Ελληνική Δημοκρατία

Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων

Υπουργός

Μαριέττα Γιαννάκου

Ενημέρωση της Κεντρικής Επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας για την πορεία του Εθνικού Διαλόγου για την Παιδεία

Αθήνα

19 Μαρτίου 2005

Περιεχόμενα

1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΕΡΓΟΥ ΣΤΟ ΥΠΕΠΘ

1.1 Νομοθετικό Έργο_________________________________________3

1.2 Μέτρα αναβάθμισης της Εκπαίδευσης________________________6

1.3 Διαχείριση ΕΠΕΑΕΚ_______________________________________11

1.4 Παιδεία και Πολιτισμός_____________________________________11

2. Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ

2.1 Εισαγωγικά_______________________________________________13

2.2 Δημόσια Διαβούλευση και Μέθοδοι Εργασίας__________________15

2.3 Πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της συμμετοχής της εκπαιδευτικής κοινότητας στον Εθνικό Διάλογο για την Παιδεία: «Μήνας Δημόσιας Διαβούλευσης στην Εκπαίδευση»_______________________________19

1.      ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΕΡΓΟΥ ΣΤΟ ΥΠΕΠΘ

H νέα Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας έθεσε ως κεντρικό στόχο την επεξεργασία και υλοποίηση μίας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την αναβάθμιση της ελληνικής εκπαίδευσης, ώστε όλοι οι Έλληνες πολίτες να έχουν ισότιμες ευκαιρίες πρόσβασης σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα εφάμιλλο προς τα ευρωπαϊκά και διεθνή συστήματα.

Συμπληρώνοντας ένα χρόνο διοίκησης στο Υπουργείο, η νέα Πολιτική Ηγεσία έχει να επιδείξει ένα πλούσιο, όσο και ουσιαστικό Νομοθετικό έργο και πλαίσιο πρωτοβουλιών, οι οποίες συνίστανται αφενός, στην επίλυση και διευθέτηση σοβαρών εκκρεμοτήτων του παρελθόντος και αφετέρου, στη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών για την επεξεργασία και υλοποίηση μέτρων αναβάθμισης του εκπαιδευτικού συστήματος.

Ο συντονισμός, η ταχύτητα και η κοινωνική αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων αυτών είχαν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία κλίματος εποικοδομητικής συνεργασίας μεταξύ της Πολιτικής Ηγεσίας του Υπουργείου και της Εκπαιδευτικής Κοινότητας.

Το Υπουργείο συμβάλλει ενεργά στην επίρρωση των αρχών διαφάνειας, συναίνεσης και αποτελεσματικότητας της Νέας Διακυβέρνησης. Στο πλαίσιο των εν λόγω αρχών, το Υπουργείο ανέλαβε την πρωτοβουλία διεξαγωγής θεσμοθετημένου Εθνικού Διαλόγου για την Παιδεία με σκοπό την πληρέστερη καταγραφή των προβλημάτων της ελληνικής εκπαίδευσης και την αναζήτηση αποτελεσματικών και κοινωνικά δίκαιων λύσεων μέσα από διαδικασίες συμμετοχικής δημόσιας διαβούλευσης των ενδιαφερόμενων φορέων και   εν γένει, των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας. Η πορεία του Εθνικού Διαλόγου χαρακτηρίζεται από ευρύτερη πολιτική και κοινωνική συνεννόηση για την ανάγκη διαμόρφωσης μίας συνολικής στρατηγικής αναβάθμισης της Παιδείας. Παράλληλα με τις εργασίες στην Ολομέλεια και τα Συμβούλια του ΕΣΥΠ, το Υπουργείο έχει αναλάβει τη διοργάνωση μεγάλου αριθμού ανοικτών συζητήσεων επί επιλεγμένων θεματικών ενοτήτων, οι οποίες δίνουν στους Έλληνες πολίτες βήμα διαλόγου και ανταλλαγής απόψεων για την Παιδεία.

Σε συνέχεια της προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή της 8^ης Νοεμβρίου 2004 με αντικείμενο την ανάγκη προσαρμογής της Ελληνικής Εκπαίδευσης στα ευρωπαϊκά πρότυπα, το Υπουργείο προωθεί με συστηματικό τρόπο την υλοποίηση δεσμεύσεων και δράσεων, οι οποίες απορρέουν από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Κατάρτιση 2010». Το Υπουργείο έχει προωθήσει σχετικές νομοθετικές πρωτοβουλίες στους εξής τομείς: Πρώτον,  στο πεδίο της Δια Βίου Μάθησης,  στο  οποίο η χώρα έχει σημαντική υστέρηση σε επίπεδο ΕΕ. Δεύτερον, στο πεδίο της αναγνώρισης ακαδημαϊκών τίτλων με τη σύσταση του Διεπιστημονικού Οργανισμού Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης. Τρίτον, με τη διαμόρφωση και προώθηση προτάσεων για το ζήτημα της Διασφάλισης Ποιότητας στην Ανώτατη Πανεπιστημιακή και Τεχνολογική Εκπαίδευση προκειμένου να συσταθεί Σύστημα και Φορέας Διασφάλισης Ποιότητας εγκαίρως πριν από το Συμβούλιο Υπουργών Παιδείας στο Μπέργκεν το Μάϊο 2005.

Το Υπουργείο συμμετείχε ενεργά στη διαμόρφωση, υποστήριξη και ψήφιση του σχεδίου νόμου για τη σύσταση Κυβερνητικής Επιτροπής για την Παιδεία και τον Πολιτισμό. Το Υπουργείο επεξεργάζεται ιδέες και προτάσεις στο πλαίσιο του Εθνικού Διαλόγου για την ουσιαστική σύζευξη Παιδείας και Πολιτισμού με στόχο να καταστήσουμε τα αγαθά του Πολιτισμού προσβάσιμα σε όλους τους Έλληνες πολίτες μέσω της Εκπαίδευσης.

Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας έχει την πεποίθηση ότι οφείλει να υπηρετεί διαπιστωμένα κοινά συμφέροντα των Ελλήνων πολιτών και τις αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης στον τομέα ευθύνης της κατά τρόπον, ο οποίος να προαγάγει τις αρχές της δημοκρατικής διακυβέρνησης. Σε αγαστή συνεργασία με τον Πρωθυπουργό Κύριο Κ. Καραμανλή και τα μέλη της Κυβερνήσεως, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας ολοκλήρωσε τον πρώτο χρόνο από την ανάληψη των καθηκόντων της και εισέρχεται στο δεύτερο χρόνο με καλύτερη γνώση και δεδηλωμένη βούληση για συστηματική προσπάθεια για την καλύτερη επίτευξη των καθηκόντων που της έχουν ανατεθεί και των ευθυνών της έναντι των Ελλήνων πολιτών και ιδιαιτέρως, της νέας γενιάς.

                        Μαριέττα Γιαννάκου

Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων

1.1 Νομοθετικό Έργο

Η Πολιτική Ηγεσία του ΥΠΕΠΘ υλοποίησε το ακόλουθο Νομοθετικό Έργο:  

α) Καταργήθηκαν οι εξετάσεις στη Β’ Λυκείου και μειώθηκαν τα εξεταζόμενα μαθήματα στη Γ’ Λυκείου από 9 σε 6. (Νόμος 3255/2004).

β) Διαμορφώθηκε νέο νομικό πλαίσιο για τις μετεγγραφές φοιτητών, το οποίο θεραπεύει τις αδυναμίες αδιαφάνειας του προγενέστερου πλαισίου. Ο στόχος είναι διασφάλιση αντικειμενικών κριτηρίων και διαφάνειας στις μετεγγραφές φοιτητών στα πανεπιστήμια και τα Ανώτατα Τεχνολογικά Ιδρύματα της χώρας. (Νόμος 3282/2004).

γ) Ψηφίσθηκε με την υποστήριξη των κοινοβουλευτικών ομάδων ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και Συνασπισμού Νόμος για τη σύσταση του Διιεπιστημονικού Οργανισμού  Αναγνώρισης Τίτλων Εκπαίδευσης και Πληροφόρησης (ΟΑΤΑΠ). Ο νέος Οργανισμός αντικαθιστά το ΔΙΚΑΤΣΑ και ενισχύει τη διαφάνεια, την αξιοκρατία και την ταχύτητα στην αναγνώριση τίτλων σπουδών Ανώτατης Εκπαίδευσης, οι οποίοι έχουν αποκτηθεί στο εξωτερικό. 

δ) Με Νόμο, ο οποίος πρόκειται να κατατεθεί άμεσα στη Βουλή, αφού ολοκληρώθηκε η κατάθεση των προτάσεων από τους Κοινωνικούς Φορείς, θεσμοθετούνται τα Ινστιτούτα Δια Βίου Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, έτσι ώστε να δίνεται πλέον και στους Έλληνες πολίτες η δυνατότητα απόκτησης νέων επαγγελματικών δεξιοτήτων και μάλιστα με πιστοποιημένα επαγγελματικά δικαιώματα.

ε) Με πρόσφατο νόμο των Υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για τη σύζευξη Παιδείας και Πολιτισμού. Η σύσταση της Κυβερνητικής Επιτροπής για την Παιδεία και τον Πολιτισμό και ο καθορισμός των σκοπών της αποτελεί μία σημαντική τομή της Κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας στο δημόσιο βίο της Ελλάδας.

στ) αναλαμβάνεται νομοθετική πρωτοβουλία για τη διαμόρφωση του νομικού καθεστώτος ίδρυσης ευρωπαϊκού σχολείου στην Ελλάδα εντός του Μαρτίου 2005.

