Ιωάννης  Αυγερόπουλος

Φυσικός

Πρώην Δ/ντής ΕΠΛ και Πρ/νος Γραφείου ΤΕΕ

Βέροια Ημαθίας         Τηλ: 2331063164

E-mail: iavgeropou@sch.gr

ΒΕΡΟΙΑ 31/1/2005

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗ - ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

Στα πλαίσια του διαλόγου για την Παιδεία και ειδικά για την Δευτεροβάθμια Τεχνική – Επαγγελματική Εκπαίδευση, καταθέτουμε κάποιες σκέψεις και προτάσεις για τις αναγκαίες διορθωτικές παρεμβάσεις που πρέπει να δρομολογηθούν, αναλύοντας τις εδώ συνοπτικά.

Με το νόμο 2640/ 98 τα Τεχνικά Επαγ/κά  Λύκεια  (ΤΕΛ) και οι Τεχνικές Επαγ/κές Σχολές  (ΤΕΣ) αντικαταστάθηκαν από τα Τεχνικά – Επαγ/κά  Εκπαιδευτήρια  (ΤΕΕ) διετούς ή τριετούς φοίτησης.

Για να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες απασχόλησης στο νέο και συνεχώς εξελισσόμενο περιβάλλον της οικονομικής ανάπτυξης δημιουργήθηκαν πολλές νέες ειδικότητες, γράφτηκαν εκατοντάδες  βιβλία και ενισχύθηκε θεαματικά η υλικοτεχνική υποδομή κυρίως στις Νέες Τεχνολογίες της Πληροφορίας και Επικοινωνίας .

Η θεσμοθέτηση όμως πολλών νέων ειδικοτήτων δημιούργησε προβλήματα όπως:

• Πρόωρη εξειδίκευση και άρα περιορισμό των εναλλακτικών  προοπτικών κατάρτισης και απασχόλησης .
• Δημιουργία τμημάτων ειδικοτήτων με μονοψήφιο, πολλές φορές, αριθμό μαθητών, που δεν πληρούν τις στοιχειώδεις προϋποθέσεις για αξιόπιστο εκπαιδευτικό αποτέλεσμα  (έλλειψη άμιλλας και πειστικής αξιολόγησης, αρρυθμία στη διδασκαλία, αδυναμία εργασίας σε ομάδες και καλλιέργειας κριτικής σκέψης).
• Σπατάλη εκπαιδευτικού προσωπικού και μη αξιοποίηση της υπάρχουσας υλικοτεχνικής  υποδομής.
• Οι περισσότεροι μαθητές των ΤΕΕ, λόγω ιδιοσυγκρασίας και καταβολών, ασφυκτιούν μέσα στο συμβατικό – παραδοσιακό πλαίσιο λειτουργίας του ελληνικού σχολείου  (ακούω την παράδοση του μαθήματος, διαβάζω, εξετάζομαι προφορικά ή γραπτά).

Από τους τελειόφοιτους μαθητές ( Β΄ κύκλου ) με τα παραπάνω χαρακτηριστικά έχουμε, με τη ρύθμιση που ισχύει, διπλή απαίτηση:

Να ολοκληρώσουν με επιτυχία την ειδίκευση τους  και ταυτόχρονα να αποκτήσουν γνώσεις υποδομής και να διαγωνιστούν για πρόσβαση στη Γ΄/θμια Τεχνολογική Εκπαίδευση. Το αποτέλεσμα είναι να υποβαθμίζονται και οι δύο στόχοι.

Για το νέο σχολείο Δευτεροβάθμιας Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, που φαίνεται να δρομολογείται (ας το ονομάσουμε για την απλότητα Επαγγελματικό Λύκειο) προτείνεται η παρακάτω δομή και διάρθρωση:

Στα Επαγγελματικά Λύκεια να λειτουργούν ευρύτεροι τομείς Βασικής Επαγ/κής Εκπαίδευσης. Η ειδίκευση συνδυαζόμενη με κατάρτιση να αρχίζει μετά το 2^Ο έτος φοίτησης. Ενδεικτικά προτείνεται να λειτουργούν οι τομείς:

1.      Μηχανολογία – Κατασκευές

2.      Ηλεκτρολογία – Ηλεκτρονικά

3.      Υγεία – Αισθητική

4.      Οικονομία – Διοίκηση

5.      Εφαρμοσμένη Πληροφορική

6.      Γεωργία – Τρόφιμα – Περιβάλλον.

Σε κάθε Επαγ/κο μπορούν να λειτουργούν από ένας έως και οι έξι τομείς.

Για την ικανοποίηση ευρύτερων ενδιαφερόντων των μαθητών, αλλά και τη διεύρυνση των μελλοντικών τους προοπτικών ειδίκευσης, κατάρτισης και απασχόλησης,  προτείνουμε ο μαθητής στην Α΄ και  Β΄ τάξη να επιλέγει υποχρεωτικά για 4-6 ώρες  εβδομαδιαίως  βασικά μαθήματα άλλου τομέα από αυτόν που παρακολουθεί ή μαθήματα εκτός τομέων  (από θεσμοθετημένο κατάλογο μαθημάτων). Τα μαθήματα επιλογής θα μπορούν να διδάσκονται και σε μικρό αριθμό μαθητών.

Με βάση τα παραπάνω ο απόφοιτος Γυμνασίου, που εγγράφεται στο Επαγ/κο Λύκειο, επιλέγει για την Α΄ και Β΄ Τάξη ένα τομέα Βασικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Μάθημα Επιλογής. Παρακολουθεί εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων Γενικής Παιδείας, Βασικής Επαγ/κής Εκπαίδευσης και Επιλογής.

Μετά τη Β΄ Τάξη  ο μαθητής έχει δύο εναλλακτικές δυνατότητες (κύκλους):

1.      Να παρακολουθήσει για ένα χρόνο στο σχολείο του πρόγραμμα μαθημάτων Γενικής Παιδείας , και μαθημάτων υποδομής – προετοιμασίας για την πρόσβαση του σε αντίστοιχο τομέα σπουδών της Γ΄/θμιας Εκπαίδευσης, αφού αποκτήσει απολυτήριο τίτλο απόλυτα ισότιμο με αυτόν του Ενιαίου Λυκείου. Οι εξετάσεις πρόσβασης στην Γ’/θμια εκπαίδευση να είναι κοινές με τους απόφοιτους Ενιαίων Λυκείων με διαφοροποίηση σε εξεταζόμενα μαθήματα (όπως συμβαίνει με τις τρεις κατευθύνσεις του Ενιαίου Λυκείου.

2.      Να εγγραφεί σε τμήμα ειδίκευσης - κατάρτισης αντίστοιχο του τομέα του ή των Μαθημάτων Επιλογής, που παρακολούθησε με επιτυχία στις προηγούμενες τάξεις (υπό ορισμένες προϋποθέσεις). Η χρονική διάρκεια ειδίκευσης εξαρτάται από το πρόγραμμα σπουδών της ειδικότητας. Ο τελειόφοιτος  αποκτά, ύστερα από πιστοποίηση, τίτλο ειδίκευσης – κατάρτισης Επιπέδου ΙΙΙ.

Ο απόφοιτος οποιουδήποτε από τους παραπάνω κύκλους μπορεί σε επόμενη χρονική φάση να ολοκληρώσει, αν επιθυμεί, και τον άλλο κύκλο.

Τα τμήματα ειδίκευσης – κατάρτισης, ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες και ιδιαιτερότητες μπορούν να λειτουργούν:

                    - Στα Επαγ/κά Λύκεια

  - Στα Σχολικά Εργαστηριακά Κέντρα (ΣΕΚ), εφόσον αυτά διατηρηθούν

  - Στα Ινστιτούτα Επαγ/κής Κατάρτισης (ΙΕΚ)

  - Μέσα σε μεγάλες επιχειρήσεις (Δημόσιες ή Ιδιωτικές)

Η λειτουργία των τμημάτων ειδίκευσης - κατάρτισης διέπεται από τη μέγιστη δυνατή ευελιξία σχετικά με τα προγράμματα σπουδών,  τη διάρκεια τους, το εκπαιδευτικό προσωπικό κλπ με θεσμοθετημένη παρέμβαση του κοινωνικού και οικονομικού περιβάλλοντος της περιοχής τους.

Για μια σειρά πρακτικών επαγγελμάτων και εφόσον δεν γενικευθεί προς το παρόν η δωδεκάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση μπορούν να λειτουργούν τμήματα ειδίκευσης - κατάρτισης διετούς φοίτησης για απόφοιτους Γυμνασίου.

Τα τμήματα αυτά πρέπει να λειτουργούν μέσα στα  Επαγγελματικά Λύκεια, ώστε να αποφεύγεται γιαυτή την κατηγορία μαθητών η μορφωτική – πολιτιστική υποβάθμιση και η περιθωριοποίησή τους. Οι απόφοιτοι αυτών των τμημάτων αποκτούν πτυχίο επιπέδου ΙΙ. Εφόσον επιθυμούν συνέχιση των σπουδών εγγράφονται στη Β’ Τάξη αντίστοιχου με την ειδικότητά τους τομέα του Λυκείου.

Θα υπάρχει, βέβαια, πρόβλεψη οριζόντιας, αμφίδρομης μετακίνησης μαθητών από Ενιαίο σε Επαγγελματικό Λύκειο. Επίσης στο μέλλον μπορεί να θεσμοθετηθεί πρόσβαση στην Γ’/βάθμια Εκπ/ση εργαζομένων επιπέδου κατάρτισης ΙΙΙ με προσμέτρηση και του χρόνου απασχόλησης, ύστερα από2 σοβαρή μελέτη και πιλοτική εφαρμογή.

Παράρτημα – Σχόλια

1.      Ο θεσμός των Σχολικών Εργαστηριακών Κέντρων (ΣΕΚ) με την διασπορά ρόλων υπευθυνότητας και αρμοδιοτήτων, λειτουργεί ως «σχολείο μέσα στο σχολείο» και δεν εξυπηρετεί το στόχο, που είναι η παροχή πρακτικών δεξιοτήτων στους μαθητές. Προτείνεται η κατάργηση τους και η ανάδειξη του Σχολικού Εργαστηρίου ως αναπόσπαστου τμήματος της όλης εκπαιδευτικής διαδικασίας (ενιαία θεωρία και πράξη). Την ευθύνη της λειτουργίας του θα έχει η Διεύθυνση του Λυκείου και Συμβούλιο απο τους εκπαιδευτικούς – υπεύθυνους των εργαστηρίων που τα χρεώνονται στην αρχή της σχολικής χρονιάς. Κάθε άλλη ενδιάμεση βαθμίδα διοίκησης παύει να υπάρχει.

2.      Ο Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός ιδίως στο Γυμνάσιο πρέπει επιτέλους να αποκτήσει ουσιαστικό ρόλο και περιεχόμενο. Υπάρχουν προγράμματα, έχουν δαπανηθεί χρήματα για υποδομές (ΚΕΣΥΠ, ΓΡΑΣΕΠ κλπ) πλήν όμως δεν υπάρχει βούληση εφαρμογής σε όλη τη διοικητική πυραμίδα της εκπαίδευσης. Εάν λειτουργήσει ουσιαστικά ο θεσμός του ΣΕΠ οι απόφοιτοι Γυμνασίου θα οδηγούνται σε μια πιο ασφαλή επιλογή του τύπου Λυκείου (Ενιαίο ή Επαγγελματικό).