή είναι η πραγματικότητα.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Από την άλλη, βέβαια, μιλάτε για αξιολόγηση, για αξιοκρατία. Είναι εμφανής η προσπάθεια να τους έχετε όλους ευχαριστημένους. Όμως, κύριε Πρόεδρε του ΠΑ.ΣΟ.Κ., οι πολίτες θέλουν ξεκάθαρες θέσεις και όχι θολά ιδεολογήματα. Θέλετε αξιολόγηση και αξιοκρατία, όπως είπατε σήμερα, ή θέλετε ισοπέδωση όλων, όπως επίσης είπατε σήμερα, κατακρίνοντας την απόφαση της Κυβέρνησης να μην μπαίνει στο πανεπιστήμιο κάποιος που έγραψε για 2 ή 3 με άριστα το 20; Σας το έχω ξαναπεί. Ψαρεύετε στα θολά νερά. Και σήμερα δεν ψαρέψατε απλώς, κολυμπήσατε στα θολά νερά, μπήκατε ολόκληρος στα θολά νερά και αυτό δεν είναι πολιτική.
(Όρθιοι οι Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας χειροκροτούν ζωηρά και παρατεταμένα)

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (¶ννα Μπενάκη - Ψαρούδα): Το λόγο έχει η Γενική Γραμματέας και Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Κομμουνιστικού Κόμματος κα Αλέκα Παπαρήγα.

ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ (Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας): Επειδή γνωριζόμαστε καλά μεταξύ μας ως κόμματα, νομίζω ότι σε ορισμένα πράγματα έχει κατακτηθεί μία όχι κοινή λογική, αλλά αναγνώριση του τι εννοεί το κάθε κόμμα, όταν χρησιμοποιεί τον α΄ ή το β΄ όρο.
Παραδείγματος χάρη: Χρησιμοποιήσαμε και εμείς τον όρο «κρατικό, ιδιωτικό, μη κρατικό, αξιολόγηση» κ.λπ. Από διαφορετική αφετηρία χρησιμοποιούμε τους ίδιους όρους. Θα ξεκαθαρίσω, λοιπόν.
Ξέρουμε πάρα πολύ καλά, κύριε Πρωθυπουργέ, ότι ζούμε μέσα στον καπιταλισμό. Εδώ δρα το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος. Και επομένως, είμαστε υποχρεωμένοι να παρεμβαίνουμε σε αυτό το έδαφος. Δεν μπορούμε, όμως, να προσχωρήσουμε στην άποψη, ότι επειδή ζούμε στον καπιταλισμό, θα αλλάξουμε ριζικά τον τρόπο σκέψης και θα προσαρμοστούμε παθητικά σε αυτή την κατάσταση.
Εμείς υποστηρίζουμε να υπάρχει μόνο -και σε όλη την κλίμακα, από τον παιδικό σταθμό, μέχρι και το πανεπιστήμιο- δημόσιος τομέας. Βεβαίως, θα είναι καπιταλιστικός, δεν θα είναι σοσιαλιστικός. Εμείς δεν πιστεύουμε στον τρίτο δρόμο για τον σοσιαλισμό, για να λέμε τέτοια πράγματα. Λέμε να υπάρχει μόνο δημόσιος τομέας. Τουλάχιστον αυτό. Βεβαίως, μέσα στον καπιταλισμό θα υπάρχουν επιχειρήσεις. Και ο δημόσιος τομέας της παιδείας, δεν καταργεί τους ταξικούς φραγμούς, διότι η ταξική κοινωνία υπάρχει. Είναι, όμως, αν θέλετε το minimum, η άμυνα που έχουμε μέσα σε αυτές τις συνθήκες. Και να μην υπάρχει καμία μορφή ιδιωτικής δραστηριότητας. Καμία. Δεν θα είναι ιδανικός αυτός ο δημόσιος τομέας. Θα έχει πολλά από τα χάλια που είχε.
Βεβαίως, παίρνουμε υπόψη και ένα άλλο πράγμα. Ο δημόσιος τομέας της παιδείας, δεν είναι όπως είναι μία κρατική καπιταλιστική επιχείρηση, ή όπως είναι μία ιδιωτική καπιταλιστική επιχείρηση. Μέσα εκεί υπάρχει το εκπαιδευτικό δυναμικό. Υπάρχουν χιλιάδες μαθητές, φοιτητές, σπουδαστές. Υπάρχουν οι γονείς, δηλαδή οι εργαζόμενοι και επομένως, μέσα σ’ αυτό το χώρο η διαπάλη είναι πιο έντονη. Η απόσπαση κατακτήσεων είναι πιο εφικτή απ’ ό,τι μπορεί να είναι η απόσπαση των κατακτήσεων σ’ αυτό που λέμε στην καθαρά καπιταλιστική επιχείρηση.
Απόδειξη, ότι στο παρελθόν υπήρχαν εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις συντηρητικές που είχαν, όμως και προοδευτικά αποτυπώματα. Πάντα, όταν το κίνημα ήταν ισχυρό, αποτύπωνε ως κατάκτηση και θετικά πράγματα, τα οποία στην πορεία ακυρώνονταν, αποδυναμώνονταν κ.λπ. Επομένως, δεν θα πάμε σ’ αυτή τη λογική, που τάχα βρίσκετε αντίφαση σε μας, ότι αφού είμαστε μέσα στον καπιταλισμό, το μόνο που θα νοιαστούμε είναι να έχουμε μία παρεμβασούλα στο πώς θα ελέγχει το κράτος την ιδιωτική παιδεία.
Εμείς, λοιπόν, παλεύουμε μόνο για δημόσια παιδεία. Δωρεάν. Το περιεχόμενό της θα υπηρετεί, κατά βάση, τις κυρίαρχες ιδέες του συστήματος. Τουλάχιστον να είναι δωρεάν. Πώς να σας το πω; Προκαλούμε την ελάφρυνση του βάρους που σηκώνει η εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα. Θα μου πείτε, μα, είναι ουτοπία αυτό που λέτε, διότι σήμερα οι επιχειρηματίες μπαίνουν πιο ανοικτά και στον τομέα της παιδείας. Μία πάλη κάνουμε. Θέλουμε να δυσκολέψουμε τους επιχειρηματίες. Ε, τι να κάνουμε; Αυτή είναι η θέση μας. Δεν υπάρχει αντίφαση σε αυτό. Η όποια αντίφαση υπάρχει, είναι ζήτημα συσχετισμού δύναμης. Εμείς, δεν είμαστε ΠΑ.ΣΟ.Κ., να λέμε ότι είμαστε σοσιαλιστές.
(Γέλωτες από την Πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Εκεί να βρείτε φραστικές αντιφάσεις, εμείς δεν έχουμε. Έχουμε αντιφάσεις, ναι, αλλά είναι ο συσχετισμός δύναμης που τις προκαλεί. Δεν θέλουμε να παραδοθούμε πλήρως στους νόμους της αγοράς. Τους αντιπαλεύουμε, όσο μπορούμε. Και είναι θέμα του λαού να άρει αυτές τις αντιφάσεις, όταν το αποφασίσει. Ποιος σας είπε ότι είμαστε εναντίον της αξιολόγησης και του Υπουργείου Παιδείας και του έργου της εκάστοτε κυβέρνησης και της δικής μας αξιολόγησης και της αξιολόγησης των πανεπιστημίων;