1.2 Μέτρα αναβάθμισης της Εκπαίδευσης

Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Ιδιαίτερη προσοχή και ευαισθησία επέδειξε η νέα Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας στην έγκαιρη διάθεση των σχολικών βιβλίων κατά την έναρξη της σχολικής χρονιάς, Αποτέλεσμα του σωστού συντονισμού μεταξύ των αρμοδίων φορέων ήταν για πρώτη χρονιά μετά από πολλά χρόνια, όλα τα σχολικά βιβλία, να βρίσκονται στις σχολικές μονάδες εντός και εκτός Ελλάδος από τον Αύγουστο. Παράλληλα, ιδιαίτερη έμφαση αποδίδεται στον προσεκτικό έλεγχο των νέων σχολικών βιβλίων που πρόκειται να διατεθούν στα σχολεία, ώστε αυτά να ανταποκρίνονται στα σύγχρονα επιστημονικά και κοινωνικά δεδομένα.

Σε ότι αφορά στο μείζον και χρόνιο πρόβλημα της σχολικής στέγης, ο Οργανισμός Σχολικών Κτηρίων, προχώρησε στον επανασχεδιασμό και την χάραξη ενός ολοκληρωμένου προγράμματος σχολικής στέγης. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε τόσο στην αντιμετώπιση για πρώτη φορά των προβλημάτων ύπαρξης στοιχείων αμιάντου στις σχολικές αίθουσες, όσο και στην ασφάλεια και αντισεισμική προστασία των σχολικών κτηρίων και αιθουσών.

Αντιμετωπίζοντας με ευαισθησία και κατανόηση τις ανάγκες της σύγχρονης ελληνικής οικογένειας, κυρίως όμως τις μαθησιακές ανάγκες των μικρών μαθητών, προχώρησε στην έγκριση όλων των αιτήσεων που είχαν υποβληθεί για την αύξηση των ολοήμερων σχολείων και την θεσμοθέτηση και ενίσχυση του Προγράμματος της Πρόσθετης Διδακτικής Στήριξης.

Αναγνωρίζοντας τις ανάγκες σε μόνιμο διδακτικό προσωπικό στα σχολεία, αλλά και σε άμεση εφαρμογή των προεκλογικών δεσμεύσεων της κυβέρνησης, η νέα Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, προχώρησε στην άμεση πρόσληψη όλων των 16μηνιτών αναπληρωτών εκπαιδευτικών, βάζοντας έτσι τέλος στην «ομηρία» εκατοντάδων εκπαιδευτικών, αλλά και στην αύξηση των διορισμών αναπληρωτών εκπαιδευτικών, περιορίζοντας τον θεσμό της ωρoμισθίας μόνο στις απολύτως αναγκαίες περιπτώσεις. Παράλληλα, θεωρώντας ως απολύτως δίκαιο το αίτημα εκατοντάδων άλλων εκπαιδευτικών, οι οποίοι είχαν συμπληρώσει 30μηνο στην εκπαίδευση ως αναπληρωτές, εξήγγειλε πρόγραμμα πρόσληψής τους στο Δημόσιο, εντός τακτού χρονικού πλαισίου.

Δίδοντας άμεση προτεραιότητα στην αναβάθμιση των Τεχνικών και Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων, προχωρά με ταχύτατους ρυθμούς σε συγκεκριμένες προτάσεις για τη δημιουργία του Επαγγελματικού Λυκείου.

Με γνώμονα τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες των μαθητών για διεύρυνση του γνωστικού και εν γένει μορφωτικού πεδίου, αποφάσισε την εισαγωγή δύο διδακτικών ενοτήτων που αφορούν στα «Ανθρώπινα Δικαιώματα και την Ισότητα των Δύο Φύλων», και την «Ευρωπαϊκή Ενοποίηση».

Στην ίδια κατεύθυνση και με γνώμονα την καλύτερη και πληρέστερη κατανόηση της ελληνικής γλώσσας, προωθεί την αύξηση των ωρών διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών με παράλληλη βελτίωση των μεθόδων διδασκαλίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ανακοίνωση της πρόθεσης της Πολιτικής Ηγεσίας του Υπουργείου να αυξήσει τις ώρες διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών, χαιρετίσθηκε με ιδιαίτερη ικανοποίηση από το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας. 

Τέλος, στο πλαίσιο των διαρκώς διευρυνόμενων αναγκών στη γνώση ξένων γλωσσών, προωθεί την εισαγωγή της υποχρεωτικής διδασκαλίας και δεύτερης ξένης γλώσσας, στις δύο τελευταίες τάξεις του Δημοτικού και τις δύο πρώτες του Λυκείου, παρέχοντας έτσι το αναγκαίο συμπλήρωμα στα διεθνή εφόδια που απαιτεί το νέο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον.

Ανώτατη Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση

Ένα από τα σημαντικότερα θέματα τα οποία κλήθηκε να αντιμετωπίσει με πιεστικό τρόπο η νέα Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου, ήταν το χρόνιο πρόβλημα της υποχρηματοδότησης των Πανεπιστημίων. Με στόχο μεγαλύτερη δυνατή βελτίωση της υπάρχουσας κατάστασης και την σταδιακή εξάλειψη των φαινομένων δυσλειτουργίας, προχώρησε σε διάλογο με την Πανεπιστημιακή Κοινότητα και ήδη τα συσσωρευμένα προβλήματα που παρέλαβε από την προηγούμενη Πολιτική Ηγεσία, βρίσκονται σε πορεία διευθέτησής τους, έτσι ώστε να εξασφαλισθεί η απρόσκοπτη και αποτελεσματική λειτουργία τους.

Παράλληλα, σε εφαρμογή των προεκλογικών εξαγγελιών, αλλά και στην κατεύθυνση της κάλυψης των αναγκών των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ, προχώρησε στην ίδρυση νέων τμημάτων ΑΕΙ και ΤΕΙ.

Από το Σεπτέμβριο του 2004 ξεκίνησε η λειτουργία των εξής Πανεπιστημιακών Τμημάτων:

1.Κινηματογράφου του ΑΠΘ στη Θεσ/νίκη

2.Μηχανικών Χωροταξίας & Ανάπτυξης του ΑΠΘ στη Βέροια

3.Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος & Νέων Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στα Ιωάννινα

4.Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης στα Χανιά

5.Πληροφορικής του Ιονίου Πανεπιστημίου στην Κέρκυρα

8.Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική του Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας στη Λαμία

9. Μάρκετινγκ & Διοίκησης Λειτουργιών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στην Έδεσσα

10.Διοίκησης Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στη Νάουσα.

Έχει ήδη προγραμματιστεί η ίδρυση και λειτουργία από τον επόμενο Σεπτέμβριο του 2005 1) του Τμήματος Περιφερειακής και Οικονομικής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας) στη Λειβαδιά και 2) του Τμήματος Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στη Σπάρτη

Επιπλέον πρόκειται να λειτουργήσουν τον επόμενο Σεπτέμβριο:

1.Το Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στην Καλαμάτα.

2.Το Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας στην Κοζάνη.

Ιδιαίτερη φροντίδα και ευαισθησία επιδείχθηκε στον τομέα της ενίσχυσης της φοιτητικής μέριμνας μέσω της επέκτασης στη χορήγηση του ειδικού στεγαστικού επιδόματος και σε κατηγορίες φοιτητών και σπουδαστών οι οποίοι είχαν εξαιρεθεί του ευεργετικού αυτού μέτρου, καθώς και της αναβάθμισης των φοιτητικών εστιών.

Τέλος ολοκληρώθηκε η διαδικασία αξιολόγησης περίπου 1.100 προτάσεων νέων ερευνητικών προγραμμάτων στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Προγράμματος ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ.

Ανώτατη Τεχνολογική Εκπαίδευση

Τους τελευταίους δέκα μήνες η ηγεσία του ΥΠΕΠΘ έχει λάβει μια σειρά μέτρων για τα Τ.Ε.Ι. ώστε αφενός μεν  να ξεπεραστούν τα προβλήματα τα οποία έχουν συσσωρευτεί τα τελευταία χρόνια, αφετέρου δε να οδηγηθούν τα Ιδρύματα σε μια ουσιαστική αναβάθμιση του ρόλου τους μέσα στο εκπαιδευτικό γίγνεσθαι της χώρας μας.

Στα μέτρα που ελήφθησαν μπορούμε επιγραμματικά να αναφέρουμε τα εξής:

1. Στο τέλος του προηγούμενου χρόνου εξασφαλίστηκε μια επιπλέον χρηματοδότηση της τάξεως των 14 εκατομμυρίων Ευρώ για την  αντιμετώπιση   των οικονομικών προβλημάτων των Ιδρυμάτων.

2. Εγκρίθηκαν για πρώτη φορά μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών μεταξύ  ΤΕΙ  και αναγνωρισμένων Πανεπιστημίων του εξωτερικού.

3. Δημιουργήθηκαν 4 νέα Τμήματα Τ.Ε.Ι. 1) Στην Σπάρτη ως Παράρτημα του Τ.Ε.Ι Καλαμάτας (Τεχνολογίας Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών 2) Στα Τρίκαλα ως Παράρτημα του Τ.Ε.Ι. Λάρισας ( Ανακαίνισης και Αποκατάστασης Κτιρίων) 3) Στο Παράρτημα Καρδίτσας του Τ.Ε.Ι. Λάρισας   ( Τεχνολογίας Τροφίμων) 4) Στη Θήβα ως  Τ.Ε.Ι. Παράρτημα Χαλκίδας ( Διοίκησης Συστημάτων Εφοδιασμού.

4. Με συνεχείς συναντήσεις με τις διοικήσεις των Ιδρυμάτων και τους συνδικαλιστικούς τους φορείς εντοπίστηκαν θεσμικές και λειτουργικές αδυναμίες των ΤΕΙ  και ήδη το ΥΠΕΠΘ είναι έτοιμο να καταθέσει στη Βουλή νομοσχέδιο για τη ρύθμιση  σειράς θεμάτων που αφορούν  τόσο στο προσωπικό όσο και στη λειτουργία των Ιδρυμάτων.

5. Βρίσκεται στη φάση επεξεργασίας η δημιουργία ενός ιδιαίτερου κωδικού, ο οποίος αποτελεί πάγιο αίτημα της εκπαιδευτικής κοινότητας των ΤΕΙ,  για την έγκαιρη και απρόσκοπτη αμοιβή των ωρομισθίων εκπαιδευτικών.

6. Εν όψει της έκδοσης της απόφασης του ΣτΕ με την οποία αναμένεται να ακυρωθούν τα επαγγελματικά δικαιώματα των  αποφοίτων ορισμένων Τμημάτων των ΤΕΙ, το Υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με τους επαγγελματικούς φορείς των αποφοίτων αλλά και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς επεξεργάζεται σειρά μέτρων ώστε να μπορέσει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα που θα δημιουργηθεί για τους αποφοίτους των Ιδρυμάτων.

7.Σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών έχει εξασφαλιστεί η έγκριση προκήρυξης 800 νέων θέσεων μόνιμου εκπαιδευτικού προσωπικού, με ορίζοντα τετραετίας, ενώ προχωρά σε θεσμοθέτηση 600 επιπλέον θέσεων μόνιμου εκπαιδευτικού προσωπικού ώστε να καλυφθεί ένα μεγάλο μέρος από τις ανάγκες σε  Ε.Π.

8. Διετέθησαν αυξημένες πιστώσεις μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για το κτιριολογικό πρόγραμμα των Ιδρυμάτων.

9. Ολοκληρώθηκε η διαδικασία αξιολόγησης 300 περίπου νέων προτάσεων ερευνητικών  προγραμμάτων στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού προγράμματος Αρχιμήδης.

Επιχορηγήσεις Ανωτάτων Τεχνολογικών Ιδρυμάτων από

τον Τακτικό Προϋπολογισμό έτους 2005

1.3 Διαχείριση ΕΠΕΑΕΚ

Το ΥΠΕΠΘ κατέβαλε κάθε προσπάθεια για την ορθολογική διαχείριση των πόρων που διατίθενται μέσω του ΕΠΕΑΕΚ, εντείνοντας τους διαχειριστικούς ελέγχους και προωθώντας την ενεργοποίηση όσο το δυνατόν περισσότερων μέτρων του Προγράμματος.

Με τον τρόπο αυτό η απορροφητικότητα του ΕΠΕΑΕΚ αυξήθηκε από 28% στις  7.3.2004 σε 39% στις 31.12.2004 και έτσι αποτράπηκε ο κίνδυνος της απώλειας πόρων λόγω της εφαρμογής του κανόνα ν+2 . Σε αυτό συνέβαλε ιδιαίτερα η ενεργοποίηση της υλοποίησης ενός μεγάλου έργου που αφορά στην προμήθεια εξοπλισμού για την Τεχνολογική Επαγγελματική Εκπαίδευση, συνολικού προϋπολογισμού 73 εκατ. Ευρώ, με χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

1.4 Παιδεία και Πολιτισμός

Η σύζευξη της Παιδείας με τον Πολιτισμό εντάσσεται σε ένα πλαίσιο δράσεων για την υλοποίηση μίας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την πρόοδο της Ελλάδας και των Ελλήνων με έμφαση στον άνθρωπο και την καλλιέργεια των αγαθών της γνώσης και του πολιτισμού.

Η Κυβερνητική Επιτροπή Παιδείας και Πολιτισμού αποτελεί έναν θεσμό πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα, ο οποίος αφενός, συνάδει με τη διάδοση των πολιτιστικών αγαθών στον ευρύτερο ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο και αφετέρου, καθιστά τη χώρα πρωτοπόρο στη σύζευξη Παιδείας και Πολιτισμού ως μίας διακριτής προσέγγισης για την πολύπλευρη ανάπτυξη της Ελλάδας και των Ελλήνων.

Το Υπουργείο ΕΠΘ επεξεργάζεται μία δέσμη πρωτοβουλιών με γνώμονα τα εξής: 

- στην ανάγκη ενίσχυσης των γνήσιων σκοπών της Παιδείας νοούμενη ως την καλλιέργεια του ανθρώπινου πνεύματος και της ανθρώπινης δημιουργίας,

- στην ανάγκη να εγγυηθούμε για όλους τους νέους ανθρώπους την πρόσβαση σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο προάγει την ευρύτερη θεωρητική κατάρτιση και την ανάπτυξη των ικανοτήτων για κριτική γνώση,

- στην ανάγκη να αντιτάξουμε στις τάσεις πολιτισμικής αφομοίωσης και ομογενοποίησης τον πλούτο της πολιτιστικής διαφορετικότητας, πολυμορφίας και ιδιαιτερότητας,

- στην ανάγκη να καταστήσουμε τα αγαθά του πολιτισμού μέσω της εκπαίδευσης κοινό κτήμα όλων των πολιτών, ώστε να συμβάλλουμε στον περαιτέρω εκδημοκρατισμό της κοινωνίας,

- στην ανάγκη προσέγγισης του πολιτισμού ως διαχρονική πηγή εμπνεύσεως για τον άνθρωπο και αισθητικής τελειοποίησης των έργων του,

- στην ανάγκη διαμόρφωσης μίας νέας σχέσης Κράτους-Κοινωνίας κατά την οποία η Πολιτεία δεν επιβάλλει πολιτιστικά πρότυπα, αλλά αντιθέτως, προσφέρει στους πολίτες τις απαραίτητες υποδομές και συνθήκες, τα οποία θα λειτουργήσουν ως καταλύτες για την προώθηση της ανθρώπινης πνευματικής και πολιτισμικής δημιουργίας,

- για τους Έλληνες ειδικότερα, ένα ολοκληρωμένο όραμα ατομικής και συλλογικής προόδου το οποίο δεν συνίσταται αποκλειστικά στην οικονομική ανάπτυξη, αλλά αντιθέτως, προβάλλει την ανάγκη περαιτέρω προαγωγής της Παιδείας και του Πολιτισμού στο εσωτερικό και την ανάδειξη της ιδιαιτερότητας του Ελληνισμού στο εξωτερικό.

2. Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ

2.1 Εισαγωγικά

• Με την έναρξη του Εθνικού Διαλόγου για την Παιδεία στις 21 Ιανουαρίου, το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας πραγματοποιεί τη δέσμευσή του για θεσμοθετημένο διάλογο με τους κοινωνικούς φορείς ως προϋπόθεση υλοποίησης μίας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την αναβάθμιση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.
• Στην προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή για την Παιδεία στις 8 Νοεμβρίου 2004 ο Πρωθυπουργός τόνισε την ανάγκη αναβάθμισης του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος με στόχο την σύγκλιση προς τα ευρωπαϊκά πρότυπα, θέση με την οποία συμφώνησε η αξιωματική αντιπολίτευση. Η προτεραιότητα αυτή συνεπάγεται την υλοποίηση δεσμεύσεων τις οποίες έχει αναλάβει η Ελλάδα στο πλαίσιο του συντονισμού των εκπαιδευτικών πολιτικών στην ΕΕ και ειδικότερα, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος ‘Εκπαίδευση και Κατάρτιση 2010’.
• Βασική αρχή διεξαγωγής του διαλόγου στο ΕΣΥΠ είναι η αρχή της δημοκρατικής διαβούλευσης με σκοπό την πληρέστερη καταγραφή των προβλημάτων στην εκπαίδευση και τη διατύπωση συγκεκριμένων μέτρων επίλυσης, οι οποίες να ανταποκρίνονται στα διαπιστωμένα κοινά συμφέροντα των πολιτών. Κατά αυτόν τον τρόπο, θα ενισχύσουμε τη δημοκρατική νομιμοποίηση των μέτρων τα οποία θα προκύψουν για τους σκοπούς της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης.
• Ορισμένα από τα ζητήματα τα οποία τίθενται στον Εθνικό Διάλογο είναι:

Για την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση:

-          αξιολόγηση εκπαιδευτικής διαδικασίας: των αναλυτικών προγραμμάτων, βιβλίων και άλλων  μέσων εκπαίδευσης

-          αναβάθμιση εκπαιδευτικών: ζητήματα επιμόρφωσης και μεθόδων διδασκαλίας

-          η αναβάθμιση του Λυκείου και η συζήτηση για τον τρόπο εισαγωγής στην Ανώτατη Εκπαίδευση.

-          η αναβάθμιση των ΤΕΕ και η προοπτική διαμόρφωσης του Επαγγελματικού Λυκείου.

-          διαπολιτισμική εκπαίδευση

-          θέματα ειδικής αγωγής

-          μείωση ποσοστών αναλφαβητισμού και αύξηση ποσοστού αποφοίτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

Για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση:

-          Διασφάλιση της Ποιότητας: Διαδικασίες Εσωτερικής και Εξωτερικής Αξιολόγησης

-          Χρηματοδότηση και Αξιοποίηση Πόρων στην Πανεπιστημιακή και Τεχνολογική Εκπαίδευση

-          Στρατηγική Ανάπτυξης Γνωστικών Αντικειμένων

• Οι επόμενες συνεδριάσεις του ΕΣΥΠ είναι οι εξής:

-          στις 22 Μαρτίου συνεδρίαση της Ολομέλειας του ΕΣΥΠ.

-          στις 28 Μαρτίου συνεδρίαση του Συμβουλίου Ανώτατης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης.

-          στις  30 Μαρτίου κοινή συνεδρίαση των Συμβουλίων Ανώτατης Πανεπιστημιακής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης.

-          στις 7 Απριλίου συνεδρίαση του Συμβουλίου Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

2.2 Δημόσια Διαβούλευση και Μέθοδοι Εργασίας

Το Υπουργείο Παιδείας και το ΕΣΥΠ στο πλαίσιο του Εθνικού Διαλόγου γίνονται αποδέκτες προτάσεων από θεσμικούς φορείς, συλλόγους και ενώσεις πολιτών. Ειδικευμένος επιστήμονας αναλαμβάνει τη συλλογή των κατατεθειμένων προτάσεων, οι οποίες επεξεργάζονται ως εξής:  θεματική ταξινόμηση των προτάσεων, κωδικοποίηση των βασικότερων σημείων τους και προετοιμασία ειδικών εκθέσεων. Οι ειδικές εκθέσεις  πρόκειται να αξιοποιηθούν για την παραγωγή νομοθεσίας και πολιτικών και να διευκολύνουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Στοιχεία για την ιστοσελίδα του Εθνικού Διαλόγου για την Παιδεία για την περίοδο 1 – 15 Μαρτίου 2005

• Συνολικά, η ιστοσελίδα του Εθνικού Διαλόγου δέχθηκε 3.122 επισκέψεις. 
• Ειδικότερα, το μήνυμα της Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κυρίας Μαριέττας Γιαννάκου ανέγνωσαν 1.319 επισκέπτες και το ανοικτό forum συζητήσεων 719 επισκέπτες.
• Το Υπουργείο έχει δεχθεί πλέον των 100 προτάσεων μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής διεύθυνσης (dialogos@ypepth.gr). Οι προτάσεις προέρχονται από μεμονωμένους πολίτες και ομάδες πολιτών (κυρίως φοιτητές, μαθητές και εκπαιδευτικούς), ενώ υπάρχουν περιπτώσεις αποστολής προτάσεων από σχολεία.
• Παράλληλα, το Υπουργείο έχει συλλέξει και επεξεργασθεί τις γραπτές προτάσεις φορέων και μεμονωμένων προσώπων, όπως έχουν κατατεθεί από το φθινόπωρο 2004 με την αναγγελία διεξαγωγής του Εθνικού Διαλόγου. Οι προτάσεις έχουν κατηγοριοποιηθεί ως προς το χαρακτήρα του φορέα ως εξής:

α) Επαγγελματικές Οργανώσεις (ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ, ΟΛΜΕ, ΔΟΕ, ΠΟΣΔΕΠ και άλλες δευτεροβάθμιες και πρωτοβάθμιες οργανώσεις),

β) Φορείς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Σύλλογοι Εκπαιδευτικών, μεμονωμένοι εκπαιδευτικοί),

γ) Φορείς Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Πρυτανικές Αρχές, Πανεπιστημιακά Τμήματα, ΤΕΙ και Τμήματα ΤΕΙ, Πανεπιστημιακές Ενώσεις και μεμονωμένους πανεπιστημιακούς, φοιτητικές οργανώσεις και συλλόγους πτυχιούχων).

δ) Κοινωνικοί Φορείς (κυρίως σύλλογοι γονέων).                    

Το Υπουργείο ΕΠΘ κωδικοποιεί τις προτάσεις και συγκροτεί ειδικές εκθέσεις ανά θεματική ενότητα προκειμένου να είναι αξιοποιήσιμες κατά το στάδιο λήψης των αποφάσεων.

2.3 Πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της συμμετοχής της εκπαιδευτικής κοινότητας στον Εθνικό Διάλογο για την Παιδεία

«Μήνας Δημόσιας Διαβούλευσης στην Εκπαίδευση»

Κατά την έναρξη του Εθνικού Διαλόγου για την Παιδεία, το Υπουργείο δήλωσε τη δέσμευσή του στην αρχή της δημοκρατικής διαβούλευσης, η οποία υπηρετεί τους εξής στόχους: 

α) την προαγωγή της δημόσιας διαβούλευσης για τις προτεραιότητες αναβάθμισης του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος μέσω της ανοικτής πρόσκλησης κατάθεσης προτάσεων και λύσεων,

β) την κωδικοποίηση προτάσεων και λύσεων με στόχο την αποτελεσματική αξιοποίησή τους από την εκτελεστική εξουσία,

γ) τη δημόσια δίκαιη εξέτασή τους με γνώμονα την εξυπηρέτηση των διαπιστωμένα κοινών προβλημάτων των πολιτών.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα παραπάνω, το Υπουργείο ΕΠΘ – παράλληλα με τις εργασίες στο πλαίσιο του ΕΣΥΠ - προτίθεται να ορίσει τον Απρίλιο ως μήνα δημόσιας διαβούλευσης για την Παιδεία και στις τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης με στόχο την πληρέστερη δυνατή καταγραφή των προβλημάτων του εκπαιδευτικού συστήματος και την ευρύτερη δυνατή συμμετοχή στην κατάθεση  και διαβούλευση προτάσεων για την αναβάθμισή του.

 Ειδικότερα, το Υπουργείο θα απευθύνει ανοικτή πρόσκληση κατάθεσης συλλογικών και ατομικών προτάσεων σχετικά με τις παρακάτω θεματικές ενότητες και τα επιμέρους ζητήματα και παράλληλα, θα ενθαρρύνει τη διεξαγωγή ανοικτών συζητήσεων σε επίπεδο σχολείων και πανεπιστημίων.

1. Γενικές Αρχές και Προσανατολισμός Εκπαιδευτικού Συστήματος

-          Χρηματοδότηση εκπαίδευσης: ο στόχος του 5% επί του ΑΕΠ και η βέλτιστη αξιοποίηση πόρων

-          Σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και βαθμολογική βάση εισαγωγής

-          Αναβάθμιση ΤΕΕ

-          Αντιμετώπιση του φαινομένου υψηλών ιδιωτικών δαπανών για την εκπαίδευση

-          Κοινωνική ενσωμάτωση ευαίσθητων ομάδων του πληθυσμού μέσω της εκπαίδευσης και αντιμετώπιση της διαρροής μαθητών

-          Φοιτητική μετανάστευση

2. Αναβάθμιση της Ποιότητας της Εκπαιδευτικής Διαδικασίας

Α) Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

-          αξιολόγηση εκπαιδευτικής διαδικασίας: του περιβάλλοντος εκπαίδευσης, των αναλυτικών προγραμμάτων, βιβλίων και άλλων  μέσων εκπαίδευσης

-          αναβάθμιση εκπαιδευτικών: ζητήματα επιμόρφωσης και μεθόδων διδασκαλίας

-          διαπολιτισμική εκπαίδευση

-          θέματα ειδικής αγωγής

-          μείωση ποσοστών αναλφαβητισμού και αύξηση ποσοστού αποφοίτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

-          ενίσχυση της συμμετοχής σε προγράμματα ‘δεύτερης ευκαιρίας’ και δια βίου εκπαίδευσης

-          ένταξη της διάστασης του φύλου στην εκπαιδευτική διαδικασία

Β) Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

-          Διασφάλιση της Ποιότητας: Διαδικασίες Εσωτερικής και Εξωτερικής Αξιολόγησης

-          Χρηματοδότηση και Αξιοποίηση Πόρων στην Πανεπιστημιακή και Τεχνολογική Εκπαίδευση

-          Στρατηγική Ανάπτυξης Γνωστικών Αντικειμένων

Γ) Χάρτα Κατανομής Αρμοδιοτήτων και Υποχρεώσεων στο Εκπαιδευτικό Σύστημα

-          Κατανομή Αρμοδιοτήτων: Μεταξύ κεντρικής διοίκησης και αποκεντρωμένων υπηρεσιών και εποπτευόμενων φορέων.  Μεταξύ της κεντρικής διοίκησης και των ΑΕΙ και ΤΕΙ.

-          Καθορισμός των Υποχρεώσεων: της Πολιτείας, των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευόμενων στις διαφορετικές βαθμίδες εκπαίδευσης.

3.    Σύνδεση Εκπαίδευσης και Απασχόλησης

-          Ενίσχυση της διδασκαλίας ξένων γλωσσών

-          Ενίσχυση προγραμμάτων επαγγελματικού προσανατολισμού

-          Ισότιμες ευκαιρίες πρόσβασης σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης

-          Ανάπτυξη Προγραμμάτων Δια Βίου Εκπαίδευσης, Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης και Εκπαίδευσης Ενηλίκων

-          Ακαδημαϊκά και Επαγγελματικά δικαιώματα

-          Αποτελεσματική αναγνώριση και κατοχύρωση δεξιοτήτων, οι οποίες αποκτώνται οπουδήποτε στην ΕΕ.

-          Κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο διασφάλισης της ποιότητας στην επαγγελματική κατάρτιση.

-          Ανάπτυξη δεξιοτήτων στις τεχνολογίες της πληροφορίας και των επικοινωνιών και τα μαθηματικά

-          Ανάπτυξη επιχειρηματικού πνεύματος

4. Παιδεία και Πολιτισμός

-          Ισότιμες ευκαιρίες πρόσβασης στα αγαθά του πολιτισμού σε όλους τους Έλληνες πολίτες μέσω της εκπαίδευσης

-          Πώς πραγματοποιείται η σύζευξη Παιδείας και Πολιτισμού;

-          Ο Πολιτισμός ως αντικείμενο διδασκαλίας: αναλυτικά προγράμματα σπουδών και μέσα διδασκαλίας.

-         Πολιτιστικές δραστηριότητες στα σχολεία και τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα.