|
 |
|
|
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Β΄ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΗΠΕΙΡΟΥ, ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ
Πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα 22 Νοεμβρίου 2004, κατόπιν εγκρίσεως των Περιφερειακών Δ/ντών Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης Ηπείρου κ. Πετρόπουλου και Ιονίων Νήσων κ. Ανθή, η Επιμορφωτική Ημερίδα για τους Θεολόγους καθηγητές των Νομών Ιωαννίνων, Άρτας, Πρέβεζας, Θεσπρωτίας, Λευκάδας, Κερκύρας και Παξών που διοργάνωσε ο Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ01 κ. Τριαντάφυλλος Σιούλης, υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Άρτης, στο Εκθεσιακό - Συνεδριακό Κέντρο Δήμου Αρταίων «ΔΙΩΝΗ» με γενικό θέμα: «Διδακτικές προτάσεις για το μάθημα των Θρησκευτικών».
Στην Ημερίδα παρευρέθησαν και απηύθυναν χαιρετισμό οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Άρτης κ. Ιγνάτιος, Νικοπόλεως και Πρεβέζης κ. Μελέτιος, ενώ χαιρετισμό δι’ εκπροσώπων ή δι’ επιστολής απηύθυναν οι Σεβασμιώτατοι Λευκάδος και Ιθάκης κ. Νικηφόρος, Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας κ. Τίτος, Ιωαννίνων κ. Θεόκλητος και Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριος.
Επίσης παρευρέθησαν ο Περιφερειακός Δ/ντης Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης Ηπείρου κ. Ν. Πετρόπουλος, ο οποίος απηύθυνε χαιρετισμό, Σχολικοί Σύμβουλοι, οι Δ/ντες Β/θμιας και Α/θμιας Εκπ/σης Άρτας καθώς και ο Προϊστάμενος Φυσικής Αγωγής Άρτας.
Στην εισηγητική του ομιλία ο κ. Σιούλης ανέφερε ότι μόνο ως ευλογία Θεού μπορεί να εκληφθεί η σημερινή σύναξη τόσων Θεολόγων στην όμορφη και Βυζαντινή Άρτα. Τέτοιες συναντήσεις, γεμάτες νοσταλγικές αναμνήσεις για πολλούς από εμάς, προσφέρονται για αλληλοενημέρωση, ανατροφοδότηση, ανανέωση και αφορμή για «αναβαπτισμό» ακόμη, μέσα από ενασχολήσεις και αναπτύξεις σύγχρονων θεμάτων και προβλημάτων, με οπτική όμως βασισμένη στην καθάρια Ορθόδοξη πατερική παράδοση.
Οι Θεολόγοι καθηγητές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, «διάκονοι» του λόγου του Θεού και οι ίδιοι, εργάτες του «αμπελώνος του Κυρίου», προσφέρουν καθημερινά τον καλύτερό τους εαυτό μέσα στις σχολικές αίθουσες, ώστε οι μαθητές να γευτούν, όσο αυτό είναι δυνατόν «Θεώ ζώντι, ος εστι σωτήρ πάντων ανθρώπων, μάλιστα πιστών» (Α΄ Τιμ., δ, 10).
Ο αγώνας τους για να διαπαιδαγωγήσουν ανθρώπους ενάρετους και χρηστούς, παρά τα πολλά εμπόδια που έχουν να αντιμετωπίσουν, είναι σκληρός και αδιάκοπος. Υπάρχουν βλέπετε και οι άλλοι «δάσκαλοι» με τις ποικίλες «ετεροδιδασκαλίες» κατά τον Απόστολο Παύλο (Α΄ Τιμ., στ΄, 3), που οδηγούν στην απώλεια και των οποίων η δύναμη είναι τεράστια.
Στήριξη χρειάζεται στο έργο του ο Θεολόγος δάσκαλος, για να μπορεί να αγωνιστεί ενάντια στας «βεβήλους κενοφωνίας και αντιθέσεις της ψευδωνύμου γνώσεως» (Α΄ Τιμ., στ΄, 20) και τας «μωράς ζητήσεις και γενεαλογίας και έρεις και μάχας νομικάς» (Τιτ., γ, 9). Και αυτή τη στήριξη θα τη βρει σε συναντήσεις σαν τη σημερινή που καταπιάνονται με θέματα διδακτικά – παιδαγωγικά, στην προσωπική του κατάρτιση, στην πολλή προσευχή, αλλά και στην πνευματική του ολοκλήρωση μέσα από τον σύνδεσμό του με την τροφό Εκκλησία και τους επισκόπους, τους εις τύπον και τόπον Χριστού.
Μόνο έτσι θα μπορεί να εμπνέει τους μαθητές του με την όλη παρουσία του, αγαπώντας τους θυσιαστικά και επομένως δίνοντάς τους σκοπό, νόημα και όραμα ζωής.
Στη συνέχεια ξεκίνησαν οι εισηγήσεις, με πρώτο τον κ. Φώτιο Ιωαννίδη, Λέκτορα Πατρολογίας Παν/μιου Θεσσαλονίκης και θέμα: «Η χρήση των Πατερικών κειμένων στη διδασκαλία του Θρησκευτικού Μαθήματος».
Ο κ. Ιωαννίδης αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα και το κύρος των Πατέρων, στο έργο τους και την προσφορά τους αλλά και στις προϋποθέσεις κατανόησης του πνεύματος της πατερικής θεολογίας. Στη συνέχεια, αφού διαπιστώνει ότι ο πατερικός λόγος είναι υποτονικός και περιφερειακός στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, έκανε λόγο για την αναγκαιότητα της μελέτης των πατερικών έργων στη διδασκαλία του θρησκευτικού μαθήματος. Πρότεινε την σπουδή της πατερικής γραμματείας στη Μέση εκπαίδευση ως κύριο αντικείμενο του θρησκευτικού μαθήματος σε μια τουλάχιστον τάξη του Γυμνασίου και σε μια του Λυκείου της οποίας η ανάπτυξη μπορεί να γίνει κλιμακωτά, με επιλογή κατάλληλων κειμένων και στις ήδη υπάρχουσες διδακτικές ώρες.
Η πατερική γραμματεία ως μέγεθος πολιτισμού και μνημείο λόγου, αποτελεί θρησκευτικό μορφωτικό αγαθό και στοιχείο που σημάδεψε την πορεία του ελληνικού και ευρωπαϊκού πολιτισμού. Η διδασκαλία της μαζί με άλλα πολιτιστικά στοιχεία μέσα από το μάθημα των Θρησκευτικών, στο οποίο δεν θα προέχει ο ομολογιακός χαρακτήρας όμως θα αποτελεί κεντρικό άξονα και δεν θα απεμπολείται, θα αποβλέπει στο να βοηθήσει τον μαθητή να γνωρίσει τον Ορθόδοξο εκκλησιαστικό πολιτισμό που είναι στην ουσία του ευχαριστιακός, λατρευτικός εν τέλει βιωματικός.
Η αναφορά μας στην ορθόδοξη πίστη και λατρεία χωρίς αναφορά πρωτίστως στις πηγές, που επεξεργάστηκαν το περιεχόμενο της πίστης, πλούτισαν, αλλά και διαμόρφωσαν τη λατρεία της Εκκλησίας είναι παράδοξο φαινόμενο. Επιπροσθέτως, η διδασκαλία μέσα από τα κείμενα αποφεύγει το στείρο βερμπαλισμό του διδάσκοντα, προσδίδει ζωντάνια και δημιουργικότητα στην παράδοση του μαθήματος, καλλιεργεί κριτικό πνεύμα στους μαθητές, αναδεικνύει την ορθοπραξία των Πατέρων, τη δυναμική σκέψη και τον προβληματισμό τους, που στις περισσότερες περιπτώσεις παραμένει επίκαιρος, ενώ παράλληλα τοποθετεί το μήνυμά τους στη σημερινή εποχή.
Στην συνέχεια το λόγο πήρε ο κ. Γεώργιος Στάθης, Μόνιμος Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτο και παρουσίασε ένα «Διδακτικό περίγραμμα και διαθεματικό σχέδιο εργασίας στο Μάθημα των Θρησκευτικών Β΄ Γυμνασίου».
Ο κ. Στάθης παρουσίασε την Δ.Ε. 16, Ο Ιησούς υπερασπίζεται και εξυψώνει τις γυναίκες και τα παιδιά στον καινούργιο κόσμο του Θεού. Τόνισε ότι το μάθημα πρέπει να γίνεται με επεξεργασία και σχολιασμό διαθεματικών εννοιών και θεμάτων, όπως είναι η θέση της γυναίκας, η θέση των παιδιών, η οικογένεια, ο ρόλος της γυναίκας στην κοινωνία διαχρονικά (έννοια ατόμου – συνόλου), η διαφορά των ρόλων άνδρα – γυναίκας (έννοια ομοιότητας – διαφοράς). Αυτά είναι μερικά από τα θέματα που μπορούν να φωτιστούν με αφορμή το κείμενο σε συγχρονία και διαχρονία και από την οπτική και άλλων μαθημάτων και επιστημών ή της καθημερινής εμπειρίας (Αρχαία Ελληνικά από μετάφραση, Λογοτεχνία, Ιστορία, Αισθητική Αγωγή, Οικιακή Οικονομία, Αγωγή Υγείας, Ολυμπιακή Παιδεία).
Τέλος τόνισε ότι πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη τα βιώματα και οι εμπειρίες των παιδιών και ότι καλό είναι το μάθημα να κρύβει εκπλήξεις για τους μαθητές.
Την εισήγηση που ακολούθησε με θέμα «Προσεγγίσεις σύγχρονων θεμάτων Βιοηθικής και Βιοτεχνολογίας» έκανε ο κ. Βασίλειος Γιούλτσης, Καθηγητής Κοινωνιολογίας Παν/μιου Θεσσαλονίκης.
Την πολύ ενδιαφέρουσα εισήγηση παραθέτουμε ολόκληρη, με τη συγκατάθεση του κ. Γιούλτση.
Στον 20ο αιώνα, τον τελευταίο της δεύτερης χιλιετίας, η εξέλιξη των Εφηρ-μοσμένων Επιστημών ξεπέρασε κάθε λογική πρόβλεψη. Η διαπίστωση αναφέρε¬ται στις κατακτήσεις της Τεχνολογίας. Σήμερα στην αρχή του νέου αιώνα, ψηλα¬φίζουμε τις βιοτεχνολογικές απειλές που διαφαίνονται και βέβαια δεν αναιρούν ού¬τε την αξία του τεχνικού πολιτισμού ούτε τον ευεργετικό ρόλο των ερευνητών στην υπηρέτηση του.
Η έκρηξη της Τεχνολογίας άνοιξε ορίζοντες, με απροσδόκητες συνέπειες πάνω στη ζωή, τους θεσμούς και τους στόχους των κοινωνιών. Οι διαπιστώσεις δείχνουν να κατακτήσαμε το «θαύμα». Σήμερα με την αποκωδικοποίηση του αν¬θρώπινου γονιδιώματος, την κλωνοποίηση, τις γενετικές μεταλλάξεις την εξωσωμα¬τική γονιμοποίηση και την τελική χαρτογράφηση του ανθρώπινου εγκεφάλου αποτολμάται ίσως μια τολμηρή αναδιάταξη των φυσικών νόμων. Βέβαια είναι νωρίς για μια επίσημη τοποθέτηση των Ανθρωπολογικών Επιστημών πάνω στις γενικότε¬ρες συνέπειες. Όμως είναι φανερό ότι οι εξελίξεις αυτές πραγματοποιούνται με ταχύτατους ρυθμούς που δεν προσφέρουν δυνατότητες θεσμικών προσαρμογών.
Υπενθυμίζουμε ότι η θεσμική πλευρά των πολιτισμών εξελίσσεται με αργούς ρυθμούς. Οι εξελίξεις, όμως, που προαναφέρθηκαν, πραγματοποιούνται με τέτοιους ρυθμούς, που δεν προσφέρουν δυνατότητες ανάλογων πνευματικών και θεσμικών προσαρμογών. Φυσικά, από τη δεκαετία του 1930 ο Aldous Huxley είχε αναφερ¬θεί προφητικά στις κατευθύνσεις της γονιδιακής έρευνας, και μάλιστα μίλησε με ιδιαίτερη ακρίβεια ακόμη και γι' αυτήν την κλωνοποίηση. Αλλά, είναι άλλο να λες τι θα συμβεί κάποτε, στο απώτερο μέλλον, και άλλο να ακούς για τις συνέπειες των σημερινών εφαρμογών. Και σήμερα ακούμε όχι γι' αυτά που θα συμβούν, αλλά για ό,τι μπορεί ήδη να συμβαίνει και αποσιωπάται επιμελώς ή ενδεχομένως συμβαίνει και χρειάζεται κάποια προετοιμασία της κοινής γνώμης από τα media για να το αποδεχτεί πιο ανώδυνα.
Με τα δεδομένα αυτά ήταν λογικό να αρχίσουν να διατυπώνονται επιφυ¬λάξεις, που αναφέρονται μάλλον στο ενδεχόμενο κακής χρήσης των νέων δυνατο¬τήτων, όταν η κλωνοποίηση, πέρα από τις «λογικές» προσπάθειες για την παραγω¬γή βελτιωμένων φυτικών ή ζωικών ειδών, στραφεί στην εξασφάλιση επιλεγμένων ανθρώπων ή βιολογικών οργάνων-ανταλλακτικών, με μη ελεγχόμενα κριτήρια. Εδώ αποκτούν την ηθική τους βαρύτητα μια σειρά ερωτημάτων, όπως λ.χ.: γιατί τόση μυστικότητα στα πειράματα; ή πόσο κοστίζει η παραγωγή ενός κλωνοποιημένου υποκειμένου; ή ποιοί επενδύουν στην πολυδάπανη έρευνα και τις εφαρμογές της; ή ακόμη πώς εκτιμάται η ανθρώπινη ζωή από τους συντελεστές του εγχειρήματος; ή τι τελικά κερδίζουμε ως ανθρωπότητα από την κλωνοποίηπη;
Τα ερωτήματα αυτά δεν απαντήθηκαν ποτέ. Αντίθετα δημιουργούν πλήθος προβλημάτων. Ας σημειωθεί ότι προβλήματα αυτού του είδους αποκτούν συχνά υψηλή δημοσιότητα, αφού αναφέρονται σε ασυνήθη γεγονότα, που διαταράσσουν τον ύπνο της συνειδησιακής στατικότητας των κοινωνιών. Η δημοσιότητα αυτή αναπαράγεται από τα Μ.Μ.Ε. και ευαισθητοποιεί τη συλλογική συνείδηση. Στο βάθος όμως θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι είναι ελάχιστος ο πραγματικός προβλη¬ματισμός.
Η εξήγηση του φαινομένου οδηγεί στη διαπίστωση μιας κοινωνικο-ηθικής παθολογίας που επιβεβαιώνεται και στατιστικά. Από κοινωνιομετρικές προσεγγί¬σεις της κοινής γνώμης έχει προκύψει ότι κάθε μαζική ευαισθητοποίηση της συν¬δέεται με δύο τύπους αποδεκτών της συγκλονιστικής είδησης. Ο ένας τύπος είναι ειδησεογραφικός και ο άλλος, συνειδησιακός. Ο πρώτος, που υπερτερεί αριθμητικά, χρειάζεται εναλλασσόμενη επικαιρότητα. Μ' αυτήν σπάζει τη μονοτονία της καθη¬μερινότητας. Οι ειδήσεις έχουν γι' αυτόν μόνο ενημερωτική σημασία, και χάνουν τη φόρτιση τους, μόλις εμφανιστούν νέες με πιο προκλητική επικαιρότητα.
Ο δεύτερος τύπος, που δυστυχώς υστερεί αριθμητικά, προβληματίζεται από την είδηση, την μετακινεί στο επίπεδο της προσωπικής ηθικής, αγωνιά για τις συνέπειες της, συνδέει ενδεχόμενες απειλές γενικά με την ανθρώπινη και ειδικά με την προσωπική του ζωή και αναζητεί υπεύθυνη ενημέρωση και αυθεντικές απα¬ντήσεις. Εδώ η είδηση είναι μια πύλη εισόδου στη γνώση του γεγονότος, που συγ¬κλονίζει, γιατί επηρεάζει την πορεία του ανθρώπινου πεπρωμένου που μπορεί κάποτε να γίνει και προσωπικό αδιέξοδο. Στην περίπτωση μας αυτός ο δεύτερος τύπος φαίνεται να ενδιαφέρεται πραγματικά για το πρόβλημα της κλωνοποίησης, γιατί οι κοινωνικές, οι ηθικές και οι μεταφυσικές ευαισθησίες του τον τοποθετούν τροπικά πολύ κοντά στο μυστήριο της ανθρώπινης ζωής και βέβαια στον συνάν¬θρωπο, που τον θεωρούν με την ηθική σημασία, «πλησίον».
Η επισήμανση αυτής της κοινωνικής ιδιομορφίας, με λογική την κάποια απατηλή εξωτερικότητά της, δείχνει πώς και σε ποιο βαθμό τα πλήθη, που ενημε¬ρώνονται με τον ίδιο τρόπο, γνωρίζουν και αποδέχονται την κλωνοποίηση.
Με δεδομένη αυτήν την πορεία δημοσιοποιείται πρόσφατα ο προβληματι¬σμός της Βιοηθικής που, εκτός από τις αγωνίες και τους φόβους της, διατυπώνει επι¬φυλάξεις για το ενδεχόμενο κακής χρήσης των νέων δυνατοτήτων.
Είναι φανερό, λοιπόν, ότι ο ορίζοντας της Βιοηθικής δεν αποτελεί μια πρό¬σφατη έκρηξη κοινωνικού ή θεσμικού πουριτανισμού, αλλά μια σκεπτικιστική στάση, μπροστά στην αποδέσμευση και τη χρήση δυνάμεων που μπορούν να οδη¬γήσουν σε διασάλευση λεπτών ισορροπιών, σαν εκείνες που ορίζουν τους φυσι¬κούς νόμους και την όλη ζωή του πλανήτη μας. Ήδη οι γνωστές ανθρώπινες υπερ¬βολές στην παράχρηση των φυσικών πόρων του πλανήτη μας έδειξαν τις τελευταίες δεκαετίες πόσες εύθραυστες ισορροπίες έχουν ανατραπεί και πόσες πραγμα¬τικές απειλές άρχισαν να μολύνουν και να αλλοιώνουν τον ευεργετικό ρόλο του φυσικού περιβάλλοντος.
Στην κλωνοποίηση λ.χ., βλέπουμε να παρακάμπτεται τεχνολογικά η αρχή φυσικών νόμων που απαιτεί την ετερότητα του φύλου των γεννητόρων. Στο μέλλον οι νέες υπάρξεις δε θα συνδέονται βιολογικά κατ' ανάγκη με κάποια, οποιαδήποτε πατρότητα. Εδώ υπάρχει και είδηση: Το Φεβρουάριο του '98 σε φεμινι¬στική ημερίδα στο Ρότερνταμ υποστηρίχθηκε από κάποια μαχητική σύνεδρο ότι «στη νέα χιλιετία ο ανδρικός ρόλος θα περιοριστεί σε υπηρετικές δραστηριότητες, α¬φού ο άνδρας δε θα έχει πλέον θέση στην αναπαραγωγή, που προσδιορίζει τα προνό¬μια του. Έτσι δεν είναι διόλου απίθανο να τεθεί σε αχρηστία και εξελικτικά να εκλεί¬ψει σαν είδος» (Περιοδικό: New Interpretations, 6.2.1998, σ. 21).
Εξάλλου η κλωνοποίηση σε συνδυασμό με τις ανακαλύψεις της βιοτεχνολο¬γίας προϋποθέτει το σχεδιασμό και τον προσανατολισμό της βούλησης στην επι¬λογή του αποτελέσματος. Εδώ αρχίζει να τίθεται ζήτημα προσωπικών επιλογών είτε προς την κατεύθυνση της απόφασης για τη γέννηση τέκνων είτε ακόμη και προς τη διόρθωση ορισμένων χρωμοσωματικών ιδιαιτεροτήτων που δεν επιθυ¬μούν οι μέλλοντες γονείς να κληρονομήσουν στις επόμενες γενιές. Βέβαια μια τέ¬τοια στάση είναι λογικό να ευνοεί «κοινωνικούς διαχωρισμούς» και αντίστοιχες «κοινωνικές ανισότητες», αφού οι συζητούμενες εφαρμογές όχι μόνο σήμερα, αλ¬λά και στο απώτατο μέλλον θα είναι ιδιαίτερα δαπανηρές και απαγορευτικές για τους «μη έχοντας». Έτσι μια πρώτη βιοηθική επιφύλαξη διαβλέπει την προοδευ¬τική ανάπτυξη μιας «ευγονικής στάσης» έναντι της ζωής και της κοινωνίας. Με άλλα λόγια, πορευόμαστε ίσως σε έναν κόσμο που μέσω της βιοτεχνολογίας θα θέσει τις μελλοντικές προδιαγραφές του. Όποιος τις πληρεί έχει θέση, ενώ όποιος δεν τις πληρεί δε θα έχει θέση σ' αυτόν.
Είναι αυτονόητο, λοιπόν, ότι στις επόμενες φάσεις η συλλογική βούληση θα εκφραστεί σύμφωνα με την κυρίαρχη λογική των πολιτισμών και των «προνομοιούχων εχόντων» που, παρά τις περί ισότητας των φύλων διακηρύξεις, παραμένουν σκληρά ανδροκρατικοί και θα απαιτήσουν μέσω της τεχνητής επιλογής πιο αντι¬προσωπευτικά δείγματα του κυρίαρχου φύλου. Και οι περιπτώσεις επιλογής προς κλωνοποίηση από το λεγόμενο «ασθενές φύλο» θα έχουν ως κίνητρα την αισθησι¬ακή σκοπιμότητα, τον ωφελιμισμό και τον ηδονισμό. Άλλωστε με την ίδια λογική για κάποιους υπερβολικά απαισιόδοξους, στη θεραπευτική κλωνοποίηση δεν απέ¬χει πολύ, η ιδέα για μια μελλοντική προοπτική παραγωγής άβουλων αφυών, που θα καλύψουν ανάγκες μεταμοσχεύσεων, σκληρών χειρωνακτικών εργασιών ή και επικίνδυνων στρατιωτικών αποστολών.
Φυσικά ένας σεβαστός αριθμός ερευνητών αναφέρεται στα ενδεχόμενα ευ¬εργετικά αποτελέσματα για την ανάκαμψη της εξαφάνισης των ειδών, για τη δημι¬ουργία τραπεζών με όργανα και ιστούς προς μεταμόσχευση και επίσης για την έ¬ρευνα που συνδέεται με την προσέγγιση των μυστικών της θεραπείας ορισμένων ασθενειών ή την καταπολέμηση των αιτίων του γήρατος. Μάλιστα με αφορμή την αποκωδικοποίηση ενός γονιδίου, που λέγεται ότι είναι το γονίδιο του γήρατος, σε πρόσφατο συνέδριο γενετιστών στην Αθήνα, πριν τρία χρόνια, υποστηρίχθηκε ότι το αργότερο σε μια εικοσαετία θα γίνει πραγματικότητα η επέκταση του ορίου ηλικίας στα 120-130 χρόνια. Επιπλέον υποστηρίζεται ότι «οι πιο συνηθισμένες ασθένειες τα ψυχικά νοσήματα, οι καρδιαγγειοπάθειες, οι καρκίνοι, η παχυσαρκία και η οστεοπόρωση συνδέονται με τη γενετική … και αναζητούνται τα γονίδια που ευθύνονται για τις διαφοροποιήσεις αυτές. Όταν ανακαλυφθούν, θα αλλάξει ο τρόπος θεραπείας» Οι απαντήσεις παρ’ ότι τόσο πειστικές, δε φαίνεται να καθησυχάζουν την κοινή γνώμη, που γενικά αισθάνεται αμήχανη, γιατί οι δημόσιοι φορείς ενημέρωσης είτε αποφεύγουν να μιλούν είτε δεν τα λένε όλα.
Από την άλλη πλευρά οι τεχνικές που σε κάποια στιγμή μετεξελίχθηκαν στην μικρο-εξωσωματική γονιμοποίηση, με τις τράπεζες του ανώνυμου σπέρμα¬τος η των ανώνυμων ωαρίων και τους μεγάλους αριθμούς των in vitro γονιμοποιουμένων ωαρίων που οδηγούνται στην κατάψυξη, ενώ είναι ανθρώπινη ζωή, επι¬κρίνονται ήδη από πολλούς. Σημειώστε ότι σε ολόκληρο τον κόσμο υπάρχουν πολλές δεκάδες χιλιάδες τέτοιων ωαρίων που «περίσσευσαν» σε διαδικασίες τε¬χνητών γονιμοποιήσεων και παραμένουν στην κατάψυξη, αναμένοντας εμφύτευ¬ση, καταστροφή ή χρησιμοποίηση ως πειραματόζωα «για το καλό της ανθρωπότη¬τας». Είναι φανερό ότι πίσω από το εγχείρημα υπάρχουν σοβαρά ηθικά, θεσμικά και μεταφυσικά προβλήματα.
Η πρακτική τέτοιων εφαρμογών είναι γνωστό ότι με την διαρκή επανάλη¬ψη εξοικειώνει τους συντελεστές τους και έχει ως αποτέλεσμα την προοδευτική α¬πομάκρυνση από τα αρχικά συνειδησιακά αδιέξοδα. Είναι βέβαιο άλλωστε ότι σχετικοποιήθηκαν επικίνδυνα οι άλλοτε ηθικά και μεταφυσικά φορτισμένες έννοι¬ες της μητρότητας και της πατρότητας, ενώ πλήττεται σοβαρά από σύγχρονες ιδεολο¬γίες η ιερότητα του μυστηρίου του γάμου.
Απομυθοποιήθηκε το μυστήριο της ζωής και ειδικά στην εξωσωματική γο¬νιμοποίηση αντιμετωπίζεται ως φυσικοχημική διεργασία με λογικό το εργαστηρι¬ακό κόστος, λογικές τις αμοιβές των εργαστηριακών συντελεστών, λογική και αυ¬τήν την αμοιβή του ανώνυμου-επώνυμου δότη ή και της αντίστοιχης δότριας, λο¬γική την αμοιβή της ενοικιασμένης μήτρας και λογικά και τα ποσοστά επιτυχίας του εγχειρήματος. Αυτή η πορεία λογικοποίησης μεταβάλλει την ανθρωπολογική δομή του είδους μας και διασπά επικίνδυνα την ισορροπία ανάμεσα στη λογική και το συναίσθημα, τις εφαρμογές των επιστημονικών επιτευγμάτων και τη δημι¬ουργία, το ανθρώπινο επίτευγμα και την πίστη.
Αν θελήσουμε να εμβαθύνουμε περισσότερο, διαβλέπουμε τις πιθανές απειλές από μια πορεία διαταραχής των φυσικών ισορροπιών, με ίσως ανεξέλεγκτες
συνέπειες. Πολλοί φοβούνται μια προοδευτική αναστάτωση της αναπαραγωγής,
αλλά και της ισορροπίας των φύλων, που συγκρατούν οι φυσικοί νόμοι. Διατυπώ-
ονται φόβοι για εμφάνιση νέων επιδημιολογικών κινδύνων εξαιτίας της ανάπτυξης
παθογόνων βακτηριδίων. Αν απελευθερωθούν τέτοιοι γενετικά μεταλλαγμένοι
οργανισμοί, τότε θα έχουμε κινδύνους ίσως και μεγαλύτερους από την απελευθέρωση ραδιενεργών και χημικών τοξικών. Οι γενετικά μεταλλαγμένοι οργανισμοί μπορούν να αναπαραχθούν, να μεταλλαχθούν και να μεταφέρουν τα γονίδια τους στο υλικό άλλων οργανισμών. Και από όσα γράφονται, η μετάλλαξη ενός στοιχείου στο περιβάλλον μπορεί να προκαλέσει χείμαρρο αλλαγών κατά την μηχανιστική λογική του «domino effect».
Υπάρχουν ακόμη επιφυλάξεις για πιθανές αλλοιώσεις της ποικιλομορφίας του είδους μας και πολλά ερωτηματικά για τις λεπτές ισορροπίες των διανθρώπινων σχέσεων και της προσωπικής μας ελευθερίας. Ήδη εμφανίστηκαν αδιέξοδα, με περίεργες σχέσεις συγγένειας και γονεϊκών δεσμών που δεν προέβλεψαν μέχρι σήμερα οι οικογενειακοί θεσμοί. Ίσως αύριο να μη προκαλεί απορία, σήμερα ό¬μως είναι δύσκολο να καταλάβουμε πώς είναι δυνατό η κόρη να είναι δίδυμη α¬δελφή του πατέρα της και ο γυιός, δίδυμος αδελφός της μητέρας του• ή το πιο εύ¬κολο, πώς γίνεται η γιαγιά να είναι και μητέρα της εγγονής της. Αναφερόμαστε φυσικά στις απλούστερες σχέσεις, γιατί θα προκύψουν και πιο σύνθετες με πιο σύνθετα προβλήματα συγγενειών που δεν υποπτεύονται οι κοινωνίες και δεν γνω¬ρίζει αν πρέπει να αναγνωρίσει και να ευλογήσει η Εκκλησία. Γι' αυτό κι οι εφαρ¬μογές της βιοτεχνολογίας αντιμετωπίζονται δικαιολογημένα σήμερα με κάποια ε¬πιφύλαξη. Αφήνουν ενδεχόμενα εκμετάλλευσης του ανθρώπινου πόνου και των συναισθηματικών αδιεξόδων μας.
Αλλ' υπάρχουν και φόβοι, φόβοι που αναδύονται από τη σύζευξη σύντο¬μα της γενετικής μηχανικής και της πληροφορικής, όταν θα είναι δυνατή η παρα¬γωγή βιολογικών μικροτσίπς, που, όπως λέγεται, θα αναλαμβάνουν να συμπληρώ¬νουν τα νέα υποκείμενα με επιθυμητές υπερ-λειτουργίες. Αναφερόμαστε σε υπερ-μνήμη ή υπερ-γνώση, που θα περιλάβει ολόκληρες βιβλιοθήκες, σε αθλητική υπερ-δύναμη ή σε αισθητική υπερ-ομορφιά. Και όλα αυτά χωρίς να λάβουμε υπόψη μας μια κορυφαία θεσμική και ηθική αρχή-δικαίωμα που πρέπει να σεβαστούμε στη νέα ύπαρξη. Την αρχή-δικαίωμα, ο νέος άνθρωπος να μη διαφέρει από τους φίλους του και να έχει, όπως όλοι οι φυσιολογικοί άνθρωποι, πατέρα και μητέρα.
Τελικά, φαίνεται ότι στο βάθος καταστρατηγείται η αξία του ανθρώπινου προσώπου και η σχέση του με τη δημιουργία. Διασαλεύεται η φυσική τάξη της γέννησης και οι μυστικές λειτουργίες της δείχνουν να παρακάμπτονται ως «πεπα¬λαιωμένες». Είναι φανερό ότι το θαύμα της «κατ' εικόνα Θεού» δημιουργίας μετατο¬πίζεται σε άλλη οντολογική βάση, που αναιρεί τη θεανθρώπινη κοινωνία, διαγράφει το φυσικό δίκαιο και μετασχηματίζεται σε μηχανιστική αναπαραγωγή αντιγράφων ενός εγωκεντρικού προτύπου που «αυτοθεοποιείται» και επιθυμεί φιλάρεσκα να απολαμ¬βάνει το θέαμα της εξω-υπαρξιακής του προέκτασης.
Οι κλασικοί μας πρόγονοι θα έκαναν λόγο για «νέαν ύβριν». Αναμφίβολα στε¬κόμαστε θεατές στη βάση μιας ίσως νεοβαβελικής κατασκευής, χωρίς να γνωρίζουμε λεπτομέρειες από τα σχέδια των «μηχανικών» της. Δεν αποκλείεται να μπαίνουμε στην ευθεία μιας δεύτερης «πτώσης», σαν εκείνη την πρώτη αδαμική, με νέες α¬ς τώρα, αύριο ίσως μη αναστρέψιμες συνέπειες για το ανθρώπινο είδος και πεπρωμένο του. Θα μπορούσα να πω πως δε φοβούμαι. Προσθέτω όμως• «ο Θεός να βάλει το χέρι Του».
Η επόμενη εισήγηση ήταν του κ. Μιχάλη Οικονομίδη, Πρώην Σχολικού Συμβούλου Καλλιτεχνικών – Εικαστικών μαθημάτων και είχε θέμα «Η Βυζαντινή εικόνα στη διδασκαλία του Θρησκευτικού Μαθήματος στη Β/θμια Εκπ/ση».
Ο κ. Οικονομίδης, άριστος γνώστης του αντικειμένου, παρουσίασε με τη χρήση εποπτικών μέσων (εικόνα, ήχος) και ανέλυσε την Βυζαντινή εικόνα της Γεννήσεως του Χριστού.
Μίλησε για τις δύο διαστάσεις της Βυζαντινής τέχνης, την υπέρβαση του χώρου και του χρόνου στη συγκεκριμένη εικόνα μέσα από τα διάφορα περιστατικά του κειμένου της Αγίας Γραφής που απεικονίζει, καθώς και τα μέγιστα θεολογικά μηνύματα που αυτά εκπέμπουν και τα οποία αφορούν στο γεγονός της σωτηρίας.
Τέλος τόνισε την πολύ μεγάλη σπουδαιότητα που έχει η βυζαντινή εικόνα στη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών για τον καθηγητή και το μαθητή, πόσο περισσότερο κατανοητό γίνεται το μάθημα, δείχνοντας τεχνικές αξιοποίησής της μέσα και από εργασίες που μπορεί να ανατεθούν στους μαθητές.
Η τελευταία εισήγηση της Ημερίδας έγινε από τον π. Κυριακό Τσουρό, Γραμματέα της Συνοδικής Επιτροπής της Εκκλησίας της Ελλάδος επί των Αιρέσεων και αφορούσε τις «Σύγχρονες Αιρέσεις και Καταστροφικές Λατρείες».
Το θέμα, κατά γενική ομολογία, ήταν πολύ ενδιαφέρον και κράτησε αμείωτη την προσοχή των παρισταμένων μέχρι αργά, παρατείνοντας το χρόνο της Ημερίδας κατά μια και μισή ώρα περίπου.
Ο π. Κυριακός, βαθύς γνώστης του αντικειμένου, ενημέρωσε για την κατάσταση όπως διαμορφώνεται σήμερα στην Ελλάδα, αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα περιστατικά που απασχόλησαν το πανελλήνιο αλλά και τον κόσμο γενικότερα.
Μίλησε ακόμη για την κατάσταση όπως διαμορφώνεται σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και στην Ελλάδα, όσον αφορά την στάση της Πολιτείας απέναντι σε τέτοιου είδους φαινόμενα και το νομικό πλαίσιο αντιμετώπισής τους.
Τέλος έκανε λόγο για στοιχεία μέσω των οποίων μπορεί κάποιος να αντιληφθεί τέτοιου είδους φαινόμενα, πηγές στις οποίες μπορεί να προστρέξει για ενημέρωσή του και για τρόπους αντιμετώπισής τους. Κυρίως όμως για την πολλή αγάπη που χρειάζονται τα θύματα τέτοιων καταστάσεων που οδηγούνται στην εξουθένωσή τους και στην απώλεια, σωματική και πνευματική – ψυχική, μέσα από την παγίδευσή τους στα ψυχοναρκωτικά, όπως χαρακτήρισε αυτού του είδους τις καταστροφικές φιλοσοφίες - λατρείες.
Η Β΄ Ημερίδα έκλεισε με πολύ μεγάλη επιτυχία και ευχή όλων ήταν να επαναληφθεί, συν Θεώ, η πολλαπλώς χρήσιμη και ενδιαφέρουσα συνάντηση των Θεολόγων τον επόμενο χρόνο, σε άλλο Νομό, με θέματα ανάλογου ενδιαφέροντος που θα εισηγηθούν οι ίδιοι οι καθηγητές στη διάρκεια του τρέχοντος σχολικού έτους.
|
|
|
Δραστηριότητες & Eκδηλώσεις 
Αποστολή σελίδας 
Εκτυπώσιμη μορφή σελίδας
Προσθήκη σελίδας στα Αγαπημένα
Επιστροφή