ΕΛΜΕ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

***

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΕΕ

***

ΚΕ.ΜΕ.ΤΕ.Ο.Λ.Μ.Ε.

 

1^ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

«ΤΕΧΝΙΚΗ _ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:

Όψεις, προβληματισμοί, προοπτικές»

ΗΡΑΚΛΕΙΟ 7 – 8 – 9 Νοέμβρη 2002

 

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ

1. Οι εργασίες του Συνεδρίου

Η οργάνωση αυτού του Συνεδρίου είναι μια συστηματική προσπάθεια προσέγγισης  του χαρακτήρα, των προσανατολισμών και των προβληματισμών για την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση. Πρόκειται για ένα μεγάλο μέρος της τυπικής εκπαίδευσης που παραμένει παραμελημένο και δεν αποτελεί προτεραιότητα στις εκπαιδευτικές πολιτικές.

Πρέπει να επισημανθεί πως η πρωτοβουλία αυτή, να φέρει το θέμα στην πρώτη γραμμή της εκπαιδευτικής επικαιρότητας, ανήκει σε μια τοπική ΕΛΜΕ, αυτή του Ν. Ηρακλείου.

Στο συνέδριο παρουσιάστηκαν  32 εισηγήσεις, με υψηλή διαρκή συμμετοχή και παρεμβάσεις. Αναγνωρίζουμε πως  για λόγους τεχνικούς, δεν κατέστη δυνατόν η οργάνωση του προγράμματος να γίνει με βάση τις θεματικές ενότητες.

Ωστόσο τόσο οι εισηγήσεις όσο και οι αντίστοιχες παρεμβάσεις κάλυψαν τις παρακάτω θεματικές ενότητες:

 

Α) Θεωρητικές προσεγγίσεις για την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση και η διεθνής εμπειρία

Στο πλαίσιο αυτής της ενότητας συζητήθηκαν ο χαρακτήρας και ο ρόλος  της επαγγελματικής εκπαίδευσης στο πλαίσιο των σύγχρονων κοινωνικών αλλαγών, όπως και στο πλαίσιο της λεγόμενης «κοινωνίας της γνώσης». Αναλύθηκαν οι θεωρητικές συντεταγμένες της εκπαίδευσης  και της κατάρτισης και οι σχέσεις τους με την ανάπτυξη της προσωπικότητας και αναπτύχθηκαν οι κοινωνιολογικές προσεγγίσεις για την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση. Επίσης παρουσιάστηκαν  πολιτικές για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στην Ευρώπη και η επαγγελματική εκπαίδευση στο αμερικανικό ενιαίο σχολείο.

Β) Το θεσμικό πλαίσιο της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα σήμερα

Στο πλαίσιο αυτής της θεματικής ενότητας παρουσιάστηκε και αναλύθηκε το θεσμικό πλαίσιο των Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων, τα θεσμικά και λειτουργικά προβλήματα που προέκυψαν, οι σχέσεις Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων και ΤΕΙ, τα χαρακτηριστικά και οι ιδιαιτερότητες των εσπερινών Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων, η οργάνωση, οι υποδομές και οι προοπτικές των ΣΕΚ και η σύνδεση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με την αγορά εργασίας.

Γ) Πολιτικές και εμπειρίες σχετικά με την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση από την Κύπρο

Αναπτύχθηκαν και αναλύθηκαν οι πολιτικές  επιλογές για το ανασχεδιασμό, την αναδόμηση και τον εκσυγχρονισμό της Μέσης Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, οι εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών και η επιμόρφωσή τους και παρουσιάστηκαν τα αναλυτικά προγράμματα και τα σχολικά βιβλία.

Δ) Κριτήρια επιλογής των μαθητών-τριών των τομέων των Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων  και η πρόσβαση τους στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Ε) Οι υποδομές στην Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση

ΣΤ) Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και οι εργασιακές σχέσεις

Στην ενότητα αυτή έμφαση δόθηκε στα ποσοτικά δεδομένα που καθορίζουν το πλαίσιο της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών που εργάζονται στα Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια, παρουσιάστηκε ένα πλαίσιο επιμορφωτικής πολιτικής που θα αντιμετωπίσει τα συσσωρευμένα προβλήματα. Παρουσιάστηκαν προβληματισμοί και προτάσεις για την επιμόρφωση των στελεχών των μονάδων των Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων και η περίπτωση της ενδοσχολικής επιμόρφωσης. Επίσης αναλύθηκαν οι εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών, ιδιαίτερα των αναπληρωτών και ωρομίσθιων εκπαιδευτικών στα Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια και οι επιπτώσεις στη λειτουργία  τους και στην επαγγελματική ανάπτυξή τους.

Ζ) Η «γενική παιδεία» στην Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση

Στο πλαίσιο αυτής της θεματικής ενότητας παρουσιάστηκαν προβληματισμοί για τις νεοελληνικές σπουδές, η «νεότερη ιστορία» στα Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια.

Η) Προσεγγίσεις περιπτώσεων και προγραμμάτων

Παρουσιάστηκαν προγράμματα, δραστηριότητες, προτάσεις και προβληματισμοί για τον τομέα Εφαρμοσμένων Τεχνών και τον τομέα Πληροφορικής – δικτύων ΗΥ, για την πληροφορική, τις τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνίας στην Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση.

Επίσης παρουσιάστηκε ερευνητική προσπάθεια για την κοινωνική προέλευση και τα μαθησιακά κίνητρα μαθητών-τριών σε Τεχνικό Επαγγελματικό Εκπαιδευτήριο.

Θ) Προτάσεις του συνδικαλιστικού κινήματος για την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση

Ειδικότερα παρουσιάστηκαν όλες οι παρεμβάσεις και οι προτάσεις της Ο.Λ.Μ.Ε. για την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση από το 1998 ως σήμερα.

 

2. Θέματα προς διερεύνηση και προβληματισμό

Ωστόσο, όπως προέκυψε από τις εργασίες του συνεδρίου, υπάρχουν και άλλες θεματικές ενότητες που δεν τις προσεγγίσαμε, αλλά έγιναν αρκετές αναφορές και νύξεις, και αποτελούν αντικείμενο πολλαπλών προσεγγίσεων.

Συγκεκριμένα:

Α) Τα Αναλυτικά Προγράμματα και τα σχολικά εγχειρίδια.

Β) Θέματα που θέτει η παιδαγωγική θεωρία και το σύνολο των επιστημών της αγωγής και οι διδακτικές προσεγγίσεις.

Γ) Οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, όπως περιγράφονται στο πλαίσιο του άρθρου 127 της Συνθήκης του Μάαστριχτ και η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση στο πλαίσιο του ΕΠΕΑΕΚ.

Δ) Η προετοιμασία και η αρχική εκπαίδευση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών που θα εργαστούν σε μονάδες και προγράμματα της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και στο πλαίσιο αυτό το έργο της ΑΣΠΑΙΤΕ.

Ε) Τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων των Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων.

ΣΤ) Ζητήματα συμβουλευτικής και επαγγελματικού προσανατολισμού στην Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση

Ζ) Οι σχέσεις των σχολικών μονάδων της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και των μονάδων παραγωγής και υπηρεσιών.

Η) Η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση και τα άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

Θ) Η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση και τα ζητήματα που θέτει η πολυπολιτισμικότητα.

Ι) Οι απόψεις, οι θέσεις και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας των Εκπαιδευτικών Οργανώσεων (ΕΤUCE).

 

3. Διαπιστώσεις και προοπτικές

1.                  Διαπιστώνουμε πως και μετά τις αλλαγές της περιόδου 1996-1997 η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση αποτελεί ένα σκέλος ενός διπλού δικτύου που σε ορισμένα σημεία αναιρεί θετικά στοιχεία του εκπαιδευτικού συστήματος της προηγούμενης περιόδου, που χαρακτηριζόταν από μια πολυτυπία σχολικών μονάδων στο δεύτερο κύκλο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με κάποιες δυνατότητες οριζόντιας δικτύωσης και διαπερατότητας.

Διαπιστώνουμε, επίσης, απόκλιση μεταξύ των διακηρύξεων από τη μια και των θεσμικών ρυθμίσεων και της υλοποίησής τους από την άλλη.

Προκύπτει η ανάγκη μιας συνολικής επανεξέτασης του θεσμικού πλαισίου που διέπει τα  Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια και η διαμόρφωση μιας πολιτικής για την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση με συμφωνία και ενεργό συμμετοχή των φορέων της εκπαίδευσης. Η επέκταση της διάρκειας της υποχρεωτικής εκπαίδευσης στα 12 έτη, η ισότιμη ένταξη της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης στη λυκειακή βαθμίδα, η ενίσχυση της τεχνικής επαγγελματικής διάστασης ως στοιχείου της υποχρεωτικής εκπαίδευσης (με προ-επαγγελματικό χαρακτήρα) και η αύξηση των προσφερομένων επιλογών μπορούν να αποτελέσουν τη βάση αυτής της επανεξέτασης και του ανασχεσδιασμού.

2. Θεωρούμε πως απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ενίσχυση των υποδομών και του εκπαιδευτικού δυναμικού της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, δεδομένου και του γεγονότος ότι το κόστος ανά μαθητή των μονάδων της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης είναι υψηλότερο από αυτό του Ενιαίου Λυκείου.

3. Εκτιμούμε πως η αντιμετώπιση - μέσω σαφών, αποτελεσματικών και βιώσιμων πολιτικών - των κοινωνικών προκαταλήψεων σε βάρος των ΤΕΕ έναντι των Ενιαίων Λυκείων αποτελεί άμεση προτεραιότητα

4. Κρίνουμε πως απαιτείται συστηματική θεωρητική και ερευνητική προσπάθεια για τον χαρακτήρα και τους προσανατολισμούς της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και της κατάρτισης στις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί.

5. Αποτελεί επίσης προτεραιότητα η διαμόρφωση και υλοποίηση μέτρων και δράσεων αντιμετώπισης των εκτεταμένων φαινομένων λειτουργικού αναλφαβητισμού, ελλείψεων κ.λ.π. στο πλαίσιο της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, ώστε να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη συνέχεια των σπουδών των μαθητών – τριών.

6. Απαιτείται η  διαμόρφωση μιας πολιτικής για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης τόσο στις επιστήμες της αγωγής όσο και στα ειδικά γνωστικά αντικείμενα και την τεχνολογία της διδασκαλίας τους, μακράς και μέσης διάρκειας που να χαρακτηρίζεται από πολυμορφία, πολυτυπία, συστηματική, αποκεντρωμένη και με ευέλικτες μορφές.

7. Ζήτημα αιχμής είναι η δικαιότερη αναμόρφωση του συστήματος πρόσβασης των αποφοίτων των ΤΕΕ στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι ανάγκη το συγκεκριμένο θέμα να συζητηθεί συστηματικά και προτείνουμε το ΚΕ.ΜΕ.ΤΕ. της Ο.Λ.Μ.Ε. να αναλάβει σχετική ερευνητική πρωτοβουλία.

 

Για την ΕΛΜΕ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

Νίκος Αλεξάκης

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΣ