Απορίες για τον τρόπο ανάδειξης  Σχολικών Συμβούλων

(με διαδικασίες ίσως διαβλητές)

          Με ενδιαφέρον εύλογο διάβασα σε ειδική εκπαιδευτική Πύλη στο Διαδίκτυο, την Έδρα Εκπαίδευσης, τη διαμαρτυρία υποψηφίου σχολικού συμβούλου Φιλολόγων, του Πέτρου Πετράτου, που διεκδικούσε θέση συμβούλου Φιλολόγων στο νομό Κεφαλληνίας και Ιθάκης. (Κατάγομαι από εκείνη την περιοχή –Ληξούρι– και γνωρίζω και εκτιμώ τον  διαμαρτυρόμενο).

          Με την ανοιχτή επιστολή  που έγραψε διαμαρτύρεται ότι ο (ανακριβής και αόριστος) τρόπος περιγραφής και τελικής αξιολόγησης του συγγραφικού έργου του προσώπου  το οποίο διεκδικούσε την ίδια με αυτόν θέση μπορεί  να συνέβαλε στην πρόκριση εκείνου του  προσώπου -υποψηφίου, άρα ήταν αδικία για τον ίδιο. Επισημαίνει μάλιστα περιπτώσεις  όπου ο κριτής του έργου αυτής της  άλλης υποψηφιότητας παραβίασε συγκεκριμένες ρήτρες του νόμου (Προεδρικού Διατάγματος). Λογουχάρη, χαρακτήρισε έργο επιστημονικό κάποια κείμενα εορταστικών εκδηλώσεων, επίσης αξιολόγησε ως επιστημονική προσφορά κάποιο βιβλίο με βάση το «βεβαιωτικό σημείωμα τυπογραφείου»,   ενώ συγκεκριμένη ρήτρα του νόμου αποκλείει ένα τέτοιο τεκμήριο ως μετρήσιμη συγγραφική  προσφορά.

          Απόρησα  πώς μπόρεσε ο κριτής να φτάσει σε τόσο έκδηλη παρανομία, που ξεπερνάει  κάθε όριο επιείκειας ή συναδελφικής συμπάθειας για τον κρινόμενο υποψήφιο, τον συνυποψήφιο του Πετράτου. Δεν πίστευα την κατηγορία αυτή. (Διευκρινίζω ότι: ο Πετράτος, ο συνυποψήφιός του και ο κριτής / αξιολογητής του συνυποψήφιου είναι γνωστά σε μένα πρόσωπα   και κατά καιρούς είχα συνεργασία μαζί τους και νιώθω εκτίμηση γι’ αυτά, χωριστή για το καθένα, αλλά, νομίζω, δεν ενδείκνυται εδώ επώνυμη αναφορά). Αναρωτιόμουνα, λοιπόν, μήπως υπήρχαν από την υπηρεσία οδηγίες προφορικές, γενικές ή ειδικές, για τέτοια έκνομη επιείκεια. Και τότε ενδέχεται να είναι η «υπηρεσία» εκτεθειμένη για ανομία συνειδητή εις βάρος του Πετράτου και όλων των άλλων Πετράτων, που εφαρμόζοντας το Π.Δ. κατά γράμμα δεν είχαν υποβάλει και «βεβαιωτικό σημείωμα  τυπογραφείου» για κάποιο υπό εκτύπωση έργο τους ή δεν είχαν κριτή / εισηγητή τόσο μεγαλόψυχο, ώστε να προσμετρά ως επιστημονική προσφορά  τον πανηγυρικό μιας γιορτής, που είχε φιλοξενηθεί στον τοπικό τύπο.

          Απόρησα έπειτα για το αν ο  κριτής του συνυποψηφίου  του Πετράτου (που έκρινε ευνοϊκά τον συνυποψήφιο  και έμμεσα αδίκησε τον Πετράτο, κατά την εκτίμηση του ίδιου του διαμαρτυρόμενου) έκρινε και το επιστημονικό έργο του Πετράτου και πώς το αξιολόγησε. Και  πώς προχώρησε σε σύγκριση Πετράτου και συνυποψηφίου, όπου υπάρχει, νομίζω, ουσιαστική διαφορά.

