Ημερησία 22 Φεβρουαρίου 2003

 

 

Η διαφορά ποσοτικών και ποιοτικών δεικτών στην εκπαίδευση

 

του Γιώργου Ψαχαρόπουλου

Ανεξάρτητου Βουλευτή Επικρατείας

 

 

            Προσπαθώντας να απαντήσει για τα χάλια στο χώρο της εκπαίδευσης, το Υπουργείο Παιδείας αναφέρεται αποκλειστικά σε ποσοτικούς δείκτες, π.χ. στον αριθμό των εγγεγραμμένων μαθητών, στον αριθμό των εισακτέων και στην αναλογία μαθητών ανά καθηγητή.  Σύμφωνα με αυτούς τους ποσοτικούς δείκτες, η χώρα μας κατατάσσεται πάνω από πολλές άλλες στον ΟΟΣΑ.

 

            Σήμερα όμως, η αξιολόγηση ενός εκπαιδευτικού συστήματος βασίζεται σε ποιοτικούς δείκτες.  Άσχετα με τον αριθμό των μαθητών, φοιτητών ή καθηγητών, το κριτήριο είναι η επίδοση, δηλ. τι μαθαίνουν τα παιδιά.  Ακραίο παράδειγμα είναι πολλές χώρες τις Λατινικής Αμερικής όπου πράγματι πολλά παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο, επαναλαμβάνουν τις τάξεις δύο, τρεις και τέσσερις φορές, και τελικά βγαίνουν αγράμματοι.

 

            Ο ποσοτικός δείκτης αναλογίας μαθητών ανά καθηγητή έχει χρησιμοποιηθεί επιφανειακά σαν ένδειξη της ποιότητας της εκπαίδευσης. Δηλαδή, όσο λιγότεροι οι μαθητές σε μία τάξη, τόσο καλύτερα υποτίθεται ότι θα πρέπει να μάθουν το γνωστικό αντικείμενο.  Και έτσι θα έπρεπε να είναι.

 

            Η χώρα μας, βάζοντας και τις τελευταίες προσλήψεις του ΑΣΕΠ, έχει ρεκόρ σε αυτόν τον δείκτη – 8,8 μαθητές ανά καθηγητή, έναντι 14,6 του μέσου όρου του ΟΟΣΑ.  Πόσο θα πρέπει να περηφανευόμαστε γι’ αυτό;  Σύμφωνα με τον Πίνακα, καθόλου.

 

            Η Αγγλία και η Σουηδία έχουν χειρότερους ποσοτικούς δείκτες μαθητών ανά καθηγητή, δηλ. οι τάξεις τους είναι μεγαλύτερες.  Όμως η ποιότητα της εκπαίδευσης (μετρούμενη με την επίδοση στο διαγωνισμό PISA του ΟΟΣΑ) στις χώρες αυτές είναι πολύ καλύτερη της Ελλάδος. Τα στοιχεία αυτά  δημιουργούν το ερώτημα, γιατί;

 

            Η πιο πιθανή εξήγηση, είναι ότι τα εκπαιδευτικά συστήματα της Αγγλίας και της Σουηδίας είναι αποκεντρωμένα, δηλαδή η τοπική αυτοδιοίκηση διαχειρίζεται την πρόσληψη εκπαιδευτικών και τον τρόπο διδασκαλίας.  Με αυστηρή αξιολόγηση και εμπλοκή των γονέων, τα αποκεντρωμένα συστήματα παράγουν ποιοτικά αποτελέσματα.

 

            Μήπως κάποτε και στην Ελλάδα θα τολμήσουμε να ελευθερώσουμε την παιδεία από τον ζουρλομανδύα του Υπουργείου Παιδείας;

 

 

 

Μαθητές ανά καθηγητή και μαθητική επίδοση

 

 

            Πηγές:  Επεξεργασία στοιχείων Eurybase Information Database, National Reports, 2001.

                           OECD, Education at a Glance, 2002.