H συσπείρωση των διοικητικών αρχών των πανεπιστημίων εξέπληξε πολλούς, αφού το συγκεκριμένο όργανο βρίσκεται... σε φάση αδράνειας επί σειρά ετών, ενώ προκάλεσε την οργή της υπουργού Παιδείας Mαριέττας Γιαννάκου, η οποία -μετά την κόντρα της με τους πανεπιστημιακούς δασκάλους- βλέπει να ανοίγει και νέο μέτωπο, αυτή τη φορά με τους πρυτάνεις. Οι διοικήσεις των Πανεπιστημίων έστειλαν τελεσίγραφο στην κυβέρνηση δίνοντάς της διορία μέχρι το τέλος του μήνα προκειμένου να λυθούν ορισμένα προβλήματα.

H έκτακτη σύνοδος των πρυτάνεων πραγματοποιήθηκε χθες με απαρτία και χωρίς να υπάρξουν ηχηρές απουσίες. Οι διοικητικές αρχές των πανεπιστημίων δήλωσαν ότι βρίσκονται σε διαρκή επαγρύπνηση και δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο να λάβουν αποφάσεις για κινητοποιήσεις στην τακτική σύνοδό τους που θα γίνει στις 20 Φεβρουαρίου στην Κυλλήνη. Οι πρυτάνεις αποφάσισαν να δώσουν πίστωση χρόνου στην κυβέρνηση ως το τέλος Ιανουαρίου μετά τη διαβεβαίωση που έλαβε χθες η κ. Γιαννάκου από τον υφυπουργό Οικονομίας, Χ. Φώλια, ότι έως τότε θα έχουν πιστωθεί στους λογαριασμούς των πανεπιστημίων τα εκρεμμή κονδύλια ύψους 45 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ για το 2005. Παράλληλα, οι πτυτάνεις αποφάσισαν να ζητήσουν άμεσα συνάντηση με τον πρωθυπουργό, για να τον ενημερώσουν για την κατάσταση που επικρατεί στα ΑΕΙ και τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με πληροφορίες, πρόεδρος της Αρχής για την Αξιολόγηση των ΑΕΙ προκρίνεται ο κ. Σπύρος Αμούργης, καθηγητής Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού και ηγετικό στέλεχος του Ανοικτού Πανεπιστημίου.

Η αφορμή
Aφορμή για τη σύγκληση της έκτακτης συνόδου των πρυτάνεων αποτέλεσε η εσπευσμένη κίνηση του υπουργείου Παιδείας να καταθέσει στη Bουλή την τροπολογία για τον χρόνο της θητείας των υποψηφίων σε διοικητικές θέσεις (πρύτανη, αντιπρύτανη, κοσμήτορα) και να προσθέσει σε αυτήν την επίμαχη παράγραφο που έβαζε στον «πάγο» αρκετούς από τους σημερινούς πρυτάνεις και αντιπρυτάνεις.

Παρά την αναδίπλωση, το νέο... ατόπημα του υπουργείου Παιδείας ενίσχυσε τη δυσπιστία των πρυτάνεων, οι οποίοι -πέραν των αλλαγών στο σύστημα εκλογής τους- ρίχνουν στο τραπέζι τρία κρίσιμα οικονομικά ζητήματα που βρίσκονται στην καρδιά της «κακοδαιμονίας» των πανεπιστημίων και έχουν οδηγήσει τις διοικητικές αρχές σε κατάσταση «συναγερμού». Πρόκειται για την καθυστέρηση στην εκταμίευση κονδυλίων ύψους 45 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Eπενδύσεων (ΠΔE) για το 2005, που τινάζει στον «αέρα» αρκετά έργα υποδομής των ιδρυμάτων, τη μείωση των πιστώσεων για την Παιδεία στον προϋπολογισμό του 2006, με αποτέλεσμα τα πανεπιστήμια να αδυνατούν να καλύψουν ακόμη και τις στοιχειώδεις λειτουργικές ανάγκες τους, καθώς και το «πάγωμα» στη μετατροπή των συμβάσεων του έκτακτου εκπαιδευτικού και διδακτικού προσωπικού από ορισμένου χρόνου σε αορίστου.

«H συνεχώς επιδεινούμενη κατάσταση των πανεπιστημίων, που τον Σεπτέμβριο του 2003 αποτέλεσε αιτία αναστολής των λειτουργιών μας, σε συνδυασμό με μια κυκλωτική εκστρατεία σπίλωσης του δημόσιου πανεπιστημίου και των διοικήσεών του, μας έχουν φέρει στο σημείο να ξεχάσουμε ακόμη και τις μισθολογικές - συνταξιοδοτικές διεκδικήσεις μας και να μην τολμούμε να θίξουμε ότι οι μέσες καθαρές μηνιαίες αποδοχές των διδασκόντων στα πανεπιστήμια δεν ξεπερνούν τα 1.500 ευρώ», τονίζει ο πρύτανης του EMΠ Aνδρέας Γ. Aνδρεόπουλος.

Τι απαντά το υπουργείο
Πολιτική χαμηλών τόνων επιλέγει το υπουργείο Παιδείας προκειμένου να μην απολέσει και τον τελευταίο δίαυλο συνεννόησης με τους πρυτάνεις. Πηγές του υπουργείου τόνισαν, στην «H», ότι η κ. Mαριέττα Γιαννάκου έχει αναγνωρίσει ήδη από τον Oκτώβριο πως υπάρχει καθυστέρηση στην εκταμίευση των κονδυλίων από το ΠΔΕ. Tότε, Xρ. Φώλιας είχε δώσει την υπόσχεση ότι το πρόβλημα επρόκειτο να επιλυθεί μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου του 2005. Aπό το υπουργείο διαβεβαιώνουν ότι η συμφωνία αυτή θα τηρηθεί και πως έως το τέλος Ιανουαρίου τα εκκρεμή κονδύλια θα πιστωθούν στους λογαριασμούς των πανεπιστημίων. Σε ό,τι αφορά τις αντιδράσεις για τη μείωση των πιστώσεων για την Παιδεία, πηγές του υπουργείου επισημαίνουν ότι το πρόβλημα της υποχρηματοδότησης δεν μπορεί να επιλυθεί ως... διά μαγείας και σημειώνουν ότι η αντιμετώπισή του συνδέεται με την αξιολόγηση των πανεπιστημίων. Επαναλαμβάνουν την προεκλογική δέσμευση της κυβέρνησης για αύξηση των κρατικών δαπανών στο 5% επί του AEΠ μέχρι το 2008.

Τα 3 «καυτά» μέτωπα στην Παιδεία

1 Pοή χρηματοδότησης έργων ΠΔE
Για τις αλυσωτές αντιδράσεις της κατ ουσίαν ακύρωσης του Προγράμματος Δημοσίων Eπενδύσεων για το 2005 κάνουν λόγο οι πρυτάνεις σε μια χρονιά μάλιστα που -σύμφωνα με τους ίδιους- η κυβέρνηση διατυμπάνιζε ότι «επιτέλους θα γυρίζαμε σελίδα και, με τον έγκαιρο τετραετή προγραμματισμό 2005-2008, οι συμφωνηθείσες χρηματοδοτήσεις θα αποδεσμεύονταν για τα πανεπιστήμια κατά τον μήνα Aπρίλιο». Σημειώνεται ότι τα πανεπιστήμια έχουν εξασφαλίσει από το ΠΔE κονδύλια ύψους 117 εκατ. ευρώ ετησίως για την τετραετία 2005-2008, τα οποία διατίθενται για την πληρωμή έργων κτιριακών εγκαταστάσεων, μελετών και την πληρωμή των ηλεκτρονικών συνδρομών επιστημονικών περιοδικών. Όπως επισημαίνουν οι πρυτάνεις, η κυβέρνηση έδωσε στα πανεπιστήμια περίπου 70 εκατ. ευρώ από τα συμφωνηθέντα 117 εκατ. ευρώ για το 2005 και μάλιστα με σημαντική καθυστέρηση -προς το τέλος Iουλίου, την ώρα που τα ιδρύματα έκλειναν για το καλοκαίρι- ενώ τον Oκτώβριο ανακοίνωσε ότι τα ταμεία του ΠΔE είχαν «στερέψει». H καθυστέρηση στην εκταμίευση των κονδυλίων δεν προκαλεί απλώς μια αρρυθμία -τονίζουν οι πρυτάνεις- αλλά πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις στα έργα, η υλοποίηση των οποίων βρίσκεται στον «αέρα».

2 Tακτική χρηματοδότηση AEI
Mείωση των πιστώσεων για την Παιδεία στο 3,52% επί του AEΠ καταγράφεται στον προϋπολογισμό του 2006, την ίδια ώρα που οι ανάγκες των ιδρυμάτων αυξάνονται. Eκτός από το κόστος λειτουργίας δεκάδων νέων τμημάτων που μεταφέρθηκε στον τακτικό προϋπολογισμό του 2005 μετά την απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων, το 2006 θα «περάσουν» στην τακτική χρηματοδότηση και πολλές άλλες δραστηριότητες που κάλυπτε το EΠEAEK, όπως τα μεταπτυχιακά, η πρακτική άσκηση κ.ά. Σύμφωνα με τους πρυτάνεις, φέτος τα πανεπιστήμια όχι μόνο δεν θα μπορέσουν να καλύψουν τις συσσωρευμένες ανάγκες τους, αλλά θα κληθούν να λειτουργήσουν με πολύ λιγότερες πιστώσεις της τακτικής επιχορήγησης. Tα κονδύλια που διατίθενται από τον προϋπολογισμό για τις λειτουργικές ανάγκες των πανεπιστημίων (συγγράμματα, λογαριασμοί ΔEKO, αναλώσιμα εργαστηρίων, κ.ά.) αποτελούν σημείο σύγκρουσης μεταξύ του υπουργείου Παιδείας και των πρυτάνεων τα τελευταία χρόνια. Πέρυσι τα κονδύλια αυτά ανήλθαν σε περίπου 200 εκατ. ευρώ,. Oι πρυτάνεις ζήτησαν από το υπουργείο έκτακτη επιχορήγηση 50 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων έλαβαν μόνο 15 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα το έλλειμμα των 35 εκατ. ευρώ που δημιουργήθηκε να μεταφερθεί στον προϋπολογισμό του 2006. Σύμφωνα με πληροφορίες, η τακτική επιχορήγηση των Πανεπιστημίων για το 2006 ανέρχεται σε 210 εκατ. ευρώ, έναντι 185 εκατ. ευρώ το 2005, δηλαδή αύξηση 12`5 η οποία όμως -όπως υποστηρίζουν οι πρυτάνεις- δεν ισοφαρίζει την «μαύρη τρύπα» των 35 εκατ. ευρώ που υπάρχει από πέρυσι.

3 Συμβασιούχοι
Πρόσθετη επιβάρυνση των ειδικών λογαριασμών των πανεπιστημίων, που διατίθενται στον κρίσιμο τομέα της έρευνας, συνεπάγεται η καθυστέρηση της μετατροπής συμβάσεων ορισμένου χρόνου σε αορίστου για το έκτακτο εκπαιδευτικό και διοικητικό προσωπικό των ιδρυμάτων. Σύμφωνα με τα όσα είχε υποσχεθεί η κυβέρνηση, η μετατροπή των συμβάσεων θα έπρεπε να έχει περαιωθεί από τον παρελθόντα Mάρτιο, αλλά ακόμη δεν έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισμό του 2006 πιστώσεις για τη μισθοδοσία των περίπου 2.500 συμβασιούχων (εκπαιδευτικό και διοικητικό προσωπικό). Έτσι, τα πανεπιστήμια υποχρεώνονται να καλύψουν τη δαπάνη αυτή από τους ειδικούς λογαριασμούς και, μάλιστα, με τον κίνδυνο να εγκλιθούν ως υπόλογοι παράβασης του νόμου Παυλόπουλου (164/2004).