ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ

 

Εισηγητικό σημείωμα του εκδότη Πολυχρόνη Παπαχρήστου, μελους του Δ.Σ. της ΕΝΩΣΗΣ ΕΚΔΟΤΩΝ ΒΙΒΛΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ

( Επιδόθηκε σε όλα τα μέλη της Ένωσης)

 

Συνάδελφοι,

Σύμφωνα  με όλες τις εκτιμήσεις, επίσημες και ανεπίσημες, το παραδοσιακό απομνημονευτικό σχολείο θεωρείται εδώ και χρόνια κλινικά νεκρό ή σχολείο ανίας, όπως προσφυέστατα είπε ο νυν Υπουργός Παιδείας. Το ένα και μοναδικό βιβλίο, με μονοπωλιακό εκδότη παραγωγό το κράτος, είναι από τις βασικές αιτίες μαρασμού του σχολείου, γιατί βρισκόταν σε διαλεκτική αντίθεση με την κοινωνία. Στην ανοικτή κοινωνία προωθεί τη μια άποψη και συνακόλουθα το δογματισμό και τη μονολιθικότητα. Η απομνημόνευση (παπαγαλία) αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό του.

 Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου που θέλουμε να διαμορφώσουμε στον 21^ο αιώνα;

Βασικό ερώτημα, στο οποίο οφείλει, χωρίς αναβολή, να απαντήσει το εκπ/κό μας σύστημα και τα άλλα συστήματα ή υποσυστήματα που το υποστηρίζουν ή το επηρεάζουν.

     Η επίσημη πολιτεία απαντάει με τα Διαθεματικά Ενιαία Πλαίσια Προγραμμάτων Σπουδών (Φ.Ε.Κ. 1373/01), τα οποία θα ανατρέψουν την παραδοσιακή μορφή του σχολείου και θα εισάγουν διαδικασίες και μέσα ερευνητικής μάθησης που υπακούουν στο μότο: << Μαθαίνω πώς να μαθαίνω >>. Το σχολείο αυτό θα εκτοπίσει την παπαγαλία, γιατί ο όγκος των πληροφοριών που παράγεται είναι αδύνατο ν’ απομνημονευθεί, αλλά και δεν χρειάζεται, γιατί είναι εύκολη η προσπέλασή τους από την τεχνολογία. Η δεξιότητα της αναζήτησης, επεξεργασίας και αξιολόγησης των πληροφοριών από τη μια μεριά και η ικανότητα χρήσης των νέων τεχνολογιών αναδεικνύονται ως κυρίαρχες. Πέραν των άλλων, τα νέα προγράμματα είναι ανοιχτά πλαίσια και εξασφαλίζουν ένα ευρύ περιθώριο προσαρμογής στις τοπικές συνθήκες. Με λίγα λόγια, το απόλυτα συγκεντρωτικό και ισοπεδωτικά ομοιόμορφο εκπ/κό μας σύστημα θα μεταστοιχειωθεί σε αποκεντρωτικό και, κατά το δυνατόν, εύκαμπτο και ευλύγιστο.

     Το νέο σχολείο, όπως και κάθε νέα αλλαγή, συγκρούεται με ιδρυμένα συμφέροντα που προβάλλουν αντιστάσεις, οι οποίες υποδηλώνουν αδυναμία κατανόησης και διαχείρισης του νέου, που νομοτελειακά, έρχεται. Στον ευρύτερο ευρωπαϊκό και αμερικανικό χώρο αυτά έχουν από χρόνια προχωρήσει.

      Η βιβλιοθήκη ιδιαίτερα έχει σοβαρό ρόλο να επιτελέσει ως οργανικό στοιχείο του σχολείου και θα πρέπει να εξασφαλίζει το απαραίτητο υποστηρικτικό υλικό (βιβλία, λογισμικό) ενεργοποίησης ερευνητικών μαθησιακών διαδικασιών.

      Τι προκύπτει από τις αλλαγές αυτές για τους εκδότες επιχειρηματίες, ως παραγωγών προϊόντων λόγου και τέχνης;

Κατά την ταπεινή μας άποψη απαιτεί την ταχύτατη  προσαρμογή στα νέα δεδομένα και στις τεράστιες αλλαγές που επιβάλλονται στο εκπ/κό μας σύστημα από την παγκοσμιοποίηση και τις νέες τεχνολογίες.

      Ειδικότερα: Στο θέμα της επιλογής των βιβλίων για τις σχολικές βιβλιοθήκες οι εκδότες πρέπει να συνδεθούν με τις αλλαγές που σημειώνονται στο χώρο της  εκπαίδευσης. Έτσι, τα προϊόντα τους θα καλύπτουν ευρύτατο φάσμα δραστηριοτήτων που θ’ αναπτυχθούν και θα διευρύνονται συνεχώς. Θα τροφοδοτούν και θα τροφοδοτούνται μέσα από την διδακτική και ερευνητική πράξη των σχολείων όλων των βαθμίδων.

     Στο αποκεντρωμένο και εύκαμπτο σχολείο ποιος θα είναι ο αποφασιστικός παράγοντας επιλογής των βιβλίων; Απερίφραστα εμείς λέμε: οι εκπ/κοί. Είναι ο κύριος συντελεστής εφαρμογής δραστηριοτήτων του προγράμματος σπουδών που η δημοκρατική πολιτεία με δημοκρατικό τρόπο συντάσσει.

       Η συμμετοχή των μαθητών και γονέων θα μπορούσε να είναι συμβουλευτική ή και επικουρική – υποστηρικτική. Δηλαδή γονείς επιστήμονες θα μπορούσαν μέσω του συλλόγου γονέων ή των μαθητών  να εμπλουτίσουν τη βιβλιοθήκη του σχολείου με βιβλία υποστηρικτικά του ευρύτερου πολιτιστικού και επιστημονικού έργου του σχολείου.

      Οι διαδικασίες αυτές θα δημιουργήσουν κλίμα άμιλλας μεταξύ των εκπ/κών και κινητοποίησή τους για παραγωγή νέων βιβλίων και λογισμικών εμπλουτισμένων από τη διδακτική πράξη. Το εκπ/κό υλικό δηλαδή μπαίνει κι αυτό στη διαδικασία της αξιολόγησης, γιατί αποτελεί βασική συνιστώσα της εκπ/κής διαδικασίας. Η ζωή των βιβλίων π.χ. στο Δημοτικό Σχολείο, συνάδελφοι, συμπλήρωσε 20ετία.  Όλοι μιλούν για υποχώρηση της γλώσσας μας και δεν μιλούν ότι τα βιβλία << Η γλώσσα μου >> συμπληρώνουν 20ετία, καίτοι η κοινότητα των εκπ/κών, αλλά και οι γονείς διαμαρτύρονται για την αδυναμία έκφρασης και φτωχού λεξιλογίου των σημερινών μαθητών. Υπάρχει διαλεκτική σχέση του βιβλίου ή λογισμικού ως μέσου, με τις διαδικασίες και τους στόχους των προγραμμάτων σπουδών. Σ’ αυτή τη βάση το βιβλίο θα προχωρήσει είτε εμείς το θέλουμε είτε όχι. Στα κλειστά αναλυτικά προγράμματα έχει από καιρό μπει η ληξιαρχική πράξη θανάτου. Ο ανοιχτός άνθρωπος χρειάζεται ανοιχτή σκέψη για να γίνει άνθρωπος δημιουργικός και όχι επιδερμικός παπαγάλος.

 

                                                                                Αθήνα 15/3/03

 

                                                       Ο συντάκτης

                                            Παπαχρήστου Πολυχρόνης  

 

 

Τηλ.: 2108226254

Κιν.: 6977223628