Μπρος στα νέα βιβλια...

Αυτές τις μέρες διενεργείται μια προσπάθεια ενημέρωσης των εκπαιδευτικών σχετικά με τα νέα σχολικά εγχειρίδια που κατά πάσα πιθανότητα θα φτάσουν στα σχολεία στις αρχές της επόμενης σχολικής χρονιάς.  Θέλω και ελπίζω λοιπόν τα νέα βιβλία να ανταποκρίνονται στον πραγματικό στόχο της εκπαίδευσης που δεν είναι άλλος παρά η εξασφάλιση της παιδείας, με την ευρύτερη έννοια, δηλαδή η απόκτηση των απαραίτητων γνώσεων, αλλά και η πνευματική καλλιέργεια, η ανύψωση του ηθικού και δημοκρατικού φρονήματος, καθώς και η ανάπτυξη της κοινωνικότητας των νεαρών μαθητών.

Δυστυχώς, όμως, πολλές φορές η εκπαίδευση περιορίζει το ρόλο της μόνο στην παροχή στείρων γνώσεων χωρίς να μεριμνά για την καλλιέργεια του εσωτερικού ανθρώπου. Συχνά είναι μονόπλευρη και στενεύει αντί να διευρύνει τους πνευματικούς ορίζοντες των μαθητών, ενώ πολλές φορές είναι εξωκοσμική και αντικοινωνική, καθώς γίνεται μακριά από τους χώρους παραγωγής και πολλές φορές δίνει πληροφορίες ξεπερασμένες.

Για να επιτύχει σωστά αποτελέσματα η σχολική εκπαίδευση θα πρέπει να συντελείται μέσα σε δημοκρατικό περιβάλλον, όπου ο μαθητής θα μπορεί να εκφράσει ελεύθερα τη γνώμη του, να διατυπώσει απορίες και να προτείνει νέους τρόπους μάθησης και οργάνωσης της σχολικής ζωής.

Απαραίτητη είναι, επίσης, η σύνδεση της σχολικής με την εξωσχολική ζωή, η παρακολούθηση πολιτιστικών και πνευματικών εκδηλώσεων καθώς και η δημιουργία ανάλογων μέσα κι έξω από το σχολικό χώρο από τους ίδιους τους μαθητές.

Για την παροχή σωστής εκπαίδευσης απαιτείται, επίσης, η παρουσία επαρκών εποπτικών μέσων κι άρτια καταρτισμένων εκπαιδευτικών, που θα μπορούν να σταθούν στο πλευρό του μαθητή για να τον βοηθήσουν στην επίπονη προσπάθειά του για μάθηση.

΄Όλα αυτά όμως δεν είναι δυνατόν να αποφέρουν καρπούς αν το σωστό βιβλίο δεν περιέχει όλα τα στοιχεία που χρειάζεται ο μαθητής και έχει ανάγκη για την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Τα νέα βιβλία αισιοδοξούμε πως δε θα περιλαμβάνουν πια επαναλήψεις, ασάφειες και αντιφάσεις. Τα σχολικά εγχειρίδια σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ασκούν προπαγάνδα οποιοιασδήποτε ιδέας, να περιέχουν ιστορικές ανακρίβειες και να εμφανίζουν ως αληθοφανή αμφισβητήσιμα σημεία. Τέλος, να μην περιορίζουν το ταξίδεμα του νου και της φαντασίας. ΄Ετσι οι μαθητές θα ασκείται στο κρίνειν και τι κρίνεσθαι. Τότε και μόνο τότε μπορεί να πραγματοποιηθεί αυτό που αποφθεγματικά είχε διατυπώσει ο ΄Αγγελος Τερζάκης τονίζοντας τη σπουδαιότητα ενός βιβλίου:

"Μόνο μ'  ένα βιβλίο στο χέρι, συγκεντρωμένος σε μια γωνιά, βρίσκεται κανείς ενώπιος ενωπίω, μόνος αντίκρυ στη συνείδησή του, σε συνάφεια με το νου του, που θέλοντας και μη, αρχίζει κι αυτός να ψελλίζει, να ζωντανεύει, να οραματίζεται"

 
Διονύσης Λεϊμονής
φιλόλογος