Ελεύθερος Τύπος, 21 Ιανουαρίου 2003
Η Ελληνική Παιδεία σε σύγκριση με τον ΟΟΣΑ
Του Γιώργου Ψαχαρόπουλου
Ανεξάρτητου Βουλευτή Επικρατείας
Η ποσοτική θεώρηση του εκπαιδευτικού μας συστήματος επιτρέπει σίγουρα στην χώρα μας να πανηγυρίζει. Ο πίνακας δείχνει ότι η συμμετοχή των Ελλήνων σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης είναι άνω του μέσου όρου των χωρών του ΟΟΣΑ.
Σε ποιο βαθμό μπορεί όμως να αξιολογηθεί ένα τέτοιο ποσοτικό σύστημα θετικά σε σχέση με τις σύγχρονες ανάγκες για ποιοτική και ουσιαστική μόρφωση; Η απάντηση είναι, σε πολύ μικρό βαθμό. Παρά τις αυξητικές τάσεις στην ποσότητα, η ποιότητα της ελληνικής εκπαίδευσης μένει καθηλωμένη σε απογοητευτικά επίπεδα. Πρώτα-πρώτα, γιατί ένας από τους πιο αξιόπιστους διεθνείς συγκριτικούς δείκτες για την μαθητική επίδοση, αυτός της PISA του ΟΟΣΑ, αποκαλύπτει την γνωστική υστέρηση των Ελλήνων μαθητών, τοποθετώντας τους στα χαμηλότερα σκαλοπάτια της μαθηματικής ικανότητας και της γλωσσικής επεξεργασίας κειμένου. Αλλά και η βαθμολογία στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας στις Πανελλήνιες του 2001 (στοιχεία Παιδαγωγικού Ινστιτούτου), επιβεβαιώνει την γλωσσική ανεπάρκεια των μαθητών. Κάτω από 1% γράφει άριστα (από 18 έως 20), ενώ η πλειοψηφία (54%) αρκείται σε βαθμολογίες κάτω από 12. Και ύστερα, γιατί το εκπαιδευτικό μας σύστημα δείχνει ανήμπορο να εξασφαλίσει απασχόληση στους νέους; Μια ματιά στα Ευρωπαϊκά ποσοστά των άνεργων πτυχιούχων μας δείχνει πόσο πίσω βρισκόμαστε.
Η ελληνική εκπαίδευση θα συνεχίσει να λειτουργεί σε χαμηλή ποιότητα, ενόσω το Κράτος θα την χρηματοδοτεί με το σταγονόμετρο, θα την διατηρεί μονολιθικά συγκεντρωτική, και δεν θα καλλιεργεί κλίμα ευγενούς ανταγωνισμού και οικονομικών κινήτρων μεταξύ των λειτουργών της. Αντί να αναλωνόμαστε στην μεγέθυνση ποσοτικών δεικτών χωρίς ποιοτικό αντίκρισμα, ας προβούμε σε κινήσεις ουσίας. Μεγαλύτερη χρηματοδότηση των υποδομών, καλύτεροι μισθοί στους εκπαιδευτικούς, και περισσότερη αποκέντρωση των σχολικών μονάδων, στοιχειοθετούν το όραμα μιας καλύτερης Παιδείας. Υπάρχουν άραγε ευήκωτα ώτα;
Εκπαιδευτικοί δείκτες
| | Ελλάδα | | Μέσος όρος ΟΟΣΑ |
Συμμετοχή στην εκπαίδευση (% πληθυσμού), 1999 | | | |
<5 ετών | | 28,2 | | 60,0 |
5-14 | | 98,5 | | 97,7 |
15-19 | | 82,0 | | 76,9 |
18-21 | | 57,0 (1) | | 48,0 (2) |
| | | | |
Πτυχιούχοι (% πληθυσμού), 1999 | | | | |
κατοχή 2-βάθμιου τίτλου 25-64 ετών | | 50 | | 62 |
κατοχή 3-βάθμιου τίτλου 25-64 | | 12 | | 14 |
| | | | |
Χρηματοδότηση ανά μαθητή/φοιτητή ($ PPS), 1998 | | | | |
1-βάθμια | | 2368 | | 3915 |
2-βάθμια | | 3287 | | 5625 |
3-βάθμια | | 4157 | | 11720 |
| | | | |
Χρηματοδότηση ως ποσοστό του ΑΕΠ, 1999 | | | | |
1-2-βάθμια | | 2,6 | | 3,7 |
3-βάθμια | | 1,0 | | 1,6 |
συνολική (για όλα τα επίπεδα) | | 3,9 | | 5,8 |
| | | | |
Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές, 2000 | | | | |
Ποσοστό Διαθέσιμων Η/Υ σε μαθητές 15 ετών | | 51 | | 65 |
| | | | |
Μαθητές ανά εκπαιδευτικό, 2000 | | | | |
1-βάθμια | | 13,4 | | 17,7 |
2-βάθμια | | 10,7 | | 14,3 |
3-βάθμια | | 26,8 | | 14,7 |
| | | | |
Ετήσιοι μισθοί εκπαιδευτικών (τελικό μισθ. κλιμάκιο), $ PPS, 2000 | | | | |
1-βάθμια | | 29358 | | 36145 |
2-βάθμια | | 29680 | | 41366 |
| | | | |
Μαθητική επίδοση PISA, 2000 | | | | |
ανάγνωση | | 474 | | 499 |
μαθηματικά | | 447 | | 498 |
γενικές επιστήμες | | 461 | | 502 |
| | | | |
Ανεργία (3) | | | | |
15-24 ετών | | 29,5 | | 16,1 |
25-49 | | 10,3 | | 7,50 |
Πηγές: OECD, Education at a Glance, 2001, 2002
(1): Eurostat, A Statistical Portrait of Men and Women in all Stages of Life, 2002
(2): Ποσοστό φοιτητών των οποίων οι γονείς είναι κάτοχοι πανεπιστημιακού τίτλου, Eurostat,
Labour Force Survey, 1997
(3): Eurostat, Labour Force Survey, 2000