Εμείς, το λέμε αυτό; Εμείς λέμε το εξής πράγμα. Όλο το σύστημα αξιολόγησης που έχετε, είναι υποταγμένο στους νόμους της αγοράς. Θα αξιολογούνται τα πανεπιστήμια, για να ταξικοποιούνται και να κατηγοριοποιούνται. Και να σας πω και κάτι άλλο, κυρία Υπουργέ; Και εμένα με απασχολεί το ζήτημα, παραδείγματος χάρη, στις συνθήκες της κοινωνίας που εμείς παλεύουμε, ποια πρέπει να είναι τα κριτήρια αξιολόγησης της παιδείας;
Δεν είναι εύκολο. Και αυτά ξέρετε δεν κρίνονται ανά τετραετία. Δεν είναι εύκολο. Είναι σύνθετο ζήτημα η αξιολόγηση. Αυτή η απόδοση εν πάση περιπτώσει της παιδείας. Αυτό σχετίζεται με ολόκληρη τη λειτουργία της κοινωνίας, της οικονομίας, τα αποτελέσματα και την προώθηση της έρευνας, το μορφωτικό επίπεδο, το επιστημονικό επίπεδο. Είναι πολλά ζητήματα. Αυτά δεν λύνονται έτσι εύκολα. Εμείς παλεύουμε για το σοσιαλισμό και σας λέω ειλικρινά, αν μου πείτε τώρα, στις σημερινές συνθήκες ποια πρέπει να είναι η αξιολόγηση, δεν μπορώ να σας πω εύκολα ένα σύστημα αξιολόγησης. Τα μελετάμε και στο κόμμα. Αλλά δεν μπορώ να σας πω εύκολα ένα σύστημα αξιολόγησης. Αλλά ωστόσο έχουμε ξεκάθαρο ότι αυτό που προτείνετε είναι αξιολόγηση η οποία ωφελεί την ακόμα μεγαλύτερη ένταξη των πανεπιστημίων στους νόμους της αγοράς. Και γι’ αυτό το απορρίπτουμε. Τι να κάνουμε δηλαδή;
Επομένως μιλάμε για δημόσια δωρεάν παιδεία. Όχι το ιδανικό που εμείς θα θέλαμε αλλά αυτό είναι το ζήτημα. Να σας κάνω και μια άλλη ερώτηση. Λέτε για παράδειγμα ότι τα πανεπιστήμια πρέπει να βγάζουν πτυχιούχους που θα μπορούν να βρίσκουν δουλειά. Βεβαίως, πέρα από το ότι η επιστήμη έχει την αξία της, την ανάπτυξη της προσωπικότητας κτλ -ας μην πω όλες αυτές τις γενικότητες που είναι και λίγο βαρετές όταν επαναλαμβάνονται- βεβαίως η μια πλευρά είναι το επάγγελμα. Μπορείτε να μου πείτε εσείς πώς μπορείτε να κάνετε τον προγραμματισμό των επαγγελμάτων μέσα σε μια κοινωνία η οποία και τυπικά δεν έχει προγραμματισμό; Και από τη φύση δεν μπορεί η κοινωνία την οποία εσείς υπηρετείτε να έχει προγραμματισμό. Μπορείτε να μου πείτε λοιπόν; Εδώ έχει καταργηθεί ακόμα και ο κλαδικός προγραμματισμός. Είναι οριζόντιος, όπως λέγεται. Κατά επιχείρηση. Μπορείτε να μου πείτε πώς θα προγραμματίσετε εσείς και με ποια κριτήρια τι επαγγέλματα χρειάζονται;
Κοιτάξτε να δείτε. Βεβαίως είμαστε αντίθετοι στο να επιβάλλεις στο μαθητή, τον φοιτητή και τον σπουδαστή τι επάγγελμα θα επιλέξει. Αυτό δεν είναι εύκολο. Ωστόσο ο έννοια του προγραμματισμού έχει και μια έννοια καθοδήγησης. Να σας πω ένα παράδειγμα. Όταν πήγε ο Γκαγκάριν στο φεγγάρι και όταν και ο ¶ρμστρονγκ περπάτησε στο φεγγάρι είμαι βέβαιη ότι όλοι θα ήθελαν να γίνουν αστροναύτες. Φυσικό είναι αυτό. Έτσι είναι οι νέοι άνθρωποι. Σήμερα μπορεί όλοι να θέλουν να γίνουν τέρατα για να τραγουδήσουν στην τηλεόραση. Lordi. Αυτά είναι φυσιολογικά πράγματα στους νέους και δεν μπαίνουν σε στενό προγραμματισμό. Και η πιο προγραμματισμένη κοινωνία δεν μπορεί να επιβάλλει τόσες θέσεις εκεί και τόσες αλλού. Αλλά ένας γενικός επιτελικός προγραμματισμός πρέπει να υπάρξει. Για πείτε μου εσείς τι προγραμματισμό κάνετε; Πόσους φιλόλογους θέλετε, πόσους μαθηματικούς, πόσους χημικούς; Δεν μπορείτε να τον κάνετε αυτόν τον προγραμματισμό. Θα τον κάνει το κάθε πανεπιστήμιο με τους νόμους της αγοράς.
Και τέλος, κύριε Παπανδρέου, αν δεν καταλάβατε τι είπαμε σας συμπαρίσταμαι. Ειλικρινά. Αν καταλάβατε όμως μην κάνετε το άσπρο, μαύρο. Και θα πιάσω μόνο μια πλευρά γιατί δεν έχω χρόνο. Είπατε ότι τα σχολεία που προτείνατε, με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, θα είναι της αυτοδιαχείρισης, της λαϊκής συμμετοχής. Εκεί ο λαός θα αποφασίζει τοπικά.

ΑΝΝΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ: Ειρωνεύεστε;

ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ (Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας): Δεν ειρωνεύομαι. Το λέω πολύ σοβαρά. Και έχω διαβάσει και τις θέσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ. για τα σχολεία και την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

ΑΝΝΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ: Δεν έχετε το ανάλογο ύφος.

ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ (Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας): Θα πω κάτι που το έχω ξαναπεί απ’ αυτό το Βήμα στον κ. Παπανδρέου. Είναι άλλο πράγμα να υπάρχουν όργανα κοινωνικού λαϊκού ελέγχου ανεξάρτητα από οποιαδήποτε κρατική δομή –και σας διαβεβαιώ αυτό το εννοώ και σήμερα και αύριο και όχι μόνο στις συνθήκες του καπιταλισμού- όργανα κοινωνικού και λαϊκού ελέγχου αποδεσμευμένα από την κρατική τους δομή που πρέπει τοπικά να ελέγχουν -και εδώ είναι ένα σημείο κλειδί- και άλλο αυτό που είπε ο κ. Παπανδρέου ότι όλος ο κόσμος τοπικά, δηλαδή οι επιχειρηματίες, οι γονείς, οι μαθητές, οι δάσκαλοι θα διαμορφώνουν το πρόγραμμα του σχολείου. Και κεντρικά όπως έχω διαβάσει θα υπάρχει ένας γενικός σχεδιασμός. Πάμε για κατηγοριοποίηση και εμείς προσθέτουμε ταξικοποίηση σχολείου και για διάσπαση της αναγκαιότητας ενιαίου προγράμματος διδασκαλίας που δεν μπορεί να διαφοροποιείται στην Κόρινθο από το Κιάτο, στην Φλώρινα από τα Χανιά.
Είναι άλλο πράγμα πως λειτουργεί το σχολείο, πως αναπτύσσεται η πρωτοβουλία, η ομαδική εργασία. Εδώ πρόκειται για ένα μοντέλο, το οποίο, όπως έχω διαβάσει, χωρίς να έχω απόλυτη εμπιστοσύνη, ήδη στις Ηνωμένες Πολιτείες υπάρχει προβληματισμός ότι έχει αποτύχει. Και εν πάση περιπτώσει στις ΗΠΑ πέρα από το πολιτικό ζήτημα –δεν το βάζω τώρα αυτό- είναι μια τεράστια χώρα με ξεχωριστές πολιτείες, με σχετική αυτονομία κ.λπ.. Σε αυτήν, όμως, την Ελλάδα το σχολείο πέρα από το πολύ γενικό, τι θα είναι τοπικά; Θα αποφασίζει η τοπική κοινωνία το περιεχόμενο των μαθημάτων και θα κρίνει τους καθηγητές; Και επιπλέον δεν υπάρχει κοινωνία των πολιτών. Δηλαδή, οι κ.κ. Λάτσης, Κόκαλης και Βαρδινογιάννης είναι ίδιοι με αυτόν που δουλεύει στη ναυπηγοεπισκευαστική; Και εννοώ στα ζητήματα των αποφάσεων. Έχουν την ίδια βαρύτητα και θα κάτσουν μαζί με τον εργάτη τους ή με τον κλητήρα τους ή με την καθαρίστρια και θα αποφασίζουν όλοι ισότιμα ως κοινωνία των πολιτών;
Πού τα βρήκατε αυτά; Μα, ούτε στο σοσιαλισμό, όπως τον βλέπουμε εμείς, που είναι μια μεταβατική κοινωνία, που έχει κοινωνική διαφοροποίηση δεν μπορεί να γίνει έτσι ακριβώς. Δηλαδή, τι είναι αυτή η κοινωνία των πολιτών; Είμαστε όλοι ίσοι;

ΑΝΝΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ: Είναι έκφραση...

ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ (Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας): Για και χαρά σας, κυρία Διαμαντοπούλου. Αυτά δε μας τα δείξατε τόσα χρόνια. δηλαδή, την κοινωνία των πολιτών. Είκοσι χρόνια ήσασταν στην Κυβέρνηση.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (¶ννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και Πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. κ. Παπανδρέου έχει το λόγο για να δευτερολογήσει.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ (Αρχηγός Αξιωματικής Αντιπολίτευσης): Φίλες και φίλοι, πολύ μικρή θα ήταν η φιλοδοξία μου, κύριε Καραμανλή, αν ήταν να σας αντιγράψω.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
Σε ό,τι αφορά δε το κολύμπι το ξέρουμε και στα βαθιά νερά , ενώ εσείς καθημερινά πνίγεστε σε μια σταγόνα νερό.
Αγωνιάτε και θέλετε σήμερα να ταυτίζετε τις θέσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ. με τις δικές σας, όταν για τόσα χρόνια για όλα έφταιγε το ΠΑ.ΣΟ.Κ.. Τώρα το ΠΑ.ΣΟ.Κ. έρχεται για σας με τις θέσεις του ως ένα σωσίβιο για να σκεπάσετε τα δικά σας λάθη.
Αλλά μη νομίζετε ότι θα είναι ένα ουσιαστικό σωσίβιο, κύριε Καραμανλή, γιατί προσπαθείτε και σε άλλους να ταυτιστείτε με τις πολιτικές μας, όπως και στην εξωτερική πολιτική, αλλά στην ουσία, στην πράξη έχετε τελείως διαφορετική λογική, αντίληψη, αρχές και αξίες από μας το προοδευτικό, πατριωτικό κίνημα που λέγεται ΠΑ.ΣΟ.Κ..
Φίλες και φίλοι, σε ό,τι αφορά την κυρία Παπαρήγα, θέλω να πω ότι μας ενώνουν κοινές ανησυχίες, αν θέλετε και αγωνίες για τον εργαζόμενο, για το μισθωτό, για το νέο. Μας ενώνουν και πολλές παραδόσεις και αγώνες του παρελθόντος. Σήμερα θα έπρεπε να μας ενώνει η άρνησή μας μιας δεξιάς πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)

Μίλησα για την εξωτερική πολιτική.
../..
Ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (¶ννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Το λόγο έχει ο Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς για να δευτερολογήσει.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΛΑΒΑΝΟΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Το πρώτο σημείο που θέλω να θέσω, κυρία Πρόεδρε, είναι ότι η μη παρουσία του Πρωθυπουργού στις συνεδριάσεις της Βουλής, έχει ως αποτέλεσμα συζητήσεις οι οποίες έχουν ένα σοβαρότατο αντικείμενο να γίνονται «κουρελού» τελικά, δηλαδή μπαίνουν μια σειρά ζητήματα που θέλουν πρωθυπουργική απάντηση.
../..
Το δεύτερο θέμα που θέλω να θέσω -μένω στα ζητήματα της ανώτατης εκπαίδευσης- είναι ότι περιμένω μία απάντηση από τον κύριο Πρωθυπουργό. Δεν την πήρα στη δευτερολογία του. Ελπίζω να τριτολογήσει και να πάρουμε μία απάντηση για το ότι η Κυβέρνηση δεν θα φέρει κατά τη διάρκεια του Θερινού Τμήματος της Βουλής και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, που δεν λειτουργούν τα πανεπιστήμια, προτάσεις για αλλαγή του νόμου-πλαισίου, όπως έκανε πέρυσι με τα νομοσχέδια για τη διά βίου εκπαίδευση, ή για την αξιολόγηση, ή για άλλα ζητήματα. Αφορά στον Καταστατικό Χάρτη λειτουργίας των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.
Ξέρουμε ότι σήμερα τα των σχολών είναι κατειλημμένες από τους φοιτητές. Ξέρουμε ότι η Πανελλήνια Ομοσπονδία Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού δικαιολογημένα κάνει προωθημένες κινητοποιήσεις και ανακοίνωσε απεργία διαρκείας. Εάν δεν θέλει η Κυβέρνηση να ρίξει λάδι στη φωτιά, θα πρέπει σήμερα να αναλάβει τη δέσμευση ο Πρωθυπουργός ότι αναθεωρήσεις στον Καταστατικό Χάρτη των πανεπιστημίων δεν μπορούν παρά να γίνουν μόνο από την ολομέλεια της Βουλής και όχι στο Θερινό Τμήμα, γιατί είναι πολλά και βασικά τα ζητήματα, τα οποία βέβαια δεν καλύπτονται από τις γενικές αναφορές για διαφάνεια, για άμιλλα τις οποίες έκανε ο Πρωθυπουργός ως στοιχεία της νέας παρέμβασης στο νόμο-πλαίσιο.
Το τρίτο σημείο που θα ήθελα να αναφέρω, επειδή έκανε λόγο και η Υπουργός, είναι τα ζητήματα αξιολόγησης. Η αξιολόγηση αυτή είναι συγκεκριμένα φορτισμένη και είναι ενταγμένη σε μία γενικότερη παρέμβαση που υπάρχει από τη γενική συμφωνία για το εμπόριο στις υπηρεσίες, από τις διαδικασίες της Μπολόνια κ.λπ., δηλαδή της προσαρμογής των πανεπιστημίων μονόπλευρα και αποκλειστικά στην παραγωγή απασχολήσιμων και στην προώθηση αυτής της ευλύγιστης αγοράς εργασίας πανεπιστημίου και στη σχέση τελικά πανεπιστημίου με τις προδιαγραφές που βάζει η ιδιωτική επιχείρηση. Και αυτή την αξιολόγηση πολύ περισσότερο όταν παίρνει χαρακτήρα εξωτερικό στο πανεπιστήμιο, δεν την δεχόμαστε. Με κανένα τρόπο δεν τη δεχόμαστε και είναι μέσα στα πλαίσια αυτής της φιλοσοφίας.
¶λλο δεχόμαστε εμείς και άλλο ζητάμε. Εμείς ζητάμε πανεπιστήμιο ανοικτό στην κοινωνία. Ζητάμε πανεπιστήμιο διαφανές. Ζητάμε πανεπιστήμιο –και νομίζω ότι και οι ίδιοι οι πανεπιστημιακοί το ζητάνε αυτό- που θα δίνει όλα τα στοιχεία με τον τρόπο που οργανώνει τα μαθήματα, με το καθηγητικό προσωπικό, με την ένταξη των αποφοίτων στην αγορά εργασίας, με την ποιότητα της έρευνας. Όλα αυτά τα ζητήματα τα οποία μπορεί να τα αυτοργανώσει και να καλύπτονται από μια σειρά στατιστικά στοιχεία και παρατηρήσεις, τις οποίες μπορεί το ίδιο το πανεπιστήμιο μέσα στα πλαίσια του σεβασμού και της στήριξης της αυτοτέλειάς του, να κρατήσει.
Το τέταρτο σημείο που θέλω να αναφέρω είναι διάφορες αλλαγές όπως για παράδειγμα το χρονικό όριο, που είπατε, για να πάρει κανείς το πτυχίο στις προπτυχιακές σπουδές, στις σπουδές πρώτης βαθμίδας.
Κυρία Υπουργέ, με την ιδιότητά σας ως ψυχιάτρου -όχι με την ιδιότητά σας ως στελέχους της Νέας Δημοκρατίας- καταλαβαίνετε, πιστεύω, πολύ περισσότερο από όλους εμάς τι σημαίνει εφηβεία, τι σημαίνει φεύγω από το σπίτι, τι συμβολικό χαρακτήρα έχει το πέμπτο πτυχίο και μπαίνω μόνος μου μέσα στη ζωή, τι δυσκολίες υπάρχουν για τα παιδιά, πόσα παιδιά δυσκολεύονται να κάνουν αυτό το βήμα, πόση στήριξη πρέπει να έχουν από την πολιτεία, από το πανεπιστήμιο, από φορείς που μπορεί να τους χρησιμοποιήσουν. Και θα μπορούσε να βγει μία απόφαση «αποφασίζομεν και διατάσσομεν, εάν έχασες δύο χρόνια είσαι εκτός ανώτατης εκπαίδευσης». Πόσους πολλούς αξιόλογους επιστήμονες θα είχαμε αν αυτοί που έχασαν μια τάξη στο λύκειο ή έχασαν τρία χρόνια μέσα στα πανεπιστήμια δεν είχαν πάρει τα πτυχία τους και δεν συμμετείχαν στην επιστημονική και κοινωνική ζωή; Ρωτήστε τον εαυτό σας και απαντήστε με την επιστημονική σας ιδιότητα. Πιστεύω ότι θα φθάσετε σε εντελώς διαφορετικά συμπεράσματα.
Το πέμπτο σημείο που θέλω να αναφέρω έχει σχέση με την αγορά εργασίας και πως τα πανεπιστήμια φταίνε για το ότι δεν απασχολούνται οι πτυχιούχοι, για την ποιότητα των σπουδών και τα επαγγελματικά προσόντα που πήραν. Προς Θεού! Έλεος! Στην Ελλάδα έχουμε ανεργία, ανεργία πτυχιούχων, ένα νέο φαινόμενο που μαζί με την Ιταλία είναι το διπλάσιο από αυτό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι στο 12% απέναντι στο 6% της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και η ανεργία αυτών των πτυχιούχων -πολλοί από τους οποίους έρχονται με master και διδακτορικά από χώρες και από προωθημένα πανεπιστήμια του εξωτερικού- δεν οφείλεται στο ότι δεν είναι καλά τα προσόντα τους. Οφείλεται στο ότι θέλουμε ένα μοντέλο φτηνής εργασίας, το οποίο θα ανταγωνιστεί τη γειτονική μας Βουλγαρία και τη γειτονικής μας Ρουμανία.
Και το θέμα δεν είναι να προσαρμοστεί το πανεπιστήμιο στην αγορά. Το θέμα είναι η αγορά να προσαρμοστεί στο πανεπιστήμιο και να επιδιώξουμε να κινήσουμε τις δυνάμεις εκείνες για ένα μοντέλο ανάπτυξης που θα στηρίζεται στην υψηλή ποιότητα εργασίας, στην τεχνολογία, στην έρευνα, που θα μπορεί να απορροφήσει και τους μεταπτυχιακούς του Πολυτεχνείου και τους μεταπτυχιακούς του εξωτερικού και τους μεταπτυχιακούς της Κρήτης και όλων των πανεπιστημίων.
Το έκτο σημείο που θα ήθελα να θέσω, κυρία Πρόεδρε, έχει σχέση μ' αυτό το επιχείρημα το πρωτοφανές που άκουσα και από τα δύο κόμματα και που αφορά στα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών.
Το άκουσα και από εσάς κυρία Υπουργέ και δεν το περίμενα. Λένε ότι έχουμε τα κέντρα ελευθέρων σπουδών, τα οποία συνεργάζονται με ξένα πανεπιστήμια, δεν μπορούμε καθόλου να επέμβουμε –ερωτηματικό, γιατί δεν μπορούμε να επέμβουμε- και άρα θα πρέπει να μπει μία τάξη και να γίνει όλο το σύστημα οργανωμένα και άρα να συνταγματοποιήσουμε τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Μα, σας το είπα και το ξαναλέω. Εάν λειτουργούν αυτά τα υβρίδια ιδιωτικών επιχειρήσεων με ξένα πανεπιστήμια προσανατολισμένα στην εισροή πόρων από τρίτες χώρες χωρίς δικούς τους θεσμούς και αξιόπιστες δυνάμεις στον πανεπιστημιακό χώρο είναι γιατί τους έχει δώσει άδεια ο Υπουργός Εμπορίου.
Κύριε Σιουφα εσείς μπορείτε να παίξετε μεγάλο ρόλο. Δεν τον έπαιξε ο κ. Χρυσοχοϊδης παλιά. Εσείς ως Υπουργός Ανάπτυξης και Εμπορίου εάν άρετε την άδεια στα διάφορα ΚΕΣ που συνεργάζονται με ξένα πανεπιστήμια, το πρόβλημα εξαφανίζεται και ουδέν ευρωπαϊκό δικαστήριο μπορεί να παρέμβει.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΙΟΥΦΑΣ (Υπουργός Ανάπτυξης): Δεν χορηγεί το Υπουργείο Ανάπτυξης καμία άδεια.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΛΑΒΑΝΟΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Με άδεια του Υπουργείου Ανάπτυξης λειτουργούν αυτά και δεν έχουμε καμία υποχρέωση…

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΙΟΥΦΑΣ (Υπουργός Ανάπτυξης): Όχι, κύριε Πρόεδρε. Βεβαιώνω δημόσια την Εθνική Αντιπροσωπεία, δεν υπάρχει καμία άδεια.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΛΑΒΑΝΟΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Δεν υπάρχει καμία υποχρέωση απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση να λειτουργούν αυτά, διότι ο κανόνας της επικουρικότητας δίνει τη δυνατότητα -σήμερα τουλάχιστον μέχρι να έχουμε καινούργιο Ευρωσύνταγμα, αν θα περνούσε σαν το παλιό, σαν την πρόταση που υπήρχε- σε κάθε χώρα να είναι αυτή που δίνει άδειες σε οποιοσδήποτε εκπαιδευτικό ίδρυμα από νηπιαγωγείο μέχρι ίδρυμα που παρέχει μεταπτυχιακά.
Να τελειώσω για το βασικό ζήτημα. Αυτήν τη στιγμή είμαστε σε μια μεγάλη πάλη ανάμεσα όχι στα κρατικά πανεπιστήμια, αλλά στο δημόσιο χαρακτήρα, δηλαδή σε πανεπιστήμια που ανήκουν στον κοινωνικό δημόσιο χώρο, είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και έχουν αυτονομία, αυτοτέλεια, ελευθερία στη δράση τους. Δεν είναι υποταγμένα σε εντολές, οι οποίες δίνονται από την κρατική εξουσία αν θα κρατήσουν αυτόν το δημόσιο χαρακτήρα ή αν θα παραδώσουμε την ανώτατη παιδεία στην ιδιωτική επιχείρηση. Ήδη βήματα έχουν γίνει γι’ αυτό. Έχουν γίνει βέβαια πολύ πιο έντονα στους άλλους βαθμούς εκπαίδευσης και γίνονται με την υποχρηματοδότηση, με την προσαρμογή των πανεπιστημίων στις ανάγκες της λεγόμενης αγοράς κατά το πρότυπο της Θατσερικής μεταρρύθμισης. Σήμερα έχουμε φθάσει στη Βρετανία να μην έχουμε Υπουργείο Παιδείας, αλλά Υπουργείου Education and Skills, δηλαδή Υπουργείο Εκπαίδευσης και δεξιοτήτων, κατάρτισης ουσιαστικά.
Όμως, η κορυφαία μάχη θα είναι σχετικά με το άρθρο 16. Είμαστε στον πρόλογο κύριε Πρωθυπουργέ. Εγώ πιστεύω ότι οι δρόμοι της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Κρήτης, θα γεμίσουν από μαθητές, από φοιτητές, από σπουδαστές που θα δώσουν τη μάχη. Το άρθρο 16 θα βρει τη θέση του δίπλα στο 15%. Κανείς δεν θα μπορέσει να σταματήσει αυτό το ποτάμι. Και καλώ πραγματικά την Αξιωματική Αντιπολίτευση εάν πιστεύει ότι πρέπει να υπάρχει άρνηση της δεξιάς πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας να μην είναι στην απέναντι όχθη, να μην είναι σιωπηλή και αμήχανη, να μην κοιτάζει από την ίδια πλευρά που θα είναι η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας εάν επιμείνει και να δώσει τη μάχη, γιατί μπορούμε να το σταματήσουμε αυτό. Μπορούμε να διαφυλάξουμε το δημόσιο χαρακτήρα της δημόσιας παιδείας. Αλλιώς για να τελειώσω πάλι με ένα στίχο από το τραγούδι της ΕΦΕΕ, η πλατεία θα είναι γεμάτη από το νόημα που έχει κάτι από τις φωτιές. Σας ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (¶ννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως κ. Κώστας Καραμανλής έχει το λόγο για να τριτολογήσει.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ (Πρόεδρος της Κυβέρνησης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι μία ενδιαφέρουσα καινούρια τακτική που έχει ξεκινήσει ο Πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στον επίλογο της δευτερολογίας του να εγείρει τεράστια σοβαρά ζητήματα. Δικό του θέμα αν το κάνει με ανευθυνότητα, αλλά εν πάση περιπτώσει, εδώ υπάρχει ένα ζήτημα διαδικαστικό. Εάν νομίζετε ότι υπάρχει ζήτημα συζήτησης της εξωτερικής πολιτικής, προκαλέστε μία τέτοια συζήτηση ή εν πάση περιπτώσει, αν αισθάνεστε ότι επείγει, από την αρχική σας ομιλία αφήστε να το κουβεντιάσουμε με άνεση και όχι να το κάνετε τα τελευταία δύο λεπτά της δικής σας δευτερολογίας, για να είναι περιορισμένος ο χρόνος της απάντησης, γιατί αυτό υποκρύπτεται πίσω από όλα αυτά!
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Να δώσουμε χρόνο, κυρία Πρόεδρε!

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ (Πρόεδρος της Κυβέρνησης): Εν πάση περιπτώσει, εξηγούμαι για την Εθνική Τράπεζα...

../..

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (¶ννα Μπενάκη-Ψαρούδα): Kηρύσσεται περαιωμένη η προ Ημερησίας Διατάξεως συζήτηση η οποία διεξήχθη σύμφωνα με το άρθρο 143 του Κανονισμού της Βουλής με πρωτοβουλία της Προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κυρίας Αλέκας Παπαρήγα σε επίπεδο Αρχηγών Κομμάτων με θέμα την ανώτατη εκπαίδευση.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δέχεστε σ’ αυτό το σημείο να λύσουμε τη συνεδρίαση;

ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.

Με τη συναίνεση του Σώματος και ώρα 15.22’ λύεται η συνεδρίαση για την προσεχή Δευτέρα 29 Μαϊου 2006 και ώρα 18.00’ με αντικείμενο εργασιών του Σώματος κοινοβουλευτικό έλεγχο σύμφωνα με την ημερήσια διάταξη.

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