ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

 Γιάννη Γ.  Λυμπέρη – καθηγητή Μουσικής στη Βαρβάκειο Σχολή

Προέδρου του ΔΣ της Πανελλήνιας Ένωσης Εκπαιδευτικών             Μουσικής Δημόσιας Εκπαίδευσης  (ΠΕΕΜΔΕ)

                   Είναι εύκολο να γίνει αντιληπτό ότι αίτημα των καιρών μας και μαζί επιτακτική ανάγκη, αποτελεί πλέον η επαγγελματική αναβάθμιση και ανάπτυξη του εκπαιδευτικού της Μουσικής. Δηλαδή η εξέλιξή του.

Και βέβαια, εξέλιξη για έναν εργαζόμενο παιδαγωγό – εκπαιδευτικό δεν είναι απλά το πέρασμα των ετών από το διορισμό μέχρι τη συνταξιοδότηση, αλλά μια πορεία δημιουργική που στο τέλος της θα καταλήγει σ’  έναν απολογισμό του τύπου: «Δεν τελματώθηκα, είμαι περισσότερο σχετικός και γνώστης του αντικειμένου μου, ανήκω γνωστικά στο σήμερα κι όχι στο χθες»...

Η εξέλιξη δηλαδή που σχετίζεται με μια διαρκή πληροφόρηση, με μια μόνιμη βελτίωση και ανανέωση γνώσεων, με λίγα λόγια με την «επιμόρφωση» επάνω στο αντικείμενό του.

            Η επιμόρφωση σ’ όλες της τις μορφές (εισαγωγική, ετήσια, περιοδική) είναι τόσο υποχρέωση του κράτους (άρθρα 28, 29  Ν. 1566) σε ό,τι αφορά στην πρόβλεψη και παροχή της, όσο και της εκπαιδευτικής κοινότητας, στο να την επιζητεί και να την κάνει αποδεκτή.

Η ενημέρωση των εκπαιδευτικών γύρω από τις εξελίξεις της επιστήμης τους, γύρω από τη χρήση νέων τεχνολογιών, διδακτικών μεθόδων και τεχνικών αξιολόγησης, αλλά και γενικότερα η ανάπτυξη ικανότητας ανταπόκρισης στις ολοένα μεταβαλλόμενες συνθήκες της εκπαίδευσης, είναι το κύριο αίτιο ύπαρξης του θεσμού της επιμόρφωσης.

            Οι εκπαιδευτικοί της μουσικής, μέλη της ευρύτερης εκπαιδευτικής κοινότητας, παρακολουθούν δεκαετίες τώρα απλοί θεατές, τις δυνατότητες που δημιουργούν και τις προϋποθέσεις που θέτουν οι άλλοι κλάδοι για την επαγγελματική τους εξέλιξη. Καθώς επίσης και τον τρόπο που συνδέεται αυτή, με τις διάφορες επιμορφωτικές και μετεκπαιδευτικές τους δραστηριότητες, την αναδιάρθρωση Αναλυτικών Προγραμμάτων υπέρ τους, τη συνεχή τους ενημέρωση πάνω σε σημαντικά εκπαιδευτικά θέματα, την υιοθέτηση υγιέστερων και χρησιμότερων αντιλήψεων γύρω απ’ την εκπαίδευση και την άσκηση των διδακτικών τους καθηκόντων.

Και η συνειδητοποίηση του προβλήματος έρχεται αργά ή γρήγορα, ταυτόχρονα με τη συνειδητοποίηση σωρείας προβλημάτων που συνδέονται με «επαγγελματική στασιμότητα».

            Η αναπόφευκτη σύνδεση της επαγγελματικής μας αναβάθμισης με την ακαδημαϊκή, θα έπρεπε να είχε απασχολήσει τον κλάδο προ πολλού. Κι αυτό, πριν παραπονεθούμε, γιατί δεν υπήρξε μέχρι τώρα η στοιχειώδης ισοπολιτεία ώστε το ίδιο το κράτος να οδηγούσε αυτόν τον κλάδο των δύο ταχυτήτων σε μια διαδικασία εξομοίωσης ! (Πτυχιούχων Ωδείων και πτυχιούχων  Τμημάτων Μουσικών Σπουδών των ΑΕΙ).

Σήμερα υπηρετούν στο Δημόσιο, τόσο στα σχολεία της Πρωτοβάθμιας, όσο και της Δευτεροβάθμιας Εκπ/σης (Γενικής κατεύθυνσης και μουσικά), περίπου 3500 μόνιμοι διορισμένοι καθηγητές μουσικής (ΠΕ 16).

Απ’ αυτούς οι 3000 είναι απόφοιτοι Ωδείων και μουσικών σχολών εποπτευομένων από το ΥΠΠΟ, κάτοχοι αδιαβάθμητων Τίτλων Σπουδών-μη Πανεπιστημιακών- και διορισμένοι στο Δημόσιο κατόπιν Ειδικών Διαγωνισμών και όχι με επετηρίδα.

Και δεν είναι καθόλου υπεύθυνοι γι αυτό διότι είτε την εποχή που σπούδαζαν δεν είχαν ιδρυθεί ακόμα τα Τμήματα Μουσικών Σπουδών στα Πανεπιστήμια, ή αργότερα δεν τους ήταν δυνατό να συμμετέχουν στη διαδικασία Γενικών εξετάσεων με διαφορετικές συνθήκες γι αυτούς πλέον, αντικαθιστώντας την ιδιότητα του Δ. Υπάλληλου μ’ αυτήν του φοιτητή.

Παρά το γεγονός λοιπόν ότι οι υπηρετούντες μη Πανεπιστημιακοί απόφοιτοι είναι η συντριπτική πλειοψηφία, ο κλάδος των ΠΕ16 υφίσταται μια λειτουργία δυο ταχυτήτων!

 Οι υπάλληλοι αυτοί δεν μπορούν να κάνουν χρήση της δυνατότητας για συνέχιση των σπουδών τους προς απόκτηση Μεταπτυχιακού ή Διδακτορικού τίτλου και μοιραία, αρχίζουν  να αποκλείονται από τη δυνατότητα συμμετοχής σε κρίσεις που οδηγούν σε υπηρεσιακή, διοικητική και οικονομική εξέλιξη. Επίσης αποκλείονται και απ’ τις διαδικασίες μετατάξεων.

H μόνη υπηρεσιακά, επιστημονικά και ηθικά αποδεκτή λύση, θα ήταν μια διαδικασία «εξομοίωσης» των υπηρετούντων ΠΕ16 μη πανεπιστημιακών, με τους αντίστοιχους «Πανεπιστημιακής προέλευσης» συναδέλφους τους, μια επιμόρφωση δηλαδή η οποία θα οδηγούσε στην Ακαδημαϊκή Αναβάθμιση (και κατ’ επέκταση και Επαγγελματική) τον κλάδο αυτό.

       Μια ενδεχόμενη «εξομοίωση» θα είχε ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα στην πορεία του κλάδου διότι:

• Θα άνοιγε ο δρόμος προς την επαγγελματική και ενδεχόμενα οικονομική εξέλιξη των Εκπ/κών μουσικής
  
• Θα σταματούσαν οι διακρίσεις σε βάρος τους, τόσο στην Α/θμια όσο και στη Β/θμια Εκπ/ση
  
• Θα σταματούσε η ασύστολη παραγωγή – απόκτηση ωδειακών πτυχίων που περισσότερο πλουτισμό αποφέρει στον ιδιωτικό τομέα, παρά μορφωτικό όφελος και τυπικά προσόντα στους συναδέλφους. Κάποια στιγμή, το Ελληνικό Δημόσιο πρέπει να αναλάβει τις επιμορφωτικές του υποχρεώσεις απέναντι σ’ αυτούς που τις δικαιούνται. Η «δια βίου επιμόρφωση» είναι δικαίωμα κάθε εκπαιδευτικού και η πολιτεία δεν μπορεί να το στερεί «επιλεκτικά» σε ένα συγκεκριμένο κλάδο.
  
• Θα παύαμε να είμαστε ο μόνος κλάδος Εκπαιδευτικών στον κόσμο με «αδιαβάθμητα πτυχία»
  
• Θα υπήρχε βελτίωση στην ποιότητα του παραγόμενου - παρεχόμενου διδακτικού έργου.
  
• Θα μπορούσε ο κλάδος να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις των καιρών μας και τέλος
  
• Θα υπήρχε ηθική αναγνώριση του έργου και της προσφοράς μας.

            Και στην πράξη ακόμα, δε φάνηκε αποτελεσματική η αυτοσχέδια αυτοεπιμόρφωση στην οποία επιδίδεται μια μερίδα  συνεπών και συνειδητοποιημένων συναδέλφων. Η ψευδαίσθηση ότι η απόκτηση «Ωδειακών Πτυχίων» βελτιώνει τα επιστημονικά και τυπικά προσόντα, πρέπει κάποια στιγμή να πάρει ένα τέλος. Χαρτιά χωρίς αντίκρισμα ακαδημαϊκό,(ακόμα περισσότεροι αδιαβάθμητοι τίτλοι), χωρίς κατάλληλες για την τάξη γνώσεις (διαφορετικό αντικείμενο σπουδών) και πλουτισμός των ιδιωτικών Ωδείων.

            Αλλά κι απ’ την ίδια τη βάση των εκπαιδευτικών της Μουσικής, πρέπει να μπαίνουν οι προϋποθέσεις της επιμόρφωσης. Δεδομένου ότι ο κλάδος είναι γεμάτος από ικανότατους – για να μεταδώσουν γνώσεις και πρακτικές – συναδέλφους, παιδαγωγούς, μουσικοπαιδαγωγούς, μάχιμους δασκάλους της τάξης, καινοτόμους, και πρωτοπόρους. Μήπως ήρθε η ώρα να προβληματιστεί κανείς για το όφελος της ύπαρξης ενός πραγματικού επιστημονικού φορέα των εκπαιδευτικών της μουσικής; Αλλά και που να ασχολείται επίσης, τόσο με τα εργασιακά προβλήματα όσο και με τις προσδοκίες αυτού του κλάδου;

            Απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα έδωσαν τα ιδρυτικά μέλη της ΠΕΕΜΔΕ το χειμώνα που πέρασε βάζοντας τη βάση για τη δημιουργία ενός φορέα που φιλοδοξία του θα ήταν να αντιπροσωπεύει το «τρισδιάστατο» προφίλ του σύγχρονου εκπαιδευτικού της μουσικής που είναι...

-         Ο παιδαγωγός – επιστήμων – δάσκαλος, που μάχιμος στην τάξη,  και ανιδιοτελής  στους σκοπούς του, ταυτίζει την καριέρα του με τις μορφωτικές και πνευματικές ανάγκες των παιδιών.

-         Ο καλλιτέχνης που δεν πρέπει όσο δύσκολο κι αν είναι, να ξεχνά τι ήταν αυτό που τον ώθησε σ’ αυτήν την Τέχνη.

-         Ο εργαζόμενος που στοχεύει - και πρέπει να στοχεύει - στην επαγγελματική του βελτίωση και ανάπτυξη. Η αγάπη του για τα παιδιά αλλά και η κουλτούρα του , σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αποτελέσουν γι’ αυτόν πρόβλημα και εμπόδιο στο να προστατεύσει την επαγγελματική και κατ’ επέκταση και την προσωπική του αξιοπρέπεια.

            Ζητούμενα λοιπόν πρέπει να είναι:

Από τους συναδέλφους μας: η συνειδητοποίηση του ρόλου και της αξίας του θεσμού των επιμορφώσεων και την πλαισίωση και στελέχωση όλων των δραστηριοτήτων αυτού του είδους.

Από την πολιτεία: τη συνειδητοποίηση ότι οι εκπαιδευτικοί της μουσικής είναι ισότιμα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας με ίσα δικαιώματα και στη βελτίωση του μορφωτικού τους επιπέδου και των εργασιακών συνθηκών.

Τη λήψη κατάλληλων αποφάσεων με σκοπό την επιμόρφωση που θα οδηγήσει στην Ακαδημαϊκή Αναβάθμιση των προερχομένων από ωδεία εκπαιδευτικών, για όλους δε, την δια βίου εκπαίδευση.

                                                                              
                                                                                 Γιάννης Λυμπέρης
                                                                                 τηλ. 6972850733
                                                                                  e-mail: liberisi@otenet.gr 

             Οκτώβριος 2004