          Ήμουνα σε αυτή τη φάση απορίας, όταν είδα στην ίδια πύλη (Έδρα) δεύτερη επιστολή διαμαρτυρίας του Πετράτου, από την οποία έμαθα  ότι ο Περιφερειακός Διευθυντής  του τον μέμφεται  υπηρεσιακά και τον παραπέμπει σε διαδικασία δίωξης  (πρώτο βήμα είναι η ΕΔΕ), γιατί έκρινε τις πράξεις του κριτή, που είχε αξιολογήσει  πλουσιοπάροχα  (και κατά τη γνώμη  του Πετράτου έκνομα) τον συνυποψήφιό  του   και έμμεσα αδίκησε τον Πετράτο.

          Τώρα  η απορία μου ήταν διπλή:

Ο κ. Περιφερειακός Διευθυντής  δεν είδε τις επισημάνσεις έκνομης κρίσης / αξιολόγησης υπέρ του συνυποψηφίου του Πετράτου, άρα και την αδικία εις βάρος του; Και δεν έκρινε ότι πρώτα όφειλε υπηρεσιακά  να πάρει θέση για  τις έκνομες ενέργειες του   κριτή και ύστερα να στραφεί προς τον Πετράτο για τις τυχόν υπερβασίες του λόγου του; Μπορούσε ο κ. Περιφερειακός Διευθυντής να υποδείξει στους υφισταμένους του την ΕΔΕ για τον Πετράτο, χωρίς να έχει διευκρινίσει αν έγινε παρατυπία  έκνομη,  που έμμεσα έβλαψε τον Πετράτο; Αν αληθεύουν οι κατηγορίες Πετράτου, μπορεί ο κ. Περιφερειακός Διευθυντής να τον μεμφθεί, επειδή  έχει καταγγείλει υπηρεσιακές ενέργειες που τον έβλαψαν;  

Αναλογιζόμενος  τώρα το είδος των αποριών μου προσθέτω και την ακόλουθη:

Έδωσε η υπηρεσία τη δυνατότητα στον κριτή του συνυποψηφίου του Πετράτου να δει παράλληλα και το έργο του Πετράτου, ώστε να μπορεί να κάνει σύγκριση;

Αν ναι, τότε ο κριτής είναι επιπρόσθετα υπεύθυνος που δεν  εμφανίζεται να  κάνει μια σύγκριση, που είναι πολύ πιθανό ότι θα τον προφύλασσε από άσκοπη (και τελικά αδικίας πρόξενο) επιείκεια.

Αν όχι, τότε η υπηρεσία είναι υπεύθυνη:

  1) Έναντι του Πετράτου, που τον άφησε να υποστεί έμμεσα αδικία συγκρινόμενος με τον επιεικώς βαθμολογούμενο συνυποψήφιό  του, έχοντα και «βεβαιωτικό σημείωμα τυπογραφείου», και

2)  Έναντι του κριτή / αξιολογητή του συνυποψηφίου του, ο οποίος  μη έχοντας και το  φάκελο του Πετράτου, αφέθηκε να είναι επιεικής απέναντι στον συνυποψήφιο του Πετράτου και έμμεσα αδικητής του Πετράτου. (Οποιοσδήποτε κριτής μπορούσε, με κίνητρο την επιείκεια, να γίνει    αδικητής οποιουδήποτε Πετράτου). Επίσης,

          4)  Έναντι  του Συμβουλίου  Επιλογής Σχολικών Συμβούλων,  που  είχε στην περίπτωση της Κεφαλονιάς πέντε συνυποψηφίους με βαθμολογία για το επιστημονικό έργο τους  δοσμένη από διαφορετικούς,  δύο και πλέον, κριτές / αξιολογητές και, άρα, στην τελική φάση κρίσης / σύγκρισης των υποψηφίων δεν υπήρχε κανένας  στο Συμβούλιο αυτό  ενήμερος να συγκρίνει τους πέντε υποψηφίους με γνώση του έργου τους!…Επίτευγμα του συντάκτη του σχετικού Π.Δ. Αβλεψία ή σοφή «διορατικότητα»; Από νοοτροπία υιοθετώ πάντοτε την επιεικέστερη εκδοχή των υπευθύνων.

4) Έναντι του Περιφερειακού  Διευθυντή, ο οποίος –έχοντας το κείμενο του Π.Δ. και αγνοώντας τις πιθανότητες διολίσθησης από τους κανόνες υπηρεσιακής ορθοδοξίας – αδυνατεί σε πρώτη / δεύτερη ανάγνωση  να εννοήσει την «παράλογη» λογική του Πετράτου και όλων των ομοιοπαθών του, που δικαιολογημένα διαμαρτύρονται.

