Η οικονομική και επιστημονική αναβάθμιση των Δασκάλων-Νηπιαγωγών:

Δυο βασικοί «πυλώνες» για την αναβάθμιση της εκπαίδευσης στην Ελλάδα.

Γράφει ο Ευαγγέλου Φίλιππος

Δάσκαλος,

Μέλος στο Δ.Σ. Συλλόγου Δασκάλων – Νηπιαγωγών Βόνιτσας

Εισαγωγικός προβληματισμός

Αγαπητοί συνάδελφοι και συναδέλφισσες,

Είναι κοινή η διακήρυξη όλων των πολιτικών κομμάτων, των συνδικαλιστών και γενικότερα της πλειοψηφίας των πολιτών ότι η Εκπαίδευση –και η Παιδεία με την ευρεία έννοια του όρου- αποτελεί την αποτελεσματικότερη επένδυση για κάθε κοινωνία που θέλει να κερδίσει την αναμέτρηση με το μέλλον.

Όμως, παρότι όλοι διακηρύττουν βερμπαλιστικά τη σημασία της Παιδείας, των μεταρρυθμίσεων, των Αναλυτικών Προγραμμάτων(και μάλιστα Διαθεματικών), των Ολοήμερων Σχολείων κ.α. παραμελείται δυστυχώς το πιο στοιχειώδες, η πεμπτουσία της Παιδείας που δεν είναι κάτι άλλο παρά το Ανθρώπινο Δυναμικό. Οι εργάτες της εκπαίδευσης. Οι Δάσκαλοι και οι Νηπιαγωγοί.

Όλοι μιλάνε γενικά και αόριστα για την Παιδεία και τη σημασία της, όμως κανείς δεν μιλάει τη γλώσσα της αλήθειας, κανείς δεν αναφέρει την απαξίωση στην οποία έχει περιέλθει ο Δάσκαλος και ο Νηπιαγωγός εξαιτίας της αδιαφορίας που επιδεικνύει η πολιτεία και οι συνδικαλιστικοί φορείς που εκπροσωπούν τον κλάδο μας. Αυτή, λοιπόν, η απαξίωση οφείλεται στη μη υλοποίηση δυο Βασικών αιτημάτων του κλάδου μας που δεν είναι άλλα από την οικονομική και επιστημονική αναβάθμιση των Δασκάλων – Νηπιαγωγών.

I.Η οικονομική αναβάθμιση των Δασκάλων - Νηπιαγωγών

Ως προς την οικονομική κατάσταση των Δασκάλων – Νηπιαγωγών τα στοιχεία είναι κάτι περισσότερο από αποκαλυπτικά: Μόλις και μετά βίας οι αποδοχές ενός Έλληνα Δασκάλου – Νηπιαγωγού φτάνουν το 50% του μέσου όρου των αποδοχών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Και φυσικά μέσα στην Ελλάδα η εργασία του Δασκάλου – Νηπιαγωγού είναι μισθολογικά απαξιωμένη, αφού ο εισαγωγικός μισθός Δασκάλου – Νηπιαγωγού αγγίζει το 73% του εισαγωγικού μισθού των εφοριακών, το 66% του μισθού των τελωνειακών και το 41% του μισθού των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας.

Αγαπητοί συνάδελφοι και συναδέλφισσες, τα παραπάνω στοιχεία καταδεικνύουν με τον πιο σαφή και εναργή τρόπο την αδιαφορία και την εκνευριστική κοροϊδία που δείχνει η εκάστοτε πολιτεία στον μάχιμο Δάσκαλο – Νηπιαγωγό. Αποτελεί όνειδος για τον πολιτισμό μας αυτή η μισθολογική απαξίωση του Έλληνα εκπαιδευτικού.

Γι’ αυτό το ζήτημα που τίθεται επιτακτικότερα είναι η οικονομική αναβάθμιση των Δασκάλων – Νηπιαγωγών. Σίγουρα δεν είναι εύκολο από τη μια μέρα στην άλλη να φτάσουμε στη θέση των Ευρωπαίων εκπαιδευτικών. Όμως, πρέπει να διεκδικήσουμε με επιχειρήματα την εξάλειψη των μισθολογικών ανισοτήτων σε σχέση με άλλες κατηγορίες μισθωτών που δε διαθέτουν τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα.

Έτσι, προτείνουμε:

1. Οι μισθοί σε κάθε κλάδο να δίνονται με βάση τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα που διαθέτει ο κάθε υπάλληλος. Οφείλουν να κατανοήσουν κάποια στιγμή οι αρμόδιοι και οι εμπλεκόμενοι συνδικαλιστές ότι οι Δάσκαλοι και Νηπιαγωγοί είναι κάτοχοι Πανεπιστημιακών τίτλων και επιβάλλεται σύμφωνα με τους κανόνες της δεοντολογίας και της αξιοκρατίας να αμείβονται ανάλογα. Έτσι, αξιοκρατικά και με μετρήσιμα κριτήρια δικαιούμαστε να λαμβάνουμε μισθούς που αναλογούν στα προσόντα μας. Για παράδειγμα, είναι απαράδεκτο, ακατανόητο και πέρα από κάθε λογική εφοριακοί, οι οποίοι είναι απόφοιτοι δημοτικού, γυμνασίου, λυκείου να αμείβονται με μισθούς διπλάσιους από τους εκπαιδευτικούς που πέρα από τους Πανεπιστημιακούς τίτλους που κατέχουν αποτελούν τους παιδαγωγούς και τους διαμορφωτές προσωπικοτήτων των παιδιών όλης της Ελλάδας.  Ήρθε η ώρα να δώσουμε στους εκπαιδευτικούς αυτά που τους αναλογούν.
2. Σταδιακή Αύξηση των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού για την Παιδεία από το 3,5% του ΑΕΠ (Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος) που είναι σήμερα, στο 5%   που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος.
3. Να παρέχονται σημαντικά οικονομικά κίνητρα – όχι ευτελή ποσά όπως γίνεται μέχρι σήμερα με διάφορα ψευτοεπιδόματα, στα οποία μεγάλο μέρος αποτελούν οι κρατήσεις - στους Δασκάλους – Νηπιαγωγούς όταν προσφέρουν στο σχολείο τους, όταν επιμορφώνονται, όταν διευρύνουν και εμπλουτίζουν τις γνώσεις τους (Διδασκαλεία, Μεταπτυχιακά, Διδακτορικά, Ημερίδες, Συνέδρια, Σεμινάρια).
4. Να παρέχεται ουσιαστική οικονομική στήριξη σε εκπαιδευτικούς παραμεθόριων περιοχών ( αξιοπρεπή επιδόματα, επιδότηση ενοικίου).

II.Η επιστημονική αναβάθμιση των Δασκάλων – Νηπιαγωγών

Η ανυπαρξία συστηματικής και ποιοτικά αποτελεσματικής φροντίδας για τη σταδιακή ανέλιξη του Δασκάλου – Νηπιαγωγού ως προς τη συγκρότηση του ως επιστήμονα – παιδαγωγού, τη «διδακτική τέχνη» του και τη συνεχή παιδαγωγική του κατάρτιση αποτελούν δείγματα της υποβάθμισης που υφίσταται η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών αφού τελειώσουν τις πανεπιστημιακές τους σπουδές. Οι παραλείψεις αυτές δεν επιτρέπουν στον εκπαιδευτικό να περάσει από το επίπεδο του πτυχιούχου σε εκείνο του παιδαγωγού - επιστήμονα. Είναι γνωστό ότι η μόνη επιμόρφωση που υλοποιείται είναι αυτή των Νεοδιόριστων εκπαιδευτικών, η οποία χαρακτηρίζεται από προχειρότητα, πραγματοποιείται σε λανθασμένες χρονικές περιόδους που δεν βοηθούν τον εκπαιδευτικό – π.χ. στη μέση της χρονιάς και σε σύντομο χρονικό διάστημα-, προκαλεί κούραση στον εκπαιδευτικό διότι υλοποιείται μετά την εργασία του πράγμα που τον κουράζει και φυσικά είναι προγράμματα μικρής διάρκειας και σίγουρα έχουν ανύπαρκτη περιοδικότητα.

Έτσι, για την επιστημονική αναβάθμιση των Δασκάλων – Νηπιαγωγών προτείνουμε:

1. Θεσμοθέτηση μορφών επιμόρφωσης που θα αλληλοσυμπληρώνονται και θα έχουν χαρακτήρα «δια βίου» επιμόρφωσης. Επιπλέον, θα πρέπει οι επιμορφώσεις να γίνονται ανά τρίμηνο ή εξάμηνο και οι εκπαιδευτικοί να απαλλάσσονται από τα καθήκοντά τους ώστε να επιμορφώνονται απρόσκοπτα στα νέα δεδομένα της εκπαίδευσης.
2. Οι επιμορφωτές να επιλέγονται με βάση τα προσόντα τους, τη διδακτική τους εμπειρία και τις απαιτήσεις των Δασκάλων – Νηπιαγωγών, οι οποίοι συνήθως θέλουν επιμόρφωση σε πραγματικά προβλήματα σχολικής ζωής και τάξης (Διδασκαλία μαθημάτων, διαχείριση προβλημάτων στην τάξη, μαθησιακές δυσκολίες) και όχι σε θεωρίες και φληναφήματα.
3. Στα προγράμματα επιμόρφωσης οι Δάσκαλοι – Νηπιαγωγοί να επιδοτούνται οικονομικά. Είναι προκλητικό και άδικο οι επιμορφωτές να αμείβονται με υπέρογκα ποσά και οι επιμορφούμενοι όχι μόνο να μην αμείβονται, αλλά να δίνουν οι ίδιοι χρήματα για την επιμόρφωσή τους (έξοδα μετακίνησης, εγγραφή σε διάφορα συνέδρια). Για αυτό το λόγο είναι απαραίτητη η οικονομική στήριξη των Δασκάλων – Νηπιαγωγών όταν επιμορφώνονται όχι μόνο για τυπικούς λόγους, αλλά και για να αποκτήσουν κίνητρα για να διαθέσουν τον ελεύθερο χρόνο ώστε να συμμετέχουν στα προγράμματα επιμόρφωσης. Για παράδειγμα, προτείνουμε το 15% της αμοιβής των επιμορφωτών να δίνεται στους επιμορφούμενους Δασκάλους – Νηπιαγωγούς.
4. Συνεχή Επιμόρφωση και επιστημονική – παιδαγωγική καθοδήγηση των εκπαιδευτικών για τα νέα σχολικά εγχειρίδια.
5.  Συνεχή Επιμόρφωση και επιστημονική – παιδαγωγική καθοδήγηση των εκπαιδευτικών στις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας (ΤΠΕ), ώστε να αναπτύξουν την ικανότητα να τις χρησιμοποιούν ως υποστηρικτικό εργαλείο στην καθημερινή διδασκαλία.
6. Συνεχή Επιμόρφωση και επιστημονική – παιδαγωγική καθοδήγηση των εκπαιδευτικών για τα Διαθεματικά Ενιαία Πλαίσια Προγραμμάτων Σπουδών, για τη Διαθεματικότητα και για τη Διαπολιτισμικότητα.

III.Συμπεράσματα

Αγαπητοί συνάδελφοι και συναδέλφισσες,

Θεωρώ ότι ήρθε η ώρα Δάσκαλοι και Νηπιαγωγοί, μόνιμοι και αναπληρωτές, νέοι εκπαιδευτικοί σε συνεργασία με τους παλαιότερους να αρθρώσουμε έναν ισχυρό διεκδικητικό λόγο και να απαιτήσουμε την οικονομική και επιστημονική μας αναβάθμιση, οι οποίες θα αποτελέσουν τους δυο «πυλώνες» για την αναβάθμιση της εκπαίδευσης στην Ελλάδα.

Αυτό πρέπει να υλοποιηθεί με ισχυρή επιχειρηματολογία, συγκεκριμένες προτάσεις, – μερικές ανέφερα στις παραπάνω σελίδες- αλλαγή επικοινωνιακής πολιτικής της ΔΟΕ, ποιοτικές και αποτελεσματικές κινητοποιήσεις των Συλλόγων.

Ήρθε η ώρα να κάνουμε ένα ηχηρό άνοιγμα στην κοινωνία και να φωνάξουμε δυνατά ότι οι Δάσκαλοι – Νηπιαγωγοί είμαστε τα πιο ζωντανά κύτταρα της κοινωνίας, είμαστε οι άνθρωποι των γραμμάτων και του Πολιτισμού, διαμορφώνουμε τις συνειδήσεις των νέων ανθρώπων, διεκδικούμε έμπρακτη αναγνώριση του έργου και του μόχθου τους. Διεκδικούμε με λογικά και δίκαια αιτήματα την ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΜΑΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ.

Επιβάλλεται, λοιπόν, με συγκεκριμένη επιχειρηματολογία - προτάσεις, αλλά και με       « έξυπνες» κινητοποιήσεις (απεργίες, στάσεις εργασίας που θα αναγκάζουν την πολιτεία να στρέφει το βλέμμα της προς τα αιτήματα μας και τις διεκδικήσεις μας) να καταστήσουμε σαφές ότι το σύγχρονο σχολείο απαιτεί εκπαιδευτικό καλά αμειβόμενο και επιστημονικά καταρτισμένο, έτσι ώστε να μπορεί απρόσκοπτα να ασκεί το λειτούργημα του, χωρίς προβλήματα, άγχος και αδυναμίες. Αλλά με κέφι και διάθεση. Και φυσικά μόνο τότε θα είναι δημιουργικός, παραγωγικός, δραστήριος και οραματιστής.

Ολοκληρώνοντας, δεν θα κλείσω κάνοντας ευχολόγια αλλά είμαι βέβαιος ότι ήρθε επιτέλους η ώρα οι Σύλλογοι και η ΔΟΕ να διαμορφώσουν ένα κοινό πλαίσιο προτάσεων και όλοι οι νέοι και οι παλαιότεροι εκπαιδευτικοί ενωμένοι χωρίς μικροπρέπειες, μιζέριες και μικροκομματικές σκοπιμότητες να διεκδικήσουμε με αξιώσεις και με αξιοπρέπεια από την πολιτεία και την κοινωνία γενικότερα την οικονομική και επιστημονική μας αναβάθμιση.