Γαλλοφωνία και αλληλεγγύη

«Γαλλοφωνία: χώρος αλληλεγγύης για μια βιώσιμη ανάπτυξη», αυτό είναι το φιλόδοξο θέμα της 10^ης Συνόδου Κορυφής των αρχηγών Κρατών και κυβερνήσεων των χωρών που χρησιμοποιούν την γαλλική γλώσσα, και η οποία θα πραγματοποιηθεί στην Ουαγκαντούγκου, πρωτεύουσα της Μπούρκινα Φάσο, στις 26 και 27 Νοεμβρίου. Ο ρόλος που έχει να διαδραματίσει σήμερα η Γαλλοφωνία, είναι βεβαίως να αποτελέσει την αιχμή του δόρατος του αγώνα για την αλληλεγγύη. Μια κοινότητα όπως η Διεθνής Οργάνωση Γαλλοφωνίας, η οποία συμπεριλαμβάνει ένα σύνολο χωρών με τόσο άνισο πλούτο και τόσο διαφορετικές ρίζες, δεν έχει άλλη επιλογή. Οι μισές περίπου από τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες είναι γαλλόφωνες. Αυτό σημαίνει ότι για μας, η αλληλεγγύη δεν είναι μόνον αξία, αλλά και απόλυτα επιτακτική ανάγκη.

Πολιτική αλληλεγγύη κατ΄ αρχάς. Η ειρήνη είναι το ύψιστο δικαίωμα του κάθε ανθρώπου. Η Γαλλοφωνία επιθυμεί να επιτύχει την εγκαθίδρυση, σε όλα τα μέλη της, ενός Κράτους δικαίου, μοναδικού εγγυητή της ειρήνης και θεμέλιου της δημοκρατίας . με την προληπτική διπλωματία, τον πολλαπλασιασμό των δικτύων επαγρύπνησης, τη στήριξη συλλόγων και της κοινωνίας των πολιτών, την ενίσχυση των μέσων ενημέρωσης και την κινητοποίηση των εθνικών θεσμών. Τελικός στόχος παραμένει η ανάδυση μιας πραγματικά «γαλλόφωνης κοινής γνώμης», ικανής να αφυπνίσει τους εθνικούς και διεθνείς παράγοντες και να τους βοηθήσει στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Αυτό κάνουμε κάθε φορά που κινδυνεύει η ειρήνη σε ένα από τα κράτη μέλη. Αυτό πρέπει να συνεχίσουμε ακούραστα να κάνουμε, παρά τις δυσκολίες, παρά τους σκοπέλους, παρά τις απογοητεύσεις. Να παρεμβαίνουμε, να μιλάμε στις αντιμαχόμενες πλευρές, να προτείνουμε τη διαμεσολάβησή μας, να συμμετάσχουμε στις διαπραγματεύσεις και την επεξεργασία λύσεων, να προσφέρουμε, καμιά φορά άμεσα, την πραγματογνωμοσύνη μας στις επιτροπές παρακολούθησης των συμφωνιών, συχνά σε συνεργασία με άλλες περιφερειακές ή διεθνείς οργανώσεις. Έτσι πράξαμε στις Κομόρες, στη Δημοκρατία του Κονγκό, στην Αϊτή, στη Δημοκρατία της Κεντρικής Αφρικής. Έτσι πράξαμε στην Ακτή Ελεφαντοστού, όπου η Γαλλοφωνία είναι παρούσα, από την αρχή των συνομιλιών μέχρι σήμερα, σε κάθε βήμα της διαδικασίας εθνικής συμφιλίωσης. Εκεί όπου υπήρξαν αποτελέσματα, η οργάνωσή μας επιλήφθηκε της σταθεροποίησής τους. Εκεί όπου διακρίνονται στον ορίζοντα πιθανά αποτελέσματα, η Γαλλοφωνία ακολουθεί την ίδια πορεία.

Όμως, και η καλύτερη δυνατή βούληση σε παγκόσμιο επίπεδο δεν αρκεί  για να επιβάλουμε την ειρήνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, εάν δεν επιτεθούμε στις ρίζες του κακού: την φτώχεια, την αδικία, την αμάθεια, πηγές όλων των συγκρούσεων, όλων των βιαιοτήτων και όλων των μορφών τρομοκρατίας.

Οικονομική αλληλεγγύη λοιπόν. Στο σύνολο των σαράντα πτωχότερων και περισσότερο χρεωμένων κρατών του κόσμου, τα μισά είναι γαλλόφωνα. Ωστόσο, στο εσωτερικό της Γαλλοφωνίας βρίσκουμε μερικά από τα κράτη με το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα. Πρέπει να μάθουμε να συνδυάζουμε την οικονομική ανάπτυξη με τη συνεχή άρνηση των ανισοτήτων μεταξύ Βορρά και Νότου. Πρέπει επίσης να αυξήσουμε τη δημόσια βοήθεια και να μειώσουμε το τεράστιο δημόσιο χρέος, η εξυπηρέτηση του οποίου καταβάλλει τις ασθενέστερες χώρες. Από τη Σύνοδο Κορυφής στο Ανόϊ το 1997, και την πρώτη Διάσκεψη των γαλλόφωνων Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών στο Μονακό το 1999, η Γαλλοφωνία επιλήφθηκε της οικοδόμησης ενός οικονομικού Χώρου που βασίζεται πρώτα απ΄ όλα στον καταμερισμό των αρμοδιοτήτων και των ειδικοτήτων, αλλά επίσης και στην εγκαθίδρυση μιας προσαρμοσμένης και αξιόπιστης πληροφόρησης. Χωρίς να ξεχνά τη λογική του ανταγωνισμού, χωρίς επίσης να υποκύπτει σε άκρατους ιδεαλισμούς, η Γαλλοφωνία ενθαρρύνει την υποστήριξη ελπιδοφόρων συνεταιρισμών. Βοηθά στην εμβάθυνση της γνώσης που μπορεί να αναπτύξει κάθε χώρα σχετικά με τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα και τον ειδικό της πλούτο, στοχεύει να προσφέρει στους περισσότερο αδικημένους τη δυνατότητα άμυνας και διαπραγμάτευσης πάνω σε σαφείς και δίκαιες βάσεις.

Ο στόχος δεν είναι εύκολος. Με έναν ετήσιο προϋπολογισμό της τάξεως των 200 εκατομμυρίων Ευρώ, η Διεθνής Οργάνωση Γαλλοφωνίας, δεν είναι δανειοδότης όπως είναι, για παράδειγμα, η Παγκόσμια Τράπεζα, η Ευρωπαϊκή Ένωση ή άλλοι ειδικοί θεσμοί. Μεταφέρει όμως τη φωνή των ασθενέστερων στις διεθνείς διαπραγματεύσεις, όπως εκείνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Με τον ίδιο στόχο αλληλέγγυας ανάπτυξης, η Διεθνής Οργάνωση Γαλλοφωνίας υποστηρίζει τις προσπάθειες περιφερειακής οικονομικής ολοκλήρωσης και συνεργάζεται με τους μη-κυβερνητικούς οργανισμούς σε θέματα αναπτυξιακών πρωτοβουλιών, όπως η νέα συνεργασία για την ανάπτυξη της Αφρικής (NEPAD). Από τα προπαρασκευαστικά στάδια της Συνόδου Κορυφής του Ρίο το 1992 ως την πρόσφατη υιοθέτηση του Σχεδίου δράσης στο Γιοχάνεσμπουργκ το 2002, η Γαλλοφωνία υποστήριξε την επεξεργασία εθνικών πολιτικών βιώσιμης ανάπτυξης στον γαλλόφωνο χώρο και κινητοποίησε την απαραίτητη για τον σκοπό αυτό πραγματογνωμοσύνη. Διαχείριση φυσικών πόρων, ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη και καλή διακυβέρνηση: αυτοί είναι οι πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης που αφορούν τελικά το μέλλον του πλανήτη. Αυτό είναι το θέμα της συνάντησης στην Ουαγκαντούγκου, η ευκαιρία για τους αρχηγούς Κρατών και κυβερνήσεων να επιβεβαιώσουν ότι η βιώσιμη ανάπτυξη δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί παρά με τον πλήρη σεβασμό της πολιτιστικής και γλωσσικής ποικιλίας. Εκείνης που ευνοεί την οικειοποίηση εκ μέρους των πληθυσμών γνώσεων και αναπτυξιακών προτύπων  με σεβασμό απέναντι στους διαφορετικούς τους πολιτισμούς.

Η μεγαλύτερη ιδιομορφία της Οργάνωσής μας, είναι βεβαίως η αλληλεγγύη γύρω από μια γλώσσα και έναν πλουραλιστικό πολιτισμό. Αντιμέτωπη με μια διαδικασία ομοιομορφισμού στηριζόμενη σε επικοινωνιακές τεχνικές που ανήκουν στο χώρο της παγκοσμιοποίησης, η Διεθνής Οργάνωση Γαλλοφωνίας δηλώνει την ανάγκη προστασίας της γλωσσικής και πολιτιστικής ποικιλίας. Αλληλεγγύη δεν σημαίνει ομοιομορφία. Η οργάνωσή μας συμβάλλει, αργά αλλά σταθερά, στη διάδοση της καλλιτεχνικής έκφρασης όλων των πολιτισμών που την συγκροτούν. Δεσμευμένοι σε μια συνεργασία με άλλους γλωσσικούς χώρους–ισπανόφωνοι, πορτογαλλόφωνοι, αραβόφωνοι–με σεβασμό για τις γλώσσες των εταίρων μας, συμμετέχουμε στη συζήτηση, στα πλαίσια της Ουνέσκο, για μια διεθνή Σύμβαση που να δηλώνει ότι τα πολιτιστικά αγαθά δεν είναι εμπορεύματα όπως τα άλλα.

Την παραμονή της συνάντησης στην Ουαγκαντούγκου, προσμετρώ το τεράστιο έργο που μένει να ολοκληρωθεί ώστε ο γαλλόφωνος χώρος να είναι εξ ολοκλήρου ένας χώρος αλληλεγγύης. Δεσμευμένοι με αποφασιστικότητα, οι αρχηγοί Κρατών και κυβερνήσεων δεν προβαίνουν μόνο σε έργο δικαιοσύνης. Τιμούν επίσης μια συνεργασία προς το συμφέρον όλων. Γιατί η αλληλεγγύη δεν αποτελεί μόνο ένα ιδεώδες, είναι επίσης, και κυρίως, μια ανάγκη. Παραμένει δε, μαζί με την γαλλική γλώσσα, το υπόβαθρο της Γαλλοφωνίας.

Abdou DIOUF

Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Οργάνωσης Γαλλοφωνίας

56 κράτη (49 κανονικά μέλη, 2 συνεργαζόμενα και 5 παρατηρητές) έχουν προσχωρήσει στον Καταστατικό Χάρτη της Γαλλοφωνίας.

Θεσμικό πλαίσιο

Πολιτικοί θεσμοί:

α. Σύνοδοι Κορυφής (κάθε δύο χρόνια)

β. Διάσκεψη των επιφορτισμένων με τη Γαλλοφωνία υπουργών

γ. Μόνιμο Συμβούλιο Γαλλοφωνίας

Φορείς, για τον προγραμματισμό ανά τομέα :

Α. Διακυβερνητικό Γραφείο της Γαλλοφωνίας

Β. Πανεπιστημιακό Γραφείο Γαλλοφωνίας

Γ. Διεθνής Οργάνωση Δημάρχων και υπεύθυνων των γαλλόφωνων μητροπόλεων

Δ. Πανεπιστήμιο Senghor της Γαλλοφωνίας

Ε. ΤV 5

Γ. Γραμματέας (4ετής θητεία, εκλέγεται από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων), Γ.Γραμματέας κ. Αμπντού Ντιουφ.

Την προεδρία του Οργανισμού κατά την παρούσα διετία έχει ο Λίβανος.

Η Γαλλοφωνία δεν αποτελεί μόνο μια γλωσσική κοινότητα, παρόλο που η γαλλική γλώσσα  είναι ο κοινός παρονομαστής μεταξύ των χωρών,  αλλά και έναν χώρο κοινών αξιών και αλληλεγγύης.

Τα κράτη και οι κυβερνήσεις μέλη, με την ενεργό προαγωγή της γλωσσικής και της πολιτισμικής ποικιλίας, στοχεύουν

ü      στην πρόληψη των κινδύνων της παγκοσμιοποίησης,

ü      στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και

ü      στη διάδοση των πολιτιστικών παραγωγών των κρατών μελών.

Παράλληλα, «η αλληλέγγυα ανάπτυξη του γαλλόφωνου χώρου θα οδηγήσει στην καλύτερη ένταξή του στην παγκόσμια οικονομία», όπως δήλωσε ο Γ.Γραμματέας κ. Αμπντού Ντιουφ.