5) Τέλος, η υπηρεσία φαίνεται ότι ακούσια βλάπτει την υπηρεσία, δηλ. την Εκπαίδευση, όταν, με κάποια ατέλεια  άρθρου ως προς τη διατύπωση ή αφέλεια στην εφαρμογή του, παρασύρει όλη την ιεραρχία σε ακούσια ολισθήματα που μειώνουν την αξιοπιστία της γενικά έναντι των Πετράτων, που έχουν λόγους να είναι αυστηροί κριτές,  και την υπόληψή της έπειτα έναντι των  υπολοίπων εκπαιδευτικών, οι οποίοι εύλογα ενδιαφέρονται  για δικαιοκρισία έναντι όλων και πρόκριση των ικανών και αποδεκτών από τους συναδέλφους. Και νιώθουν πολύ περισσότερο την ανάγκη να παρέμβουν αξιολογικά στις διαδικασίες ανάδειξης σχολικών συμβούλων ικανών, γιατί η Πολιτεία αυτοστερήθηκε τα απαραίτητα στοιχεία επιλογής έχοντας εγκαταλείψει επί εικοσαετία τους εκπαιδευτικούς χωρίς ουσιαστική αξιολόγηση του διδακτικού / παιδαγωγικού έργου τους. Πώς τώρα να κάνει σωστή επιλογή Συμβούλων; Δυστυχώς δεν έχει  τα ουσιαστικά στοιχεία, για να κρίνει τους υποψηφίους, ούτε σύνεση οργανωτική, για να οργανώσει σωστές διαδικασίες κρίσης / επιλογής.

Αποριών συνέχεια .

Εύλογο είναι να απορεί κάποιος παρατηρητής και ως προς τούτο:  όταν ο συντάκτης του Π.Δ.  για την κρίση υποψηφίων συμβούλων  Εκπαίδευσης άφηνε τη δυνατότητα να κριθούν χωριστά, από διαφορετικούς  κριτές,  οι φάκελοι συνυποψηφίων για την ίδια θέση,   δεν αντιλαμβανόταν ότι είναι ενδεχόμενο: 

(1) Ο κριτής του ενός να είναι επιεικής προς αυτόν  και άθελά του να προκαλέσει άδικη τελική σύγκριση εις βάρος των  άλλων συνυποψηφίων.

(2) Ο ένας υποψήφιος να ενισχύσει  το φάκελό του με «βεβαιωτικό του  τυπογραφείου» (με το σκεπτικό: «τι χάνουμε»;) και να συγκινήσει έτσι τον κριτή του, ώστε κάτι να κερδίσει στην τελική σύγκριση με τον  οποιονδήποτε συνυποψήφιο, που δεν κατέθεσε «βεβαιωτικό» από σεβασμό στο νόμο και δεν κατέθεσε ως επιστημονικό έργο πανηγυρικούς λόγους.

Και αν οι  υπηρεσιακοί φορείς που έβαλαν σε εφαρμογή το Π.Δ. έκαναν κάποια άτυπη συνεδρίαση για  ανταλλαγή απόψεων για την  καλύτερη εφαρμογή του και αθόρυβα  «αποφάνθηκαν» ότι το τυχόν «βεβαιωτικό τυπογραφείου» μπορεί να ληφθεί υπόψη ευνοϊκά  και αν  αυτή η συμφωνία κυρίων (κυριών και κυρίων) διέρρευσε  εμπιστευτικά και καλοπροαίρετα σε κάποιον από τους διεκδικητές της  ίδιας θέσης  σχολικού συμβούλου (κάτι πολύ ανθρώπινο και πιθανό, όταν η απόφανση ήταν γνωστή σε αρκετές δεκάδες  υπηρεσιακούς  παράγοντες και κριτές), πιθανό είναι να κινήθηκαν σε όλη την επικράτεια πολυάριθμοι υποψήφιοι  να υποβάλουν και κάποιο «βεβαιωτικό τυπογραφείου», ειλικρινείς όλοι, με την προσδοκία κατανόησης έκνομης.

Έτσι όμως κατά  την τελική κρίση / σύγκριση βρέθηκαν σε θέση μειονεκτική όλοι οι Πετράτοι, που είχαν σεβαστεί το νόμο και δεν ήταν δέκτες της διαρροής της «απόφανσης περί σιωπηρής αποδοχής»…...

Τι γνώμη έχει για όλα αυτά ο συντάκτης και υπηρεσιακά υπεύθυνος για το Π.Δ. (δηλαδή η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας);

Ποιοι  είναι οι υπεύθυνοι πρώτου ή δεύτερου βαθμού (οι κριτές, ο Περιφερειακός Διευθυντής) για  την ανυποληψία που παράγουν εις βάρος της Υπηρεσίας; Προσωπικά θα νιώσω ευτυχής αν κάποιος ανασκευάσει πειστικά   αυτή τη  συλλογιστική  και βεβαιώσει ότι δεν έχουν γίνει  κατά την επιλογή Σχολικών Συμβούλων άλλα  ή τέτοια  ολισθήματα καλοπροαίρετης επιείκειας, όπως αυτά που καταγράφει ο Πετράτος ότι πιθανό να λειτούργησαν εις βάρος του, εξαιτίας  μονόπλευρης επιείκειας όπως την αναλύσαμε.

Αναζήτηση  λύσης:

Ευχάριστη εικόνα - ύστερα από τη θλιβερή καταγραφή των ευθυνών  ελαφρότητας - αποτελεί η συμπαράσταση που έσπευσαν αυθόρμητα   να εκφράσουν οι συνάδελφοι του Πετράτου από το σχολείο του (Β΄ Λύκειο Αργοστολίου) και από ολόκληρο το νομό Κεφαλληνίας  και Ιθάκης, με   ενυπόγραφη  αναφορά τους που είδα επίσης στην Έδρα,  προφανώς γιατί θεωρούν αδικημένο το συνάδελφό τους και όχι πειστική την πρόκριση  άλλου  για τη θέση συμβούλου φιλολόγων. Είναι σαφές το  τελικό επίτευγμα της υπηρεσίας: υπονόμευσε την αξιοπιστία   και την υπόληψή της στις συνειδήσεις των εκπαιδευτικών.

Οι υπεύθυνοι για το ολίσθημα σε διάφορα επίπεδα φαίνεται ότι είναι:

·        Ο κριτής που δε λογάριασε τις συνέπειες παρατυπιών και  μονόπλευρης επιείκειας (τελικά αδικίας).

·        Ο Περιφερειακός Διευθυντής που ολίσθησε σε μονόπλευρη και πρωθύστερη υπηρεσιακή κίνηση.

·        Ο συντάκτης του Π.Δ. που άφησε  διόδους ολισθηρότητας (μη ενιαία κρίση από τους κριτές πρώτου και δεύτερου επιπέδου για τους  υποψηφίους που διεκδικούσαν την ίδια θέση  συμβούλου).

·        Ο φορέας, Συμβούλιο Επιλογής Σχολικών Συμβούλων, που φαίνεται ότι αποφάνθηκε παρέκκλιση από την αυστηρή εφαρμογή του νόμου, και ευθύνεται  γιατί δέχτηκε μονόπλευρη «επιείκεια» και αδιαφόρησε για την έμμεση αδικία εις βάρος άλλων διεκδικητών της θέσης συμβούλου με αυστηρή εμμονή, δηλαδή σεβασμό,   στο νόμο (αυτοί φαίνεται ότι τιμωρήθηκαν για τη νομιμοφροσύνη τους).

·        Και πάνω από όλα υπεύθυνος ο πολιτικός προϊστάμενος, ο Υπουργός.

Για όλους τους υπεύθυνους ισχύει ότι η μετάνοια είναι αρετή των εντίμων. Πώς θα την εκδηλώσουν; Νομίζω με εκδηλώσεις ανάλογες προς την ευαισθησία τους και την επιθυμία να αποκαταστήσουν στις συνειδήσεις των εκπαιδευτικών γαλήνη και εμπιστοσύνη.

Και είναι, νομίζω,  σαφής η αρχαία ρήση για τον τρόπο θεραπείας:  «ο τρώσας και ιάσεται» (αυτός που προκάλεσε το τραύμα οφείλει και να το θεραπεύσει).

                                                     Φ. Κ.Βώρος, Ph. D.,

                        επίτ. Σύμβουλος  του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου