ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΤΕΕ ΣΤΑ ΤΕΙ

KΩΝ/ΝΟΥ  ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΙΤΗ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ-ΕΡΕΥΝΗΤΗ

Εmail:kadrian@freemail.gr

Στη χώρα μας, όπως και σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. των 25, η ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση χωρίζεται σε γενική και τεχνική.

Με το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα το γενικό σχολείο είναι το Ενιαίο Λύκειο ( Ε.Λ.) και το επαγγελματικό σχολείο είναι το Τεχνικό Επαγγελματικό Εκπαιδευτήριο ( Τ.Ε.Ε.).

Το γενικό σχολείο παρέχει στους αποφοίτους του ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΟ το οποίο είναι εκπαιδευτικός τίτλος και το επαγγελματικό σχολείο παρέχει ΠΤΥΧΙΟ το οποίο είναι εκπαιδευτικός και ταυτόχρονα επαγγελματικός τίτλος.

Το γενικό  και το επαγγελματικό, σα σχολεία, είναι ενταγμένα στα τυπικά εκπαιδευτικά συστήματα όλων των χωρών.

Βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα όλων των εκπαιδευτικών συστημάτων, εκτός των άλλων, είναι και η δυνατότητα για συνέχιση σπουδών από την κατώτερη βαθμίδα μέχρι την ανώτατη. Εκπαιδευτικά συστήματα τα οποία δεν πληρούν αυτόν τον όρο θεωρούνται αναχρονιστικά και αντιδημοκρατικά  και για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν σήμερα σε κανένα Ευρωπαϊκό κράτος και όχι μόνο.

Στην Ελλάδα τα κατά καιρούς εφαρμοσθέντα συστήματα εισαγωγής αποφοίτων της ΤΕΕ στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση αδικούσαν και αδικούν μέχρι σήμερα κατάφωρα τους μαθητές της Τεχνικής Εκπαίδευσης.

Για να αποκτήσουμε πληρέστερη εικόνα πάνω στο θέμα εισαγωγής των αποφοίτων της ΤΕΕ στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση ας κάνουμε μια σύντομη αναδρομή.

Οι απόφοιτοι της ΤΕΕ ουσιαστικά απέκτησαν δικαίωμα εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση με την καθιέρωση των Τεχνικών Επαγγελματικών Λυκείων (ΤΕΛ) αλλά μόνο στα ΤΕΙ και σε ποσοστό επί των εισαγομένων σε αυτά 25%. Η εισαγωγή δηλ. στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση έγινε μόνο στα ΤΕΙ (ανώτερη) εκπαίδευση και όχι στα ΑΕΙ (ανώτατη) εκπαίδευση.

Στα ΤΕΛ λειτουργούσαν και τμήματα δεσμών (πλην της Γ΄ δέσμης). Οι απόφοιτοι των τμημάτων αυτών έπαιρναν μέρος στις πανελλήνιες εξετάσεις, όπως και οι μαθητές  των Γενικών Λυκείων, εξεταζόμενοι στα ίδια μαθήματα της αντίστοιχης δέσμης Ο θεσμός αυτός υπολειτουργούσε, λόγω εξαιρετικά μειωμένου αριθμού μαθητών και όσοι κατάφερναν τελικά να εισαχθούν σε κάποιο ΑΕΙ ήταν ποσοστιαία πολύ λιγότεροι από 0,3%.

Η καθιέρωση των τμημάτων αυτών αποδείχθηκε ανεπιτυχής διότι η εξέταση γινόταν σε μαθήματα και θέματα αμιγώς γενικής παιδείας ίδια με εκείνα των μαθητών του Γενικού Λυκείου, χωρίς εν τούτοις να έχουν διδαχθεί την ίδια ύλη οι μαθητές των 2 αυτών σχολείων. Η διδασκαλία ίδιων μαθημάτων με ίδιο ωρολόγιο πρόγραμμα του ΤΕΛ με το Γενικό Λύκειο δεν μπορούσε να υπάρξει διότι στην περίπτωση αυτή το ΤΕΛ θα ήταν ουσιαστικά ένα άλλο Γενικό Λύκειο και δεν θα είχε νόημα να το παρακολουθεί κάποιος.

Το τελευταίο σύστημα εισαγωγής αποφοίτων ΤΕΛ στα ΤΕΙ (Π.Δ. 43/1996) περιελάμβανε πανελλήνιες εξετάσεις στα εξής μαθήματα με τους αντίστοιχους συντελεστές βαρύτητας:

Έκθεση 1,90, μαθηματικά 2,55, μάθημα ειδικότητας (τομέα) 4,45.

Ο γενικός βαθμός απόλυσης προσμετρούσε με συντελεστή 1,10.

Η εισαγωγή γινόταν σε αντίστοιχα ή συναφή τμήματα των ΤΕΙ ανάλογα με την ειδικότητα του υποψήφιου.

Το σύστημα αυτό αντικαταστάθηκε με νέο (Ν. 2907/2001), για τους αποφοίτους των  ΤΕΕ, το οποίο ισχύει μέχρι σήμερα   και το οποίο περιλαμβάνει πανελλήνιες εξετάσεις στα εξής μαθήματα με τους αντίστοιχους συντελεστές βαρύτητας:

Ν. Ελληνικά 3, Μαθηματικά 3, Μάθημα Ειδικότητας 4.

Ο γενικός βαθμός απόλυσης δεν λαμβάνεται υπόψη.

Στο σημείο αυτό κάνοντας μια σύγκριση βλέπουμε ότι στο προηγούμενο σύστημα εισαγωγής (ΤΕΛ) η βαρύτητα των γεν. μαθημάτων   και των μαθημάτων ειδικότητας ήταν μοιρασμένη 50%-50% (η ίδια περίπου αναλογία υπήρχε και στο ωρολόγιο πρόγραμμα διδασκαλίας) στο νέο σύστημα η βαρύτητα των γεν. μαθημάτων  αυξάνεται στo 60% ενώ η διδασκαλία των γεν. μαθημάτων στα ΤΕΕ (με βάση το ωρολόγιο πρόγραμμα) μειώνεται κατά 20%. Αυτό δημιουργεί μια δυσαρμονία και αδικία στους μαθητές διότι ενώ αυξήθηκαν οι ώρες διδασκαλίας  των μαθημάτων  ειδικότητας μειώθηκε ο συντελεστής βαρύτητάς τους ενώ θα  έπρεπε να συμβεί το αντίθετο.

Επιπλέον το νέο σύστημα καθιερώνει  ποσοστό εισαγωγής 15% αντί του 25% που ίσχυε και τίθεται σαν απαραίτητη προϋπόθεση για την εισαγωγή ο Μ.Ο. των τριών εξεταζομένων μαθημάτων να είναι το 10. Σε περίπτωση που οι υποψήφιοι δεν συμπληρώνουν το 10 τότε οι θέσεις τους καταλαμβάνονται από υποψήφιους-απόφοιτους Ενιαίων Λυκείων ανεξάρτητα με τη βαθμολογία τους! Πέρυσι οι μαθητές απόφοιτοι Ενιαίου Λυκείου που πήραν επίσημα το χρίσμα του φοιτητή σε κάποιο Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα με βαθμό κάτω από τη βάση ήταν 14.000!! Η βαθμολογία στην περίπτωση αυτή έπεσε μέχρι και κάτω του 2,34!!!

Φέτος το φαινόμενο αυτό εμφανίστηκε πιο έντονο διότι οι εισαχθέντες με βαθμό κάτω της βάσης αυξήθηκαν σε 16.000 και η βαθμολογία έπεσε στο 1,53 με άριστα το 20!!!

Το μέγεθος της αδικίας φαίνεται ξεκάθαρα και από το γεγονός ότι πέρυσι 1.000 θέσεις που προορίζονταν για αποφοίτους ΤΕΕ έμειναν κενές διότι οι υποψήφιοι δεν συγκέντρωσαν τη βάση και δόθηκαν σε μαθητές του Ενιαίου Λυκείου ( για τους οποίους δεν υπάρχει βάση ).

Οι θέσεις αυτές που δόθηκαν σαν “μπόνους” στους μαθητές του Ενιαίου Λυκείου αυξήθηκαν φέτος σε 1.655 ενώ οι επιτυχόντες μαθητές των ΤΕΕ ανέρχονται σε 4.886 δηλ. το ποσοστό πρόσβασης του 15% έγινε περίπου 11%!

Με την ενιαιοποίηση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, που έγινε δια νόμου,  (Ν.2916/2001) και την ανωτατοποίηση των ΤΕΙ (ΑΤΕΙ πλέον) οι απόφοιτοι των ΤΕΕ θα έπρεπε να εισάγονται σε όλη την ανώτατη εκπαίδευση (εφόσον έγινε ενιαία) και όχι μόνο στη μισή. Αυτό όπως γνωρίζουμε δεν συνέβη και η πολιτεία με τη στάση της υποδηλώνει ότι και στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση υπάρχουν ιδρύματα Α΄ και Β΄ κατηγορίας ή ότι οι μαθητές της Τεχνικής Εκπαίδευσης δεν έχουν δυνατότητες σπουδών παρά μόνο μέχρι τα ΑΤΕΙ.

Πρέπει  να αναφέρουμε και το γεγονός ότι οι θέσεις στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση διπλασιάστηκαν και τις επιπλέον θέσεις καρπώνονται αποκλειστικά οι  μαθητές του Ε.Λ.

Το νέο σύστημα δηλ. έκανε ακόμη πιο δυσχερή την πρόσβαση των αποφοίτων ΤΕΕ στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση ενώ η πρόσβαση των αποφοίτων Ε.Λ. σε αυτήν έγινε τόσο εύκολη ώστε οι υποψήφιοι σε ποσοστό περίπου  80% να εισάγονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Το γεγονός αυτό, καθώς και κάποιοι άλλοι παράγοντες, αποτέλεσε αιτία να στραφεί προς το Ε.Λ. ένα επιπλέον ποσοστό μαθητών που τέλειωναν το γυμνάσιο, διότι η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μέσω του Ε.Λ.  έγινε πιο εύκολη!

Η νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΠΘ, σύμφωνα με εξαγγελίες της, πρόκειται να καταργήσει τα ΤΕΕ και να τα μετατρέψει σε Επαγγελματικά Λύκεια από τα οποία οι απόφοιτοι θα μπορούν να εισάγονται και στα ΑΕΙ. Η μετατροπή αυτή είχε εξαγγελθεί ότι θα ίσχυε από το σχολ. έτος 2005-2006 αλλά αναβλήθηκε  για ένα χρόνο, πιθανόν διότι το ΥΠΕΠΘ δεν μπόρεσε έγκαιρα να σχεδιάσει και να υλοποιήσει τα εξαγγελθέντα του.

Σήμερα  δεν  γνωρίζει κανένας την επίσημη θέση του ΥΠΕΠΘ, αν υπάρχει, σχετικά με τον τρόπο εισαγωγής των αποφοίτων του Επαγγελματικού Λυκείου στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Πάντως τα πρώτα δείγματα γραφής δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά διότι:

·     Στον εθνικό διάλογο για την παιδεία ( για την ΤΕΕ)  , που έγινε στο ΕΣΥΠ, χωρίς τη συμμετοχή των συνδικαλιστικών οργάνων των εκπαιδευτικών (ΟΛΜΕ-ΟΛΤΕΕ), φάνηκε  ότι όλοι σχεδόν, όσοι τελικά έλαβαν μέρος, δεν γνώριζαν το συζητούμενο θέμα ενώ κατατέθηκαν δυο προτάσεις μια του ΥΠΕΠΘ και μια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου οι οποίες όμως διέφεραν μεταξύ τους ριζικά με αποτέλεσμα να περάσει προς τα έξω το μήνυμα ότι υπάρχουν βασικές διαφωνίες μεταξύ ΥΠΕΠΘ και Π.Ι.

·     Η αναβολή για ένα χρόνο της μεταρρύθμισης στην ΤΕΕ δείχνει ότι το ΥΠΕΠΘ δεν έχει καθορισμένο στίγμα για την υπόθεση της ΤΕΕ και  όταν επιχείρησε να βάλει κάποιους άξονες  διαπίστωσε ότι η υπόθεση αυτή είναι πολύ δυσκολότερη απ΄ ότι αρχικά υπολόγιζε.

·     Δεν αναφέρεται πουθενά η  αύξηση των δαπανών για την ΤΕΕ και την παιδεία γενικότερα, η βελτίωση της εργαστηριακής και κτιριακής  υποδομής των σχολείων της ΤΕΕ, η οικονομική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού της προσωπικού, τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων, η σύνδεση με την αγορά εργασίας κλπ. Η μέχρι στιγμής δραστηριότητα του ΥΠΕΠΘ περιορίσθηκε σε προτάσεις για τη δομή και το εξεταστικό των Επαγγελματικών Λυκείων χωρίς επιτυχία.

·     Τα Ευρωπαϊκά προγράμματα  του ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ (2000-2006) που αφορούν την ΤΕΕ, για τα οποία έχουν προβλεφθεί τεράστια και πρωτοφανή για την ΤΕΕ χρηματικά κονδύλια, από τα οποία τόσα πολλά περιμένει η ΤΕΕ, δεν έχουν υλοποιηθεί, εκτός κάποιων εξαιρέσεων, με αποτέλεσμα οι τεράστιες ελλείψεις σε υλικοτεχνική υποδομή, η επιμόρφωση  εκπαιδευτικών, η σύνδεση με την αγορά εργασίας κλπ. σε συνδυασμό με τη μείωση των μαθητών   να έχουν δημιουργήσει ένα ασφυκτικό εκπαιδευτικό περιβάλλον. Ήδη κονδύλια που προορίζονται για την ΤΕΕ μεταφέρονται για να καλύψουν άλλες ανάγκες της εκπαίδευσης και της κατάρτισης.

Το σύστημα εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση που ταλαιπωρεί όλο το εκπαιδευτικό μας σύστημα  αναδεικνύεται λοιπόν και πάλι ζήτημα αιχμής και στην ΤΕΕ. Είναι όμως το πρόβλημα αυτό τόσο δυσεπίλυτο; Η άποψή μας είναι ότι επιλύεται εύκολα, φτάνει να υπάρχει η πολιτική βούληση , και στην περίπτωση που υπάρχει μπορεί κανείς να προσεγγίσει το θέμα με τρόπο απλό και ρεαλιστικό έχοντας υπόψη τα εξής:

Είναι επιβεβλημένο και από όλους αποδεκτό οι απόφοιτοι και των 2 σχολείων (γενικό-τεχνικό) πρέπει να εισάγονται σε ΑΕΙ και ΑΤΕΙ. Εφόσον όμως τα δύο σχολεία διαφέρουν στους στόχους τους και πρέπει να διδάσκονται διαφορετικά μαθήματα είναι λογικό και δίκαιο οι μαθητές να εξετάζονται στις εισαγωγικές εξετάσεις  σε διαφορετικά μαθήματα και θέματα.

Οι εξετάσεις σε διαφορετικά μαθήματα και θέματα γίνονται και σήμερα στους μαθητές του Ενιαίου Λυκείου, λόγω των διαφορετικών μαθημάτων που διδάσκονται,  στις 3 κατευθύνσεις θεωρητική, θετική και τεχνολογική. Το ίδιο συνέβαινε και παλαιότερα όταν υπήρχαν οι δέσμες.

Είναι λοιπόν και σωστό και δίκαιο οι μαθητές της Τεχνικής Εκπαίδευσης να εξετάζονται σε διαφορετικά μαθήματα και θέματα από τους μαθητές  της Γενικής Εκπαίδευσης.

Με βάση λοιπόν το σκεπτικό που αναφέραμε θεωρούμε ότι η παρακάτω πρόταση είναι ρεαλιστική και δίκαιη μπορεί δε να εφαρμοσθεί για την εισαγωγή αποφοίτων των Επαγγελματικών Λυκείων, όταν καθιερωθεί ο  νέος θεσμός.

Η πρόταση έχει ως εξής:

·     Τα εξεταζόμενα μαθήματα είναι:Νέα Ελληνικά, μαθηματικά, φυσική  και 3 μαθήματα ειδικότητας.

·     Ο συντελεστής βαρύτητας  είναι ο ίδιος σε όλα τα μαθήματα.

·     Η εισαγωγή θα γίνεται σε αντίστοιχα  ή συναφή τμήματα και σχολές (ΑΕΙ-ΑΤΕΙ), ανάλογα με την ειδικότητα του υποψηφίου.

·     Απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμετοχή στις εισαγωγικές εξετάσεις είναι η λήψη του πτυχίου.

·     Ο γενικός βαθμός απόλυσης προσμετράται με συντελεστή 1,10.

·     Απαραίτητη προϋπόθεση για την εισαγωγή είναι ο Μ.Ο. των εξεταζομένων μαθημάτων να καλύπτει τη βάση (10), εφόσον βεβαίως ισχύσει το ίδιο και για τους μαθητές του Ενιαίου Λυκείου.

·     Η εισαγωγή γίνεται με ποσόστωση δηλ. οι θέσεις που θα καταλάβουν οι μαθητές είναι ανάλογες με τον αριθμό των μηχανογραφημένων δελτίων που θα κατατεθούν. Το ίδιο βεβαίως πρέπει να ισχύσει και για τους μαθητές του Γενικού Λυκείου.

Στη διαμόρφωση της πρότασης ελήφθησαν σοβαρά υπόψη  οι απόψεις εκατοντάδων εκπαιδευτικών της ΤΕΕ με τους οποίους έγινε διάλογος, συχνά λεπτομερής.

Επίσης ελήφθησαν σοβαρά υπόψη και οι εξής παράμετροι:

ü       Η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση δεν είναι απλά και μόνο μια σχολική υπόθεση αλλά  σημείο αιχμής για την ανάπτυξη μιας σύγχρονης οικονομίας. Ποτέ στο παρελθόν δεν είχε τόσο μεγάλη σημασία ο παράγων “ανθρώπινοι πόροι” όσο στη σημερινή σύγχρονη οικονομία της γνώσης.

ü       Η έλλειψη μέσων και κατώτερων στελεχών της οικονομίας είναι από τα σπουδαιότερα δομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελληνική οικονομία η οποία περιλαμβάνει, εκτός των άλλων, και 630.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

ü       Στην Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνες του ΟΑΕΔ, τουλάχιστον το 50% της καταγεγραμμένης ανεργίας οφείλεται στην αναντιστοιχία εκπαιδευτικού συστήματος και θέσεων εργασίας δηλ. έχουμε έλλειψη μέσων και κατώτερων στελεχών της οικονομίας ( κυρίως απόφοιτους Μέσης Τεχνικής Εκπαίδευσης) και υπερεπάρκεια ανώτερων στελεχών (πτυχιούχους Ανώτατης Εκπαίδευσης).

ü       Η Ελλάδα κατέχει σήμερα την 1^η θέση στην ανεργία μεταξύ των 15 κρατών-μελών της Ε.Ε. (Το 1995 η χώρα μας κατείχε την 7^η θέση)  και την 3^η  στη  διευρυμένη Ευρώπη των 25 μετά την Πολωνία και την Σλοβακία (Eurostat Α΄ τρίμηνο  2005).

ü       Η αναγκαιότητα της αλλαγής των μαθητικών ροών στη χώρα μας  μετά το γυμνάσιο υπέρ της ΤΕΕ ώστε σταδιακά να πλησιάσουμε το Μ.Ο. των μαθητών τεχνικής- γενικής της Ε.Ε. (ο Μ.Ο. στην Ε.Ε. των 25 είναι τεχνική εκπαίδευση 54,4% - γενική 45,6% και στην Ελλάδα 32,1% και 67,9% αντίστοιχα (Eurydice Key Data on Education in Europe 2002 page 86, Eurostat, UOE) είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την μείωση της ανεργίας των νέων, την ανάπτυξη και τον εξορθολογισμό του εκπαιδευτικού μας συστήματος.

ü       Στην παρούσα φάση το ΥΠΕΠΘ δεν πρέπει να “διαχειριστεί δίκαια” την υπάρχουσα κατάσταση στη γενική και την επαγγελματική εκπαίδευση αλλά να “πριμοδοτήσει” την επαγγελματική εκπαίδευση.

Η πρόταση εισαγωγής σε ΑΕΙ, ΑΤΕΙ που αναφέραμε, μπορεί να εφαρμοστεί και για τους μαθητές των ΤΕΕ τα οποία θα λειτουργούν για 4 χρόνια ακόμη, ενώ οι πρώτοι απόφοιτοι των Επαγγελματικών Λυκείων θα διαγωνισθούν για ΑΕΙ, ΑΤΕΙ επίσης μετά από 4 χρόνια.

Είναι λοιπόν αυτονόητο ότι ο χώρος της ΤΕΕ δεν μπορεί να είναι ξεκομμένος για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα από τη μισή Ανώτατη Εκπαίδευση και στην άλλη μισή η εισαγωγή να είναι ελάχιστη.

Η Τεχνική Εκπαίδευση χρειάζεται βοήθεια και πριμοδότηση για να μπορέσει να συμβάλει στο ξεμπλοκάρισμα του εκπαιδευτικού μας σύστηματος από τις χρόνιες αγκυλώσεις του και να βοηθήσει τους νέους μας στην επαγγελματική τους αποκατάσταση.

Εάν δεν υπάρξει μέριμνα-πριμοδότηση της ΤΕΕ τότε θα συνεχιστεί η μείωση των μαθητών της και όταν θα γίνει η μεταρρύθμιση με το Επαγγελματικό Λύκειο, όσο  καλή και να είναι, οι μαθητές που θα έχουν μείνει θα είναι πλέον ελάχιστοι.

Η καθιέρωση βαθμού βάσης και για τους μαθητές του Ενιαίου Λυκείου, προκειμένου να εισαχθούν στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, δεν πρέπει να δημιουργεί ψευδαισθήσεις ότι αποτελεί τη σωστή λύση στο πρόβλημα του μικρού αριθμού μαθητών στην ΤΕΕ. Η κατάσταση θα βελτιωθεί ριζικά μόνο όταν δημιουργηθεί ένα αξιόπιστο και ελκυστικό επαγγελματικό σχολείο το οποίο θα αποτελεί για τους απόφοιτους του γυμνασίου εναλλακτική και όχι δεύτερη επιλογή.