|
 |
|
|
Πληθώρα τηλεοπτικών εκπομπών με ιστορίες καθημερινότητας, απλές αφηγήσεις γεγονότων και συμβάντων κατακλύζουν τη σύγχρονη πραγματικότητα. Ο άνθρωπος επιζητά να μάθει, να πληροφορηθεί ή και να ασκήσει κριτική και να κάνει κοινωνικά σχόλια επί παντός επιστητού. Η ιστορία, με την ευρύτερη έννοια του όρου, είναι διάχυτη σήμερα και όλοι μας λέμε «ιστορίες». Η Ιστορία όμως παραποιείται, παραχαράζεται η συνολική προσφορά της στην ανθρωπότητα, αποστασιοποιείται από το στόχο της και υπεραπλουστεύεται στα τηλεοπτικά παιχνίδια και στην καθημερινή πρακτική.
Σε τι χρησιμεύει η ιστορία, μπαμπά; θα μπορούσε να ρωτήσει ο καθένας, όταν η ιστορική γνώση κατακρεουργείται και η σχολική τακτική του ενός και μόνου εγχειριδίου ανά τάξη και μάθημα εγκλωβίζει δάσκαλο και μαθητή στις επιθυμίες ενός συστήματος που ευνοεί την αποστήθιση και υποθάλπει απώτερες θεμιτές ή αθέμιτες επιδιώξεις.
Η γνώση της Ιστορίας αποκαλύπτει το λόγο του «ζην», είναι η συνολική προσφορά, η πολιτιστική συνεισφορά ατόμων και λαών, αποκρυσταλλώνει την κοινή δράση του ανθρώπου. Η Ιστορία διαμορφώνει συνειδήσεις και μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις και καταστάσεις, ευνοεί τον εθνοκεντρισμό και νομιμοποιεί το ρατσισμό σε όλες του τις μορφές. Είναι το «εργαλείο» που παράγει βία, καλλιεργεί διχόνοιες και μίση, και συνηγορεί στη διαιώνιση αντιπαλοτήτων. Η ελληνική πραγματικότητα δεν διαφέρει από αυτό το μυωπικό εθνοκεντρισμό με αρχαιολατρικά συμφραζόμενα , ο οποίος αναπόφευκτα δυσχεραίνει την κατα-νόηση των σύγχρονων διεθνών εξελίξεων και τη θέση της Ελλάδας μέσα σ΄ αυτές. Από το δημοτικό ως το Λύκειο εμφανίζονται υποβαθμισμένες περίοδοι – η μετά το 1945 εποχή – ενώ διδάσκονται σε τρεις τάξεις η αρχαία ιστορία και η Ελληνική Επανάσταση. Η σχολική ιστορία στα πλαίσια ίσως μιας διαφοροποίησης του «εμείς» και «αυτοί», οι «Έλληνες» και οι «Βάρβαροι», αναλώνεται σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους και το άνοιγμα της ελληνικής ιστορικής επιστήμης προς τα σύγχρονα ρεύματα της διεθνούς ιστοριογραφίας, που συνεπάγεται ανανέωση θεμάτων και μεθόδων, απλώς αντανακλάται στο ελληνικό σχολείο.
Ζητήματα σύγχρονα, καίρια προβλήματα όχι μόνο της ελληνικής αλλά και της διεθνούς κοινότητας - περίοδος δικτατορίας, Κυπριακό, Μακεδονικό, Κουρδικό, Παλαιστινιακό- που καθημερινά ακούγονται και δημιουργούν νέα δεδομένα στο σύγχρονο κόσμο ή αφορούν τη «γειτονιά» μας και τα εθνικά θέματα αποτελούν «απαγορευμένο καρπό, απαγορευμένη γνώση» για το μέσο Έλληνα, για το μαθητή. Η παντελής άγνοια της Ιστορίας οδηγεί σε λαθεμένες εκτιμήσεις, σε χειραγώγηση και σε αναζήτηση ιδεολογικών κατευθύνσεων που, ορισμένες φορές, μπορούν να αποβούν μοιραίες ή να αποχαρακτηρίσουν ένα έθνος, στερώντας του την ιστορική μνήμη.
Η ιστορία, ως επιστήμη, δεν έχει φραγμούς’ στόχος της η κατανόηση του παρόντος μέσα από τη μελέτη του παρελθόντος. Μόνο μελετώντας το παρελθόν κατανοούμε τις ταραχές στο Μπέλφαστ, ή τις συγκρούσεις στο Ισραήλ ή στην Τουρκία. Η γνώση της ιστορίας οδηγεί στην ανάληψη δράσης, στην πράξη, η οποία δεν πρέπει να αποβλέπει αποκλειστικά και μόνο στη δημιουργία εθνικής συνείδησης υποδαυλίζοντας εθνικιστικά συνθήματα και νοοτροπίες αλλά να συναινεί στην κοινή δράση των λαών στη συλλογική προσπάθεια, αποδίδοντας, βέβαια, τους εθνικούς αγώνες χωρίς λογιοτατισμούς, χωρίς χαρακτηρισμούς «οι καλοί, οι βάρβαροι, οι απολίτιστοι».
Ο διττός ρόλος της ιστορίας –καλλιέργεια εθνικής συνείδησης, αλλά και γνώση του παρελθόντος, του πολιτισμού- σε μία κοινωνία πολυπολιτισμική, διεθνοποιημένη, οικουμενική δημιουργεί νέες προοπτικές και ταυτόχρονα νέες αντιφάσεις. Αντιφάσεις που στηρίζονται είτε στην αδυναμία συγγραφής σύγχρονων ιστορικών γεγονότων εξαιτίας της ιδεολογικής και συγκινησιακής φόρτισης του ιστορικού, είτε στην απροθυμία λαών να απεγκλωβιστούν από την εθνοκεντρική θεώρηση της ιστορίας ή ακόμα και σε άνομες και «σκοτεινές» επιδιώξεις.
Οι ποικίλες αυτές αντιφάσεις σε συνδυασμό με την «ιστορική κρίση» και την «επιστημονική συνείδηση» που υπαγορεύουν οι οδηγίες του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου έρχονται σε αντίφαση με την αποστήθιση που απαιτούν οι εισαγωγικές εξετάσεις’ και οι ποικίλες αυτές αντιφάσεις της σχολικής και κοινωνικής πραγματικότητας νομιμοποιούν, ως ένα βαθμό, το σύγχρονο ερώτημα των ελλήνων μαθητών και την αποστροφή τους προς την ιστορία « Σε τι χρησιμεύει η ιστορία, μπαμπά;
|
|
|
Διαφόρων Φορέων 
Αποστολή σελίδας 
Εκτυπώσιμη μορφή σελίδας
Προσθήκη σελίδας στα Αγαπημένα
Επιστροφή